Văn mẫu lớp 9: Nhận định của tôi về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải (Sơ đồ tư duy) 3 Phân đoạn & 17 bài văn mẫu tốt nhất lớp 9

17 bài Cảm nhận Mùa xuân nho nhỏ tuyệt vời nhất từ các học sinh xuất sắc trên toàn quốc, kèm theo 3 phân đoạn chi tiết, giúp học sinh hiểu sâu hơn về những ước mơ, khát vọng hiến dâng cho cuộc sống của nhà thơ Thanh Hải.

Bên cạnh đó, còn có những tài liệu, liên kết mở rộng để thêm phần sống động vào bài văn cảm nhận của học sinh về Mùa xuân nho nhỏ. Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây của Mytour để thu thập thêm nhiều ý tưởng mới, cùng tiến bộ hơn trong môn Văn 9:

Ý kiến của tôi về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

• Bản đồ tư duy Cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
• Kế hoạch cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ (3 mẫu)
• Cảm nhận về Mùa xuân nho nhỏ
• Nhận xét về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ hay nhất (12 mẫu)
• Ý kiến về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
• Tác động khi đọc bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
• Cảm nhận và phê phán về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của tôi
• Ý kiến hay nhất về Mùa xuân nho nhỏ
• Tài liệu kết nối, mở rộng 'Mùa xuân nho nhỏ'

Bản đồ tư duy Cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Kế hoạch cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Kế hoạch 1

1. Khởi đầu

• Giới thiệu về tác giả Thanh Hải và bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.

2. Nội dung chính

a. Phần đầu

• Mùa xuân được miêu tả qua con mắt của tác giả:
• Hoa tím nở rộ, tiếng chim hót vang vọng, tác giả tận hưởng âm nhạc của tiếng chim và chứa đựng cảm xúc trong lòng.

→ Mùa xuân được tác giả cảm nhận trở nên tươi đẹp, đa dạng và dễ thương.

b. Phần thứ hai

• Ở khổ thơ này, tác giả chia sẻ về vẻ đẹp của người lao động:
• Hình ảnh người lao động trong mùa xuân kết hợp với màu xanh của chồi non, một sắc màu đầy sức sống, làm cho cảnh vật trở nên sống động hơn bao giờ hết.

c. Phần thứ ba

• Sau khi trải qua cảm xúc về mùa xuân của thiên nhiên và con người, tác giả chia sẻ về mùa xuân của cả nước.
• Dù gặp nhiều khó khăn, đất nước vẫn tiếp tục bước đi với tinh thần lạc quan, nhiệt huyết.

d. Ba khổ thơ cuối - Nguyện ước của nhà thơ

• Ước mơ của tác giả: trở thành một chú chim, làm cành hoa để thêm vào bản hòa âm chung của đất nước, của dân tộc một giai điệu ấm áp.
• Khát vọng hy sinh của tác giả: muốn dâng trọn tuổi trẻ cho đất nước, cho dù là trong thanh xuân hay khi đã già nua.
• Tâm trạng của tác giả vào mùa xuân: hát vang bài hát Nam ai, Nam bình để cả dân tộc cùng hòa mình vào không khí vui tươi.

3. Kết luận

• Tóm tắt lại giá trị về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Dàn ý thứ hai

I. Khởi đầu

• Giới thiệu về tác giả Thanh Hải và bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ'.
  Cảm nhận tổng quan về bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ'.

II. Nội dung chính

1. Cảm xúc trước mùa xuân của tự nhiên

- Hình ảnh của thiên nhiên được tác giả mơ tưởng tươi đẹp:

• Các hình ảnh đặc trưng của mùa xuân: hoa tím, dòng sông xanh, bầu trời cao rộng
• Âm thanh của tiếng chim chiền chiện.
• Giọt long lanh: hình ảnh ẩn dụ biểu hiện sự thay đổi độc đáo của cảm xúc.

=> Tác giả mê đắm trong mùa xuân của tự nhiên đất trời với tinh thần chào đón và trân trọng

2. Cảm xúc trước mùa xuân của quê hương

• Hình ảnh lộc xuân trên “nương mạ”: cuộc sống lao động xây dựng đất nước của lực lượng sản xuất.
• Hình ảnh người cầm súng: niềm tin vào một ngày mai hòa bình.
• Từ 'láy' “hối hả” và “xôn xao”: thể hiện nhịp sống lao động nhanh nhẹn vội vã nhưng hài hòa, phấn khích.
• Quê hương được so sánh với những hình ảnh tuyệt đẹp, tráng lệ.
• Nhắc nhở mọi người nhớ về những tháng ngày đau khổ trong cuộc chiến tranh, cách mạng
• Phụ từ “cứ” kết hợp với động từ “đi lên” thể hiện quyết tâm cao độ, kiên trì tiến lên phía trước dù gặp khó khăn, gian khổ.

=> Sự lạc quan, niềm tin của nhà thơ ca ngợi sức sống, sự vươn lên mạnh mẽ của quê hương, dân tộc dù phải đối diện với nhiều khó khăn, gian khổ

3. Lòng mong ước cống hiến của nhân vật trữ tình

• Biểu tượng 'ta' kết hợp với các hình ảnh 'chim hót, một nhành hoa, hòa vào hòa ca': sự kết nối giữa cá nhân và cộng đồng.
• Biểu tượng ẩn dụ 'mùa xuân nho nhỏ': thể hiện ước nguyện cống hiến và sống ý nghĩa một cách chân thành.
• Biểu tượng 'dù' kết hợp với 'tuổi hai mươi' - trẻ trung, 'khi tóc bạc' - già dặn: ước nguyện cống hiến suốt đời.
• Khát vọng sống với tình yêu quê hương, đất nước: mong được hát câu Nam ai, Nam bình để chào đón mùa xuân, khen ngợi vùng đất Huế mộng mơ.

III. Kết luận

• Đánh giá về bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.

Dàn ý thứ ba

1. Khởi đầu

• Giới thiệu tổng quan về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.

