Buzz
Nguyễn Khuyến là một nhà thơ tài ba của dân tộc. Bài thơ Bạn đến chơi nhà của ông là một tác phẩm xuất sắc viết về tình bạn. Vì vậy, Mytour đưa ra Bài văn mẫu lớp 7: Nhận định về bài thơ Bạn đến chơi nhà.
Bộ tài liệu này gồm 8 bài văn mẫu, giúp các bạn học sinh lớp 7 có thêm nguồn tư liệu để hoàn thiện bài viết của mình.
Nhận định về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 1
Nguyễn Khuyến là một nhà thơ nổi tiếng của văn học trung đại. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, thể hiện tinh thần sâu sắc của Nguyễn Khuyến. Tám câu thơ đơn giản nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc, sự lưu luyến.
Gặp lại người bạn thân thiết, lòng tôi rộn ràng vui sướng. Cụm từ “đã bấy lâu nay” cho thấy đã lâu rồi không gặp bạn. Điều này thể hiện sự nhớ nhung, mong chờ của tác giả đối với người bạn cũ. Tác giả chắc chắn đã trông ngóng từng giờ từng phút để gặp bạn. Câu thơ còn chú ý qua cách gọi: “bác - tôi” - biểu hiện của sự gần gũi, thân mật. Câu thơ ngắn gọn vừa tả được tình cảm hồn nhiên trong cuộc gặp lại, vừa thể hiện sự trân trọng với tình bạn.
Một tình bạn quý báu như vậy chắc chắn sẽ được đón tiếp với những gì tốt đẹp nhất. Tuy nhiên, Nguyễn Khuyến lại châm chọc vui vẻ. Tính chất châm chọc đó được giải thích một cách thật lòng: “Trẻ con lúc vắng nhà, thời xa chợ”. Bạn đến nhà tôi cũng muốn chuẩn bị những thứ tốt nhất để tiếp bạn, nhưng vấn đề là không gian cản trở: nhà cách chợ xa; trẻ con đi chơi khiến tôi không thể đi chợ được. Không đi chợ được thì tốt nhất là tận hưởng những món ăn sẵn có tại nhà. Và sau cùng, Nguyễn Khuyến cũng bối rối:
“Ao sâu nước cả không chài cá
Vườn rộng rào thưa khó bắt gà
Cải chưa ra cây, cà mới nảy nở
Bầu vừa rụng rốn, mướp mới đâm chồi”
Dù không thể đi chợ để mua đủ đồ ngon để mời bạn nhưng ở nhà cũng không khó khăn hơn là mấy. Điều đặc biệt nhất là: “Chẳng có trầu tiếp khách, đầu trò cũng không”. Dân gian có câu: “Miếng trầu là đầu câu chuyện”. Miếng trầu là điểm khởi đầu cho sự vui vẻ, là điều tối thiểu để tiếp đón khách nhưng nhà thơ cũng không có để mời bạn. Từ “không” được nhắc lại khéo léo ở mỗi câu thơ, vừa nhấn mạnh tình hình thiếu thốn trong việc tiếp đón bạn, vừa như một lời khẳng định mạnh mẽ về tình bạn cao cả. Đó là một tình bạn phi vật chất, vượt lên trên những lợi ích bình thường. Tình bạn ấy vượt qua mọi khó khăn, trở ngại, vất vả để tồn tại mãi cùng với thời gian và không gian rộng lớn.
Cuối cùng, nhà thơ kết thúc bằng nỗi lòng sâu sắc:
“Bạn đến chơi đây ta với ta”
Từ “Bạn” được lặp lại một lần nữa, thể hiện tình cảm yêu quý, kính trọng xuyên suốt câu thơ. Cảm ơn bạn đã vượt ngàn dặm để đến thăm người bạn cũ, cảm ơn bạn đã không rời xa tôi vì thiếu thốn. Và “ta với ta” - tôi và bạn, tôi và chúng ta. Tâm hồn của nhà thơ và bạn đã đồng điệu, mặc dù khác biệt nhưng là một, tình cảm đậm đà. Mặc dù không có bàn ăn đầy đủ, không có món ăn phong phú, không có trầu cau, nhưng nhà thơ và bạn của tôi vẫn vui vẻ trò chuyện, chia sẻ tâm tư. Hai từ “ta” làm sáng bừng cả bài thơ, nêu lên một ý nghĩa trọn vẹn. Đây chắc chắn là một tình bạn tri âm tri kỷ, một tình bạn trân quý vô cùng.
