Văn mẫu lớp 8: Phân tích bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu (Sơ đồ tư duy) 3 Dàn ý & 15 bài văn mẫu lớp 8 hay nhất

Bài thơ Khi con tu hú đã thành công trong việc miêu tả tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và khát khao tự do mãnh liệt của người tù cách mạng. Với 15 bài Phân tích Khi con tu hú hay nhất, sẽ giúp các em học sinh lớp 8 hiểu sâu sắc hơn.

Xuyên suốt bài thơ Khi con tu hú là khát vọng được tự do của người cách mạng, cũng như tự do của dân tộc, quê hương, đất nước. Với 15 bài phân tích Khi con tu hú ngắn gọn, đặc sắc sẽ giúp các em có thêm nhiều vốn từ, ngày càng học tốt môn Văn 8.

Phân tích bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu

• Sơ đồ tư duy Phân tích bài thơ Khi con tu hú
• Dàn ý Phân tích bài thơ Khi con tu hú (3 mẫu)
• Phân tích bài thơ Khi con tu hú ngắn gọn
• Phân tích bài thơ Khi con tu hú hay nhất (14 mẫu)

Sơ đồ tư duy Phân tích bài thơ Khi con tu hú

Dàn ý Phân tích bài thơ Khi con tu hú

A. Mở đầu:

• Giới thiệu về tác giả và tác phẩm: Tố Hữu được biết đến là một nhà thơ nổi tiếng trong thời kỳ 1930 - 1945 tại Việt Nam. Trong số các tác phẩm của ông, bài thơ “Khi con tu hú” được xem là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất.
• Tóm tắt nội dung của tác phẩm: Trong bài thơ “Khi con tu hú”, Tố Hữu thể hiện sự yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và khao khát tự do mạnh mẽ của những người có tinh thần cách mạng.

B. Phần chính:

* Ý kiến 1: 6 câu đầu tiên mô tả bức tranh mùa hè yên bình, tươi đẹp

- Âm thanh:

• Tiếng chim hót líu lo
• Tiếng ve kêu vang
• Tiếng diều bay lượn trên bầu trời

⇒ Tiếng vang của mùa hè mới bắt đầu, như là một bản nhạc sôi động mở màn cho mùa mới.

- Tông màu:

• Màu vàng của lúa chín, của bắp ngô
• Màu vàng hồng của ánh nắng mới
• Màu xanh thẳm của bầu trời

⇒ Màu sắc tươi sáng, biểu tượng cho sức sống và tự do.

- Hình ảnh: Cánh đồng lúa chín mừng, trái cây chín mọng ⇒ biểu tượng của mùa hè, sự chuyển đổi của thời gian từ xuân sang hạ.

- Hình tượng: Diều sáo 'lượn lờ' giữa bầu trời xanh thẳm ⇒ cảnh vật, hình ảnh với những nét cong vòng tỏa sức sống.

⇒ Tranh vẽ một mùa hè mới mẻ, sống động, tràn đầy sức sống qua con mắt của một tâm hồn trẻ trung, yêu cuộc sống. Đây là cảm nhận tinh tế về sự thay đổi của không gian và thời gian!

* Ý kiến 2: 4 câu thơ cuối thể hiện tâm trạng, cảm xúc của người tù

- Trước bức tranh đầy sức sống của mùa hè, tâm trạng của người tù cách mạng trở nên cô đơn, ám ảnh hơn.

• Động từ mạnh mẽ: “đạp”, “ngột”, “chết uất”
• Cảm thán: “ôi!”, “làm sao”, “thôi!”
• Kết thúc bằng một câu cảm thán
• Thay đổi nhịp thơ: 6/2, 3/3

⇒ Tâm trạng đạt đến đỉnh điểm khiến nhà thơ phải liên tục thốt lên

- Tiếng chim tu hú được lặp lại 2 lần ở câu mở đầu và câu kết thúc: kết cấu đầu cuối tương ứng, tạo ra sự logic. Tiếng chim tu hú chính là tiếng gọi của sự tự do, tiếng gọi của cuộc sống đang hối hả, dồn dập, thúc giục niềm khao khát tự do, thoát khỏi chốn ngục tù, và sâu xa hơn là khao khát đất nước được hòa bình độc lập đang cháy trong lòng tác giả.

* Quan điểm 3: Thành công về nghệ thuật

• Thể thơ lục bát giản dị, mềm mại, uyển chuyển
• Nhịp thơ thay đổi bất ngờ, diễn tả tâm trạng của tác giả
• Cảm xúc logic, giọng điệu thay đổi linh hoạt, khi vui tươi, hóm hỉnh, khi uất ức, dồn nén.

C. Kết bài:

• Tổng kết giá trị của tác phẩm: Bài thơ thể hiện sự rộn rã trong lòng, khao khát tự do, độc lập của tất cả người dân Việt Nam đang phải chịu khổ sau khi mất nước
• Liên kết và đánh giá tác phẩm: Tố Hữu là một nhà thơ tài năng, tinh tế với một tấm lòng mộc mạc, giản dị, luôn hướng đến cuộc sống của nhân dân và sự độc lập tự do dân tộc.