2. Nội dung chính

a. Bức tranh xuân thiên nhiên trên vùng đất Huế thật đẹp, thật cảm động:

• Nơi dòng Hương Giang êm đềm trong xanh, một bông hoa lục bình tím biếc đang khoe sắc tươi tắn.
• Màu tím biếc của hoa kết hợp cùng màu xanh của dòng nước tạo nên bức tranh mùa xuân hài hòa, tràn đầy sức sống.
• Âm thanh trong trẻo, vang vọng của chú chim chiền chiện làm cho bức tranh thêm phần sống động.
• Nàng xuân kiêu hãnh mang theo giọt xuân đến cho cuộc sống

b. Xuân đồng hành cùng con người, cùng nhân dân:

• Mùa xuân - Người cầm súng: đó là những ngày chiến đấu, đong đầy quyết tâm và ý chí kiên cường.
• Mùa xuân - người ra đồng, đó là vẻ đẹp của nhân dân lao động, chịu thương chịu khó; là nhiệm vụ lao động sản xuất trong thời kỳ hậu chiến.
• 'Lộc' xuân không chỉ là lộc non xanh biếc của lá cành, lúa nương mà còn là lộc của chiến thắng, của thành tựu trong sản xuất phát triển.
• Các từ 'hối hả'; 'xôn xao', càng làm nổi bật không khí thi đua, khích lệ lẫn nhau lao động xây dựng cuộc sống.

c. Xuân ca khúc hát tự hào:

• Sau ngàn năm cố gắng, đất nước được hòa bình
• Tin tưởng vào một tương lai rạng ngời

d. Ý nguyện cao quý của nhà thơ:

• Ước mong trở thành một cành hoa nhỏ, một chú chim xanh, một nốt nhạc trầm trong bản hòa âm cuộc đời.
• Nguyện sống một cuộc sống đích thực, ý nghĩa

3. Tóm tắt

• Đánh giá về giá trị của bài thơ.

Cảm nhận về Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân là chủ đề không bao giờ cạn của thơ ca. Tuy nhiên, cách nhìn nhận về mùa xuân của các nhà thơ đã trải qua nhiều biến đổi theo thời gian. Với Thiền sư Mãn Giác, một vị cao tăng nổi tiếng thời kỳ nhà Lý, mùa xuân mang theo mình một sự triết học sâu sắc:

“Đừng nghĩ rằng xuân sẽ tàn hoa rụng hết
Đêm qua trước sân một cành mai”

Với những nhà thơ trước cách mạng, mùa xuân gợi lên một tâm trạng buồn bã:

“Tôi đã chờ đợi gì đâu,
Mùa xuân lại đem đến nỗi buồn thêm.”
(Chế Lan Viên)

Tuy nhiên, đối với nhà thơ Thanh Hải, mùa xuân mang một vẻ đẹp tươi sáng đáng yêu; gợi lên trong lòng người đọc nhiều hình ảnh tươi mới rực rỡ. Do đó, mùa xuân trong thơ của Thanh Hải là biểu tượng cho sức sống mạnh mẽ của quê hương, dân tộc. Tất cả được thể hiện rõ trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, một tác phẩm đặc biệt mà nhà thơ viết không lâu trước khi ông qua đời.

Người xưa có câu: “Thi trung hữu họa”. Thơ ca vẽ lên những bức tranh tuyệt vời về cuộc sống. Mở đầu bài thơ, Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp đẽ và giản dị:

“Nở giữa dòng nước xanh biếc
Một bông hoa tím thanh khiết
Ôi con chim chiền chiện
Hót sao mà vang xa thế”

“Dòng nước xanh biếc” gợi lên hình ảnh những khúc sông uốn lượn của vùng đất miền Trung cong vòng, có thể là sông Hương yên bình, một vẻ đẹp tĩnh lặng của xứ Huế mộng mơ. Trên bề mặt màu xanh lơ của dòng nước thanh bình, nổi bật hình ảnh “một bông hoa tím thanh khiết”.

Không có sắc vàng rực rỡ của hoa mai, cũng không có sắc đỏ tươi thắm của hoa đào, mùa xuân của Thanh Hải mang một vẻ đẹp giản dị với màu tím thanh khiết của bông hoa lục bình. Đây là một hình ảnh thể hiện rõ bản sắc của cố đô Huế. Màu tím thanh khiết gợi nhớ hình ảnh những cô gái Huế trong những chiếc áo dài tím dịu dàng thướt tha. Nhà thơ đã sử dụng kỹ thuật đảo ngữ, đưa động từ “nở” lên đầu câu như một cách để nhấn mạnh vẻ đẹp trẻ trung, đầy sức sống của mùa xuân tự nhiên. Trong bức tranh mùa xuân của Thanh Hải, không chỉ có hình ảnh, mà còn có âm thanh xao xuyến, ngân nga của con chim chiền chiện. Tiếng chim lanh lảnh vang lên làm rung động cả bầu trời, làm xao lãng trái tim nhạy cảm của nhà thơ. Những từ cảm thán “ôi, hót sao” đã thể hiện rõ tâm trạng của nhà thơ. Mùa xuân của thiên nhiên đã mang lại cho nhà thơ một cảm giác sảng khoái. Mùa xuân đó không có gì mới mẻ, vẫn là một mùa xuân rất giản dị trên quê hương xứ Huế của nhà thơ. Nhưng nhà thơ bỗng nhận ra vẻ đẹp kỳ lạ của mùa xuân, một vẻ đẹp mà bấy lâu nhà thơ đã bỏ qua. Có lẽ vì đây là lần cuối cùng được ngắm nhìn mùa xuân quê hương nên nhà thơ cảm thấy mùa xuân ấy đẹp hơn, tươi sáng hơn?

Say đắm, xúc động trước vẻ đẹp giản dị và thơ mộng của mùa xuân, nhà thơ bồi hồi cảm xúc:

“Từng giọt long lanh rơi
Tôi sẵn lòng đón bằng tay”

“Những giọt long lanh” có thể là giọt mưa xuân, ánh nắng vàng hoặc sương sớm? Theo cảm nhận của nhà thơ, có thể đây là âm thanh của tiếng chim vang vọng. Bằng cách tưởng tượng tinh tế, nhà thơ đã biến tiếng chim thành một sự vật có hình dạng, điều này chỉ có thể là do trí tưởng tượng phong phú của một nhà thơ nhạy cảm. Như vậy, chỉ với ba hình ảnh: dòng sông xanh, bông hoa tím và tiếng chim vang vọng khắp nơi, nhà thơ đã tạo ra một bức tranh xuân tuyệt đẹp trên cố đô Huế.

