Văn mẫu lớp 9: Dàn ý phân tích bức tranh về thiên nhiên trong Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận gồm 3 dàn ý chi tiết, rất hay. Qua đó, giúp các em học sinh lớp 9 hiểu rõ cấu trúc và biết cách lập dàn ý cho bài văn phân tích bức tranh về thiên nhiên.
Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá không chỉ tôn vinh vẻ đẹp của con người nơi đây mà còn tôn vinh vẻ đẹp đa dạng của quê hương, đất nước. Mời các em đọc bài viết dưới đây của Mytour để chuẩn bị kiến thức Ngữ văn 9, ôn thi vào lớp 10 hiệu quả.
Dàn ý phân tích bức tranh về thiên nhiên trong Đoàn thuyền đánh cá
1. Giới thiệu
- Giới thiệu tổng quan về tác phẩm của Huy Cận.
- Tổng quan về bài thơ Đoàn thuyền đánh cá và bức tranh thiên nhiên trong tác phẩm.
2. Nội dung
a. Bức tranh thiên nhiên buổi hoàng hôn khi đoàn thuyền đánh cá ra khơi
- So sánh 'Mặt trời như hòn lửa xuống biển': Tạo hình ảnh kỳ vĩ, hùng vĩ.
- Nhân hóa 'Sóng đã cài then đêm sập cửa': Tưởng tượng vũ trụ vô cùng mở rộng như một ngôi nhà to lớn.
b. Miêu tả sự giàu có, trù phú của biển cả trong bức tranh thiên nhiên khi đoàn thuyền đánh cá trên biển
- Sử dụng phương pháp liệt kê để miêu tả nhiều loài cá
- Các đoàn cá như 'cá bạc biển Đông yên lặng', 'Cá thu biển Đông tựa đoàn thoi'
- Các loài cá hiện lên sinh động, chân thực nhưng cũng rất lộng lẫy và kỳ vĩ: 'cá song tỏa sáng như đuốc đen hồng', 'Cá đuôi em vẽ như trăng vàng chói lọi'.
- Tạo ra hình ảnh của sự giàu có, trù phú và vẻ đẹp lộng lẫy của biển cả khi đêm buông xuống.
c. Miêu tả vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên khi đoàn thuyền đánh cá trở về
- Trong bức tranh, vẻ đẹp của thiên nhiên được thể hiện rõ trong việc 'Mặt trời đua biển lên màu mới'.
- Bức tranh chiếu sáng hàng triệu con cá nhỏ trong ánh bình minh
- Hiển thị sự giàu có của tự nhiên.
- Nhấn mạnh niềm vui và thành tựu lao động của ngư dân.
3. Kết bài
- Đánh giá về cách thể hiện nghệ thuật của thiên nhiên và ý nghĩa của bức tranh thiên nhiên trong bài thơ.
Phân tích bức tranh thiên nhiên trong Đoàn thuyền đánh cá
1. Mở bài
Giới thiệu về tác giả và tác phẩm, bức tranh thiên nhiên trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận. Bài thơ này thể hiện sự sống mới, tâm hồn hồi sinh và cả đất nước. Nó là bài ca về lao động trong thời đại mới sau những đau thương của nhân dân.
2. Thân bài
- Bức tranh thiên nhiên trên biển khi hoàng hôn: Mặt trời được nhân hóa và so sánh như một hòn lửa đi xuống biển, thể hiện sự trôi chảy của thời gian và ngày tàn đêm đến.
- Bức tranh thiên nhiên với sự giàu có và trù phú của biển cả: Những đàn cá thu được so sánh như “đoàn thoi” để thể hiện số lượng nhiều và bơi nhanh, cũng như “luồng sáng” dưới biển là các loài hải sản quan trọng cho sự sống của biển cả.
- Bức tranh thiên nhiên mộng mơ: Sự phối hợp màu sắc của thiên nhiên và cá trên biển tạo nên những màu rực rỡ: lấp lánh, đen hồng, vàng chóe,…
- Vẻ đẹp thiên nhiên khi đoàn thuyền trở về: Ánh sáng mặt trời rọi khắp nơi trên biển không chỉ thể hiện vẻ đẹp tự nhiên mà còn là biểu tượng cho sự hồi sinh của đất nước và người lao động.
