Văn mẫu lớp 8: Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Tóm tắt & 18 bài văn mẫu đặc sắc

Bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến thể hiện mối tình bạn tri kỷ đáng quý, đáng ngưỡng mộ.

Mytour mang đến tài liệu văn mẫu Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà, bao gồm dàn ý và 18 bài văn mẫu xuất sắc. Hãy cùng khám phá chi tiết ngay dưới đây.

Bản tổ chức phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà

I. Khởi đầu

- Thảo luận về Nguyễn Khuyến (các điểm nổi bật về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác…)

- Phân tích về bài thơ “Bạn đến chơi nhà” (lịch sử xuất hiện, tóm tắt giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

II. Thân bài

1. Mở đầu: giới thiệu việc bạn ghé nhà

- Thời gian: “đã lâu rồi”, đồng nghĩa với việc bạn đã không đến thăm từ lâu.

- Cách gọi: dùng từ “bác”, thể hiện sự thân thiện và gần gũi giữa các bạn.

- Tính cách: mở lòng, chân thành thể hiện sự hiếu khách của nhân vật trữ tình.

- Hai câu: như là một tiếng chào đón, một lời mời rộn rã của người chủ nhà, đầy sự ấm áp và thân thiện.

=> Phần mở đầu như lời mời chân thành, tự nhiên đến thăm nhà.

2. 6 câu tiếp theo: tình hình nhà thơ khi bạn ghé thăm

Nhà thơ đã tạo ra một tình huống rắc rối khi bạn đến thăm:

- Trẻ con không có nhà - không có ai mua đồ tiếp đãi bạn vì không có ai ở nhà.

- Chợ xa xôi - nhấn mạnh sự vắng bóng và mất mát khi phải đi chợ mất thời gian mà không có ai ở nhà tiếp bạn.

- Trong nhà, không gì cả:

• Ảo sát - người khôn ngoan không dễ dàng bắt được cá để mời.
• Cải thửa mọc, cà mới nảy, bầu mới rụng, mướp đương nở hoa - tất cả rau cải, cây trái trong nhà vẫn chưa ăn được.
• Miếng trầu - thậm chí thứ quan trọng nhất (Miếng trầu là đầu câu chuyện) cũng không có.

=> Qua những hình ảnh trên, nhà thơ muốn mô tả một cuộc sống với ít vật chất, nhưng không thiếu niềm vui.

- Sự khan hiếm không khiến thi sĩ buồn chán mà còn tràn đầy lạc quan, yêu đời: Hiện diện qua giọng điệu hài hước, khéo léo.

3. Cuối cùng: Tình bạn thân thiết

- Bác tới thăm đây: Mặc dù ít có vật chất, nhưng tình bạn vẫn được trân trọng, điều đó là đáng quý.

- “Ta với ta”:

• Từ “ta” đầu tiên: chủ nhà trung thành
• Từ “ta” thứ hai: khách mời thân thiết
• Từ “với” thể hiện sự gắn bó, không có khoảng cách.

=> Câu thơ khẳng định tình bạn tri kỷ cũng như lòng thấu hiểu sâu sắc, không quan tâm đến vật chất.

III. Kết bài

Khẳng định lại ý nghĩa và nghệ thuật của bài thơ “Bạn đến nhà chơi”.

Phân tích bài thơ “Bạn đến nhà chơi” một cách ngắn gọn

Đoạn văn mẫu số 1

Bài thơ “Bạn đến nhà chơi” của Nguyễn Khuyến đã tôn vinh tình bạn chân thành, ấm áp. Trong bài thơ, tác giả mô tả sự hân hoan khi người bạn ghé thăm nhà. Từ “đã bấy lâu nay” nhấn mạnh thời gian dài trôi qua trước khi bạn đến chơi. Điều này khiến nhân vật chính trong bài thơ cảm thấy vô cùng vui mừng và hạnh phúc. Cách gọi “bác” thể hiện mối quan hệ gần gũi, thân thiết. Dù vậy, tình hình tại nhà cũng không mấy tốt đẹp. Trẻ con đã ra ngoài, không ai mua đồ tiếp đãi bạn vì chợ quá xa. Điều này vẫn chưa đủ, nhà thơ còn liệt kê nhiều sự vật như “ao sâu - khôn chài cá”, “cải chửa ra cây, cà mới nảy, bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”. Thậm chí miếng trầu - mối quan trọng nhất vì “miếng trầu là đầu câu chuyện” cũng không có. Sự thiếu thốn được nêu bật đến cực điểm. Tuy nhiên, sự khan hiếm không làm mất đi tình bạn. Câu cuối như một khẳng định cho tình bạn chân thành của Nguyễn Khuyến: “Bác đến chơi đây ta với ta”. Đại từ “ta” đầu tiên là nhà thơ, đại từ “ta” thứ hai chỉ bạn bè. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bác, chúng ta với nhau. Dù cuộc sống khó khăn, thiếu thốn nhưng có bạn bè làm cho cuộc sống trở nên vui vẻ, hạnh phúc. Tình bạn tri kỉ trong “Bạn đến nhà chơi” thật đáng ngưỡng mộ, đáng kính trọng.

Đoạn văn mẫu số 2

Bài thơ “Bạn ghé nhà chơi” của Nguyễn Khuyến đã tôn vinh tình bạn chân thành, ấm áp. Hai dòng thơ đầu tiên giới thiệu về sự việc bạn đến chơi nhà. Từ “đã từ lâu” cho thấy thời gian đã trôi qua lâu rồi. Điều này khiến nhân vật chính trong bài thơ cảm thấy rất vui mừng, mong đợi được tiếp đón bạn một cách chu đáo. Nhưng hoàn cảnh không thuận lợi khi trẻ con đã đi ra ngoài, không có ai để gửi đi mua đồ tiếp đãi bạn vì chợ lại quá xa.

Phân tích bài thơ “Bạn đến chơi nhà” - Mẫu 1

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là bài thơ “Bạn đến nhà chơi”. Bài thơ đã tôn vinh tình bạn chân thành, thắm thiết.

“Đã từ lâu, bác tới thăm nhà
Trẻ con ra ngoài, chợ lại xa xôi”

Hai dòng thơ mở đầu giới thiệu về việc bạn đến chơi nhà. Từ “đã từ lâu” cho thấy thời gian đã trôi qua lâu rồi. Điều này khiến nhân vật chính trong bài thơ rất vui mừng, mong chờ được tiếp đón bạn một cách chu đáo. Cách gọi “bác” thể hiện mối quan hệ gần gũi, thân mật. Nhưng hoàn cảnh không thuận lợi khi trẻ con đã đi ra ngoài, không có ai để gửi đi mua đồ tiếp đãi bạn vì chợ lại quá xa.

Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở đó, hoàn cảnh của nhân vật trữ tình càng trở nên khó khăn hơn với một bức tranh được vẽ ra:

“Ao sâu nước biển, khôn chài cá,
Vườn rộng rào ít, khó dẫn gà.
Cải mọc vươn mầm, cà mới búp,
Bầu vừa đâm chồi, mướp đang nở hoa.
Đầu đình tiếp khách, trầu đã không còn”

Trong nhà của nhân vật trữ tình, mọi thứ đều chưa sẵn sàng để tiếp khách: “ao sâu - biển, khôn chài cá”, “cải mọc vươn mầm, cà mới búp”, “bầu vừa đâm chồi, mướp đang nở hoa”. Thậm chí cả “miếng trầu” quan trọng nhất với câu “miếng trầu là đầu câu chuyện” cũng không thấy đâu. Tuy nhiên, sự khan hiếm đó vẫn không làm tăng thêm khoảng cách giữa những người bạn tri kỷ:

“Bác ghé chơi đây ta với ta”

Câu thơ cuối như một lời khẳng định cho tình bạn tri kỷ của Nguyễn Khuyến. Trong thơ Bà Huyện Thanh Quan cũng đã từng dùng cụm từ “ta với ta”:

“Đứng bên trời, non, nước
Một mảnh tình riêng ta với ta”

Tuy nhiên, “ta với ta” trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan chỉ là tác giả, đơn độc nơi đèo Ngang hoang vu. Điều này làm tăng thêm nỗi buồn và cô đơn, sợ hãi trước dòng thời gian trôi chảy.

Trong thơ của Nguyễn Khuyến, cụm từ “ta với ta” lại có ý nghĩa khác. Đại từ “ta” thứ nhất là nhân vật trữ tình, còn đại từ “ta” thứ hai chỉ bạn bè. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bạn, chúng ta với nhau. Dù cuộc sống khó khăn, thiếu thốn nhưng có bạn bè làm cho cuộc sống trở nên vui vẻ, hạnh phúc. Tình bạn tri kỷ thật đáng ngưỡng mộ, cảm phục biết bao nhiêu.

Bằng những hình ảnh giản dị, giọng thơ dí dỏm, bài thơ “Bạn ghé nhà chơi” của Nguyễn Khuyến đã truyền đạt một thông điệp ý nghĩa và giá trị về tình bạn.

Phân tích bài thơ “Bạn đến chơi nhà” - Mẫu 2

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là “Bạn ghé nhà chơi”. Bài thơ đã tôn vinh tình bạn chân thành, ấm áp:

“Đã từ lâu rồi, bác tới nhà
Trẻ con đi xa, chợ cách xa.
Ao sâu mênh mông, khôn chài cá,
Vườn rộng hàng rào ít, khó dẫn gà.
Cải mọc trổ bông, cà mới nụ,
Bầu mới nảy chồi, mướp hé hoa.
Không có trầu tiếp khách, trầu đã hết,
Bác tới nhà ta, ta với bác!”

Cụm từ “đã từ lâu rồi” chỉ thời gian đã trôi qua lâu rồi, người bạn của Nguyễn Khuyến mới đến chơi nhà. Điều này khiến nhà thơ rất vui mừng, hạnh phúc. Cùng với cách gọi “bác” thể hiện mối quan hệ gần gũi, thân mật. Dòng thơ đầu như một tiếng chào vui vẻ, một lời mời khách đầy nồng ấm.

Tuy nhiên, hoàn cảnh của nhà thơ lúc này cũng rất khó khăn. Trẻ con đã đi xa rồi, không có ai để gửi đi mua đồ tiếp đãi bạn vì chợ ở quá xa. Tưởng rằng như vậy là chưa đủ, nhà thơ còn liệt kê một loạt các sự vật như “ao sâu - mênh mông, khôn chài cá”, “cải mọc trổ bông, cà mới nụ, bầu mới nảy chồi, mướp hé hoa”. Thậm chí miếng trầu - ngay cả thứ quan trọng nhất với câu “miếng trầu là đầu câu chuyện” thì ở đây cũng không có. Sự thiếu thốn đã được đẩy lên đến cực độ. Tuy nhiên, sự thiếu thốn đó không làm cho nhà thơ trở nên buồn bã mà ngược lại, ông đầy lạc quan, yêu đời. Bài thơ mang đậm dấu ấn của sự hóm hỉnh, lạc quan, yêu đời.