Từ vẻ đẹp trong sáng của mùa xuân tự nhiên, nhà thơ liên kết với mùa xuân của đất nước, mùa xuân của cách mạng:

Mùa xuân của những người mang súng
Lá xanh che phủ bên lưng
Mùa xuân của những người ra đồng
Lúa mạ xanh tươi trải dài đồng ruộng

Bốn câu thơ với cấu trúc song hành rõ ràng thể hiện hai nhiệm vụ quan trọng của nhân dân: bảo vệ Tổ quốc và sản xuất làm giàu đất nước. Hai nhiệm vụ này đặt trọng trách lớn lên vai của người chiến binh - “người mang súng” và người nông dân - “người ra đồng”. Điểm đặc biệt của đoạn thơ là việc tạo ra hình ảnh “lộc”. “Lộc” có thể là những cành non xanh mơn mởn; “lộc” cũng biểu trưng cho sự may mắn, hạnh phúc trong năm mới. Với người chiến binh, “lộc” là cành lá che mắt kẻ thù. Với người nông dân, “lộc” là những cây mạ non phát triển mạnh mẽ trên cánh đồng bát ngát, tín hiệu cho một mùa màng bội thu. Người chiến binh bảo vệ Tổ quốc sẽ mang về “lộc” là niềm an lành, niềm hạnh phúc, niềm tự hào về chiến thắng của dân tộc. Người nông dân trồng lúa trên cánh đồng sẽ mang về “lộc” là những hạt gạo trắng ngần, những bữa cơm ngon lành cho người dân cả nước. Toàn bộ dân tộc bước vào mùa xuân với tinh thần hăng hái và nhiệt huyết:

“Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…”

Bằng cách sử dụng từ láy “hối hả-xôn xao” kết hợp với từ ngữ tinh tế, tác giả đã tạo ra một câu thơ rất sống động, sôi động. “Hối hả” ám chỉ sự vội vã, khẩn trương. “Xôn xao” là sự pha trộn của nhiều âm thanh, tạo ra sự hỗn độn. Từ những âm thanh xôn xao và sự hối hả của con người, nhà thơ đã suy ngẫm về sự phát triển của đất nước qua bốn nghìn năm lịch sử.

Cảm nhận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đặc biệt nhất

Cảm nhận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 1

Không biết có bao nhiêu lời bình về “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải đã được viết và sẽ còn được viết? Vậy điều gì làm cho bài thơ này mãi mãi sống động? Mỗi người có thể có một giải thích khác nhau, nhưng chắc chắn sẽ đồng ý rằng: sự chân thành và giản dị của cảm xúc đã làm nên sức sống cho tác phẩm này!

Trước hết, cần phải thừa nhận rằng, Thanh Hải hoàn toàn xứng đáng tự hào về những gì đã đạt được từ tuổi 17 đến 50 của mình. Thường thì, khi người ta hiểu rõ rằng mình đang sống trong những khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời, họ sẽ tự kiểm điểm bản thân mình một cách nghiêm túc nhất. Vì vậy, khi nằm trên giường bệnh, Thanh Hải mới cảm nhận được sự cô đơn, vô dụng của một cá nhân khi dần dần bị tách ra khỏi cộng đồng, một con người đang mất dần quyền tự chủ. Chính sự đau đớn đã trở thành động lực, làm nổ ra khao khát, tạo điều kiện cho sự sáng tạo. Nếu bản chất của sáng tạo là vĩnh cửu thì đây chính là khoảnh khắc cao trào của tất cả những gì mà Thanh Hải đã trải qua để viết nên bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. Và bài thơ đã trở nên tự nhiên như một dòng suối chảy:

“Nổi giữa dòng nước xanh biếc
Một đóa hoa tím tỏa hương
Chim ríu rít hát ca trong vắt
Âm thanh ấy vang dội cả bầu trời
Từng giọt sương lấp lánh rơi
Tay ta vung vẩy, tận hưởng niềm vui”

Khi Thanh Hải viết về “Nổi giữa dòng nước xanh biếc / Một đóa hoa tím tỏa hương”, đó không chỉ là một phần của cảnh vật hay cảm xúc, mà còn mang theo một triết lí về cuộc sống và bản chất bất diệt. Dòng nước xanh không chỉ là bản thân nó mà còn là biểu tượng của thời gian. Đó là dòng chảy vô tận, vô tận và lạnh lùng của thời gian. Nó không chỉ là người tạo ra và nuôi dưỡng “Một đóa hoa tím tỏa hương”, mà còn là kẻ phá hủy, khiến mọi thứ phải chấp nhận kết thúc. “Đóa hoa tím biếc” hiện hữu sẽ trở thành kí ức, để ngày mai một đóa hoa khác có thể nở ra, cùng một loài. Dòng sông là vĩnh cửu, trong khi đó đóa hoa, dù có sáng rực đến đâu, cuối cùng cũng sẽ phải chấp nhận sự kết thúc. Cũng như mỗi cuộc đời, dù có rực rỡ như thế nào, cuối cùng cũng phải chấp nhận quy luật về sự sinh tử của cuộc sống.