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú với sự cân nhắc cẩn thận về âm điệu, về cú pháp. Mặc dù như vậy, nó không làm mất đi sự phóng khoáng, tính hóm hỉnh của Nguyễn Khuyến. Kết hợp với việc lặp lại từ ngữ một cách tinh tế, nhà thơ đã tạo ra một tình huống phức tạp để thử thách tình bạn. Qua đó, tác giả truyền đạt thông điệp ý nghĩa về tình bạn chân chính, không vụ lợi.
Cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 2
Nguyễn Khuyến là một nhà thơ được độc giả biết đến với những bài thơ luôn có những nét mộc mạc, lối suy nghĩ đơn giản, dễ hiểu nhưng bao hàm trong đó là những tình cảm thiết tha, hết lòng vì mọi người. Ông đã có những bài thơ rất hay để nói về tình bạn của mình với những lời tâm tình, thể hiện tình bạn trong sáng, hết lòng vì nhau mà không có điều gì ngăn cách. Và trong số những bài thơ ấy, “Bạn đến chơi nhà” là minh chứng rõ nhất cho điều đó:
Bài thơ mở đầu như một lời tâm tình của tác giả, cũng như một lời nói thân mật của một người bạn dành cho tri kỉ của mình. Trong đó chúng ta cảm nhận được sự thân ái và thoải mái khi được gặp lại những người có cùng tâm tình trong hoàn cảnh đã rất lâu rồi mới được gặp nhau:
“Đã bấy lâu nay bạn tới chơi nhà
Trẻ thời đi vắng chợ đã lâu
Ao sâu, sóng cả khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có”
Cả sáu câu tiếp theo, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật để liệt kê ra hàng loạt những khó khăn hiện tại của mình. Tuy cũng có những sự phóng đại ở đó, nhưng chúng ta không thể phủ nhận được rằng trong hoàn cảnh ấy, gia đình của nhà thơ thực sự không có gì “ra trò” để đãi khách.
Lúc bạn tới chơi, trong nhà chỉ còn nhà thơ nghèo một mình. Mọi người trẻ đã ra ngoài, không ai mua đồ tiếp khách được nữa. Chợ quá xa, không biết phải làm sao. Ngay cả rau dân dã cũng không có sẵn trong vườn. Những dẫn chứng như “cải chửa ra cây”, “cà mới nụ”, “bầu vừa rụng rốn”, “mướp đương hoa”. Cuối cùng, miếng trầu được mệnh danh là “đầu câu chuyện” cũng không có để đưa cho bạn - những thứ vốn được coi là cơ bản nhất trong cuộc gặp mặt.
Dù có rất nhiều lí do, câu thơ cuối cùng lại là linh hồn của cả bài thơ: “ Bạn đến chơi đây ta với ta”. Vật chất không còn quan trọng. Chỉ cần có tấm lòng, có sự chân thành là đủ. Tác giả và người tri kỉ đã giống nhau “ta với ta”. Đó chính là điều đáng quý nhất trong mối quan hệ của con người và con người.
Bài thơ truyền tải sâu sắc về tình bạn của nhà thơ Nguyễn Khuyến và người bạn của ông. Đó là một tình bạn không màng vật chất, chỉ cần sự chân thành và tấm lòng. Đó là điều đáng trân trọng và học hỏi trong mối quan hệ của chúng ta.
Cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 3
Mỗi người đều có những người bạn để chia sẻ niềm vui và nỗi buồn. Có những người tri kỉ bên cạnh làm cuộc sống thêm phong phú, niềm vui gấp đôi, nỗi buồn nhẹ nhàng hơn. Đó là điều khiến cuộc sống của chúng ta đáng nhớ hơn. Nhưng không phải ai cũng có may mắn như vậy. Và Nguyễn Khuyến là một trong số những người may mắn. Ông có một tình bạn đẹp và tình cảm đó được thể hiện rõ trong bài thơ “Bạn đến chơi nhà”.