Mặc dù thiếu vật chất, nhưng tình bạn mới là thứ quý giá nhất. Câu thơ cuối như một lời khẳng định cho tình bạn tri kỷ của Nguyễn Khuyến: “Bác ghé nhà ta, ta với bác”. Bà Huyện Thanh Quan cũng đã từng dùng cụm từ “ta với ta” trong bài Qua Đèo Ngang:

“Dừng chân lại trước trời, núi, sông
Mảnh tình riêng của ta với ta”

Đại từ “ta” ở đây chỉ cùng một người, chỉ chủ thể trữ tình hay chính là tác giả. Lúc này Bà Huyện Thanh Quan đang ở một mình trên đèo Ngang hoang vu. Buổi chiều tà gợi lên nỗi buồn và cảm giác cô đơn, sợ hãi trước dòng thời gian trôi đi. Không gian rộng lớn nhưng chỉ là những vật thể không hồn, vô cảm. Có những hình ảnh về cuộc sống con người nhưng đều rất im lặng, nhỏ nhặt. Âm thanh của cuộc sống đơn giản, gợi lên nỗi buồn sâu thẳm. Con người lẻ loi trước vũ trụ bao la. Nhớ về quê hương, thương xót cho hoàn cảnh của đất nước, trước thiên nhiên bao la chỉ có một mình cô đơn.

Ngược lại, trong thơ của Nguyễn Khuyến, đại từ “ta” thứ nhất là nhà thơ, còn đại từ “ta” thứ hai chỉ người bạn. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó, song hành. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bác, chúng ta với nhau. Dù cuộc sống nghèo khó, thiếu thốn nhưng có bạn bè, ta lại cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc. Nhà thơ không cảm thấy cô đơn, buồn bã mà ngược lại, ông cảm thấy vô cùng vui vẻ, hạnh phúc. Tình bạn tri kỉ thật đáng quý, đáng ngưỡng mộ.

Như vậy, “Bác ghé nhà chơi” đã mô tả một tình bạn chân thành đáng quý. Bài thơ này thực sự là biểu tượng cho phong cách thơ của Nguyễn Khuyến.

Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 3

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là “Bạn đến chơi nhà”. Bài thơ này đã tôn vinh tình bạn chân thành, sâu sắc:

“Đã lâu lắm rồi, bác ghé nhà
Trẻ thời vắng bóng, chợ quá xa.
Ao sâu nước đen, cá khôn chài,
Vườn rộng hàng rào gầy, gà khó đuổi.
Cải chửa nảy mầm, cà mới chồi,
Bầu rụng rốn, mướp nở hoa.
Đón khách xưa nay, trầu chẳng còn,
Bác tới đây, ta với ta!”

Mở đầu bài thơ, tác giả giới thiệu về việc bạn đến chơi nhà. Cụm từ “đã lâu lắm rồi” chỉ khoảng thời gian lâu đến mức bạn mới ghé thăm. Sử dụng từ xưng “bác” thể hiện sự gần gũi, thân thiết giữa những người bạn. Dòng thơ này tràn đầy sự mở lòng, chân thành, thể hiện sự mến khách của nhân vật trữ tình.

Tiếp theo, Nguyễn Khuyến mô tả hoàn cảnh sống thiếu thốn khi bạn đến thăm nhà. Tình huống thật đau lòng khi “trẻ thời vắng bóng” ngụ ý rằng không ai ở nhà để mua thêm đồ ăn chào đón bạn. “Chợ quá xa” ám chỉ rằng chợ ở rất xa nơi đây. Việc đi chợ tốn kém cũng như không có người ở nhà chờ đón. Trong nhà không còn gì để tiếp đãi bạn nữa, chỉ còn những vật phẩm thông thường. Tác giả liệt kê một loạt các vật như “ao sâu - cá khôn chài”, “cải chửa nảy mầm, cà mới chồi, bầu rụng rốn, mướp nở hoa”. Thậm chí miếng trầu - thứ quan trọng nhất vì có câu “miếng trầu là đầu câu chuyện” thì ở đây cũng không có. Từ hình ảnh này, nhà thơ muốn diễn đạt một cuộc sống đơn giản, thiếu thốn về vật chất. Nhưng sự thiếu thốn không khiến cho nhà thơ buồn bã, mà ngược lại, ông đầy lạc quan, yêu đời qua giọng thơ hóm hỉnh, vui vẻ.

Câu thơ cuối cùng như một lời khẳng định về tình bạn tri kỉ của nhà thơ. Mặc dù thiếu thốn về vật chất, nhưng tình bạn vẫn được trân trọng, điều này thật đáng quý. Cụm từ “ta với ta” từng xuất hiện trong bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan:

“Dừng chân lại giữa trời đất,
Một mảnh tình riêng biệt, ta với ta'

Ở đây, cả hai từ “ta” trong cụm từ “ta với ta” đều chỉ nhà thơ. Lúc này, bà chỉ có một mình đối diện với chính mình, cảm thấy cô đơn và lẻ loi. Sự cô đơn ấy dường như không thể chia sẻ cùng ai.

Trong thơ của Nguyễn Khuyến, từ “ta” chỉ tác giả và người bạn tâm giao. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bác, chúng ta với nhau. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó, không còn khoảng cách. Điều này thể hiện tình bạn tri âm tri kỷ của nhà thơ. Dù trong hoàn cảnh thiếu thốn, không có gì quý giá để tiếp đãi bạn bè, nhưng nhà thơ và người bạn tâm giao vẫn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc. Nhà thơ ở đây không buồn bã, cô đơn mà thực sự vui vẻ, ấm áp bởi tình bạn tri kỷ.

Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ đó là sự chia sẻ, đồng cảm và không quan tâm đến giá trị vật chất. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” thực sự là một tác phẩm đặc biệt.

Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 4

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ đáng chú ý trong thời kỳ cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX. Công lao của ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả.

Bài thơ “Bác đến chơi nhà” thể hiện tình bạn chân thành của tác giả dành cho bạn của mình. Mối quan hệ này không phụ thuộc vào vật chất mà xuất phát từ sự thân thiết giữa hai người. Dù không có gì để tiếp đãi bác một cách tử tế khi bác đến nhà, tình bạn giữa hai người vẫn sâu đậm, bởi họ hiểu tấm lòng chân thành của nhau.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà

Bài thơ đã làm cho người đọc cảm nhận được tấm lòng chân thành của tác giả đối với người bạn thân thiết của mình. Ca ngợi về tình bạn không chỉ tập trung vào những vật chất phàm trần mà còn là sự cao quý, chân thành.

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà. Câu thơ đầu tiên thể hiện sự gần gũi, thân mật khi tác giả gặp lại bạn thân của mình, sau một khoảng thời gian dài không gặp, có thể do công việc bận rộn hoặc khoảng cách xa xôi.

Những dòng thơ đầu tiên của bài thơ khiến người đọc cảm thấy như tác giả đang trải qua cảm xúc hụt hẫng, buồn bã và lo lắng khi lâu lâu mới có một vị khách quý ghé thăm nhưng nhà không có gì để tiếp đãi. Dù những thứ như rau cải, bầu bí trong vườn cũng không có để cung cấp. Tác giả thậm chí còn không có miếng trầu để tiếp khách, nhưng những dòng thơ cũng giải thích cho sự thiếu thốn, thiếu sót của mình trong việc tiếp đón vị khách quý một cách hài hước.

Nhưng nếu đọc kỹ, ta sẽ thấy đây chỉ là cách tác giả Nguyễn Khuyến đùa giỡn với bạn của mình. Thông qua những dòng thơ chân thành, ta cũng cảm nhận được vẻ đẹp giản dị của làng quê Việt Nam xưa.

Với nhịp thơ nhẹ nhàng, tác giả thể hiện sự thân thiện và trêu đùa. Mặc dù có những thiếu thốn, nhưng tấm lòng chân thành của tác giả dành cho bạn bè vẫn được thể hiện rõ nét.

Câu thơ cuối cùng thể hiện tình bạn chân thành của tác giả. Đó là mối quan hệ bạn bè được xây dựng trên nền tảng của tình cảm chắc chắn không bị phai nhạt hoặc mất đi vì những thứ vật chất tầm thường.

Trong bài thơ của bà Huyện Thanh Quan, câu thơ “Một mảnh tình riêng, ta với ta” thể hiện nỗi cô đơn của tác giả khi chỉ có một mình đối diện với chính mình. Trái lại, trong bài thơ “Khách đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến, câu thơ “Bác đến chơi đây ta với ta” thể hiện sự hòa quyện, hòa hợp của hai người bạn tri kỷ, mặc dù chỉ có hai người nhưng họ rất thân thiết và hiểu nhau.

Bài thơ thể hiện thành công của tác giả trong việc sáng tác thơ trào phúng. Ngôn ngữ được sử dụng vô cùng tinh tế đặc sắc, thể hiện tài hoa của tác giả trong việc chọn từ. Nhịp thơ của tác giả phối vô cùng nhẹ nhàng, tinh tế, thể hiện sự thanh thoát, tự nhiên không gượng ép, làm cho bài thơ hấp dẫn người đọc bởi ngôn ngữ linh hoạt, lời tâm sự thủ thỉ của tác giả.

Đây là một bài thơ hay, viết về tình bạn. Nó ca ngợi tình bạn trong sáng không phải vì vật chất hay vinh hoa, thể hiện tình bạn vĩnh cửu, trong sáng, tri kỷ. Một tình bạn đã trải qua nhiều gian nan thử thách mới có được, không phải chỉ trong một hoặc hai ngày. Họ không bao giờ làm mất đi tình bạn thân thiết đáng quý của mình vì những thứ nhỏ nhặt.

Bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 5 đã thể hiện sâu sắc về tình cảm bạn bè, với sự bền chặt và tri kỷ.

Bao la nhất là tình cảm của mẹ, mạnh mẽ là tình cảm của cha, thân thiết là tình cảm anh em, và thiêng liêng, bền chặt, lâu dài nhất vẫn là tình bạn.

Là một nhà thơ giàu tình cảm, Nguyễn Khuyến không ngoại lệ khi nói về tình bạn. Những bài thơ bất hủ của ông khi nói về tình bạn là những minh chứng hùng hồn sâu sắc, quả thực là những tình bạn đẹp đẽ. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến đã thể hiện rõ về điều đó, là một bài thơ thành công, tiêu biểu nhất của ông, đại diện cho thơ Nôm Đường luật Việt Nam.