Qua các hình tượng nghệ thuật, chúng ta có thể hiểu được ý nghĩa sâu xa của cuộc sống, ngay cả trong những cảm xúc buồn bã, trong tâm trí vẫn vang lên những âm thanh vui vẻ của cuộc sống: “Chim ríu rít hát ca trong vắt / Âm thanh ấy vang dội cả bầu trời”. Tiếng chim hót là âm thanh của tự nhiên nhưng nó đã kết hợp với tiếng vui vẻ trong tâm hồn của nhà thơ, là tiếng vui vẻ về sự tự hào về “tôi” trọn vẹn và thanh thản. Một đóa hoa có thể phai mờ nhưng vẻ đẹp của nó sẽ còn tồn tại lâu dài trong tâm trí con người. Một con người có thể ra đi vĩnh viễn, nhưng những đóng góp về tinh thần của con người đó có thể sẽ còn sống mãi với thời gian. Với tự hào chân thành đó, nhà thơ dường như đã vượt ra khỏi tâm trạng u ám để chìm đắm trong không khí tươi mới, sôi động của mùa xuân; để cảm nhận và lắng nghe cái “tinh thần” tưởng chừng như vô hình của thời gian và không gian đang tràn ngập hương xuân:

“Từng giọt sương lấp lánh rơi
Tay ta vung vẩy, hưởng niềm vui”

Chúng ta đã từng cảm thấy bất lực trước “tiếng huyền” trong “Thơ duyên” của Xuân Diệu, một “vị xa xăm” trong “Quê hương” của Tế Hanh, và giờ có lẽ cũng sẽ bất lực trước “Từng giọt sương lấp lánh rơi” của Thanh Hải? Bất lực vì không thể giải thích một cách rõ ràng “tiếng huyền” là gì, “vị xa xăm” là ai và “từng giọt” là giọt gì, nhưng vẫn có thể cảm nhận thông qua trực giác, trí tưởng tượng... về cái hay, về vẻ đẹp và sự độc đáo của các hình tượng đa nghĩa này. Nếu “tiếng huyền” là những âm thanh xao xuyến ngân vang trong tâm hồn để trở thành điểm nhấn chính cho “một cõi yêu đương”, “vị xa xăm” là kỷ niệm về một quá khứ sâu thẳm thì “từng giọt” có thể là niềm vui lớn có khả năng làm sống lại lòng ham muốn sống của một con người đang thấu hiểu rất sâu sắc về cái chết không thể tránh khỏi đang dần đến với mình, lạnh lùng và không thương tiếc! Chỉ khi hiểu như vậy, chúng ta mới có thể đồng cảm và xúc động trước hành động quý báu hướng tới sự sống của nhà thơ: “Tay ta vung vẩy, hưởng niềm vui”!

Từ hành động nồng nhiệt vì sự sống đó, tác giả đã tái hiện cuộc sống đầy hối hả và nhiệt huyết, mà mình đã dành cả đời để gắn bó:

“Mùa xuân người cầm súng
Lộc trên vai phơi phới

Đây là niềm vui bắt nguồn từ niềm tin kiên cường vào tương lai của đất nước:

“Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian khó
Đất nước tựa như ngôi sao
Luôn bước đi về phía trước”

Đất nước được hình thành, tồn tại và phát triển trong suốt thời gian “bốn ngàn năm” lịch sử và sâu thẳm trong những suy tư trăn trở để tỏa sáng “như vì sao” trong tâm trí của mỗi người dân Việt. Chính “vì sao” đó là nguồn sáng của quá khứ và cũng là điểm tựa tinh thần cho hiện tại. Như tất cả những công dân chân chính khác, trong những thời kỳ “Vất vả và gian khó” của đất nước, tác giả cũng đã góp phần công sức nhỏ bé của mình, đó là phần đóng góp tự nguyện như một phần không thể thiếu trong cuộc sống:

“Ta tựa con chim hót
Ta tựa một cành hoa
Ta hòa mình vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”

Cái “tôi” của nhà thơ giống như một dòng suối nhỏ khiêm nhường đã hòa mình vào cái “ta” của “dòng sông xanh” trên quê hương, đất nước mình. Từ vị thế của cái “ta, chúng ta”, tức là vị thế của người trong cuộc, nhà thơ đã chân thành tâm sự với bạn bè, đồng chí của mình về một lẽ sống thật giản dị.

Bài thơ ra đời vào tháng 11 năm 1980, đó là một năm trong thập kỉ (1976 – 1986) khi đất nước ta đang phải đối mặt với những khó khăn đặc biệt gay gắt. Làm sao Thanh Hải lại không buồn về những điều đó? Nguyễn Duy “giật mình” trước “đột ngột vầng trăng tròn” thi Thanh Hải chắc cũng giật mình khi chợt nghe tiếng chim hót, bông hoa nở...thì đã, đang và sẽ mãi mãi tồn tại; đó là những giá trị vĩnh cửu; đó là cái đẹp vĩnh cửu...Thế còn cái đẹp trong quan hệ giữa con người với con người? Trong quan hệ giữa cái “tôi” với cái “ta”? Liệu có vĩnh cửu không? Thanh Hải không trả lời trực tiếp câu hỏi này mà thay vào đó bằng một lời nhắn nhủ. Ông đã nhắn nhủ điều gì?

“Ta tựa con chim hót
Ta tựa một nhành hoa
Ta hòa mình vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”

Làm con chim thì phải có tiếng hót riêng. Làm bông hoa thì phải có hương sắc riêng. Nhưng những cái riêng ấy chỉ được xác lập giá trị trong quan hệ với cái chung, tức là với những cá thể cùng loài xung quanh. Không thể và cũng không nên so sánh giữa tiếng hót của con chim với hương sắc của bông hoa, cái nào có ích hơn, cái nào quan trọng hơn?... Mỗi người cũng vậy, có một giá trị riêng không thể so sánh. Vì thế trong bản “hòa ca” đoàn kết, nên có người ở vị trí khiêm tốn như một “nốt trầm”. Nhưng một “nốt trầm” ấy phải có bản sắc riêng của mình như tiếng hót riêng của mỗi con chim và hương sắc riêng của mỗi bông hoa bởi đó là bản “hòa ca” có “nhạc luật” chứ đâu phải là “hòa tan”: một cách vô vị, nhạt nhẽo?

Nếu mùa xuân của đất nước là một mùa xuân lớn thì mùa xuân lớn ấy lại được tạo nên từ muôn vàn những mùa xuân nhỏ khác, đó là mùa xuân của mỗi cuộc đời:

“Một mùa xuân bé nhỏ
Lặng lẽ dâng tặng cuộc sống
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”

Mỗi cuộc đời giống như một dòng suối nhỏ êm đềm đóng góp cho một dòng sông lớn để dòng sông lớn đó lại góp phần cho đại dương. Sự đóng góp ấy tiếp tục diễn ra qua từng thế hệ, có tự giác hay không tự giác, không gì ngăn được điều đó! Điều quan trọng là sự kiên trì, bền bỉ trong mọi khó khăn của cuộc đời để cuối cùng nó vươn lên như một hi sinh cao cả: “Dù là tuổi hai mươi / Dù là khi tóc bạc”. Đó là phẩm chất cao quý của ý thức tự nguyện hi sinh bản thân cho cộng đồng lớn lao của mùa xuân đất nước:

“Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.”

