Phân tích 2 đoạn thơ đầu trong bài Nhớ rừng với 3 mẫu, bao gồm dàn ý chi tiết và sơ đồ tư duy. Giúp học sinh lớp 8 nắm vững nội dung chính và viết bài phân tích 2 đoạn thơ đầu trong bài Nhớ rừng một cách thành thạo.
Thông qua hai đoạn thơ đầu trong bài Nhớ rừng, ta thấy rõ sự uất hận của con hổ khi bị giam cầm trong lồng sắt, cùng với khát vọng sống tự do trong quá khứ. Hãy đọc chi tiết trong bài viết dưới đây của Mytour:
Sơ đồ tư duy phân tích 2 đoạn thơ đầu trong bài Nhớ rừng
Nội dung chính của 2 khổ thơ đầu trong bài Nhớ rừng
Nội dung chính của 2 đoạn thơ như sau:
- Khổ thơ 1: Thể hiện niềm uất hận của con hổ khi bị giam cầm trong lồng sắt như một con thú mua vui.
- Khổ thơ 2: Tưởng nhớ về thời kỳ làm chúa tể oai hùng.
Dàn ý phân tích hai khổ thơ đầu trong bài Nhớ rừng
Dàn ý 1
I. Bắt đầu bài:
- Tiểu sử về bài thơ Nhớ rừng và tác giả Thế Lữ
- Giới thiệu vấn đề: phân tích hai đoạn thơ đầu trong bài Nhớ rừng nhằm hiểu rõ tư tưởng của tác phẩm.
II. Nội dung chính
* Tổng quan về nội dung
- Xuất xứ: Bài thơ “Nhớ rừng” được sáng tác bởi Thế Lữ vào năm 1934, lần đầu tiên được đăng trên báo, sau đó được in trong tập “Mấy vần thơ” (1935).
- Chủ đề: Lấy cảm hứng từ con hổ trong vườn thú, tác giả đã thể hiện sự uất hận và khát khao tự do mãnh liệt, đang cháy bỏng trong lòng con người bị giam cầm, bị nô lệ.
- Bài thơ đã gợi lên những cảm xúc yêu nước, sự uất hận và lòng khao khát tự do của người Việt Nam trong bối cảnh đang chịu sự thống trị của người ngoại quốc.
* Phân tích hai khổ thơ:
- Khổ thơ 1: Sự uất hận của con hổ khi bị nhốt trong lồng sắt để làm thú vui cho người ta
- Gặm một khối căm hờn
- Nằm dài trông ngày tháng trôi qua; Khinh thường những kẻ kiêu căng, ngơ ngác….
- Cảm xúc căm hận, uất hận và sự ngao ngán trong cảnh bị giam giữ
- Tình trạng không hài lòng với cuộc sống hiện tại (bình thường, giả dối…)
- Khổ thơ 2: Những ký ức về những ngày làm chúa tể oai hùng trong cõi hoang dã của thế giới
- Bóng cây, cổ già
- Âm thanh của gió rít vang vọng, tiếng kêu buồn từ đỉnh núi
- Khúc hát trầm bổng đầy mạnh mẽ
- Đôi chân bước đi vững vàng, con đường hoàng tráng
- Di chuyển như làn sóng cuộn, mềm mại và uyển chuyển
- Trải qua những vùng rừng tĩnh lặng, giữa những lá gai, cỏ xanh
-> Sự hùng vĩ, vẻ đẹp đầy mãnh liệt của vua rừng giữa những cung đường hoang dã của tự nhiên.
=> Một sự tự do, hình bóng đẹp đẽ vô cùng trong thế giới hoang dã của núi rừng…
* Đánh giá:
- Hình ảnh con hổ trong đoạn thơ đã thể hiện sâu sắc hiện thực của dân tộc với mọi tâm trạng của người Việt.
- Không chỉ là trái tim của con hổ, mà qua đó ta cũng nhìn thấy rõ sự căm hận, uất ức trước cuộc sống nô lệ của người dân Việt Nam, nhưng vẫn kiên trì, trung thành với dòng máu, quê hương.
III. Tổng kết
- Đưa ra nhận định tổng quan về 2 đoạn thơ.
- Có thể mở rộng đề tài bằng những suy nghĩ và tưởng tượng của riêng mình.