Bài thơ này là kỷ niệm của tôi về tuổi thơ tươi đẹp, nơi tôi trải qua những ngày thanh xuân hồn nhiên. Nó diễn tả về một kỷ niệm đáng nhớ của tôi và một người bạn thân từ thời thơ ấu, khi chúng tôi cùng nhau khám phá thế giới xung quanh, chơi đùa vui vẻ. Mỗi câu từ trong bài thơ đều tràn đầy tình cảm, mang lại cho tôi cảm giác ấm áp và sum vầy.

Gặp lại một người bạn cũ là một trải nghiệm vô cùng ý nghĩa và đáng nhớ. Đặc biệt khi chúng ta gặp nhau sau bao năm xa cách, nơi tôi đã trải qua những kỷ niệm đẹp nhất của tuổi trẻ. Tình bạn đó thật sự quý báu và giá trị đối với tôi. Dù đã trải qua bao cuộc sống, bao biến cố, nhưng tình bạn ấy vẫn mãi mãi tồn tại trong tâm trí tôi.

“Đã bao lâu rồi, bạn tới thăm nhà. Nhớ nhung thời thơ ấu, kỷ niệm xưa. Dù thời gian trôi qua, nhưng kỷ niệm ấy vẫn còn đọng lại trong tâm trí tôi. Đến nhà chơi, chúng ta cùng nhau tận hưởng những khoảnh khắc vui vẻ và ý nghĩa.

Điều đáng ngạc nhiên và hóm hỉnh là dù mọi thứ đều thiếu vắng, ngay cả những thứ nhỏ nhặt nhất như miếng trầu, nhưng tình bạn của chúng ta vẫn còn nguyên vẹn. Lời thơ trong sáng, tươi vui, tràn đầy nghị lực và ý nghĩa. Đó chính là điều tôi trân trọng nhất ở mối quan hệ này.

Tình bạn ấy vượt lên trên tất cả mọi thứ, thậm chí cả thời gian và khoảng cách. Ba từ “ta với ta” chính là tâm điểm của mối quan hệ này, là biểu hiện của sự gắn kết và thân thiết giữa chúng ta. Dù có bao nhiêu khó khăn, trở ngại, nhưng tình bạn ấy vẫn luôn tồn tại và trường tồn.

Bài thơ này thể hiện một khía cạnh quý báu của tình bạn, không phải là sự thiếu thốn về vật chất mà là sự truyền tải của tâm hồn. Câu 'Bác đến chơi đây, ta với ta' đã thể hiện sâu sắc tình bạn, vượt lên trên mọi vật chất. Bài thơ này không chỉ là biểu đạt tình cảm của tác giả mà còn chứa đựng triết lý, bài học về ý nghĩa quý báu của tình bạn, là điều quan trọng hơn mọi tài sản vật chất.

Phân tích về bài thơ 'Bạn đến chơi nhà - Mẫu 6'.

Ca dao dân ca thường ca ngợi về tình bạn, một giá trị thiêng liêng không thể phủ nhận. Nhà thơ Nguyễn Khuyến đã biểu đạt tình cảm sâu lắng khi gặp lại người bạn cũ trong vần thơ của mình. Hãy lắng nghe và cảm nhận những điều đó:

Bài thơ này gợi lên trong ta cảm xúc của lòng trước sự chân thành của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

Bài thơ này đánh thức trong tâm hồn ta niềm xúc đầy cảm động trước tấm lòng chân thành của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

Bài thơ bắt đầu bằng một lời chào thân mật, tự nhiên: “Đã bấy lâu nay, bác tới nhà”. Câu thơ này phản ánh sự vui mừng của Nguyễn Khuyến khi có bạn đến thăm sau một thời gian dài không gặp. Từ khi ở ẩn, anh luôn mong đợi có ai đó để chia sẻ nỗi lòng. Bạn đến thăm là điều làm anh rất vui.

Nhà thơ như muốn biểu hiện sự tiếc nuối khi bạn đến thăm mà không có gì để tiếp đãi. Đây là một cách diễn đạt hài hước, làm cho cuộc sống gia đình của Nguyễn Khuyến trở nên sinh động. Trong những lời này, anh ta tỏ thái độ mong chờ mỗi khi có bạn đến thăm.

Nhịp thơ nhẹ nhàng, êm đềm như lời thì thầm, kèm theo đó là nụ cười vui tươi của nhà thơ. Trong nhiều bài thơ, Nguyễn Khuyến đã thể hiện tình cảm sâu lắng đối với bạn bè và đồng nghiệp.

Trong đoạn thơ này, chúng ta thấy rằng tình bạn giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê rất gắn bó. Chén rượu sẽ ngon hơn khi hai người cùng nhau, cùng nhau hòa quyện với những giai điệu của đàn. Nhưng nếu thiếu đi một người, mọi thứ đều trở nên lạc lõng.

Từ đoạn thơ trên, chúng ta thấy rằng tình bạn giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê thật sự gắn bó. Chén rượu ngon hơn khi có cả hai, cùng nhau ngâm, cùng nhau hòa âm, cùng nhau sáng tác... Nhưng chỉ khi có cả hai. Nếu một trong hai thiếu, mọi thứ sẽ trở nên khác biệt.

Không chỉ trong bài thơ này mà trong văn hóa dân gian, chúng ta cũng ngưỡng mộ tình bạn chân thành của Lưu Bình và Dương Lễ. Tình bạn của Nguyễn Khuyến và bạn của anh ta không phân biệt tuổi tác hay hoàn cảnh, mà là sự kết nối tinh thần và chia sẻ cùng nhau.

Câu thơ cuối cùng thể hiện rõ tình cảm chân thành của Nguyễn Khuyến đối với bạn. Đó là tình bạn cao quý và thiêng liêng, vượt lên trên mọi nghi thức và quy tắc xã giao. Quan hệ bạn bè được xây dựng trên cơ sở của tình cảm chân thành. 'Bác đến chơi đây' - không có gì quý báu hơn tình bạn. Đây là sự hiểu biết sâu sắc giữa họ, không cần nhiều lời nói. Cả hai đều coi trọng tình bạn hơn mọi vật chất.

Bài thơ thể hiện thành công nghệ thuật trào phúng, sử dụng ngôn từ một cách đặc biệt. Dù là một bài thơ truyền thống nhưng vẫn giữ được sự giản dị, gần gũi như lời nói hàng ngày. Sự kết hợp tinh tế giữa ngôn từ và hình ảnh đồng quê làm cho bài thơ trở nên độc đáo và thân mật như tình bạn của họ.

Phân tích về bài thơ 'Bạn đến chơi nhà - Mẫu 7'.

Từ xưa đến nay, tình bạn luôn là một đề tài phổ biến trong văn hóa Việt Nam. Mỗi người có cách nhìn nhận và trải nghiệm về tình bạn theo cách riêng của mình. Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' của Nguyễn Khuyến là một ví dụ điển hình. Đó là lời tâm huyết, chân thành của nhà thơ gửi đến người bạn của mình. Dù trong hoàn cảnh đơn sơ, tình bạn giữa họ vẫn là sự chân thành và ấm áp.

Bài thơ bắt đầu bằng những lời kể, lời tâm sự thể hiện niềm vui của tác giả khi bạn đến chơi nhà. 'Đã bấy lâu nay' cho biết đã có một khoảng thời gian dài kể từ lần cuối cùng tác giả gặp bạn, và giờ đây anh ấy có cơ hội gặp lại bạn tại nhà của mình. Niềm vui không gì sánh được khi sau bao ngày xa cách, tác giả lại gặp lại người bạn của mình. Có lẽ từ khi tác giả rời xa cuộc sống ở thành phố để quay về với thiên nhiên, anh ấy đã mong chờ được gặp lại bạn để trò chuyện, tâm sự. Cuối cùng, bạn đã đến, tác giả vui mừng chào đón bạn và đồng thời trêu đùa một cách đáng yêu:

'Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chưa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có'

Những dòng thơ trên thể hiện tâm trạng của tác giả khi bạn đến chơi nhà nhưng không có gì để tiếp đãi bạn. 'Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa' - người trẻ đi vắng, chợ xa không thể mua đồ, ao sâu nước cả không thể chài cá, vườn rộng thưa thớt nên khó để đuổi gà. Tác giả đang chia sẻ với bạn về những khuyết điểm của mình. Đoạn thơ nhẹ nhàng với nhịp điệu 4/3 tạo ra sự mềm mại, dễ chịu, và dễ chạm vào lòng người. Đồng thời, nó cũng thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời và yêu thiên nhiên của tác giả.

'Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây, ta với ta'

Dường như những thiếu sót trước đó đã đủ nhưng khi đọc đến đây, ta nhận ra rằng tác giả là người vui tính, biết đùa giỡn với người khác. Bạn đến chơi nhà mà còn không có miếng trầu để tiếp đãi bạn. Điều quan trọng mà tác giả muốn nhấn mạnh là tình bạn chân thành. Dù nghèo đến đâu, tình bạn vẫn là điều quý báu, không thể mua được bằng bất kỳ vật chất nào. Quan hệ bạn bè được xây dựng trên nền tảng của tình bạn chân thành, không phải là vật chất tầm thường. Nếu bạn của tác giả là người ưa sự giàu có và xa hoa, có lẽ không thể hiểu được vì sao tác giả lại ở lại miền quê nghèo để chào đón bạn.

Trong câu thơ cuối, chúng ta gặp lại cụm từ quen thuộc 'ta với ta'. Tuy nó đã từng xuất hiện trong bài thơ 'Qua Đèo Ngang' của Bà Huyện Thanh Quan, nhưng ý nghĩa trong câu thơ này lại là sự cô đơn, lẻ loi. Trong khi 'ta với ta' trong bài thơ của Nguyễn Khuyến ám chỉ tác giả và người bạn của mình, một và hai, tình bạn bền chặt không thể phân chia.

'Bạn đến chơi nhà' là một bài thơ ý nghĩa về tình bạn của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Tình bạn luôn là điều quý báu nhất, vượt qua thời gian, không gian và vật chất. Bài thơ thể hiện sự thành công của tác giả trong việc sử dụng bút pháp trào phúng. Ngôn ngữ đơn giản, gieo vần đặc sắc, dễ nghe, dễ nhớ. Ông xứng đáng được coi là nhà thơ của làng quê Việt Nam.

Phân tích bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' - Mẫu 8

Thơ của Nguyễn Khuyến hiếm khi mang tông màu vui vẻ vì ông thường chịu nặng nỗi buồn về hoàn cảnh đau thương của đất nước, về cuộc sống khó khăn, bạc bẽo. Đặc biệt khi ông trở về quê nhà sống ẩn dật, nỗi buồn ấy trong thơ ông càng sâu sắc, càng đậm đà. Tuy nhiên, bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' lại là một điểm sáng bất ngờ, làm tươi sáng sự thông minh, hài hước sẵn có trong tính cách của ông Tam Nguyên.