Mùa xuân quá đẹp khiến ta không thể kiềm chế được cảm xúc. Mọi thứ đều rưng rức, dâng trào trong giai điệu buồn của câu “Nam ai” và sự chân thành của câu “Nam bình”; trong “nhịp phách tiền” quen thuộc nhưng bỗng trở nên thêm da diết như một lời chia tay? Trong vẻ đẹp bao la của “Nước non ngàn dặm”, nơi mà tình bạn, tình người và tình yêu rực cháy, ta bất khuất và đắm chìm? Vì thế mà nỗi nhớ cũng mênh mông không nguôi! Giờ đây, nằm trên chiếc giường bệnh, ta như đang trôi dạt trong cơn ánh sáng của kỷ niệm... Cuộc sống ồn ào dần xa, mơ hồ, nhưng dường như càng xa lại càng thêm quý báu, trăn trở!

Cảm nhận về bài thơ Mùa xuân nhỏ bé - Mẫu 2

Mùa xuân luôn là chủ đề phong phú cho các nhà thơ sáng tác. Đã có không ít bài thơ hay viết về mùa xuân. Nhà thơ Thanh Hải cũng khá thành công khi sáng tác bài thơ Mùa xuân nhỏ bé để thể hiện sự khiêm tốn, ước nguyện của mình, ước nguyện được dâng hiến mùa xuân bé nhỏ của mình vào mùa xuân chung của dân tộc, vào xuân bất tận của đất nước.

Thanh Hải tên thật là Phạm Bá Ngoãn, sinh ngày 4-11-1930, ở Thừa Thiên Huế. Ông hoạt động cách mạng từ những năm cuối của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Thanh Hải là một trong những người có công lớn trong việc phát triển văn học cách mạng miền Nam trong những năm chiến đấu chống Mĩ. Mùa xuân nhỏ bé là bài thơ cuối cùng của Thanh Hải, được sáng tác không lâu trước khi nhà thơ qua đời (1980). Bài thơ thể hiện cái nhìn lạc quan, tươi sáng của tác giả về đất nước, về con người Việt Nam trong thời kỳ cả nước tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Bắt đầu bài thơ, Thanh Hải tạo ra bức tranh mùa xuân:

Nở giữa dòng sông xanh biếc
Một đóa hoa tím biếc
Ơi, con chim kêu líu lo
Hót lên thật vang xa
Từng giọt nước long lanh rơi
Tôi vung tay tôi hứng

Bên bờ dòng sông xanh tươi, bông hoa tím khoe sắc, mùa xuân hiện lên với vẻ đẹp riêng của xứ Huế, quê hương thân thương của tác giả. Sự kết hợp hài hòa giữa màu xanh của dòng sông và sắc tím của hoa tạo nên không gian mát lành. Không chỉ là hình ảnh, mùa xuân còn là âm thanh của chim chiền chiện vui tươi, như là lời chào của mùa mới. Tiếng hót vang xa của chim chiền chiện đã làm cho không khí trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Những âm thanh ấy không chỉ nghe được mà còn được cảm nhận sâu sắc, như những giọt sương long lanh trên cành hoa.

Bài thơ được sáng tác trong bối cảnh toàn dân đang hướng tới xây dựng xã hội mới. Trong bức tranh đó, không thể thiếu những hình ảnh của những người mang súng vệ nước và những người cống hiến cho sản xuất, nuôi sống hàng triệu con người:

Mùa xuân của những người lính
Lộc non khoe sắc bên vai
Mùa xuân của những người nông dân
Lộc phơi rộng trên cánh đồng
Mọi thứ đều tràn ngập năng lượng
Mọi thứ đều rộn ràng hồi hộp.

Những người dũng cảm mang súng bảo vệ tổ quốc và những người hiến công xây dựng đất nước được tác giả đề cập đầu tiên. Họ đã hy sinh nhiều trong cuộc chiến cũng như trong công cuộc bình yên. Mùa xuân hiện diện trong mọi công việc, theo bước chân của người lính ra trận, theo cánh đồng của người nông dân. Mùa xuân không chỉ là khái niệm về thời gian mà còn là người bạn đồng hành của những người làm việc cật lực, mang lại hòa bình cho dân tộc. Trong thơ của Thanh Hải, mùa xuân gần như cảm nhận được hơi thở và sự sôi động của dân tộc. Khi nhắc đến người lính, tác giả không quên kể lại sử sách hào hùng của dân tộc:

Đất nước hàng ngàn năm lịch sử
Với những gian khổ và cống hiến
Đất nước tựa như ngôi sao
Luôn hướng về phía trước.

Bằng những câu thơ đơn giản nhưng sâu lắng, tác giả đã tóm tắt một cách gọn gàng lịch sử của dân tộc. Hành trình của dân tộc đã đầy gian truân và dài dằng. Tuy nhiên, điều đó không làm cho bước đi của dân tộc ngừng lại. Đất nước vẫn tỏa sáng như những vì sao, tiến lên phía trước. Câu thơ là biểu tượng của lòng tin và niềm tự hào của tác giả đối với đất nước, Đảng, và cách mạng. Cảm động biết bao khi đó là lời của một người đang nằm trên giường bệnh và sắp từ biệt cuộc sống này. Chỉ có người sống mạnh mẽ, lạc quan và đầy niềm tin mới có thể sáng tác nên những vần thơ ý nghĩa như thế.

Nhan đề 'Mùa xuân nho nhỏ' mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Mùa xuân không chỉ là khái niệm về thời gian mà còn là hiện thân của một sự vật cụ thể. Chủ đề của bài thơ được thể hiện rõ qua đoạn thơ:

Ta như là một con chim hót
Ta như là một bông hoa
Ta hòa mình trong tiếng ca
Một nốt nhạc sâu lắng

Một mùa xuân bé nhỏ
Trầm lặng dành cho cuộc sống
Dù là ở tuổi hai mươi
Hay là khi tóc đã bạc phơ.