3. Kết bài
Ý nghĩa của bức tranh thiên nhiên trong bài thơ: Qua bức tranh thiên nhiên miền biển trong bài thơ, chúng ta nhận thấy một bức tranh đẹp, cuốn hút và rực rỡ. Đồng thời, cũng nhận ra sức sống mãnh liệt và vẻ đẹp của người lao động khỏe mạnh, tươi vui và hăng say lao động.
Dàn ý phân tích bức tranh thiên nhiên trong Đoàn thuyền đánh cá
I. Mở bài:
- Huy Cận là nhà thơ nổi tiếng trong phong trào Thơ mới. Sau Cách mạng tháng Tám, thơ Huy Cận tràn đầy niềm vui, niềm tin yêu cuộc sống mới.
- Thiên nhiên và vũ trụ là nguồn cảm hứng dồi dào trong thơ Huy Cận và chúng mang những nét đẹp riêng.
- Một trong những bài thơ được nhiều người yêu thích nhất là bài “Đoàn thuyền đánh cá”, viết năm 1958 tại vùng biển Quảng Ninh. Với phong cách lãng mạn kết hợp hiện thực và nhiều hình ảnh kỳ vĩ, tráng lệ, bài thơ đã tôn vinh thiên nhiên và con người lao động trong cuộc sống mới ở miền Bắc thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội.
II. Thân bài:
1. Cảnh ra khơi và tâm trạng náo nức của con người.
a. Cảnh hoàng hôn trên biển.
- Cảnh mặt trời lặn được mô tả rất đặc biệt và ấn tượng:
Mặt trời như hòn lửa khiến biển sáng bừng
Sóng vỗ vào bờ như lời đàn ông rên rỉ
- Sự đối chiếu văn hóa biển hoàng hôn đặc trưng, lưng chừng, phong phú. Mặt trời được ví như một hòn lửa khổng lồ từ từ đi xuống biển. Vũ trụ trở thành một căn nhà to lớn, đêm trên đó như một tấm cửa khổng lồ, sóng biển như những thanh chắn. Sự sáng tạo trong mặt trời lặn có thể làm người đọc tò mò vì thường thì mặt trời mọc trên biển mà ít khi lặn xuống. Thực tế, hình ảnh này có thể nhìn thấy từ trên con thuyền hoặc từ một hòn đảo vào lúc hoàng hôn, nhìn về phía tây, qua một vùng biển vẫn có thể thấy mặt trời lặn xuống biển. Nhà thơ đã mô tả chân thật sự thay đổi giữa ban ngày và ban đêm.
b. Khi thiên nhiên nghỉ ngơi, con người bắt đầu lao động
“ Đoàn thuyền đánh cá ra khơi
Câu hát rộn ràng với gió biển”
- Đoàn thuyền, không chỉ con thuyền ra khơi, đã tạo ra sự hối hả trên biển. Từ “lại” nhấn mạnh nhịp điệu lao động của người chài đã trở nên ổn định, đồng thời thể hiện sự đối lập giữa nghỉ ngơi tự nhiên và lao động của con người.
- Tác giả đã tạo ra một hình ảnh độc đáo, mạnh mẽ từ sự kết hợp giữa câu hát, cánh buồm và gió biển. Người đánh cá căng buồm và hát vang lên, tạo ra cảm giác như chính câu hát đã làm căng cánh buồm. Câu hát mang theo niềm vui, sự phấn chấn của người lao động trở thành nguồn năng lượng, kết hợp với gió biển làm căng cánh buồm để con thuyền trôi dạt ra khơi.
- Sự ẩn dụ nghệ thuật trong hình ảnh lãng mạn này đã thể hiện một hiện thực: Niềm vui, tinh thần lạc quan của người dân chài. Họ ra khơi với tâm trạng hứng khởi, tìm thấy niềm vui trong lao động, yêu biển và say mê với công việc khám phá biển cả làm giàu đất nước.
- Câu hát của người lao động cũng kể về niềm mong mỏi tha thiết, mang tính hiện thực và lãng mạn
“Hát vang: cá bạc biển đông lặng.