Bài thơ ẩn chứa một tình bạn chặt chẽ, vượt qua mọi ranh giới của những nghi lễ bình thường. Cảm xúc ấm áp, chân thành không thể bị che phủ bởi nghèo khó vật chất. Mặc dù viết theo hình thức thất ngôn bát cú của Đường, nhưng không theo cấu trúc 4 phần thông thường, mỗi phần hai câu.

Trong bài này, Nguyễn Khuyến chỉ dùng một câu làm câu đề, câu thứ hai đã chuyển sang phần thực. Sự chuyển đổi giữa phần thực và phần luận không rõ ràng. Câu bảy và câu tám, trong đó câu bảy gắn liền với phần luận, chỉ có câu tám là phần kết. Phong cách này tạo ra sự độc đáo trong cấu trúc bài thơ, đồng thời chứng tỏ khả năng sáng tạo của nhà thơ.

Đã lâu rồi bác mới tới nhà. Câu mở đề đơn giản, tự nhiên như lời chào hỏi thân thiện của hai người bạn lâu ngày mới gặp lại nhau. Tuổi già thường khiến người ta cảm thấy cô đơn, vì vậy họ khao khát có bạn để trò chuyện, chia sẻ tâm tư. Khi bạn tới thăm, nhà thơ thực sự rất vui mừng.

Ông gọi bạn là bác. Cách gọi này dân dã, thân thiết nhưng cũng trang trọng, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa chủ và khách. Câu thơ như là lời chào quen thuộc hàng ngày, sẽ mở đường cho việc chia sẻ sau này: Đã lâu rồi, mới có dịp bác tới chơi nhà, thật là đáng quý. Và... nhưng hãy để tôi nói thực lòng, mong bác thông cảm và vui lòng tha lỗi!

Sau khi rời bỏ công việc quan lại, về sống ở nơi quê nghèo khó, mùa mất mùa vẫn có bạn đến thăm, người đó chắc chắn là tri kỉ; vì thói quen của cuộc sống thường là khi giàu thì bạn tìm đến, khó khăn thì lảng tránh. Điều đó khiến nhà thơ rất xúc động, ông coi tình bạn quý giá, quý báu như làm vật liệu để chôn vùi nỗi nghèo đói vật chất trong cuộc sống của mình.

Theo phong tục, khi có khách tới chơi, trước hết chủ nhà phải có nước và trầu để tiếp khách. Bạn thân từ xa đến, lâu ngày mới gặp nên cần phải mời ăn cơm, mời uống rượu. Ở thành phố có quán xá nhưng ở vùng quê của Nguyễn Khuyến thì chẳng dễ kiếm. Điều thú vị trong bài thơ bắt đầu từ ý này: Đã lâu người trẻ đi xa, chợ cách xa.

Nhà thơ giải thích với bạn về sự tiếp đãi không được chu đáo của mình. Dù vừa mới tay bắt mặt mừng nhưng lại giải thích rằng: 'Nhà trống không người trông coi, chợ ở xa, tôi già yếu không thể đi', liệu điều này có khiến bạn cảm thấy không vui không? Nhưng bạn sẽ hiểu và thông cảm với lý do mà chủ nhà đưa ra. Mọi thứ ở nhà dường như sẵn có nhưng thực ra là không đủ:

“Ao sâu nước cả khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”

Nếu hiểu theo nghĩa bề nổi, nhà thơ muốn làm sáng tỏ với bạn: Có cá nhưng ao quá sâu. Gà không thiếu nhưng vườn quá rộng và rào thì quá thưa. Cải, cà, bầu, mướp đều ở giai đoạn chưa hoàn thiện, chưa thể sử dụng được. Điều này có nghĩa là bữa cơm tiếp đãi khách với thịt cá hay rau củ đều không thể có.

Vậy thì ta nên nói chuyện với nhau bằng điếu thuốc, chén nước, miếng trầu thôi. Nhưng giờ thì trầu cũng đã hết từ lâu rồi: Đầu trò tiếp khách, trầu không có, và truyền thống từ xưa rằng miếng trầu là lời đầu tiên của một câu chuyện. Người đọc như cảm nhận được cái bất mãn, bối rối của người chủ khi phải chứng kiến sự thay đổi từ một quan lại thành một ông già dân dã ở quê mùa.

Nhưng nếu nhìn kỹ, chủ nhà không phải là người nghèo, ngược lại, ông là người giàu có. Câu thơ luôn nhấn mạnh vào cái không nhưng thực ra lại ẩn chứa cái có. Cái nghèo vật chất hiện tại được coi như là sự giàu có trong tương lai. Có thể cá, gà, cải, cà, bầu, mướp không thiếu và nhà thơ đã tiếp đãi bạn rất chu đáo nhưng nội dung bài thơ chỉ là cách giới thiệu độc đáo của cụ Tam Nguyên với bạn về cuộc sống bình dị của mình sau khi từ bỏ vị trí quan lại?

Lời nói của nhà thơ như lời của một người giàu có, nhưng thực tế ông ta lại rất nghèo, và điều đó khó có thể che giấu! Bạn biết rằng ta nghèo, nhưng vẫn đến thăm ta ở một nơi xa xôi, điều đó thật quý giá! Mặc dù vậy, trong lời nói khiêm nhường của Nguyễn Khuyến vẫn tỏ ra tự hào về cuộc sống đơn giản của mình. Dù ta có nghèo nhưng không có gì làm cho cái nghèo đó biến mất! Trong đoạn thơ trên, có một nụ cười nhẹ nhàng, là biểu hiện của sự sâu thẳm trong tâm hồn của nhà thơ.

Khi bác đến thăm, đó chính là điểm kết thúc đẹp của câu chuyện, là tâm hồn của bài thơ. Khi ta nói với ta, đó là lòng trung thành đến với người thân thiết; người tri âm gặp gỡ người tri kỉ. Vì vậy, tất cả những lễ nghi khác đều trở nên tầm thường, không có ý nghĩa. Ba từ 'ta nói với ta' mang lại cảm xúc của niềm vui và sự gần gũi. Bạn bè xa lạ đã vượt qua những gian khổ, vượt qua tuổi già để đến thăm nhau, điều đó thật sự quý báu.

Điều quý giá hơn nữa là bác và tôi, hai con người tìm kiếm niềm vui trong sự gần gũi, để giữ gìn hai chữ 'tình thương'. Sự gần gũi, sự hiểu biết tâm hồn đã kết nối chủ và khách trở nên một. Mọi thứ phức tạp và cấp bậc đã biến mất. Chỉ còn lại niềm vui và lòng thành thật bao trùm tất cả. Tình bạn đã vượt qua mọi thứ, thậm chí cả những quy tắc về cách tiếp đãi. Bạn đến thăm không phải vì bữa ăn hoành tráng mà vì muốn gặp gỡ, muốn chia sẻ và trò chuyện.

Câu thơ đã thể hiện cách sử dụng từ ngữ một cách tài tình của Nguyễn Khuyến. Đặc biệt, cụm từ 'ta nói với ta'. Đại từ 'ta' không chỉ đề cập đến một mà còn đề cập đến nhiều. Nguyễn Khuyến sử dụng cả hai nghĩa: một mà lại là hai. Từ 'với' kết nối hai 'ta' lại với nhau. Bạn và nhà thơ ngồi bên nhau, chia sẻ tâm tình, hai người trở nên như một. Điều này thật sự quý giá và không thể so sánh được với bất kỳ thứ gì.

Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' là tấm lòng của nhà thơ, cũng như là bức tranh về cuộc sống bình dị ở nông thôn, tràn đầy sức sống. Khu vườn với những hàng rào, những dãy bí ngô; mặt ao với những đợt sóng nhỏ, tiếng gà rộn ràng vào buổi trưa... tất cả là biểu tượng cho hồn quê đơn sơ, chất phác và sâu lắng. Màu xanh của nước ao, màu xanh của lúa, màu tím của hoa cà, màu vàng rực rỡ của hoa bí... mỗi màu sắc đều tươi mới, làm cho lòng người thêm ấm áp và hạnh phúc.

Những điều bình thường đến không ngờ lại chứa đựng niềm an ủi sâu sắc đối với tâm hồn đau khổ của một nhà thơ. Mời bạn đến chơi trong không gian sôi động ấy, chắc chắn niềm vui của cụ Tam Nguyên càng trở nên to lớn hơn.

Bài thơ nói về một tình bạn trong trẻo, đẹp đẽ. Lối viết tự nhiên như tiếng nói hàng ngày của người nông dân quê, giản dị nhưng vẫn phản ánh rõ nét tài năng của Nguyễn Khuyến trong việc mô tả cảnh vật, tình cảm. Cảnh vật và tình yêu xen kẽ nhau, hòa quyện, bổ sung cho nhau tạo nên bức tranh quê thơ mộng, tươi sáng và ấm áp.

Phân tích bài thơ Bạn Đến Chơi Nhà - Mẫu 9

Trong văn chương, tình bạn là chủ đề thu hút nhiều thi sĩ sáng tác. Chúng ta không ít lần cảm động trước tình bạn thân thiết giữa Bá Nha và Tử Kì, cùng nhau tận hưởng âm nhạc, tình bạn vững bền giữa Lí Bạch và Mạnh Hạo Nhiên trong cảnh tiễn biệt đầy xúc động ở lâu đài Hoàng Hạc.

Văn học thời Trung Đại Việt Nam cũng ghi nhận những mối quan hệ tri kỷ như thế, trong đó không thể không nhắc đến tình bạn của Nguyễn Khuyến và Dương Khuê. “Bạn Đến Chơi Nhà” của Nguyễn Khuyến là bài thơ đặc sắc, hóm hỉnh nhưng chứa đựng tình bạn chân thành, sâu sắc.

Nguyễn Khuyến quê ở Hà Nam, được gọi là “Tam Nguyên Yên Đổ” và là một trong những nhà thơ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Bài thơ “Bạn Đến Chơi Nhà” được viết sau khi Nguyễn Khuyến trở về quê, ca ngợi tình bạn chân thành, trong sáng, vượt lên trên tất cả những vật chất của cuộc sống, với người bạn của mình. Bắt đầu bài thơ là lời chào vui vẻ, hân hoan của tác giả khi bạn đến thăm: “Đã bao lâu nay, bác đến nhà”

Trạng từ chỉ thời gian “đã bấy lâu nay” để nói về khoảng thời gian dài mà nhà thơ không gặp bạn, như một tiếng chào vui mừng để xoa dịu nỗi nhớ sau bao nhiêu ngày xa cách. Đại từ “bác” giản dị tự nhiên thể hiện sự gần gũi, thân mật của nhà thơ với bạn của mình. Ai mà không vui khi gặp lại người tri kỉ, chỉ một lời chào đơn giản cũng đủ cho thấy niềm hạnh phúc vô bờ bến của Nguyễn Khuyến khi bạn đến thăm.