Ở đây, cái tôi đã được thay bằng cái ta và cảnh vật thiên nhiên trong mắt của nhà thơ đều được thu nhỏ trong cái ta ấy. Mỗi bông hoa, mỗi tiếng chim, mỗi khung cảnh thiên nhiên đều đóng góp vào mùa xuân chung của đất nước. Và ta, tác giả, cũng chỉ là một phần của nó, ta hãy như con chim chiền chiện, như bông hoa tím trên dòng sông xanh, như một nốt nhạc sâu lắng trong bản ca xao xuyến của dân tộc. Cái ta chỉ khiêm tốn giữ vị trí của một nốt nhạc trong bản hòa âm. Mỗi con người là một mùa xuân bé nhỏ, dành sức mình và cuộc đời để tạo nên một mùa xuân lớn cho đất nước, cho dân tộc.

Khúc thơ cuối cùng là lời tâm tình chân thành của tác giả, là lời của một người con gửi gắm về quê hương:

Mùa xuân – ta hát vang Câu Nam ai
Nơi Nam bình, nước non xa ngàn dặm bao la
Nước non xa ngàn dặm ấm áp
Âm điệu cổ kính của đất Huế.

Khúc thơ thể hiện rõ nét làn điệu dân ca của xứ Huế và là khúc thơ duy nhất trong bài mà tác giả dành riêng cho Huế – quê hương yêu dấu. Tuy nhiên, điều đó không làm mất đi cảm xúc của tác giả dành cho quê hương. Điều đặc biệt của câu thơ là đã tóm gọn được vẻ đẹp của mùa xuân, của xứ Huế thơ mộng và trong đó chứa đựng nỗi niềm của một người con đang trải qua những ngày cuối cùng của cuộc đời.

Bài thơ được viết khi tác giả phải nằm trên giường bệnh, nhưng tinh thần yêu đời, yêu cuộc sống và đặc biệt là tình yêu dành cho dân tộc, ý thức trách nhiệm của nhà thơ với đất nước vẫn tràn đầy. Đó chính là thông điệp mà Thanh Hải muốn gửi đến mọi người: “Hãy cống hiến một phần mùa xuân bé nhỏ của mình cho mùa xuân chung của đất nước, của dân tộc”.

....

Cảm nhận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân là thời điểm của sự bắt đầu mới, là lúc mà mọi sự tỏa sáng, là khoảnh khắc mà sức sống của tự nhiên và con người thăng hoa nhất. Mùa xuân cũng là nguồn cảm hứng vô tận cho các nhà thơ yêu thiên nhiên. Và Thanh Hải chính là một trong số những nhà thơ như vậy! Bằng tình yêu sâu đậm đối với thiên nhiên, tình yêu cháy bỏng đối với quê hương và ước mơ cao đẹp, Thanh Hải đã sáng tác Mùa xuân nho nhỏ - một bài thơ tuyệt vời ghi dấu ấn trong cuộc đời ông.

Khi nhắc đến những bài thơ về mùa xuân, chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến Vội vàng của Xuân Diệu – một tác phẩm xuân ngọt ngào, thơm ngát:

'Xuân về là lúc xuân đã qua
Xuân còn non chỉ là lời thề'

Tuy nhiên, không ai có thể quên được hình ảnh một mùa xuân đầy tình yêu thiên nhiên, tình yêu đất nước và khát vọng hiến dâng hết mình của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.

Trong khi Xuân Diệu khao khát trong bài thơ xuân của mình:

'Tôi ao ước dịu dàng nắng hãy đi
Đừng để màu sắc nhạt phai
Tôi ước mình làm chủ gió
Đừng để hương thơm bay đi'

Thì Thanh Hải mở đầu bài thơ xuân của mình bằng một không gian rộng lớn mở ra với chim hót, hoa lá, dòng sông,... trong tưởng tượng của mình:

'Bên dòng sông xanh mát
Một bông hoa tím biếc nở rộ
Chim chiền chiện ơi
Hót sao mà vang lên trời
Từng giọt sương long lanh rơi
Tay ta hái lấy, lòng ta đong đầy'

Tại sao nói rằng toàn bộ không gian mở ra kia, tất cả sinh vật đang háo hức trong bức tranh đó đều nằm trong trí tưởng tượng của tác giả? Đó là vì khi ông viết những dòng thơ đầu tiên của bài thơ này, ông đang nằm ốm đau tại quê nhà ở Huế của mình vào tháng mười một năm 1980. Mặc dù vậy, mùa xuân vẫn hiện lên rực rỡ, đầy sức sống qua từng hình ảnh thơ của Thanh Hải. Ông đã mô tả một không gian rộng lớn, thoải mái khi mùa xuân về, với sắc hoa, tiếng chim và dòng sông, tạo nên một bức tranh mùa xuân tuyệt vời.

Ngay từ dòng thơ đầu tiên, bức tranh xuân mở ra với hình ảnh của một bông hoa nhỏ, nảy nở giữa dòng sông xanh biếc. 'Một bông hoa tím biếc' như là dấu hiệu của mùa xuân đã đến. Màu tím biếc, màu sắc đặc trưng của xứ Huế mộng mơ, được nhà thơ Thanh Hải tôn vinh trong dòng thơ đầu tiên của Mùa xuân nho nhỏ. Đó chắc chắn là biểu hiện của tình yêu sâu đậm với quê hương mà ông muốn truyền đạt.

Xứ Huế nổi tiếng với dòng sông 'trăm hương đổ về' - sông Hương. Thanh Hải đã đặt dòng sông này ngay trong câu thơ đầu tiên, như một sự tri ân đối với quê hương. Dòng sông Hương xanh mát biếc, uốn lượn trước mắt chúng ta, mang trên lưng mình biểu tượng của mùa xuân - một bông hoa 'tím biếc'. Bông hoa ấy nảy nở giữa dòng sông, báo hiệu sự xuất hiện đột ngột của mùa xuân.