......

Phân tích bài thơ Khi con tu hú ngắn gọn

Tố Hữu là một nhà thơ đã lựa chọn con đường cách mạng từ khi còn trẻ, trải qua những năm tháng giam cầm, thơ của ông là biểu tượng cho quan điểm nghệ thuật cách mạng. Thơ văn của ông mang tính chất chính trị và cảm hứng sâu sắc. Sử dụng từ ngữ giản dị, sáng sủa dễ hiểu. “Khi con tu hú” là một tác phẩm đặc sắc của nhà thơ. Được viết khi ông đang bị giam cầm tại nhà tù Thừa phủ. Bài thơ thể hiện niềm tin vào cuộc sống, khát khao mãnh liệt được tự do của người chiến sĩ.

Tiếng chim tu hú báo hiệu một mùa hè mới đang đến.

'Khi con tu hú vang vọng
Trái lúa chín mừng, cây trái ngọt lắm
Vườn râm vang tiếng ve vọng
Bắp vàng, sân nắng, ươm hương thơm.”

Con chim tu hú xuất hiện và mùa hè cũng đến. Tiếng kêu của nó như là một dấu hiệu của sự thay đổi của thiên nhiên. Tố Hữu cảm nhận được mùi hương của 'lúa chiêm' đang chín dần, những trái cây cũng đang dần trở nên ngọt ngào. Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc và sinh động. Một mùa bội thu. Tiếng chim tu hú đánh thức tâm hồn của nhà thơ.

Không chỉ cảm nhận được hương thơm của mùa hè mà còn là âm thanh. 'Tiếng ve vang vọng' không phải là một âm thanh xa lạ vào mỗi buổi trưa hè. Tiếng ve này làm cho tâm trạng của nhà thơ thêm phần xao xuyến. Màu vàng của lúa, bắp, màu hồng của nắng, màu xanh của trời tạo nên những mảng màu rực rỡ của bức tranh quê. Hương thơm của lúa, trái cây chín cảm nhận ở khắp nơi. Tiếng chim tu hú vẫn vang vọng, tiếng ve ngân vọng lại trong vòm lá. Tố Hữu muốn chậm lại thời gian, nắm bắt từng khoảnh khắc. Ông dùng các giác quan, cảm nhận của mình để hiểu thêm về thế giới xung quanh.

Tâm hồn của Tố Hữu đã bay lên tận bầu trời.

“Bầu trời xanh thật rộng mênh mông
Diều sáo vỗ cánh, trời không giới hạn…”

Bầu trời xanh biếc mênh mông, nơi đó có những chú 'diều sáo' vờn bay tự do.

Chỉ khi đắm chìm trong tình yêu thương với quê hương đậm sâu, nhà thơ mới có thể vẽ nên bức tranh mùa hè ở Huế sống động đến như vậy. Thiên nhiên hiện lên đẹp mê ly qua hình ảnh con chim tu hú kêu gọi bầy.

Mùa hè hiện lên trong tâm trí Tố Hữu rất chân thực. Hình ảnh sinh động và hài hòa đã tạo ra cảnh trời hè rực rỡ. Cánh đồng vàng rộn ràng, quả chín đẹp mắt, bắp rây màu vàng trên sân, ánh nắng rực rỡ cùng bầu trời xanh mướt, toàn cảnh thật xinh đẹp. Hương thơm của lúa chín, quả ngọt cùng tiếng chim tu hú, ve sầu tạo nên một bản giao hưởng tuyệt vời. Đó là tác phẩm của một tâm hồn tinh tế, một trí tưởng tượng sáng tạo.

Trở về cuộc sống khắc nghiệt của người chiến sĩ cách mạng.

'Ta nghe tiếng hè vang vọng
Mà lòng muốn thoát phòng, hè ơi!
Ngột ngạt, uất ức thôi thúc

Khi nhìn ra bên ngoài, nhà thơ mô tả cảnh vật nhộn nhịp, rực rỡ, nhưng khi trở về hiện thực, mọi thứ lại trái ngược hoàn toàn. Có vẻ như 6 câu thơ đầu và 4 câu thơ cuối không liên kết, nhưng thực tế lại là sự kết nối tinh tế. Tiếng chim tu hú là sợi dây liên kết, biểu tượng cho khát khao tự do, sự ngột ngạt và khao khát tự do trong tâm trí người tù.

Ban đầu, tiếng chim tu hú mở ra một thế giới thiên nhiên rộng lớn, đầy màu sắc, nhưng sau đó, nó khiến nhà thơ cảm thấy ngột ngạt, khó chịu, muốn thoát ra khỏi thế giới tù tội. Nhưng hiện thực không cho phép, khiến tâm trạng nhà thơ trở nên bực bội, khó chịu. Thế giới bên ngoài được Tố Hữu tái hiện sinh động, tươi đẹp, tự do, khác biệt so với thực tế khắc nghiệt.