Sau lời chào mừng ấy, có lẽ sẽ có một bữa cơm đầy đủ, ít nhất cũng sẽ là một vài món thức ăn để chào đón khách quý, nhưng thực tế không phải như vậy. Chủ nhà bắt đầu nói về hoàn cảnh của mình một cách lúng túng:

“Đã bao lâu nay, bác đến nhà
Tuổi trẻ đã đi xa, chợ thì xa xôi.
Ao sâu nước cả, cá không chài được,
Vườn rộng rào thưa, gà khó bắt.
Cải mới mọc, cà mới nụ,
Bầu rụng rốn, mướp đầy hoa.
Không có trầu để tiếp khách,
Bác đến chơi, ta với ta thôi!”

Với lối diễn đạt hóm hỉnh, Nguyễn Khuyến đã phóng đại những điều không có: Ông mong muốn có một bữa cơm đầy đủ để tiếp bạn, nhưng đáng tiếc trẻ không có nhà, không có người để đi chợ và chợ cũng ở xa. Khi đó, chủ nhà lại nghĩ về những thức ăn sẵn có trong vườn nhà để thưởng thức cùng bạn, nhưng không may nhà có cá nhưng ao quá sâu không thể câu được, nhà có gà nhưng vườn rộng rãi và rào thưa không thể bắt được, có cải, có cà, có bầu, có mướp nhưng tất cả đều còn non mọc.

Nhà thơ rất yêu quý bạn, mong muốn đón tiếp bạn chu đáo, thịnh soạn nhưng hoàn cảnh khó khăn của thực tế không cho phép ông làm điều đó. Ngay cả miếng trầu, biểu tượng văn hóa của người Việt để mở đầu cho mọi câu chuyện mà nhà chủ cũng không có, ý thơ mở rộng như một khẳng định tuyệt đối của sự thiếu vắng.

Qua lời nói hài hước của nhà thơ, dường như gia đình ông có nhiều thứ nhưng thực ra lại không có gì. Cách diễn đạt đó vừa giúp tả lại hoàn cảnh của mình để bạn có thể hiểu và đồng cảm, vừa là cách để nhà thơ thăng hoa hóa sự nghèo khó, khó khăn của mình, ông hài lòng với cuộc sống đó, mặc dù khó khăn nhưng hạnh phúc, an nhiên.

Ông luôn yêu cuộc sống và trân trọng nó. Với nhịp thơ 4/3 tạo điệu nhịp nhàng, du dương cùng phép liệt kê, đối lập, các từ phủ định đoạn thơ đã phản ánh cuộc sống nghèo khó nhưng sang trọng của một nhà thơ, đồng thời thể hiện sự vui vẻ, hóm hỉnh của một cuộc tiếp đãi bạn thân thiết thiếu thốn vật chất nhưng đong đầy tình cảm chân thành, sâu sắc. Qua đoạn thơ, bức tranh làng quê Việt Nam hiện ra đẹp đẽ, bình yên, giản dị, gần gũi.

Đến câu thơ cuối cùng, cảm xúc dường như lắng lại, mọi thứ vật chất trở về chỉ còn tình bạn tri kỷ chân thành lên ngôi: “Bác đến chơi đây ta với ta”. Một lần nữa từ “bác” lại hiện lên, thể hiện sự trân trọng, yêu mến của tác giả đối với vị khách đặc biệt của mình.

Bác từ xa tới đây, không có gì quý hơn, bác đến với tôi bằng trái tim chân thành, bằng tâm hồn tri âm chứ không phải vì vật chất. Chính vì thế, tình bạn giữa nhà thơ và bạn thân thiết trở nên cao đẹp và thiêng liêng hơn, tình bạn vượt lên trên tất cả những vật chất tầm thường. Chữ “ta” được nhắc lại hai lần để nói về tôi, về bác, về hai chúng ta. Hai người khác nhau nhưng có trái tim và tâm hồn cùng đồng điệu, hòa hợp như không còn khoảng cách, hai ta trở thành một. Câu thơ như một tiếng cười sảng khoái để khẳng định tình bạn trong sáng, chân thành của hai người tri kỷ.

Trong bài thơ “Bạn Đến Chơi Nhà”, bằng cách sáng tạo tạo tình huống bất ngờ, ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, giọng thơ hóm hỉnh, nhà thơ đã làm cho người đọc cảm nhận được về một tình bạn đẹp đáng quý, đáng trân trọng trong văn chương Việt Nam. Tình bạn như vậy cho đến ngày nay vẫn là một gương sáng, một bài học quý để chúng ta học theo.

Phân tích bài thơ Bạn Đến Chơi Nhà - Mẫu 10

Tình bạn là một chủ đề quan trọng trong thơ của Nguyễn Khuyến. Ông đã viết nhiều bài thơ hay về tình bạn như: “Khóc Dương Khuê”, “Lụt Hỏi Thăm Bạn”... trong đó “Bạn Đến Chơi Nhà” là một trong những bài thơ được biết đến nhiều nhất. Bài thơ thể hiện một tình bạn đậm đà, thắm thiết, từ đó giúp chúng ta hiểu sâu hơn về nhân cách cao đẹp của Nguyễn Khuyến.

Niềm vui khi bạn đến chơi nhà: “Đã bấy lâu nay bác tới nhà”. Câu thơ vang lên như một tiếng reo vui, thể hiện niềm vui hạnh phúc khi có bạn đến chơi nhà. Thời gian “Đã bấy lâu” không rõ ràng, nhưng có lẽ đã lâu lắm nhà thơ mới gặp bạn. Trạng từ chỉ thời gian đứng đầu câu diễn tả sự xa cách, nhớ mong. Làm nổi bật niềm xúc động và niềm hạnh phúc không giới hạn của nhà thơ khi gặp lại bạn.

Cách xưng hô: “bác” thân mật, kính trọng. Đặt câu thơ trong hoàn cảnh Nguyễn Khuyến sống tại quê nhà, ít bạn bè giao lưu. Có lẽ bạn đến chơi nhà là niềm mong ước, là sự chờ đợi khắc khoải trong lòng nhà thơ. Đằng sau câu thơ ta như cảm nhận những bước chân lẻ loi, những giọt lệ ướt đẫm ở khóe mắt hai người bạn già.

“Muốn đời già thêm nhọc
Trước ba năm mới gặp bác một lần”

(Khóc Dương Khuê)

Cách tiếp đãi tự nhiên, thể hiện niềm vui chân thành của nhà thơ khi bạn đến chơi nhà. Tình huống tiếp bạn:

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”

Thường thì, bạn đến chơi nhà là mừng, là quý. Người Việt Nam thường có phong tục mời bạn mới quen thì phải thưởng trầu. Bạn thân từ xa đến thì nhất thiết phải mời cơm chu đáo. Dân ta cũng có câu: “Khách đến nhà không gà cũng vịt”. Nhưng mà, nhà thơ lại lạc vào tình cảnh thực tế: Những thức ăn ngon không có, rau củ chưa đến mùa. Ngay miếng trầu, làm mở màn câu chuyện cũng không có nốt.

Hoàn cảnh khó khăn được diễn đạt theo hướng tiến triển: Các điều không có được sắp xếp từ xa đến gần (chợ - vườn - nhà) và từ thấp đến cao (ao sâu - cải, cà - bầu mướp). Mọi thứ đều thiếu thốn. Sự khan hiếm vật chất ở đây được nói đến mức không tin được.

Thực tế, khi nói về cuộc sống ẩn dật, cuộc sống của Nguyễn Khuyến không thật sự nghèo nàn. Nhưng với sự kiện nhỏ như “năm gian nhà cỏ thấp le le” thì chắc chắn không phải là không thể mời bạn đến. Cũng không phải “Đầu trò tiếp khách trầu không có”. Có lẽ đây là cách diễn đạt quá mức, cường điệu để thú vị như tính cách hóm hỉnh của cụ Tam Nguyên Yên Đổ.

Năm gian nhà cỏ thấp le le. Tính cách hóm hỉnh hiện rõ qua từng câu thơ. Các từ như “thời”, “chưa”, “mới”, “đương”..., cùng các tính từ như “sâu”, “cả”, “rộng”, “thưa” được sử dụng một cách tự nhiên, khéo léo. Đóng góp vào việc tạo ra một tiếng cười dịu dàng, hạnh phúc. Đằng sau mỗi câu thơ, có vẻ như thấy một bầu mắt vui vẻ, trí tuệ tinh nghịch của cụ Tam Nguyên.

Điều đặc biệt của đoạn thơ này là tác giả nói không có cá, không có gà, không có rau dưa... Nhưng đoạn thơ vẫn tạo ra một bức tranh thôn quê dân dã, sinh động và thân thuộc. Hình ảnh Nguyễn Khuyến trong bức tranh quê hương thật là đáng yêu. Ông sống thân thiện với thiên nhiên, chốn vườn Bùi thân thuộc.

Ông rất hứng khởi khi dẫn người bạn của mình đi thăm thú điền viên. Cảnh vật quê hương này cũng chính là nơi ông giữ gìn phẩm chất cao quý của mình. Vì vậy, bài thơ không chỉ vẽ nên một bức tranh quê mộc mạc mà còn gợi lên tình cảm quê thân thương, hồn hậu.

Tóm lại, qua lời thơ vui vẻ, tràn đầy sức sống, nhà thơ thể hiện cuộc sống trong sạch, tâm hồn cao quý của một người trí thức. Một người từ bỏ những điều hưởng thụ của thời Pháp thuộc, quay về sống giản dị tại quê nhà. Cách đối đãi với bạn của nhà thơ. Một lần nữa, từ “bác” lại lặp lại cuối bài, thân mật mà trân trọng. Cụm từ “ta với ta” không gợi lên sự cô đơn, buồn rầu như trong thơ của bà Huyện Thanh Quan, mà thể hiện sự hòa quện, hiệp nhất:

“Ta và mình, hai nhưng một
Một mà hai, ta và mình”

Tôi là Nguyễn Khuyến, tôi cũng là người bạn. Nguyễn Khuyến đón bạn bằng lòng chân thành, không phải là những món ăn ngon mà là tấm lòng chân thành. Với Nguyễn Khuyến, tình bạn đích thực là tình bạn chân thành, không quan tâm đến vật chất. Hơn nữa, tình bạn đó phải vượt lên mọi thứ vật chất. Tình bạn của Nguyễn Khuyến cũng giúp ta nhìn thấy nhân cách cao quý, tâm hồn trong sáng của cụ Tam Nguyên Yên Đổ.

Đặt quan niệm về tình bạn của Nguyễn Khuyến vào bối cảnh xã hội, trong cuộc sống hàng ngày:

“Có tiền, có vàng, có đồ đạc
Hết cơm, hết gạo, hết bếp lửa”

Vậy là, bài thơ “Bạn đến nhà chơi” của Nguyễn Khuyến đã thể hiện tình bạn tri kỉ của tác giả.