Kế hoạch tóm tắt 2
I. Khởi đầu:
- Giới thiệu bài thơ: 'Nhớ rừng' là một trong những tác phẩm thơ đặc sắc của Thế Lữ. Đặc biệt, phần thơ thứ hai là điểm nhấn về quá khứ huy hoàng, như là một giai điệu đẹp nhất trong bài thơ.
II. Phần chính:
- Con hổ hồi tưởng, sống lại những khoảnh khắc hào hùng của quá khứ:
- Khi còn trẻ trung trong cảnh vật rừng núi rộng lớn và uy nghi.
- Hoành tráng giữa tự nhiên, nguồn gốc của bản thân.
- Âm thanh của gió vút, tiếng núi gào lên, âm thanh hòa quyện cả bầu trời.
→ Vẻ đẹp mãnh liệt, mạnh mẽ và oai vệ.
- Đi bước mạnh mẽ, tự tin, không ngần ngại, không sợ hãi điều gì.
- Tự cao tự đại, mang vẻ đẹp và dáng vẻ khiến mọi sinh vật phải kính trọng, sợ hãi.
- Thân hình linh hoạt, duyên dáng như những đợt sóng cuộn đầy sức sống giữa màu xanh của rừng rậm.
- Đặt lòng tin vào sự gần gũi với núi rừng, cây cỏ.
- Tạo sự đối lập giữa quá khứ hoàng kim ở khổ thơ hai, lộng lẫy với hiện thực khốn khó, đau buồn ở khổ thơ một.
- Qua dòng hồi tưởng của con hổ→ Ý nghĩa cuộc sống của con người → Khao khát tự do.
III. Kết luận:
- Tổng quan về giá trị của hai khổ thơ: Tiếng lòng thương xót nhớ về những thời khắc đẹp đẽ của quá khứ, cùng với sự khát khao tự do mãnh liệt của thế hệ đi trước được thể hiện qua đoạn thơ.
Phân tích hai khổ thơ đầu tiên của bài Nhớ rừng - Mẫu 1
Thế Lữ được coi là một trong những nhà thơ nổi bật của phong trào thơ Mới. Không có sự buồn bã như thơ của Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên; không rực rỡ, mãnh liệt như thơ của Xuân Diệu, thơ của Thế Lữ mang lại cảm xúc lãng mạn, niềm khát khao sống, khao khát tự do thoát khỏi thực tại u ám, tù túng. Bài thơ 'Nhớ rừng' là minh chứng cho hồn thơ đó. Đặc biệt, khổ hai của bài thơ như nốt nhạc vang vọng về quá khứ hoàng kim, là điểm nhấn đặc biệt trong bài thơ.
'Chúng ta mãi sống trong tình yêu thương và nỗi nhớ,
Trong những ngày trẻ trung, hùng vĩ của quá khứ.
Nhớ về cảnh sơn lâm, bóng cây già,
Với tiếng gió gào vang vọng, giọng hò núi ầm ĩ,
Với những khúc hát dữ dội, cao trào.
Chúng ta bước đi, mạnh mẽ, vững vàng, trên con đường cao quý,
Lặn lội như những dòng sóng nhịp nhàng,
Được bao bọc bởi bóng cây, cỏ, cây gai im lặng.
Trong bóng tối của hang động, khi mắt thần đã mở ra,
Đó là lúc mọi thứ trở nên im lặng.
Chúng ta biết rằng chúng ta là vị chúa tể của mọi sinh vật,
Trong những thảo nguyên vô danh, không tuổi.'
Trái ngược với khổ thơ đầu tiên, khổ thơ thứ hai đưa ra hình ảnh hổ hồi tưởng, sống lại những khoảnh khắc hào hùng của quá khứ. Sống trong cảnh tù túng với những người vô trách nhiệm, vô tư khiến con hổ chỉ nhớ về những ngày hùng vĩ của quá khứ, khi vẫn là chính bản thân mình, sống với con người thật của mình. Đó là những ngày mà con hổ được tự do giữa rừng hoang rộng lớn bao la, được hoành tráng giữa thiên nhiên, nguồn gốc của mình:
'Chúng ta mãi sống trong tình yêu thương và nỗi nhớ,
Trong những ngày trẻ trung, hùng vĩ của quá khứ.