'Ngột làm sao chết uất thôi' bài thơ kết thúc, nhưng tiếng chim tu hú vẫn kêu, kêu mãi... Đến nỗi tác giả và độc giả đều bị âm thanh của nó áp đặt. Đó là biểu hiện của sự khao khát giải thoát, sống hết mình cho cách mạng. Đó là tâm trạng đau đớn của một cánh chim trẻ đầy sức sống, khát khao tự do nhưng lại bị giam cầm.

'Khi con tu hú' sử dụng thể thơ lục bát dân tộc. Từ ngữ đơn giản, bình dị nhưng sâu sắc. Bài thơ là bức tranh mùa hè nhìn từ ngục tù ở Huế. Khát vọng tự do của người cách mạng và dân tộc được thể hiện rõ qua từng câu thơ.

Phân tích bài thơ Khi con tu hú hay nhất

Đánh giá bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 1

Là tập thơ đầu tiên của Tố Hữu, viết từ năm 1937 đến 1946, trong thời gian ông bị giam giữ tại lao Thừa Phủ – Huế. Bài Khi con tu hú, viết vào năm 1939, thể hiện khao khát tự do của người cách mạng dưới tác động của tiếng chim tu hú.

Tên bài thơ Khi con tu hú không chỉ ám chỉ mùa hè mà còn biểu thị sự bừng nở của tự nhiên và lòng khát khao hoạt động cách mạng. Tiếng chim tu hú, tượng trưng cho tự do, ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhà thơ trong tình trạng giam cầm.

Bài thơ mở đầu với hình ảnh một mùa hè tươi đẹp, đầy sức sống, với tiếng chim tu hú phát ra từ tự nhiên:

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần

Dấu hiệu của mùa hè là tiếng chim tu hú, tượng trưng cho sự sống nảy nở, làm xao xuyến tâm hồn của người tù trẻ tuổi, gợi lại kí ức về quê hương.

Mùa hè là thời điểm thu hoạch, khi lúa chiêm chín và trái cây ngọt dần dưới ánh nắng miền trung, đem lại những hình ảnh và âm thanh tươi đẹp.

Vườn râm vang tiếng ve ngân
Bắp rây vàng nắng đỏ hào hùng
Trời xanh ngút ngàn không gian
Diều sáo tung cánh bay không ngừng

Kỷ niệm về tiếng ve ngân dài suốt năm tháng học trò, là mảng sắc màu rực rỡ của quê hương và khát khao tự do giữa gia đình và bạn bè.

Thiên nhiên và tiếng chim tu hú làm cho khao khát tự do của người tù càng mạnh mẽ hơn.

Tiếng chim tu hú vọng lên bên lòng
Mà chân khát khao đạp tung phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời vẫn kêu.

Tâm trạng của tác giả bộc lộ mạnh mẽ trong bốn câu thơ cuối, thể hiện khát khao tự do cháy bỏng của người tù cộng sản trẻ tuổi.

Tiếng chim tu hú tượng trưng cho tiếng gọi của tự do, thúc giục hành động và gợi lại nhiều cảm xúc của người tù.

Tố Hữu sử dụng thể thơ lục bát mộc mạc, uyển chuyển, và ngôn ngữ giản dị để thể hiện tình cảm sâu sắc và khao khát tự do của nhân vật.

Bức tranh ngày hè trong bài thơ được vẽ nên một cách sinh động, toát lên sức sống mãnh liệt và tình yêu cuộc sống tha thiết của nhà thơ.

Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 2

Với người thanh niên Nguyễn Kim Thành, tâm hồn tràn đầy âm thanh và ánh sáng, như một “vườn hoa lá, rộn hương và tiếng chim'. Trong lòng ông, khát khao tự do là lớn lao nhất, ông lắng nghe cuộc đời bên ngoài tù nhưng vẫn yêu cuộc sống vô cùng.

Tâm sự ấy được thể hiện qua nhiều bài thơ, trong đó có Khi con tu hú. Bài thơ phác họa một mùa hè đầy sức sống, với hương thơm của lúa chín, vị ngọt của trái cây, tiếng ve râm ran dưới ánh nắng và bầu trời cao rộng mênh mông với những cánh diều lượn bay. Thơ ngọt ngào kết lại bằng sáu dòng:

Khi con tu hú kêu bầy
Lúa chiêm chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm vang tiếng ve ngân
Bắp rây vàng, sân nắng ươm đào
Trời xanh rộng càng cao
Đôi diều sáo lộn nhào từng không...

Đó là một mùa hè rực rỡ với sự sống, hương vị và màu sắc, và âm thanh phô trương. Chỉ có người gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên mới có thể tạo ra những hình ảnh sống động như vậy!

Tuy nhiên, không chỉ đơn giản như vậy. Điều đáng chú ý ở đây là, hình ảnh của mùa hè được kích thích bởi một âm thanh: tiếng con chim tu hú gọi bầy. Tất cả dường như sống lại, “dậy bên lòng', khi người tù - nhà thơ nghe thấy tiếng chim tu hú gọi bạn bè. Đó là khoảnh khắc kỳ diệu khiến mọi nỗi niềm bừng tỉnh.