Phân tích bài thơ Bạn đến nhà chơi - Mẫu 11

Đọc thơ Nguyễn Khuyến, ta không thấy nhiều bài vui vì ông thường mang nỗi buồn trước cảnh đất nước đau khổ, trước thói đời nhiều éo le. Nỗi buồn ấy càng sâu từ khi ông sống ẩn dật. Nhưng ta cảm thấy niềm vui bất ngờ khi đọc bài thơ “Bạn đến nhà chơi”. Trong bài thơ ẩn chứa một tình bạn bằng hữu tâm giao cao quý vượt qua mọi nghi thức đời thường. Cái nghèo vật chất không lấn át được tình cảm ấm áp chân thành.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”

Bài thơ viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật nhưng sự phát triển của ý thơ khá bất ngờ không theo cấu trúc (đề, thực, luận, kết) thường thấy ở thơ Đường. Điều này có thể là đặc biệt như chính tình bạn của họ.

Đã lâu rồi, bác ghé nhà thăm. Câu thơ mở đầu giản dị, tự nhiên như lời chào hỏi thân thiện của hai người bạn lâu ngày mới gặp nhau. Tuổi già thường cảm thấy cô đơn nên người ta mong muốn có bạn để chia sẻ, kể chuyện. Vì vậy, khi có bạn đến thăm, người ta rất vui mừng. Cách gọi thân mật bằng 'bác', cách gọi thân mật dân dã gợi lên sự tôn trọng cũng như tình bạn giữa chủ nhà và khách.

Câu thơ giống như lời chào quen thuộc hàng ngày: đã lâu rồi mới có dịp bác đến thăm nhà, thật là vui quá. Tôi và bác không xa lạ gì, mong bác thông cảm! Ngày xưa khi còn ở quan trường, việc có bạn đến thăm là chuyện thường nhưng giờ ông đã ở nhà, việc bạn đến thăm là một dấu hiệu của sự thân thiết, vì thói đời: giàu có thì bạn tìm đến, khó khăn thì bạn lui đi. Nhà thơ vui mừng, xúc động vì đã thấy sự sung túc, giàu có của tình bạn thay vì sự thiếu hụt về vật chất để tiếp đãi bạn.

Thường thì theo phép tắc xã giao, khi bạn đến nhà dù thân hay xa lạ, trước hết là phải đón tiếp bằng trầu nước, sau đó là cơm và rượu để tiếp đãi bạn. Nhưng sau lời chào của Nguyễn Khuyến, ông nhắc đến những khó khăn của gia đình. Nhà thơ như đang chia sẻ với bạn về sự tiếp đãi không chu đáo của mình. Ngôn ngữ thơ rất chặt chẽ, nhất quán trong cách diễn đạt. Có nhiều thứ nhưng lại không có gì để tiếp đãi bạn thân. Có ao và cá, có vườn và gà, có cà và cải, có mướp và bầu, nhưng... Bức tranh vườn hiện ra sôi nổi và vui tươi. Một cuộc sống thôn dã chân thành, cần cù, bình dị và đáng yêu. Một cuộc sống thanh bạch và ấm áp của người và tình.

Các từ (sâu, cả, rộng, thưa), các trạng từ chỉ tình trạng (khôn, khó), các trạng từ chỉ sự tiếp diễn của hành động (chửa, mới, vừa, đương) hỗ trợ lẫn nhau một cách tự nhiên, khéo léo, dễ thương và tự nhiên. Những từ ngữ này thể hiện một cuộc sống đơn giản, tự nhiên và đáng yêu.

Dân gian có câu: Đầu trò tiếp khách, trầu không có. Liệu cuộc sống của cụ Tam Nguyên Yên Đổ có nghèo đến vậy không? Nhà thơ đã cường điệu hóa tình trạng nghèo của mình. Một quan to triều Nguyễn về ẩn cư, với một nơi ở bình dị, không có 'miếng trầu' cũng không có gì. Điều này là lời nói đùa hóm hỉnh với bạn. Đồng thời để thể hiện một cuộc sống thanh bạch, một tâm hồn cao quý của một nhà nho từ bỏ lương bổng của thực dân Pháp, trở về sống một cuộc đời bình dị giữa làng quê hương.

Những vật phẩm thông thường dùng để tiếp bạn đều không có, thay vào đó là tình bạn chân thành sâu sắc. Mối quan hệ bạn bè của họ được xây dựng trên cơ sở của tình cảm, lòng trung thành và sự kính trọng. Vật chất quan trọng nhưng không phải là tất cả. Thật cảm động khi đọc những dòng thơ thể hiện tình cảm của Nguyễn Khuyến với bạn:

“Bác Dương ơi, xin dừng lại
Nước mắt ướt nhòe lòng chưa dứt
Nhớ từ ngày còn thơ dại
Bác và tôi từ thuở sớm mai...”

(Khóc Dương Khuê, Nguyễn Khuyến)

Tình cảm giữa Nguyễn Khuyến và Dương Khuê thật đầy xúc động, họ tri ân và tri kỉ với nhau chính là từ đó mà ra. Đúng vậy, trong bài thơ này những nghi lễ xã giao vật chất dần được loại bỏ để lộ ra ngọc quý lung linh - đó chính là tâm hồn và tình cảm cao quý của họ.

Bác đến thăm, ta với ta. Câu kết thú vị với ý nghĩa sâu sắc. Tiếp đón bạn không cần đến những bữa tiệc xa hoa, những món ăn ngon mà chỉ cần có một trái tim. Lần thứ hai chữ 'bác' xuất hiện, bác không ngại xa xôi để đến thăm bạn, điều này thật là đáng quý. Tình bạn trên hết, không gì mua được.

Mong chào đón bạn bằng những điều lộng lẫy, bất ngờ nhưng rồi chỉ còn ta với ta. Họ hiểu lẫn nhau, dù là hai người nhưng như một, cái sự đồng điệu ấy chính là sự coi trọng tình cảm, tình bạn. Tôi và bác chỉ cần gặp nhau để trò chuyện, chia sẻ là đã đủ. Tình cảm của họ hiện lên đầy đặn, phong phú và sâu sắc.

Ta với ta trong bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan là việc gặp gỡ bản thân, tâm trạng cô đơn u hoài của nữ văn sĩ. Còn ta với ta trong bài thơ này là việc gặp gỡ hai tâm hồn, hai con người. Có một số bài thơ của Nguyễn Khuyến viết về bạn khi đọc ta mới cảm nhận được hết ý nghĩa của chúng:

“Trước bảng vàng tỏa ánh sáng
Chẳng qua trong bác, ngoài tôi”

(Dành cho bác Châu Cầu)

Bài thơ Bạn đến chơi nhà là một tác phẩm hay viết về tình bạn, một tình bạn thắm thiết và bền chặt. Hai tâm hồn cao quý của hai con người hòa mình thành một, một lối sống cao quý, trọng tình bạn và trọng nghĩa. Tình bạn của họ thật sâu sắc và đầy cảm động, không giống như lời phê phán của Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Còn tiền còn bạc còn đệ tử - Hết cơm hết rượu hết ông tôi”. Tình bạn cao quý ấy vẫn tỏa sáng mãi, là minh chứng cho tình bạn thân thiết từ xưa đến nay.

Kết thúc bài thơ, mọi người đều bị xúc động trước tình bạn cao quý của họ. Lời thơ giản dị, ý thơ chứa đựng nhiều tình cảm thân thiết tạo nên sự đặc sắc của bài thơ.

Phân tích văn bản Bạn đến chơi nhà - Mẫu 12

Nguyễn Khuyến được coi là một nhà thơ đại diện cho nền văn học trung đại. “Bạn đến chơi nhà” là một bài thơ hay thể hiện tình bạn tri kỉ của nhà thơ.

Đã lâu rồi, bác đến nhà, “Đã bấy lâu nay” là một khoảng thời gian dài mà khi nói ra nhà thơ đã suy tính trước. “Bác” là cách gọi thân mật, trân trọng, ví dụ như: “Bác già tôi cũng già rồi. Biết thôi, thôi thế, thì thôi mới là. Đường đi lại tuổi già thêm nhọc.”

Những dòng thơ tiếp theo tuyên bố tình huống khó khăn, nhưng cũng thể hiện tấm lòng đối với bạn: bạn đã lâu mới đến thăm, vậy việc đầu tiên là chuyện chết bạn thật nhiều, thật ngon. Bốn dòng thơ tiếp theo, từng dòng đều suy nghĩ về những vật dụng có thể tiếp bạn mà không được, như một cuộc duyệt thử nghiệm các vật phẩm có trong nhà:

“Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chưa nảy mầm, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đang hoa.”

Cốt truyện của những câu thơ này là thể hiện điều gì cũng có và không có, không có và cũng có. Gà, cá, cải, cà, bầu, mướp, ao, vườn, có thể nói là khá phong phú, sang trọng đấy chứ! Có người nhận xét những thứ này tạo ra một không khí thân thiện, ấm áp của nông thôn, quê hương. Nhưng mà cũng không có gì, vì không phải lúc, không phải thời điểm đúng. Thậm chí cả miếng trầu, đầu câu chuyện, nhà thơ cũng không có. Điều này tác giả đã thừa nhận là không có, độc đáo trong cách kể:

Đầu tiên tiếp khách, miếng trầu không có. Sự “không có” của tác giả ở đây đạt đến đỉnh điểm, ở làng quê, cây cau, dây trầu, miếng vôi không thể không có, đặc biệt là với một ông “đi đâu cũng dở nhưng cuối cùng chày” như Nguyễn Khuyến, làm sao có thể không có được? Nhưng mọi thứ “không” đó được nhấn mạnh lên để thể hiện tấm lòng luôn sẵn sàng dành cho bạn - đó là điều quan trọng nhất:

Bác đến chơi, ta với ta! “Ta với ta” cảm thông, “ta với ta” quý trọng, “ta với ta” là tất cả! Có lẽ ở đây có sự tác động của nguyên tắc hữu cơ vô tương tác: đẩy cái “vô” đến cùng để “hữu” hiện lên với tất cả trọng lượng của nó? Khi đẩy cái “vô” đến cùng, bài thơ trở nên cân nhắc. Không có gì thì còn gì để tỏ tình bạn? Câu kết bất ngờ đã cân nhắc lại mọi thứ, lặp lại thế cân bằng.

Do đó, câu kết mang một trọng lượng tình cảm lớn. Bài thơ tự nhiên gợi nhớ đến bài thơ Ngắm Trăng trong Nhật Ký Trong Tù của Hồ Chí Minh sau này:

“Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay khó lòng chối từ.
Người ngắm trăng qua cửa sổ,
Trăng soi khe cửa, thấu tâm nhà thơ.”