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày tạo dựng biển muôn luồng sáng.
Đến, đan lưới ta đoàn cá ơi!”
Từ dáng cá hình thoi, nhà thơ nghĩ đến biển như một tấm lụa lớn mà đoàn cá là “đoàn thoi” vụt qua lại. Người dân chài hát ca ngợi sự giàu có của biển cả, họ hát bài ca gọi cá vào lưới và mong muốn đánh cá thu được nhiều thành quả tốt đẹp.
2. Cảnh đoàn thuyền quay về trong buổi bình minh.
a. Cảnh đoàn thuyền trở về
- Tác giả lặp lại câu đầu ở khổ thơ 1: “Câu hát căng buồm với gió khơi”
+ Sự sử dụng từ “với” khác biệt, có lẽ tác giả muốn tránh sự lặp lại ở câu trước => làm cho khổ thơ cuối giống như điệp khúc của một bài hát, tạo cảm giác tuần hoàn về thời gian, công việc lao động; nhấn mạnh khí thế tâm trạng của những người dân. Đoàn thuyền ra đi hào hứng sôi nổi, nay trở về với tinh thần rất khẩn trương. Câu hát đưa thuyền đi, nay câu hát lại đưa thuyền về.
+ Sử dụng biện pháp so sánh và hình ảnh tưởng phản “Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời” cho thấy con người và vũ trụ chạy đua trong cuộc vận hành vô tận, con người mang tầm vóc lớn lao của thiên nhiên vũ trụ trong cuộc chạy đua này và con người đã chiến thắng. Có thể nói Huy Cận đã lấy tình yêu của mình đối với cuộc sống mới của nhân dân khám phá ra vẻ đẹp hùng vĩ. Thay vì không gian vũ trụ buồn hiu hắt của thơ trước cách mạng tháng Tám.
b. Bình minh trên biển
- Cảnh hoàng hôn mở đầu bài thơ, còn kết thúc là cảnh bình minh “Mặt trời đội biển nhô màu mới”. Ánh mặt trời sáng rực, từ từ nhô lên ở phía chân trời xa tạo cảm giác như mặt trời đội biển. Câu thơ với ẩn dụ táo bạo cho thấy sự tuần hoàn của thời gian, của vũ trụ.
- Hình ảnh “mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” gợi nhiều liên tưởng như những mặt trời nhỏ bé đang tỏa rạng niềm vui trước thành quả lao động mà con người đã giành được sau một đêm lao động trên biển.
=> Đó là cảnh tượng đẹp huy hoàng giữa bầu trời và mặt biển, giữa thiên nhiên và thành quả lao động.
III. Kết bài:
Bài thơ tạo được âm hưởng vừa khỏe khoắn sôi nổi lại vừa phơi phới, bay bổng. Góp phần tạo nên âm hưởng ấy là các yếu tố lời thơ, nhịp điệu, vần. Lời thơ dõng dạc, điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng, phơi phới (4 lần điệp từ “hát”). Cách gieo vần trong bài thơ biến hóa, linh hoạt, các vần trắc xen lẫn vần bằng, vần liền xen với vần cách. Các vần trắc tạo sức dội, sức mạnh, các vần bằng tạo sự vang xa, bay bổng, tạo nên những vần thơ khoáng đạt, kỳ vĩ, phơi phới niềm vui.
Trong bài thơ, chúng ta thấy những bức tranh đẹp, mở ra trước mắt những hình ảnh về thiên nhiên và đoàn thuyền đánh cá liên tục như những tấm tranh đầy rộng lớn. Thiên nhiên hiện lên như một người bạn đồng hành thân thiết, luôn ở bên cạnh cuộc sống của con người. Hình ảnh về người lao động trong bài thơ được sáng tạo với cảm hứng lãng mạn, thể hiện niềm tin, niềm vui trước cuộc sống mới. Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là một tác phẩm tuyệt vời, thể hiện rõ sự thay đổi trong tâm hồn thơ của Huy Cận sau Cách Mạng.
- Với sự lãng mạn, công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã trở thành một bài ca đầy niềm vui, nhịp nhàng hòa quyện với thiên nhiên.