Trong tưởng tượng của Thanh Hải, không chỉ có hoa xuân mà còn có những chú chim nhỏ. Những chú chim này cũng giống như bông hoa, là biểu tượng của mùa xuân. Giữa không gian rộng lớn của bầu trời, những chú chim này cất tiếng hót, gọi mùa xuân về. Thanh Hải như gọi gắm, thân thiết với những chú chim này, truyền tải tình yêu của mình thông qua từng dòng thơ.

'Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời'

Đây có lẽ là sự thể hiện của sự yêu thương, thân quen mà nhà thơ dành cho những chú chim này. Thanh Hải như gọi mời chúng với sự thân thiết. Câu thơ tiếp theo, nhà thơ truyền đạt sự hứng khởi khi tiếng hót của chúng vọng xa trong bầu trời. Mỗi tiếng hót đều làm cho tâm hồn nhà thơ sôi động, mong mỏi hòa mình vào không khí xuân tràn ngập.

Đặc biệt ấn tượng trong khổ thơ này phải kể đến hai câu thơ cuối cùng. Chỉ với hai câu thơ này, Thanh Hải đã như nắm bắt được bản chất của mùa xuân:

'Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng'

Tiếng chim trên cao truyền bá từng vang lên, gọi mùa xuân về với lòng yêu thương. Tiếng chim ấy như nhỏ giọt từng hạt, đưa đến sự sống mới cho thế giới. Mùa xuân rơi từ trên cao, nhưng nhà thơ đã như tận hưởng từng giọt mật bằng cách vươn tay 'hứng'. Thanh Hải tinh tế khiến mùa xuân không còn chỉ là ý niệm mà trở thành hiện thực mà ông có thể chạm vào, cảm nhận. Hành động 'hứng' của nhà thơ là dấu hiệu của tình yêu sâu đậm với thiên nhiên, với mùa xuân. Ông muốn trải nghiệm mùa xuân ngay từ những giây phút đầu tiên. Lưu ý rằng, nhà thơ lúc này nằm trên giường bệnh, nhưng bằng trí tưởng tượng, ông đã tạo ra bức tranh mùa xuân tươi đẹp!

Bức tranh mùa xuân của Thanh Hải được xây dựng trên tình yêu thương đặc biệt với thiên nhiên. Bức tranh này, mặc dù sinh ra trên giường bệnh, nhưng mang đậm tinh thần của quê hương Huế, gần gũi và đỗi thân thuộc. Trong khoảnh khắc đó, Thanh Hải mong muốn được tự do, được tiếp xúc với thiên nhiên, ôm trọn thiên nhiên vào lòng để cảm nhận hết vẻ đẹp của mùa xuân.

Viết về mùa xuân, Thanh Hải cũng vẽ nên bức tranh mùa xuân của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Điều này là cách ông diễn đạt tình yêu với quê hương của mình:

'Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…'

Trong khi mùa xuân tự nhiên biểu hiện qua những bông hoa tím và tiếng hót của chim 'chiền chiện', mùa xuân của đất nước được thể hiện bằng hình ảnh của 'người cầm súng' và 'người ra đồng'.

Vào năm 1980, Việt Nam đang tiến vào giai đoạn xây dựng mạnh mẽ, tập trung vào hai nhiệm vụ quan trọng là chiến đấu và sản xuất. Thanh Hải sử dụng hai nhiệm vụ này để mô tả mùa xuân của đất nước. Mùa xuân trên vai 'người cầm súng' là những cành lộc non 'giắt' trên áo ngụy trang. Còn mùa xuân của 'người ra đồng' là những chồi lúa non 'trải dài' để cấy trồng, sản xuất, làm nền tảng vững chắc cho người lính 'cầm súng'.

Sản xuất và chiến đấu luôn đi đôi với nhau, làm cho đất nước phát triển và bảo vệ. Khổ thơ cho thấy mùa xuân của hai nhiệm vụ đã kết hợp thành một mùa xuân của Tổ quốc, một mùa xuân của hòa bình và phát triển.

Trong quá trình chuyển đổi của đất nước, mọi thứ đều hối hả, xôn xao. Tất cả đều vội vàng, 'hối hả', 'xôn xao' trong cuộc cách mạng đổi mới. Hai từ này liên tục nhấn mạnh sự nhanh chóng, sự vội vã của con người và mọi vật. Tất cả muốn đóng góp sức lực để xây dựng mùa xuân của đất nước.

'Mọi thứ như hối hả
Mọi thứ như xôn xao'

Trong hai câu thơ này, Thanh Hải sử dụng từ 'như' để diễn tả tình trạng khẩn trương, vội vã. Cả đất trời và con người đều đang hối hả, vội vã, thúc đẩy mọi người vượt qua mỗi câu chữ. Ngay tác giả, có vẻ như ông cũng rất hào hứng, muốn tham gia vào việc xây dựng Tổ quốc cùng mọi người.

Đây là diễn biến của đất nước trong giai đoạn đổi mới, không còn chiến tranh mà chỉ còn là quá trình phát triển và xây dựng đất nước trong hòa bình, tạo ra một mùa xuân rực rỡ cho dân tộc Việt Nam.

Không chỉ dừng lại ở hiện tại, Thanh Hải còn hồi tưởng về lịch sử dân tộc, nơi mà tinh thần sống mãi trong lòng người. Nhịp thơ không còn gấp gáp như trước mà chậm rãi, nhẹ nhàng như một bức tranh lịch sử được vẽ ra từng nét một. Những bức tranh đó tái hiện lại những trang sử hào hùng của dân tộc.

'Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian khổ
Đất nước như vì sao
Cứ tiến lên phía trước'.

Trải qua 'bốn ngàn năm' xây dựng và bảo vệ đất nước, những 'vất vả và gian lao' mà dân tộc ta đã chịu đựng là những cuộc chiến tranh vĩ đại với từng giai đoạn lịch sử, từ thời Hùng Vương đến hai cuộc chiến chống Pháp và Mỹ gần đây nhất. Thanh Hải thể hiện niềm tự hào và xúc động trước công lao của cha ông trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc qua hàng ngàn năm lịch sử.

Đất nước được so sánh như một bức tranh đẹp và sáng như một vì sao tỏa sáng. Thanh Hải tỏ ra tự hào với Việt Nam, một đất nước kiên cường luôn vượt qua mọi thử thách, luôn chiến thắng kẻ thù và tỏa sáng như một vì sao trên bầu trời.