Hồ Chí Minh, nhà thơ cũng trải qua cảnh tương tự: trăng đã lên, nhưng “Trong tù không rượu cũng không hoa”, phải làm thế nào? Giải pháp duy nhất là tấm lòng đối với tấm lòng: người ngắm trăng, trăng ngắm người, vượt qua mọi thiếu thốn. Đó mới là cách giải quyết của Nguyễn Khuyến, cũng là cách giải quyết phổ biến của con người. Ví dụ, một bữa cơm thịt cá không ngon, nhưng tình cảm ấm áp, chân thành, thì đáng giá hơn nhiều?

Trong bài thơ này, dù nói là không có gì, nhưng tấm lòng muốn tiếp đãi bạn bằng tất cả vẫn hiện rõ. Tuy nhiên, đây cũng là một bài thơ đùa vui, không nên quá nghiêm túc, nghĩ rằng nhà thơ sẽ đưa bạn ra về sau khi trò chuyện. Đừng nghĩ rằng Nguyễn Khuyến rất giàu có.

Có thể bài thơ là lời đùa, một chút cường điệu duyên dáng trước bữa cơm không được sắp xếp cẩn thận, nhưng cũng có thể là cách nhà thơ bộc lộ tấm lòng. Đáng chú ý là trong các thứ được nghĩ đến để tiếp bạn, không thấy có rượu, điều mà từ Đỗ Phủ đến Hồ Chí Minh, và cả Nguyễn Khuyến trong những trường hợp khác không thể không nói đến “Rượu ngon không có bạn hiền, Không mua không phải không tiền không mua!” (Khóc Dương Khuê),

“Rượu tiếng rằng hay...” (Thu ẩm). Nhưng ai cũng biết, một bài thơ tám câu không thể nói hết mọi điều, và chúng ta, người đọc, không thể hiểu hết mọi điều. Có thể trong bữa cơm, rượu đã sẵn rồi! Đặc biệt của bài thơ là cách diễn đạt giống như lời nói hàng ngày, lời của dân gian: “Đã bấy lâu nay, bác tới nhà. Trẻ thời đi xa, chợ thời xa... Cải chưa nảy mầm, cà mới nụ, Bầu vừa rụng rốn, mướp đang hoa... Bác đến chơi đây, ta với ta”.

Lời thơ tự nhiên, dường như không tốn công gì. Đặc biệt thứ hai là tạo ra một tình huống chênh vênh, sáu câu nói về cái không có, rồi dùng hai câu kết bất ngờ cân bằng tất cả, biến những câu về sự không thành có ý nghĩa, không quan trọng, và nhấn mạnh vào tình bạn ấm áp, thân thiết.

Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 13

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ hài hước cũng như trữ tình. Ông thường viết về cuộc sống bình dị mà lãng mạn ở nông thôn với các chủ đề gần gũi. Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của ông giống như một con sông êm đềm, lặng lẽ trôi qua làng quê đó để lại dấu ấn sâu trong tâm trí người đọc mà không hay biết.

Bài thơ không chỉ thể hiện tình bạn sâu sắc của nhà thơ mà còn chứa đựng một quan điểm mới mẻ: tình bạn không phải là hiện diện của những vật chất thông thường mà chính lòng trung thành, tình bạn tri kỷ mới là điều quý giá. Quan điểm đó được tác giả thể hiện cả trong nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

“Đã bấy lâu nay bác đến chơi nhà,” Đầu tiên, câu thơ khái quát hoàn cảnh chào đón bạn đến nhà sau một thời gian dài. Tác giả thể hiện sự vui mừng, hân hoan khi đón tiếp người bạn quý đến thăm. Đồng thời, cách gọi “bác” của nhà thơ toát lên sự gần gũi, thân thuộc như người thân trong gia đình. Tuy nhiên, sáu câu tiếp theo thể hiện tâm trạng bối rối, khó khăn của nhà thơ khi muốn mời bạn một cách chu đáo nhưng lại gặp phải nhiều trở ngại.

“Đã lâu nay, bác ghé nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ xa xôi.
Ao sâu, nước cả, không chài cá,
Vườn rộng, rào thưa, khó bắt gà.
Cải chưa ra cành, cà chưa nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp mới hoa.
Trầu không có đón, tiếp khách không chơi,
Bác tới đây, ta với bác!”

Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến. Ông muốn tiếp đón bạn một cách thịnh vượng nhưng “trẻ” vắng nhà, “chợ” lại ở xa, suy nghĩ về cây cỏ trong vườn thì “không chài được cá”, “khó bắt gà”, “cải” chưa ra cành, “cà” vẫn chưa nở hoa, “bầu” mới rụng rốn, “mướp” mới ra hoa. Từ sơn hào hải vị đến vẻ đẹp thôn quê, nhà thơ muốn bạn được thưởng thức mọi thứ, nhưng không thể thực hiện được.

Tiếp theo, Nguyễn Khuyến muốn đón tiếp bạn bằng những phong tục hàng ngày, nhưng cũng không thành. Chính trong tình huống khó xử này, một tình bạn chân thành, sâu sắc nhất mới tỏa sáng:

“Bác đến chơi đây, ta với bác.” Câu thơ như một tiếng cười vui tươi của nhà thơ. Khác với hình ảnh “ta với ta” trong bài thơ Qua đèo ngang của Bà Huyện Thanh Quan: “Một mảnh tình riêng ta với ta”.

Chỉ một người, một tâm trạng, thể hiện sự cô đơn khi đối diện với chính mình và cũng là sự nhỏ bé trước thiên nhiên mênh mông nơi đất khách. “Ta với ta” trong bài thơ của Nguyễn Khuyến thể hiện sự hòa hợp, gắn bó, đồng nhất giữa hai người bạn, hai nhưng là một.

Tương tự, cũng tại điều này, nhấn mạnh mối tình bạn giữa hai người đã không còn khoảng cách, không còn sự e dè, ngại ngùng. Một mối quan hệ bạn bè chân chính không chỉ là vật chất mà là sự chân thành, tri âm tri kỉ mới là điều quan trọng.

Quan điểm về tình bạn của Nguyễn Khuyến cũng đồng hợp với quan điểm mà Nguyễn Bỉnh Khiêm muốn phê phán trong bài thơ “Thói đời”:

“Còn bạc còn tiền còn đệ tử
Hết cơm hết rượu hết ông tôi”

Tiếp theo, tuy tác giả sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật bó buộc, khuôn mẫu nhưng kết hợp cùng nhịp thơ 4/3 và lời thơ giản dị, bài thơ không cứng nhắc mà rất nhẹ nhàng giống như lời ăn tiếng nói hàng ngày. Hơn nữa, bút pháp trào phúng, phép đối, nói quá làm cho tác phẩm giống như lời tâm tình, lời tiếp chuyện đùa vui, hóm hỉnh của tác giả và người bạn của mình.

Tương tự, việc tinh tế đưa ra các hình ảnh “vườn rộng rào thưa”, “ao sâu nước cả”, “cải chửa ra cây”… không chỉ vẽ lên trước mắt người đọc hình ảnh miền quê yên bình, ấm áp, mà còn cho thấy tài năng của nhà thơ Nguyễn Khuyến trong việc thơ ca hóa những sự vật dân dã. Chính những yếu tố này cũng đã đóng góp vào thành công của bài thơ, góp phần thể hiện sự trân trọng, nâng niu của tác giả đối với một mối quan hệ bạn bè đẹp tuổi xế chiều.

Tình bạn là một chủ đề không mới, nhưng thông qua tài năng và ngôn ngữ riêng biệt của mình, tác giả đã sáng tác một bài thơ đầy cảm xúc, để lại ấn tượng sâu sắc về tình bạn trong lòng người đọc. Một mối quan hệ đã vượt qua những vật chất tầm thường, thanh cao, và sâu sắc. Qua đó thể hiện tính cách ngay thẳng, chân thành và trân trọng tình nghĩa của nhà thơ.

Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 14

Có lẽ tình bạn là một tình cảm giữa những người xa lạ sâu sắc và đáng quý tương tự như tình yêu giữa nam và nữ. Vì vậy, các nhà thơ đã nhiều lần đưa tình bạn thiêng liêng vào tác phẩm của mình. Nổi bật trong số đó là bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến, một bài thơ viết về người bạn Dương Khuê khi ông qua đời. Tình bạn đó được thể hiện vô cùng thân thiết và đáng quý.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”

Lời chào tự nhiên và thân mật giờ đây đã trở thành câu thơ “Đã bấy lâu nay bác tới nhà”. Chúng ta có thể thấy rõ niềm vui hạnh phúc khi gặp lại người bạn thân của tác giả. Niềm vui ấy không thể kìm nén dù chỉ một phút giây. Cách gọi bác- tôi thể hiện sự thân thiết, tự nhiên giữa những người bạn lâu năm khi gặp lại. Câu thơ đầu tiên và cũng là lời chào đầu đã thể hiện đầy đủ sự quý trọng và sự vui mừng không tưởng của tác giả khi người bạn thân ghé chơi nhà. Nhưng ngay sau đó là sự lúng túng bất ngờ của người chủ nhà.

Cách diễn đạt thú vị, dí dỏm và hài hước. Người xưa thường đón tiếp khách quý bằng đồ cây từ vườn nhà. Nhưng trong tình huống đặc biệt này, hoàn cảnh cuộc sống khiến Nguyễn Khuyến phải nói lên sự thiếu thốn của mình đến nỗi không có gì để đón tiếp bạn, thậm chí cả trầu cũng không có. Có câu “Miếng trầu là đầu câu chuyện” từ ông cha ta.

Từ miếng trầu tiếp khách đến bữa ăn phong phú với cá, gà, mướp, bầu… đều không có. Điều này cũng thể hiện sự gắn kết vượt qua mức tình bạn thông thường, tình tri kỷ, tình anh em ruột rà khi tác giả không ngần ngại kể về khó khăn của mình với bạn mà không giấu diếm. Đó là tình bạn chân thành, thiêng liêng nhất.

Câu kết bài thơ vừa là sự tóm tắt vừa là sự phát triển về ý và tình. Đón tiếp bạn không cần phải đủ hoành tráng, mâm cơm rợp trời mà chỉ cần một chén rượu loãng, với tình bạn đầy ắp thì hai người đã có thể trải qua niềm vui của sự gặp gỡ.

Bác đến chơi đây, ta với ta. Chữ “bác” lần thứ hai tỏ ra vô cùng kính trọng nhưng cũng đầy quen thuộc. “Ta với ta”, hai như một. Bởi vì họ hiểu nhau như thể đã hòa mình vào một. Câu nói đó cũng thể hiện sự phóng khoáng, không để ý đến xung quanh, chỉ cần có bạn và tình bạn thôi đã đủ làm tác giả hạnh phúc. Họ không có vật chất, nhưng họ có tình bạn thân thiết quý giá vô cùng.