Người tù nhận thức lại một cách đau đớn về thực tại của mình giữa “bốn bức tường vôi' tăm tối, ngột ngạt, cô đơn. Bên ngoài, cuộc sống bừng tỉnh, bầu trời tự do mênh mông, “ở bên ngoài vui sướng biết bao nhiêu'. . . Cánh đồng lúa chín, bầu trời xanh vời vợi, vườn cây râm mát với tiếng ve râm ran, tiếng diều sáo rền rĩ, . . . thực ra, chỉ còn lại là kí ức, là những kỷ niệm về những ngày tự do trên quê hương.

Mùa hè chỉ tồn tại trong tâm trí. Nó mang theo một sự bức bối cùng mong muốn tự do, mong muốn giải thoát, mong muốn hòa mình vào thiên nhiên, vào cuộc sống, sống hết mình cho cách mạng:

Nghe hè reo mở lòng
Chân muốn đạp phá tù nhà, hè ơi!
Ngột không chết uất thôi.

Câu thơ chân thành như một lời thổ lộ. Nó thể hiện mạnh mẽ trạng thái ngột ngạt, nỗi uất hận vì bị giam cầm, thái độ phản ứng gay gắt với hoàn cảnh. . . của nhà thơ. Do đó, nó tạo ra sự đồng cảm, sẻ chia tự nhiên trong lòng người đọc.

Nhớ lại chỉ cách đó vài tháng, vào tháng 4 năm 1939, Tố Hữu - một thanh niên học sinh đầy nhiệt huyết tham gia vào phong trào cách mạng ở quê hương Huế - bị bắt giữ bởi quân Pháp. Ngay từ những ngày đầu ở trong tù, thanh niên cách mạng này đã thể hiện tâm trạng của mình thông qua những dòng thơ sâu lắng:

Cảnh tù trống trải nỗi cô đơn
Tai mở rộng, lòng rộn ràng huyền diệu

(Tâm trạng tại tù)

Trong hoàn cảnh cô đơn của tù giam, người thanh niên cộng sản đã tìm kiếm sự kết nối với cuộc sống thông qua âm thanh: Mở rộng tai và lắng nghe nhịp sống sôi động bên ngoài. Thông qua bài thơ này, rõ ràng nhà thơ không chỉ nghe thấy âm thanh cuộc sống ngoài kia mà còn cảm nhận và trải nghiệm nó bằng mọi giác quan.

Hãy tưởng tượng, ở tuổi 19, đang đầy nhiệt huyết với cách mạng mà phải trải qua cuộc giam giữ, lần đầu tiên bị cắt đứt khỏi tự do, xa bạn bè đồng chí! Thật đúng, vì đã sớm nhận ra bản thân, vượt qua khó khăn để nuôi dưỡng tinh thần chiến đấu. Điều này cũng giống như việc Bác Hồ sau này cảm nhận khi gặp phải hoàn cảnh tương tự:

Thân thể giam giữ
Tinh thần tự do bay vút

(Hồ Chí Minh - Nhật ký từ tù)

Tinh thần ấy, ý chí ấy, dù bị giam cầm và đau khổ, vẫn tỏa sáng qua âm thanh của tiếng chim tu hú ngoài kia. Câu cuối của bài thơ vẫn là một góc nhìn sâu sắc về tâm trạng của nhà thơ cộng sản Tố Hữu tại tù, và cũng chắc chắn sẽ khơi gợi nhiều suy tư mới trong người đọc.

Đọc bài thơ Khi con tu hú giúp ta hiểu sâu hơn về tâm hồn, tình cảm và khát vọng của những chiến sĩ cộng sản trẻ. Đồng thời, tăng thêm lòng yêu mến và trân trọng đối với những người dũng cảm, trí tuệ, đã dành cả cuộc đời cho đất nước.

Phân tích về bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 3

Bài thơ Khi con tu hú được viết vào tháng 7 năm 1939, khi nhà thơ đang bị giam giữ tại lao Thừa Phủ - Huế trong quá trình hoạt động cách mạng. Bài thơ thể hiện tâm trạng ngột ngạt của một người cộng sản trẻ tuổi đầy nhiệt huyết bị giam giữ trong bức tường lạnh lẽo. Tâm trạng đó càng trở nên sâu sắc khi nhà thơ nhớ về bầu trời tự do bên ngoài, và đặc biệt là tiếng chim tu hú vọng về tự do. Với âm thanh đó, nỗi ngột ngạt và u uất biến thành khát khao tự do cháy bỏng không thể nào kìm hãm được:

Hè về, lòng ta rộn ràng
Muốn bước ra khỏi căn phòng giam

Mở đầu bài thơ, với tựa đề Khi con tu hú, tác giả muốn nhấn mạnh rằng âm thanh này là tín hiệu mở đầu cho mạch cảm xúc trong bài thơ. Tác động của tiếng chim tu hú khiến tâm trạng của nhà thơ trở nên cấp thiết và thúc đẩy hướng tới tự do.