“Đã bấy lâu nay bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng chợ thời xa”
Hai câu thơ đầu tiên đã cho thấy hoàn cảnh khi hai người bạn gặp nhau. Lúc đó, người bạn của nhà thơ tới chơi sau một thời gian dài mà hai người mới gặp nhau. Tuy nhiên, lúc ấy, chỉ có một mình nhà thơ ở nhà, những người trẻ trong nhà đều đã đi hết, ngay cả chợ cũng xa. Những lí do đó khiến cho nhà thơ không thể tìm được đồ tốt để mời người bạn của mình.
“Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà”
Không thể đi chợ, nhà thơ lại nhìn vào nhà xem có đồ ngon để mời khách hay không. Từ cá dưới ao cho đến gà trong vườn. Thế nhưng, mọi thứ dường như không thể thực hiện được. Nước ao rất sâu, không thể bắt cá, còn gà lại không ở trong chuồng mà thả ngoài. Đều là đồ ngon, nhưng ông không thể mang tới cho người bạn của mình.
“Cải chưa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”
Không có thịt, ngay cả cây cà mướp cũng không có. Những thứ gần gũi với bữa ăn gia đình nhưng lại không có loại cây nào để tiếp khách, nấu cho người bạn một bữa ngon. Tất cả khiến cho nhà thơ buồn, bất lực trước mong muốn của mình. Thế nhưng, biết làm sao được. Hoàn cảnh của ông lúc ấy thực sự là không thể thực hiện được.
“Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây, ta với ta”
Theo tập tục của người Việt Nam, miếng trầu là đầu câu chuyện. Thế nhưng, trong căn nhà của tác giả, thậm chí một miếng trầu cũng không có. Nhưng, trong những hoàn cảnh như vậy, câu thơ cuối về tình bạn mới tỏa sáng. Đâu cần vật chất, tình cảm bạn bè chẳng cần gì, chỉ cần sự hòa hợp về chí hướng. Với ông, người bạn đã không còn là người khác nữa mà là bản thân. Hai người chính là một.
Dù chỉ là một bài thơ ngắn, nhưng đã khiến ta xúc động trước tình bạn của những người tri kỉ. Đối với họ, không có vật chất mà chỉ có tình bạn tỏa sáng, là sự đồng điệu của hai tâm hồn. Đó mới chính là giá trị lớn nhất của tình bạn.
Cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 4
Nguyễn Khuyến không chỉ là một nhà thơ nổi tiếng mà còn là một người bạn tri kỷ của làng xóm. Trong tác phẩm của ông, có một bài thơ nổi tiếng là “Bạn đến chơi nhà”. Bài thơ nhẹ nhàng, thể hiện tình bạn và sự chia sẻ dù trong hoàn cảnh khó khăn.
Bài thơ mở đầu bằng việc nói về cuộc đời của người bạn đến chơi nhà. Đó là một người bạn xa lâu mới gặp lại, nhưng tình bạn vẫn sẽ không phai nhạt.
“Đã bấy lâu nay bác tới nhà.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa”
Từ “đã bấy lâu” thể hiện thời gian dài kể từ lần cuối gặp bạn. Dù cuộc sống khó khăn nhưng người bạn vẫn dành thời gian để thăm nhà thơ, cho thấy tình bạn đong đầy.
Dù nhà thơ già yếu, không thể đi xa, nhưng tấm lòng mời bạn đến vẫn sẵn có. Ông không thể đảm bảo bữa cơm đầy đủ, nhưng ý định của ông vẫn chân thành.
Sau đó, nhà thơ liệt kê những thứ có sẵn trong nhà nhưng không có gì ăn được.
“Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”
Nhà có ao nhưng không thể bắt cá vì ao quá sâu. Vườn thì rộng nhưng rào thưa không thể đuổi gà. Cải, cà mới nụ nhưng chưa ăn được. Bầu mới rụng rốn, mướp đương hoa. Tóm lại, mọi thứ trong nhà Nguyễn Khuyến đều không ăn được. Thậm chí nếu có thể ăn được thì cũng là tuổi già yếu đuối. Nhà thơ cũng nói đến hoàn cảnh khó khăn của bản thân. Khi bạn đến, không có gì để tiếp bạn, chỉ có những lời trách móc ngậm ngùi. Ngay cả miếng trầu, thứ đầu câu chuyện cũng không có.
“Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta”
Miếng trầu thường là điểm khởi đầu cho những cuộc trò chuyện, nhưng ở đây cũng không có. Khi bạn đến, không có gì để tiếp bạn, chỉ còn lại hai người nói chuyện với nhau. “Ta” đồng thời là nhà thơ và người bạn. Trong những điều kể ra, chỉ còn lại hai chữ “ta”.
Bài thơ như là những lời tâm sự tỉ mỉ của nhà thơ về hoàn cảnh. Việc bạn đến chơi nhà là điều quý báu, nhưng do tuổi cao và sức yếu cùng với hoàn cảnh nghèo khó ở quê, ông chỉ có thể đền đáp bằng tấm lòng của mình. Dù cuộc sống khó khăn nhưng ở đây vẫn hiện hữu một tình bạn đáng quý, đặc biệt là khi bước vào tuổi già.
Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 5
Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lỗi lạc trong văn học trung đại Việt Nam. Trong số tác phẩm nổi bật của ông, có thể kể đến bài thơ “Bạn đến chơi nhà”.
“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà”
Câu đầu tiên như một tiếng kêu vui mừng, nó là nguồn cảm hứng cho toàn bộ bài thơ, tạo nên không khí, cảm xúc của tác phẩm. Gặp lại một người bạn từ lâu thật là một niềm vui lớn, đặc biệt là khi gặp nhau ở quê nhà. Mối quan hệ ấy thật đáng quý biết bao. Dù sau nhiều năm phồn thịnh ở thành phố lớn nhưng vẫn luôn nhớ về nhau, vẫn dành thời gian để gặp gỡ, trò chuyện. Mặc dù có những cảm xúc mặn nồng nhưng trong bài vẫn có những khung cảnh lạc quan.
“Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”
Hôm nay bác tới chơi nhà thật là đáng quý, nhất là sau bao năm xa cách. Nhưng khổ nỗi hoàn cảnh lại khá đầy thách thức đối với tác giả: trẻ đi xa, chợ lại càng xa, ao sâu không thể chài cá… Một loạt tình huống được mô tả. Thật trớ trêu và cũng hài hước. Lời thơ tự nhiên, vui vẻ, tạo nên bức tranh hoạt bát, phản ánh được tâm trạng hiếu khách của chủ nhà trước một vị khách quý. Dù tất cả đều trống rỗng, ngay cả miếng trầu tiếp khách cũng không có, nhưng câu cuối cùng lại mang đến điều bất ngờ, lý thú và đầy cảm xúc, không thể diễn tả hết. Tình bạn vượt lên trên những nghi thức phàm trần.
Ba từ “ta với ta” là trung tâm, điểm nhấn của bài thơ:
“Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây, ta với ta”
Âm điệu bất ngờ thay đổi, trở nên thân mật và ấm áp hơn. “Ta với ta” là biểu hiện của tình bạn chân thành và sâu sắc.
Như vậy, bài thơ “Bác đến chơi nhà” là sự diễn đạt chân tình của tác giả. Qua bài thơ, đọc giả có thể nhận thấy rằng tình bạn là điều đáng trân trọng và cao quý.
Cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 6
Tình bạn là một đề tài phổ biến trong thơ ca. Một trong những tác phẩm hay viết về đề tài này là bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến:
“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”
Câu đầu tiên giới thiệu về việc bạn đến chơi nhà của tác giả. Sử dụng từ “đã bấy lâu nay” để diễn đạt thời gian, ngụ ý rằng đã rất lâu rồi bạn mới ghé thăm. Sử dụng từ xưng hô “bác” thể hiện mối quan hệ thân mật và gắn bó giữa các bạn. Giọng văn cởi mở, thân thiện giúp người đọc cảm nhận được sự hiếu khách của tác giả.