Nhớ về cảnh sơn lâm, bóng cây già,
Với tiếng gió gào vang vọng, giọng hò núi ầm ĩ,
Với những khúc hát dữ dội, cao trào'
Những kỷ niệm xưa mãi vẹn nguyên, đẹp đẽ và hùng vĩ như vậy. Những bóng cây, cây già, những tiếng gió rít, tiếng hò núi, tiếng vang vọng cả một bầu trời. Những khúc hát cao trào, hùng vĩ, kiêu hãnh. Giữa bầu không gian rộng lớn đó, con hổ vươn mình kiêu hãnh, mang vẻ đẹp và dáng vẻ của một vị chúa tể khiến mọi sinh vật phải nể phục, khiếp sợ:
'Ta bước đi, mạnh mẽ, tự tin, đường hoàng,
Lặn lội như những dòng sóng nhịp nhàng,
Vây quanh bởi bóng cây yên bình, lá gai, cỏ xanh mơn mởn.
Trong hang động tăm tối, khi mắt thần đã mở ra,
Thậm chí cả mọi vật đều trở nên yên bình.'
Trái ngược với quá khứ huy hoàng, hiện tại, con hổ đang bị kiểm soát bởi kẻ khác, phải sống trong tù túng, sự hãm hại. Ngày xưa, hổ là vị chúa tể của mọi loài với bước đi mạnh mẽ, tự tin, hiên ngang, không nao núng, không sợ hãi. Những bước chân ấy là biểu tượng của sự tự do, chỉ trong tự do mà hổ mới là chính mình, tràn đầy bản lĩnh, đường hoàng. Thân thể mềm mại, linh hoạt như những đợt sóng cuộn, thật đẹp đẽ giữa bóng cây xanh mướt của rừng rậm, của những ngọn núi bao la. Hổ chơi đùa với thiên nhiên, với cỏ cây và có nhiều bạn bè thân thiết.
'Vây quanh bởi bóng cây yên bình, lá gai, cỏ xanh mơn mởn.'
Mỗi khi nhớ về quá khứ, hổ càng tự hào hơn về chính mình, hơn tất cả, hổ hiểu rõ vị trí của mình giữa thiên nhiên hoang dã ấy. Giữa thảo nguyên, cây cỏ, hổ sống như một với chúa sơn lâm. Vẻ đẹp ở đây không chỉ là vẻ đẹp bề ngoại mà còn là vẻ đẹp của cuộc sống thực sự trong không gian tự do. Khi bị hãm hại, đau khổ, chán chường, hổ mơ ước về một tương lai tự do, nơi hổ có thể khám phá, thể hiện bản lĩnh của mình.
Dòng thơ bằng hồi tưởng của con hổ đã nâng cao giá trị tư tưởng lên một tầm cao mới. Đó là cuộc sống bị mất tự do của những con người đang bị xã hội bóp méo, bất công, bởi sự xâm lược, thù địch. Tiếng lòng xót thương về quá khứ đẹp đẽ, tràn đầy hy vọng, kèm theo là khao khát tự do mãnh liệt của thế hệ đi trước. Tự do, để có thể khám phá và trải nghiệm cuộc sống, đó mới là điều quan trọng nhất.
Phân tích hai khổ thơ đầu bài Nhớ rừng - Mẫu 2
Thế Lữ là một trong những nhà thơ đặc biệt của phong trào thơ Mới tại Việt Nam, ông đã có những tác phẩm đặc sắc, làm phong phú thêm văn học nước nhà. Bài thơ 'Nhớ rừng' là một ví dụ điển hình cho phong cách thơ của Thế Lữ. Trong bài thơ này, Thế Lữ sử dụng hình ảnh của con hổ bị giam cầm để thể hiện tâm trạng u uất, niềm khát khao tự do mãnh liệt của dân tộc. Bài thơ không chỉ làm nổi bật tình cảm của con hổ, mà còn kích thích tình yêu nước, khao khát độc lập, tự do của toàn bộ quốc gia.