Nhà thơ cộng sản trẻ Tố Hữu, dù bị giam giữ và tra tấn, vẫn không bao giờ mất đi lòng quyết tâm. Ông đã tuyên bố:

Đời cách mạng đã dạy tôi
Rằng, đấu tranh là phải chấp nhận gian khổ
(Trăng rằm)

Quay trở lại câu thơ mở đầu của bài thơ: “Khi con tu hú gọi bầy”. Đó là thời điểm nhớ nhung và cảm thấy thiếu thốn khi nghe tiếng con chim tu hú kêu gọi bầy bạn, đồng đội. Tiếng gọi đó càng làm cho nỗi cô đơn của nhà thơ giữa bốn bức tường lạnh lẽo trở nên sâu sắc hơn. Tố Hữu bị giam giữ trong lúc nhiệt huyết cách mạng của tuổi trẻ đang bùng cháy, muốn dốc hết mọi nhiệt huyết để đóng góp cho cách mạng.

Tiếng chim tu hú kêu gọi bầy đã đánh thức một nỗi nhớ sâu xa trong tâm hồn Tố Hữu. Trong thế giới u ám của ngục tù, nhà thơ đã sử dụng giác quan để tưởng tượng đồng quê thân thương bên ngoài:

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm re với tiếng ve reo vang
Bắp rây vàng rực ánh nắng, sân đầy hoa đào.

Một bức tranh được “vẽ' trong tâm trí bằng nỗi nhớ sâu sắc. Sự sống của nông thôn thật sự rộn ràng và tràn đầy năng lượng. “Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần”, mọi thứ đang di chuyển về phía sự hoàn thiện, sự hoàn mỹ (đang chín, ngọt dần). Mùa hè đã đến, mùa hè với những cảnh vật, âm thanh, màu sắc, ánh sáng quen thuộc. Phải là một người yêu cuộc sống, gắn bó mật thiết với quê hương mới có thể hiểu được nỗi nhớ không nguôi đó!

Trí tưởng tượng của nhà thơ được đưa đến với bầu trời rộng lớn:

Bầu trời xanh vô biên, bao la
Đôi con diều sáo nhào lộn bay tung tăng

Đó cũng là bầu trời xanh quen thuộc từ tuổi thơ với hình ảnh “đôi con diều sáo lộn nhào từng không”. Giữa không gian rộng lớn, cao vút của bầu trời, vài con sáo nhào lộn bay như những dấu tích nhỏ bé giữa vẻ mênh mông của thiên nhiên. Hình ảnh này cũng là biểu tượng cho niềm mong muốn tự do của người chiến sĩ cách mạng bị giam giữ.

Niềm khao khát ấy, dồn nén mãnh liệt lúc này đã bùng cháy:

Ta nghe hè dậy bên trong lòng
Mà chân muốn đạp vỡ cánh cửa phòng, hè ơi!
Không chịu nổi nữa, không thể kìm chế nữa
Con chim tu hú ngoài kia vẫn kêu gọi!

Nhịp sống phồn thịnh, kêu gọi, thúc đẩy tràn ngập vào những góc tối của ngục tù, xâm nhập vào tâm hồn của người cộng sản trẻ tuổi biến thành ham muốn hành động: “muốn đạp vỡ cánh cửa phòng”.

Bài thơ gồm 10 câu, câu đầu và câu cuối là tiếng kêu của con chim tu hú. Âm điệu tiếng kêu hiện hữu suốt bài thơ, vang vọng liên tục, đầy khao khát và đau lòng. Tiếng kêu xâm nhập vào thế giới hẹp hòi, u ám của nhà tù và tâm trạng của nhà thơ trở nên bức bối, uất ức, đến nỗi phải vang lên:

Ngột làm sao, chết uất thôi.

Bài thơ kết thúc nhưng tiếng tu hú vẫn vang lên, vang mãi, vang suốt. . .

Bài thơ giúp chúng ta hiểu sâu hơn về cái đẹp trong tâm hồn của người cộng sản trẻ tuổi. Những chiến sĩ thép đó có một thế giới tâm hồn vô cùng phong phú, đập nhịp cùng cuộc sống, mật thiết với quê hương yêu dấu, và một khao khát tự do bất tận.

Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 4

Tố Hữu viết bài thơ Khi con tu hú tại nhà lao Thừa Phủ (Huế) vào mùa hè năm 1939, sau khi bị thực dân Pháp bắt giam vì 'tội' yêu nước và làm cách mạng. Bài thơ thể hiện tâm trạng xốn xang, bức bối của người thanh niên cộng sản bị cầm tù, khi nghe thấy tiếng chim tu hú báo hiệu mùa hè đến đã muốn phá tung xiềng xích để trở về với đồng bào, đồng chí yêu thương.

Tiếng chim tu hú gọi bầy gợi cho nhà thơ nghĩ đến bầu trời mở rộng ở bên ngoài và càng cảm thấy ngột ngạt trong xà lim chật chội, càng khao khát cháy bỏng cuộc sống tự do. Tiếng chim là yếu tố gợi mở để mạch cảm xúc trào dâng mãnh liệt:

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần

Đó là tín hiệu của mùa hè rực rỡ, của sự sống tưng bừng sinh sôi nảy nở. Tiếng chim vô tình tác động đến tâm hồn người tù trẻ tuổi. Nằm trong xà lim chật hẹp, tối tăm, cách biệt với thế giới bên ngoài, nhà thơ lắng nghe tiếng chim rộn rã, lắng nghe mọi âm thanh cuộc đời bằng tâm hồn và trái tim nhạy cảm của người nghệ sĩ. Một tiếng chim thôi cũng gợi trong tâm tưởng nhà thơ cả một trời thương nhớ về những mùa hè nồng nàn của quê hương.