Tuy nhiên, nhà thơ đã tạo ra một tình huống thực sự đầy tủi nhục khi người bạn đến chơi nhà. Đó là “trẻ thời đi vắng” - không ai có mặt để đi mua đồ để tiếp đãi bạn. Và “chợ thời xa” ý chỉ chợ ở xa đến nỗi đi đến cũng mất nhiều thời gian, lại không có ai ở nhà để tiếp đón. Nhà thơ còn liệt kê một loạt các sự vật như “ao sâu - khôn chài cá”, “cải chửa ra cây, cà mới nụ, bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”. Thậm chí miếng trầu - thứ quan trọng nhất bởi có câu “miếng trầu là đầu câu chuyện” thì ở đây cũng không có. Chúng ta rõ ràng thấy đây là tình trạng thiếu thốn về vật chất.
Tuy nhiên, điều này càng làm cho tình bạn đáng quý hơn. Điều này được thể hiện trong câu thơ cuối cùng: “Bác đến chơi đây ta với ta”. Tôi từng gặp cách diễn đạt quen thuộc này - “ta với ta” trong bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan:
“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta'
Tuy nhiên, chúng ta có thể nhận thấy, cách sử dụng “ta với ta” của hai tác giả là hoàn toàn khác nhau. Trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, “ta với ta” chỉ ám chỉ tình cô đơn của nhà thơ nơi đèo Ngang hoang vắng. Nhưng trong thơ của Nguyễn Khuyến, từ “ta với ta” cũng có thể hiểu là tôi với bác, chúng ta cùng nhau. “Ta với ta” là biểu hiện của một tình bạn chân thành, tri kỷ, thắm thiết. Họ coi trọng sự hiểu biết, sự đồng cảm với nhau hơn cả những vật chất trên thế giới. Dù cuộc sống đầm bạc, thiếu thốn vật chất đến mức thậm chí miếng trầu tiếp khách cũng không có. Nhưng việc bạn vẫn đánh giá cao tình bạn là điều đáng trân trọng. Nhà thơ không buồn bã, cô đơn mà lại rất vui vẻ, ấm áp vì tình bạn tri kỷ. Đọc câu thơ, chúng ta như cảm nhận được một sự lạc quan, phấn khích trong giọng văn của nhà thơ.
Bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến đã cho thấy một tình bạn tri kỷ giữa hai người. Đọc bài thơ, chúng ta càng yêu thêm những dòng thơ của nhà thơ Nguyễn Khuyến.
Ý kiến về bài thơ Bạn ghé nhà - Mẫu 7
Bài thơ “Bạn ghé nhà” của Nguyễn Khuyến đã tạo ra ấn tượng sâu sắc về tình bạn tri kỷ của nhà thơ.
“Đã từ lâu rồi, bác ghé nhà'
Bài thơ bắt đầu bằng cụm từ “đã từ lâu rồi”, chỉ thời gian, thể hiện rằng đã lâu lắm rồi bác mới đến chơi nhà. Câu thơ mang phong cách thân thiện, chân thành, thể hiện tinh thần hiếu khách của nhà thơ.
Các dòng thơ tiếp theo, nhà thơ đã miêu tả hoàn cảnh sống thiếu thốn vật chất của chính mình:
'Trẻ ra đi, chợ càng xa.
Ao sâu nước cả, không dùng chài,
Vườn rộng nhưng gà khó bắt,
Cải chưa chín, cà mới đâm mầm,
Bầu đã rụng rồi, mướp mới nở hoa.
Tiếp khách mà trầu cũng không có,
Bác đến chơi ta với mình!”
Việc đi chợ cả ngày mà không gặp ai và không có ai ở nhà tiếp bạn. Trong nhà cũng không có gì để tiếp đãi bạn ngoài những thứ bình thường như “Ao sâu nước cả, không dùng chài/Vườn rộng nhưng gà khó bắt”. Ngay cả miếng trầu - thứ quan trọng nhất theo câu “miếng trầu là đầu câu chuyện” cũng không thấy. Dù sống thiếu thốn về vật chất nhưng nhà thơ không buồn chán. Bài thơ mang tinh thần lạc quan, hài hước, cho thấy rằng tình bạn thực sự không cần đến những điều vật chất, chỉ cần “bác đến chơi” là đủ để cảm thấy hạnh phúc.