Tại đoạn mở đầu bài thơ, Thế Lữ đã mô tả không gian hẹp và bí hiểm nơi con hổ bị giam cầm. Tình cảm cô đơn, bất mãn của con hổ được tường thuật rõ ràng. Qua hình ảnh này, chúng ta cảm nhận được phần nào tình hình mất tự do cũng như sự u uất của con hổ.
'Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua
Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm'
Thế Lữ sử dụng từ 'gậm' để thể hiện sự bất mãn, nỗi căm phẫn lâu dài, không thể nguôi ngoai, luôn tồn tại và ảnh hưởng đến tâm trạng của con hổ. 'Khối căm hờn' biểu hiện cho những oán hận, tức giận mà con hổ luôn mang trong lòng. 'Trong cũi sắt' tái hiện không gian sống hạn hẹp, tù túng khiến con hổ mất đi tự do. Như vậy, chỉ trong một câu thơ, Thế Lữ đã phản ánh hoàn toàn hoàn cảnh khốn khó cũng như sự u uất của con hổ. Trong hoàn cảnh bị giam giữ đó, mặc dù có lòng căm thù, mong muốn thoát khỏi tình trạng này nhưng không thể làm được, con hổ chỉ có thể 'nằm dài' và lặng lẽ chờ đợi thời gian trôi qua.
Càng bị giam giữ nhiều, càng tỏ ra tức giận nhiều hơn, và sự khinh bỉ dành cho những con người ấy càng nhiều hơn. 'Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ'. 'Lũ người' ở đây có thể hiểu là những người đã giam giữ, đẩy con hổ vào chốn tù cấm mất tự do này. Dù thế giới của con người và thế giới của loài vật khác nhau, nhưng vì lòng tham và tham vọng vô đáy của con người, con hổ phải chịu cảnh bị giam cầm phi lí này. Trong mắt con hổ, những người này chỉ là những 'người ngạo mạn ngẩn ngơ', dám tự phong mình là chúa tể, không biết xấu hổ. Thế Lữ đã thể hiện tình trạng phẫn uất khi quân cướp xâm phạm sự bình yên, tự do của dân tộc, đẩy nhân dân vào hoàn cảnh khó khăn, mất tự do. Nhà thơ cũng thể hiện sự khinh bỉ, chế giễu những hành động phi lí của họ: 'khinh', 'giễu' : 'Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm'.
'Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự'
Trở về với thực tại, con hổ nhận ra cuộc sống khó khăn của mình, làm 'trò lạ mắt' và trở thành 'đồ chơi' của những kẻ hung ác. Đó là cuộc sống nhục nhã, mất tự do. Là chúa tể của rừng sâu, bỗng chốc con hổ phải chịu cảnh đau khổ. Hơn nữa, phải làm những việc tầm thường, vô vị 'Để làm trò lạ mắt thứ đồ chơi', khi oai hùng bị đánh mất, hình ảnh bị giam hãm trở thành 'trò lạ mắt', những 'đồ chơi' của mọi người.
Sống trong cảnh tù túng không phải ai cũng có lòng tự cao, hơn hẳn những kẻ khác bị đặt chung với những con vật thấp kém. 'Chịu ngang bày cùng lũ gấu dở hơi'; càng đáng buồn khi phải sống cùng với 'cặp báo chuồng bên vô tư lự', chúng không nhận biết được tình hình, không có ý thức tự giác mà chấp nhận số phận.
'Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ
Thuở tung hoành, hống hách những ngày xưa
Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn thét núi'
Có thể thấy, con hổ vẫn đắm chìm trong cảm giác bế tắc, u uất, đau khổ với hiện thực và những hồi ức về quá khứ tươi đẹp của mình. 'Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ'. Quá khứ huy hoàng, oai hùng vẫn sống động trong tâm hồn tự do của con hổ, nó nhớ về những ngày 'tung hoành', tự do với sự kiêu hãnh, thỏa chí tung hoành nơi rừng sâu 'hống hách những ngày xưa'. Khung cảnh giả dối của vườn thú không làm con hổ hài lòng, nó nhớ về 'sơn lâm' mênh mông, với 'bóng cả cây già', không gian tràn ngập âm sắc bởi 'tiếng gió gào ngàn', 'giọng nguồn thét núi' thay vì tiếng cười giả dối của con người.