Mùa hè là mùa của Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần dưới cái nắng vàng óng như mật của miền Trung. Những âm thanh rạo rực và hình ảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống của mùa hè nối nhau hiện lên trong kí ức nhà thơ:

Hương vị hè rực rỡ trong tiếng ve
Vườn râm dậy những âm thanh đầy huyền diệu
Mùa vàng lúa, bắp chín đầy sức sống
Trời xanh mênh mông, đôi diều sáo vui đùa.

Ôi tiếng ve! Tiếng ve quen thuộc từ thuở thơ ấu, từ những ngày học trò, khó quên! Tiếng ve gợi nhớ về những khu vườn mát mẻ, những đồng lúa bạt ngàn, bắp ngô chín mọng. Màu vàng của lúa, bắp; màu hồng của nắng; màu xanh của trời tạo nên những mảng màu sắc lung linh, rực rỡ của bức tranh quê hương. Trên bầu trời cao rộng, những cánh diều chao lượn, tiếng sáo vi vu trong gió mát của chiều hè. . . Phải gắn bó, yêu mến quê hương sâu đậm đến độ nào thì nhà thơ mới hình dung ra một bức tranh mùa hè xứ Huế sống động đến như vậy. Đó là những mùa hè mà chàng thanh niên mười tám còn được sống tự do giữa gia đình, bè bạn, đồng bào, đồng chí thân thương.

Sáu câu thơ uyển chuyển mở ra cả một thế giới rộn ràng, tràn đầy sức sống. Nhiều âm thanh, hình ảnh tiêu biểu của mùa hè được đưa vào bài thơ: tiếng ve trong vườn cây, lúa chiêm chín vàng trên cánh đồng, bầu trời cao rộng với cánh diều chao lượn, trái cây chín mọng ngọt lành. . . Tiếng chim tu hú khởi đầu và bắt nhịp cho mùa hè rộn rã âm thanh, rực rỡ màu sắc, ngạt ngào hương vị. . . trong cảm nhận của người tù. Đoạn thơ thể hiện khả năng cảm nhận tinh tế và khát vọng tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trẻ trung, yêu đời nhưng đang bị quân thù tước mất tự do.

Trong khi nhớ về quá khứ, nhà thơ trở lại với hiện thực đắng cay của chốn lao tù:

Hương vị hè rực rỡ trong tiếng ve
Vườn râm dậy những âm thanh đầy huyền diệu
Mùa vàng lúa, bắp chín đầy sức sống
Trời xanh mênh mông, đôi diều sáo vui đùa.

Thi hứng bắt nguồn từ tiếng chim tu hú. Tiếng chim gợi nhớ mùa hè và kích thích tâm hồn thi sĩ. Cảm xúc dâng trào, thúc đẩy con người phá vỡ xiềng xích, vượt qua tù ngục, trở lại cuộc sống tự do, phóng khoáng.

Như làn nhiệt của mùa hè đang bùng cháy trong tâm hồn người thanh niên yêu nước Tố Hữu. Sức sống mãnh liệt của mùa hè chính là sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ khao khát hoạt động cách mạng, dâng hiến cho dân, cho nước.

Tiếng chim tu hú là tiếng gọi của cuộc sống đối với người chiến sĩ cách mạng bị giam cầm. Bên ngoài là tự do, còn đây là tù túng, bức bối:

Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

Tâm trạng đau khổ, uất ức bùng nổ thành lời thơ thống thiết. Cách ngắt nhịp đặc biệt kết hợp với từ ngữ sắc bén và cảm thán truyền đạt cảm giác uất hận và khát khao tự do của người thanh niên yêu nước đang bị giam cầm trong lao tù.

Câu thơ truyền đạt nỗi đau khổ, sự vật vã và bức bối trong tâm hồn của nhà thơ trẻ. Trong hoàn cảnh đó, người cộng sản phải tự chiến đấu để vượt qua khó khăn, nuôi dưỡng ý chí và tinh thần cách mạng. Bài thơ là một cách tiêu biểu để diễn đạt sự đấu tranh tích cực, như Bác Hồ đã nhấn mạnh: Thân thể giam giữ, tinh thần tự do. Các người tiền bối đã khẳng định: Bị giam cầm cơ thể, nhưng ý chí tự do không thể chấp nhận.

Tiếng chim tu hú liên tục kêu như là lời nhắc nhở về tình trạng khốn khó của nhà thơ, thúc đẩy anh ta phá vỡ tù ngục để giành lại tự do.

Bài thơ Khi con tu hú, với thể thơ lục bát, rất phù hợp để diễn tả tâm trạng của nhân vật. Sáu câu đầu thể hiện sự nhẹ nhàng, vui tươi của mùa hè. Bốn câu sau, ngược lại, căng thẳng, chứa đựng sức mạnh dồn nén. Đó là tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trẻ bị giam cầm, luôn khao khát tự do.