Câu cuối cùng giúp ta hiểu rõ hơn: “Bác đến chơi ta với mình”. Cụm từ “ta với mình” cũng từng xuất hiện trong bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan:
“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với mình'
Trong cụm từ “ta với mình”, đại từ “ta” chỉ nhà thơ. Lúc này, Bà Huyện Thanh Quan cảm thấy cô đơn khi đứng nơi đèo Ngang. Bà nhớ về quê hương, đất nước và cảm thấy buồn bã. Sự cô đơn đó chẳng thể chia sẻ cùng ai.
Trong thơ của Nguyễn Khuyến, từ “ta” chỉ tác giả và người bạn thân. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó, không có khoảng cách. Dù thiếu thốn nhưng tác giả và bạn bè vẫn cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ.
Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” đã làm cho độc giả hiểu được tình bạn tri kỷ và phong cách sáng tạo của Nguyễn Khuyến.
Cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 8
Nguyễn Khuyến là một nhà thơ nổi tiếng trong văn học Việt Nam. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của ông đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.
“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ ra đi, chợ càng xa.
Ao sâu nước cả, không dùng chài,
Vườn rộng nhưng gà khó bắt.
Cải chưa chín, cà mới nảy mầm,
Bầu đã rụng rồi, mướp mới nở hoa.
Tiếp khách mà trầu cũng không có,
Bác đến chơi ta với mình!”
Bài thơ mở đầu bằng cụm từ 'đã bấy lâu nay', thể hiện đã lâu lắm rồi người bạn của Nguyễn Khuyến mới đến chơi. Sử dụng từ 'bác' cho thấy mối quan hệ thân thiết, gắn bó của họ.
Bạn đến chơi, nhưng trong nhà không có gì để tiếp đãi. Trẻ em đi vắng, chợ cách xa, thậm chí không có miếng trầu. Nhưng nhà thơ không buồn, mà lại tràn đầy lạc quan, yêu đời.
Dù cuộc sống thiếu thốn về vật chất, nhưng tình bạn lại quý báu hơn cả. Câu thơ cuối khẳng định tình bạn tri kỷ: 'Bác đến chơi đây ta với ta'.
Trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan cũng có cụm từ 'ta với ta':
'Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng ta với ta'
(Qua Đèo Ngang)
Ở đây, đại từ “ta” chỉ cùng một người, chỉ chủ thể trữ tình hay chính là tác giả. Bà Huyện Thanh Quan đang chỉ có một mình nơi đèo Ngang hoang vu. Thời gian chiều tà gợi buồn và nỗi cô đơn trước dòng thời gian trôi chảy. Không gian tuy rộng lớn nhưng chỉ toàn những vật vô tri, vô giác. Con người lẻ loi trước vũ trụ mênh mông. Tác giả đã nhớ về quê hương, thương xót cho hoàn cảnh của đất nước, trước thiên nhiên rộng lớn chỉ có mình cô độc.
Còn trong thơ Nguyễn Khuyến, đại từ “ta” thứ nhất chính là nhà thơ, còn đại từ “ta” thứ hai chỉ người bạn. Từ “với” cho thấy mối quan hệ song hành, gắn bó. Cụm từ “ta với ta” thể hiện sự thống nhất, đồng điệu của hai tâm hồn tri kỉ. Cuộc sống tuy nghèo khó, thiếu thốn nhưng có bạn lại thấy vui vẻ, hạnh phúc. Nhà thơ không hề cảm thấy cô đơn, buồn bã mà lại vô cùng vui vẻ, hạnh phúc.
Như vậy, bài thơ “Bạn đến chơi nhà” đã cho thấy một tình bạn đáng trân trọng. Từ đó, độc giả cũng hiểu hơn về phong cách sáng tác của Nguyễn Khuyến.