'Ta bước chân lên dõng dạc đường hoàng
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng
Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc'
Hồi tưởng về quá khứ huy hoàng, đó là hình ảnh của chính mình, những bước chân tự do, phóng khoáng 'ta bước chân lên dõng dạc đường hoàng', vẻ uyển chuyển, oai vệ 'lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng', và trong những bước chân tự do ấy, con hổ sống hòa hợp với thiên nhiên, với cây cỏ 'vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc'. Hồi tưởng khiến con hổ tự hào về quá khứ của mình, vì nó là chúa tể sơn lâm, mọi hành động của nó đều khiến vạn vật nể phục.
Mượn lời của con hổ bị giam giữ, Thế Lữ thể hiện cuộc sống tù túng, mất tự do của một thế hệ ở thời đại của mình, đồng thời là cuộc đấu tranh cho sự tự do, độc lập của dân tộc. Bài thơ thể hiện sự xót xa của nhà thơ về quá khứ tự do, đồng thời là sự phản kháng kiên cường đối với sự kìm hãm.
Phân tích hai khổ thơ đầu bài Nhớ rừng - Mẫu 3
Thế Lữ đã đóng góp quan trọng cho phong trào thơ Mới và tác phẩm tiêu biểu của ông là bài thơ Nhớ rừng. Thông qua lời của một con hổ bị giam giữ, tác giả đã thể hiện niềm u uất của thế hệ bị giam cầm với khao khát tự do. Hai khổ thơ đầu đã nói lên tâm trạng của con hổ trong hiện thực và ước mơ về quá khứ tự do.
Bài thơ mở đầu với không gian chật hẹp, tù túng nơi con hổ bị giam giữ:
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua
Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm
Tác giả sử dụng động từ 'gậm' để thể hiện căm hận, uất hận của con hổ, 'khối căm hờn' tưởng chừng như lớn dần trong không gian chật hẹp của cũi sắt. Con hổ nằm dài trong cũi sắt nhìn ngày tháng trôi qua, biểu hiện cho cuộc sống tù túng mà nó phải chịu đựng. Chỉ với vài dòng thơ, tác giả đã tái hiện tâm trạng đáng thương của con hổ.
Càng tù túng, nỗi căm hận trong con hổ càng lớn dần lên. 'Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ'. Con hổ thể hiện sự khinh bỉ, giễu cợt với loài người, không chịu khuất phục dưới sức mạnh tham lam, ích kỷ của họ. Đặt vào hoàn cảnh đất nước, câu thơ thể hiện rõ nỗi đau mất tự do do sự xâm lăng của quân đội.
Trong hoàn cảnh tù túng, con hổ cảm thấy đau đớn khi phải trở thành 'trò lạ mắt, đồ chơi' và sống 'vô tư lự' giữa những loài vật khác chấp nhận số phận. Tuy nhận thức được hoàn cảnh của mình, nhưng con hổ càng thêm tủi nhục khi những loài khác vẫn sống vô tư trong giam hãm. Điều này thể hiện nét bi kịch của chúa sơn lâm trước cuộc sống hiện tại và nhớ về quá khứ tự do của mình.
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ
Thuở tung hoành, hống hách những ngày xưa
Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn thét núi
Những kỷ niệm tươi đẹp của chúa sơn lâm như một hành trình trở lại trong tâm trí. Chú được 'tung hoành', 'hống hách', sống giữa thiên nhiên rộng lớn với rừng xanh, gió ngàn và tiếng thét vang động núi đồi. Bước chân của chú luôn dõng dạc, đường hoàng, tạo nên sự dũng mãnh, uy nghi của loài vật đứng đầu rừng xanh.
Ta biết ta chúa tể cả muôn loài,
Giữa chốn hào hoa không tên, không tuổi
Nỗi nhớ về quá khứ tự do khiến chúa sơn lâm khao khát sống và tự do hơn bao giờ hết.
Thông qua hai đoạn thơ, tác giả đã khéo léo áp dụng nghệ thuật nhân hóa, mô tả hình ảnh con hổ bị giam cầm trong sự uất hận và khát vọng tự do. Điều này phản ánh tâm trạng của những người mất nước, mong muốn được sống trong hòa bình và tự do, với niềm tin rằng 'Trên đời có muôn ngàn khó khăn – Nhưng không có khó khăn nào lớn hơn việc mất đi tự do'.