Bài thơ tạo nên từ sự rung động của cảm xúc kết hợp với miêu tả tâm lý chân thực. Tiếng chim tu hú trong một khoảnh khắc đã làm sống lại tất cả cảnh và cảm xúc mùa hè trong tâm trí nhà thơ. Người tù hiểu được sự trớ trêu của cuộc sống, giữa khi bên ngoài đang sống sôi động. Phải phá vỡ tù ngục, giải thoát cho dân tộc.

Bài thơ Khi con tu hú là biểu hiện của tâm hồn trẻ tuổi, tràn đầy sức sống và yêu thương cuộc sống dù đang ở trong cảnh lao tù.

Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 5

Khi con chim hót được Tố Hữu sáng tác trong những ngày bị giam tại nhà lao Thuận Phủ. Toàn bộ bài thơ vang vọng tiếng chim hót, đây cũng chính là âm thanh khơi mạnh nguồn cảm xúc của người tù cách mạng. Như vậy, ta có thể thấy tiếng chim hót có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng trong tác phẩm.

Ngoại trừ tiêu đề bài thơ, thì tiếng chim hót hai lần xuất hiện trong bài thơ, mỗi lần xuất hiện, tiếng chim ấy lại khơi lên trong lòng tác giả một suy nghĩ, một cảm xúc riêng. Trước hết, tiếng chim hót khởi nguồn, gợi nhắc Tố Hữu về một cuộc sống ngoài kia hết sức đẹp đẽ, ngập tràn sức sống:

Khi con chim hót gọi bầy
Lúa chín đang chiêm, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…

Tiếng chim hót này trước hết xuất phát từ thực tế, mỗi khi chim hót kêu tức báo hiệu một mùa trái cây đã vào vụ chín đỏ trên từng ngọn cây. Từ thực tế ấy, khi đang bị giam trong cảnh tù ngục, không được tiếp xúc với thế giới bên ngoài, Tố Hữu đã dùng những giác quan, sự cảm nhận của mình để cảm nhận thế giới ngoài kia. Mọi sự vật bên ngoài đang đồ viên mãn căng tràn nhất: lúa chín đang chiêm, trái cây dần ngọt; màu sắc rực rỡ: xanh, vàng, nắng đào; không gian rộng rãi thoáng đãi: trời xanh càng rộng càng cao. Thế giới bên ngoài được Tố Hữu tái hiện hết sức sống động, giàu sức sống, mọi vật căng đầy sức sống, tự do, tự tại, khác hẳn với cảnh tù ngục trong này của ông. Bởi vậy, ngay từ những câu thơ này ta đã phần nào thấy được niềm vui thích, hứng thú, nhưng đồng thời cũng khao khát, mong mỏi được sống một cuộc đời tự do như những sự vật ngoài kia.

Trẻ trung, sống đầy sức sống, tình yêu cuộc sống và sự cống hiến làm cho sự khao khát sống và hy vọng giải thoát khỏi cảnh ngục tu này càng phát triển mạnh mẽ trong tâm hồn của Tố Hữu. Khi tiếng chim tu hú một lần nữa kêu lên, khao khát ấy trở nên mãnh liệt hơn, biến thành những ước muốn cụ thể, hiện hữu:

Ta nghe hè dậy trong lòng
Nhưng chân muốn bước, tan phòng hè ôi,
Khao khát làm sao chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu

Mùa hè đến mang lại sự sống, thúc đẩy, thúc giục người tù cách mạng đập tan xiềng xích, chân muốn bước đi tới với thế giới tự do bên ngoài. Một tinh thần khỏe mạnh như vậy làm sao có thể chịu đựng cuộc sống tù đày chật chội và khao khát trong lòng, bùng lên thành lời nói: Khao khát làm sao/chết uất thôi. Câu thơ ngắt nghỉp 3/3, cảm xúc dồn nén bỗng chốc cuộn trào, qua đó thể hiện một ý chí mạnh mẽ kiên cường, quyết không chịu sống nô lệ, phải sống một cuộc đời tự do. Mở đầu bài thơ là tiếng chim tu hú gọi bầy, mở ra không gian sống đầy ánh sáng, kết thúc bài thơ là tiếng chim tu hú cứ kêu, như lời thúc giục người chiến sĩ hãy nhanh chóng lên đường chiến đấu.

Khi con chim hót sử dụng thể thơ lục bát truyền thống, với ngôn từ đơn giản, phong phú cảm xúc đã cho thấy tâm hồn yêu tự do mãnh liệt của tác giả. Bức tranh chân dung tự họa của người chiến sĩ cộng sản đầy đẹp đẽ, sáng ngời, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay.

Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 6

Tố Hữu là một tác giả có vị trí quan trọng trong nền văn hóa Việt Nam. Ông để lại một lượng tác phẩm lớn với tầm ảnh hưởng sâu rộng. Trong đó, tác phẩm 'Khi con tu hú' là một trong những tác phẩm được đánh giá cao. Tác phẩm này diễn tả nỗi khổ của người cách mạng, khao khát được phục vụ cách mạng, và cảm thấy bức bối uất ức khi bị giam giữ, chứng kiến thời gian trôi qua trong khi tinh thần kháng chiến đang sôi sục.