Hai con người khác biệt, hai hình dạng nhưng suy nghĩ và cảm xúc của họ đã hòa mình vào nhau, gắn kết với nhau. Họ thăm nhau dựa trên tình bạn thiêng liêng và vĩnh cửu, một tình bạn không thể phai nhạt, không bao giờ phai mờ. Bài thơ như là bài học về việc trân trọng và nuôi dưỡng tình bạn, hãy mở lòng với mọi người và đừng để vật chất làm mờ giá trị thiêng liêng của tình bạn, tình anh em.

Tóm lại, bài “Bạn đến chơi nhà” của nhà thơ Nguyễn Khuyến được viết bằng lời thơ đơn giản, giản dị, gần gũi và rất tự nhiên. Qua đó chúng ta nhìn thấy một tinh thần thơ đẹp và tình bạn sâu đậm. Đó là tình bạn được xây dựng từ sự hiểu biết, chia sẻ, đồng cảm, tôn trọng lẫn nhau và không hề có lợi ích cá nhân. Bài thơ giúp chúng ta nhìn lại bản thân mình, nhấn mạnh rằng không nên để vật chất làm mờ đi tình bạn cao quý, trong sáng, một phẩm chất tự nhiên của dân tộc Việt Nam.

Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 15

“Sống giữa tình thương bạn bè
Quý hơn cả sống giữa ngọc đá và kim cương”

Câu ca dao đã nêu bật một cảm xúc thiêng liêng và đáng trân trọng - Tình bạn chân thành, thắm thiết. Nguyễn Khuyến, một nhà thơ ẩn về trong sâu thẳm cô đơn, sống lặng lẽ nơi quê hương, cũng tràn đầy xúc cảm khi gặp lại người bạn cũ. Hãy lắng nghe tiếng nói chân thành, chân thực của nhà thơ khi anh ấy nói với bạn:

“Đã lâu bác tới thăm nhà ta
Trẻ thời xa cửa, chợ cách xa.
Ao sâu nước cả, không khó chài cá,
Vườn rộng, hàng rào thưa, gà rậm.
Cải chưa ra hoa, cà mới nở,
Bầu vừa đâm chồi, mướp đang nở hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta!”

Bài thơ đưa ta ngẩng cao tâm hồn trước sự chân thành của nhà thơ Nguyễn Khuyến: Một chút hóm hỉnh tự nhiên được mở đầu bằng câu thơ: “Đã lâu nay, bác tới nhà”. Lời chào hồn nhiên nhưng đầy ấm áp này vừa thể hiện niềm vui bất ngờ, vừa biểu lộ sự quý trọng, yêu mến bạn. Đã lâu nay tượng trưng cho một khoảng thời gian dài, nhà thơ không gặp bạn, giờ đây lại gặp làm sao không xúc động, không hồ hởi. Từ khi về sống ở quê, ông chỉ có thiên nhiên làm bạn. Trái tim ông gửi trọn cho quê hương, nên tâm hồn luôn khắc khoải u hoài. Trong những khoảnh khắc ấy ai cũng muốn có một người bạn để chia sẻ, để an ủi. Người bạn đó đã đến với ông - Chẳng có niềm vui nào bằng. Chính niềm vui ấy, bất ngờ mà Nguyễn Khuyến đã nói lời đùa với bạn một cách dí dỏm để thoả lòng mong chờ đợi.

Những câu thơ tiếp theo phản ánh hoàn cảnh sống của tác giả: chợ xa, nhà trẻ con đi vắng, ao sâu nước lớn, không chài bắt được cá; vườn rộng thênh thang, khó bắt được gà. Một cây cải, một mớ cà hoặc một quả bầu, một trái mướp cũng không có; thậm chí một miếng trầu để tiếp khách cũng không thấy. Tác giả đang giải thích sự thiếu sót của mình. Thực ra đây chỉ là cách nói phong phú như vậy mà đã đùa với bạn, vừa thể hiện thái độ mong chờ bấy lâu mà thôi. Và qua những lời trần tình ấy ta cũng hiểu được cuộc sống của tác giả ở làng quê: đạm bạc, giản dị, luôn gắn bó với nông thôn. Nhịp thơ đều đặn 4/3 nhẹ nhàng êm ái như một lời thốt ra, kèm theo là nụ cười hóm hỉnh, vui vẻ của tác giả. Ngược lại với những điều “không” ấy là những điều “có” đáng quý.

Câu thơ cuối cùng bày tỏ rõ tình cảm chân thành của tác giả dành cho bạn. Đó là một tình bạn cao quý. Mối quan hệ bạn bè được xây dựng trên nền tảng vững chắc là tình cảm yêu thương chân thành không phụ thuộc vào vật chất. Bác đến chơi đây không có gì, chỉ có ta với ta khiến ta liên tưởng đến câu kết trong bài Qua đèo Ngang của bà Huyện Thanh Quan khi đứng trước cảnh đèo ngang hoang vắng cô liêu, mang một nỗi u buồn, suy tư, không thể tâm sự cùng ai, nên tự quay về với lòng mình “ta với ta”. Còn “ta với ta” mà nhà thơ Nguyễn Khuyến sử dụng nhằm chỉ nhà thơ và người bạn, hai mà một, một mà hai, gắn bó không thể chia cắt. Ở đây chỉ có ta với ta nhưng lại có tất cả. Vì tình bạn giữa ta với ta mới là cao quý, không đòi hỏi điều kiện vật chất nào cả, thậm chí một miếng trầu làm đầu câu chuyện để tiếp bác cũng không cần. Thông qua đó ta thấy nghệ thuật sáng tạo của Nguyễn Khuyến thật là hóm hỉnh, dí dỏm mà sâu sắc.

Bài thơ thể hiện sự thành công của tác giả trong bút pháp trào phúng. Ngôn ngữ được sử dụng một cách đặc sắc. Mặc dù là bài thơ Đường với mẫu bó buộc những lời thơ lại bình dị như lời ăn tiếng nói hàng ngày. Sản vật của nông thôn được đưa vào thơ ông thật sâu sắc. Ngôn ngữ quần chúng kết hợp với âm a (nhà, xa, cá, gà, hoa, ta) thể hiện rõ nét sự thật thà, đôn hậu của một con người. Nhịp thơ đều đặn, nhẹ nhàng, tự nhiên như lời nói chuyện tình cảm của nhà thơ với người bạn tri âm tri kỷ của mình.

Đây là một trong những bài thơ hay về tình bạn chân thành thắm thiết của Nguyễn Khuyến. Bài thơ làm nổi bật một nét đẹp trong cuộc sống và thơ văn của ông. Ông xứng đáng là một nhà thơ của làng quê Việt Nam. Tình bạn cao cả tuyệt vời của ông sẽ là bài học giúp ta hiểu và trải nghiệm những tình cảm quý báu đó.

Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 16

Nguyễn Khuyến, hay còn gọi là Tam Nguyên Yên Đổ, là một trong những nhà thơ Nôm nổi tiếng nhất của Việt Nam. Thơ của ông kết hợp giữa vẻ đẹp tinh tế, trau chuốt với vẻ đẹp tự nhiên, chân thành. Bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' là một minh chứng rõ ràng cho điều này. Nó thể hiện mối quan hệ bạn bè sâu đậm, và đây cũng là một trong những chủ đề nổi bật trong sáng tác của ông.

Nội dung chính của bài thơ là tình bạn chân thành, thắm thiết, được thể hiện qua việc tiếp đãi bạn một cách bất ngờ, thú vị. Câu đầu tiên của bài thơ đã khẳng định mối quan hệ gắn bó giữa hai người: “Đã lâu nay bác tới nhà”. Sử dụng từ “bác” để gọi bạn thể hiện sự thân mật, gần gũi mà vẫn bảo đảm sự kính trọng. “Đã lâu nay” là cách diễn đạt về thời gian, cho thấy Nguyễn Khuyến thường xuyên nhớ đến bạn, mong được gặp bạn. Sau đó, bài thơ mô tả những tình huống khó khăn, éo le.

Ban đầu, trẻ con không có ở nhà, dẫn đến việc không có ai đi chợ, vì vậy có lẽ ở quê của tác giả sẽ có một số món ăn giản dị để tiếp khách. Nhưng ngược lại, không có bất kỳ món ăn nào, thậm chí những thứ có sẵn ở nhà cũng không thể dùng để mời khách: ao sâu, nước lớn nên “khôn chài cá”, vườn rộng rãi không thể đuổi được gà. Cả rau củ cũng không: bầu vừa rụng, cà mới nảy mầm, cải chưa ra cây, … Nhà không có gì. Sự thiếu thốn còn được nâng cao hơn: “Đầu trò tiếp khách trầu không có”. Trong văn hóa Việt Nam, miếng trầu là đầu câu chuyện, trong mọi nhà đều có miếng trầu thơm, quả cau khô để tiếp khách. Nhưng nhà của Nguyễn Khuyến lại không có. Tuy nhiên, liệu một người chu đáo, cẩn thận như ông có thể để tình trạng đó xảy ra không? Tác giả đưa ra những tình huống khó khăn để thách thức lòng trung thành trong tình bạn.

Đây không phải là sự “ta với ta” lạc lõng như trong bài Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan, mà là sự “ta với ta” của tình bạn sâu sắc, đẹp đẽ. Giữa chủ nhà và khách mời không còn khoảng cách, họ hòa quyện vào nhau. Mặc dù thiếu vật chất, nhưng cái quan trọng nhất vẫn tồn tại: tình cảm, tình bạn thân thiết. Dù không có cơm canh, không có miếng trầu thơm, nhưng buổi tiếp đãi vẫn diễn ra vui vẻ, thân mật, gần gũi. Đây mới chính là tình bạn chân chính.

Bài thơ đã khéo léo áp dụng nghệ thuật lập ý, tạo ra những tình huống đầy bất ngờ và hấp dẫn, từ đó phác họa nhiều khía cạnh của tình bạn: lòng trung thành và sâu sắc. Văn phong của bài thơ khiến người đọc cảm thấy gần gũi, thân thiện nhưng vẫn rất tinh tế. Sử dụng nhiều từ ngữ gần gũi, phong phú như “thời, khôn, chửa…” đồng thời điêu luyện trong việc kết hợp từ “ta với ta”, thể hiện sự gắn kết mạnh mẽ giữa hai bên. Hình ảnh của làng quê Việt Nam được vẽ lên một cách chân thực, đầy ấn tượng: ao cá, vườn rau.

Bài thơ đã đạt được sự cân đối trong nội dung và sự điêu luyện trong nghệ thuật. Tác phẩm khẳng định rằng tình bạn là một giá trị thiêng liêng, cao quý mà chúng ta cần phải trân trọng và bảo vệ. Điều quan trọng nhất trong tình bạn không phải là vật chất mà là cách chúng ta đối xử và quan tâm lẫn nhau. Quan điểm về tình bạn của Nguyễn Khuyến vẫn mang ý nghĩa và giá trị vững chắc, bền vững qua thời gian.