Nhan đề 'Khi con tu hú' của bài thơ không chỉ nói đến thời gian mà còn ẩn ý về sự bừng nảy của thiên nhiên và khao khát hoạt động cách mạng của con người. Tiếng chim tu hú có tác động mạnh mẽ đến nhà thơ, báo hiệu một mùa hè đến và là biểu tượng cho sự tự do, ảnh hưởng lớn đến nhà thơ khi đang bị giam giữ.

Tiếng chim tu hú len lỏi vào tâm hồn buồn bã của nhà thơ, thể hiện sự khao khát tự do và hy vọng.

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần

Tiếng chim tu hú đánh thức tâm hồn nhà thơ khi 'lúa chiêm đang chín' và trái cây 'ngọt dần'. Tác giả muốn níu giữ từng khoảnh khắc của mùa hè, muốn trải nghiệm từng cảm xúc một trong thời gian ấm áp ấy.

Vườn râm reo tiếng ve hát
Bắp lúa vàng, sân nắng vàng tràn đầy
Bầu trời xanh thêm rộng thêm cao
Đôi con diều lượn phấn khích từng vòng quay

Giữa những bức tường ngục tù, người chiến sĩ ấy nhớ về tiếng ve vang lên, nhớ những cánh đồng bắp lúa rực rỡ dưới ánh nắng chói chang. Đó là những hình ảnh thường thấy ngoài kia, nhưng với nhà thơ, chúng trở nên cực kỳ quý giá và mong muốn được trải nghiệm trọn vẹn. Ánh sáng tự nhiên và bầu trời xanh kia cũng là một điều xa xỉ với nhà thơ trong những ngày giam giữ. Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp kia chỉ có thể tưởng tượng qua tiếng chim tu tú gọi nhau. Nhà thơ sử dụng giác quan của mình để cảm nhận mọi âm thanh và màu sắc của mùa hè. Chỉ với sáu câu thơ, nhà thơ đã vẽ nên một khung cảnh yên bình của quê hương Việt Nam, nhưng cũng làm nổi bật sự đau đớn của mình khi bị giam giữ trong nhà tù, không thể tự do như con chim ngoài kia.

Đoạn thơ này tả cảnh rất sinh động, với từ ngữ lựa chọn kỹ lưỡng, tạo nên hình ảnh mùa hè phong phú và khát khao của tuổi trẻ. Nhà thơ trong tình cảnh giam giữ vẫn khao khát tự do không ngừng.

Từ những kỷ niệm ngọt ngào, nhà thơ chuyển sang nỗi buồn uất ức trong những câu thơ tiếp theo:

Ta nghe hè vang bên lòng
Mà chân muốn đạp vỡ phòng tù ấy
Ngột sao chết mất mùa hè
Khi con chim tu hú ngoài trời cứ kêu

Mùa hè đã tới, khiến thiên nhiên và quê hương Việt Nam trở nên sống động hơn bao giờ hết. Mùa hè về, là lúc lòng người bồi hồi, thúc giục. Trái tim nhà thơ rộn ràng, mong muốn thoát khỏi nhà lao, hòa mình vào với thiên nhiên, bay bổng cùng chim muông. Tiếng ve vang vọng, làm nhà thơ muốn 'đập tan phòng', vượt qua song sắt để tự do. Uất hận nồng nàn, nhà thơ khát khao thoát ra khỏi chốn giam cầm, để hòa mình vào thiên nhiên rộng lớn. Tiếng chim tu hú, là lời gọi của cách mạng, khích lệ nhà thơ lên đường chiến đấu, phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân.

Tiếng chim tu hú gợi lên một thế giới rộng lớn, sinh động. Nhưng mà thế giới ấy lại làm cho người tù cảm thấy chật chội, khó chịu. Tiếng chim tu hú, ở đầu và cuối bài thơ, đều là lời kêu gọi của thiên nhiên, nhưng tâm trạng của nhà thơ mỗi khi nghe lại khác nhau. Ban đầu, tiếng chim tu hú mở ra một thế giới rộng lớn, đầy màu sắc âm thanh của cuộc sống thường nhật. Nhưng sau đó, lại khiến nhà thơ cảm thấy ngột ngạt, khó chịu, muốn thoát ra khỏi chốn giam cầm một cách nhanh chóng. Thực tế không cho phép, khiến tâm trạng nhà thơ càng thêm dày vò, khó chịu.

Bài thơ sử dụng hình ảnh thơ gần gũi, giàu cảm xúc, kết hợp với thơ lục bát uyển chuyển tự nhiên, thể hiện sự sống động của người cộng sản. Đó là khúc ca tâm tình, gọi về quê hương và bầu trời tự do, với niềm khát khao cháy bỏng. Bài thơ cũng là biểu tượng cho vẻ đẹp chân thực của người cộng sản, luôn sẵn lòng phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân.

....