Bức tranh về mùa xuân của đất nước được Thanh Hải truyền đạt với lòng tự hào, trân trọng và tình yêu thương. Mùa xuân của Việt Nam không chỉ là sắc màu tươi đẹp của thiên nhiên mà còn là thời kỳ của sự xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cùng với sự hối hả của mọi người. Dân tộc ta, như tác giả đã nói, đã trải qua bao biến cố nhưng vẫn kiên cường 'tiến lên phía trước' - một niềm tin vững chắc vào tương lai.

Mặc dù mùa xuân của thiên nhiên và của đất nước rực rỡ, tác giả phải ở trong giường bệnh. Do đó, những khổ thơ cuối cùng của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là lời ước nguyện giản dị và chân thành của tác giả:

'Ta hóa thành tiếng chim hót
Ta trở thành một cành hoa
Một nốt nhạc xao xuyến
Ta hòa mình vào bản hòa ca'

Trong từng dòng thơ, nhà thơ sử dụng động từ 'ta làm' để thể hiện sự khao khát mãnh liệt bên trong lòng. Ông ước mình trở thành 'một con chim hót', 'một cành hoa' bé nhỏ để hiến dâng cho cuộc sống. Những điều ông ao ước đều là những vật nhỏ bé, tầm thường, nhưng ông lại khao khát được hiến dâng cho cuộc sống. Ông ước mình trở thành 'một nốt trầm xao xuyến' - một nốt nhạc yên bình trong bản nhạc đầy sôi động của cuộc sống. Mong ước ấy dù nhỏ nhoi, nhưng lại chân thành, tha thiết.

Thanh Hải ước mình trở thành 'một mùa xuân nho nhỏ' để yên bình hiến dâng cho thiên nhiên, đất nước, cuộc sống mà không cần sự vinh quang, tôn kính. Dù ở bất kỳ tuổi nào, ông vẫn muốn hiến dâng mình cho Tổ quốc yêu thương, dù là khi tuổi trẻ tràn đầy nhiệt huyết hay khi đã về già với mái tóc bạc phơ. 'Dù là' là lời khẳng định mạnh mẽ về khát vọng của nhà thơ.

'Một mùa xuân nho nhỏ
Yên bình hiến dâng cho cuộc đời
Dù là tuổi hai mươi
Hay khi tóc đã bạc phơ'

Những dòng thơ là lời khẳng định sâu sắc về tình yêu tha thiết của Thanh Hải dành cho Tổ quốc, cho cuộc sống. Bởi vì yêu quê hương, cuộc sống tha thiết, ông mới khao khát được hiến dâng, dù ông đang nằm trên giường bệnh. Khát vọng ấy vẫn cháy bỏng trong lòng ông, ông không ngừng mong ước dâng hiến cuộc đời.

Qua những khổ thơ, ta cảm nhận được tình yêu Thanh Hải dành cho quê hương, non sông, đặc biệt là xứ Huế thân thương. Chính vì thế, ông kết thúc bài thơ bằng một khúc hát của xứ Huế quen thuộc:

'Mùa xuân ơi, ta hát
Điệu Nam ai, Nam bình
Non sông ngàn dặm mênh mông
Nhịp phách trầm lắng đất Huế'

Những điệu hát 'Nam ai, Nam bình' là những bản tình ca thân thương của xứ Huế. Nếu Nam ai mang hơi thở buồn thương thì Nam bình lại êm đềm, ân cần. Cả hai điệu hát đều vang lên trên nhịp phách truyền thống của dân ca Huế. Điều này cho thấy tình cảm mật thiết và lòng yêu mến sâu sắc của Thanh Hải dành cho xứ Huế. Ông đã gìn giữ chúng trong trái tim mình, đem lại điệu hòa quê hương vào lòng.

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải viết bằng vần điệu uyển chuyển và lời văn thơ sâu lắng. Đó là lời gửi gắm tình yêu sâu đậm đối với quê hương, đất nước và cuộc sống của tác giả, cũng như là khát vọng cháy bỏng của ông muốn góp phần tạo nên mùa xuân cho đất nước.

Thanh Hải đã tài tình sử dụng các kỹ thuật thơ pháp linh hoạt như nhân hóa, ẩn dụ, so sánh,... để diễn đạt tình yêu của mình.

Dù viết bài thơ vào những ngày cuối cùng của cuộc đời, nhưng lời thơ của Thanh Hải không hề mang dấu vết u uất. Thay vào đó, ta cảm nhận được tình yêu của ông dành cho thiên nhiên, Tổ quốc, niềm tin vào tương lai của đất nước cũng như khát vọng rực cháy trong lòng ông.

Cảm nhận khi đọc bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn chương cách mạng miền Nam thời kháng chiến. Ông sinh sống và chiến đấu tại Thừa Thiên - Huế. Thơ của ông thể hiện tiếng lòng của nhân dân Trị Thiên - Huế, từ lời kêu gọi chống thù giặc đến những khúc tình ca, những suy tư về Bác Hồ... Những tác phẩm như Mồ anh hoa nở, Núi vẫn nhớ người vẫn thương, Cháu nhớ Bác Hồ, A Vầu không chết... đã gây xúc động và được nhiều người đọc và yêu mến. Thơ của Thanh Hải đã được tặng giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu.

Sau khi đất nước thống nhất, ông tham gia lãnh đạo Hội văn nghệ Bình - Trị - Thiên và vẫn tiếp tục sáng tác. Mùa xuân nho nhỏ và các tác phẩm khác của ông được đánh giá là phản ánh tâm trạng lạc quan, cái nhìn tươi sáng của người Việt Nam trong quá trình xây dựng đất nước.

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được Thanh Hải sáng tác vào tháng 11-1980, trong bối cảnh đất nước đang gặp khó khăn. Tuy nhiên, tinh thần kiên định và vui tươi của nhân dân vẫn được thể hiện qua bài thơ này. Do đó, bài thơ nhanh chóng được độc giả yêu thích, được phổ nhạc và trở thành bài hát được nhiều người ưa chuộng.

Bài Mùa xuân nho nhỏ có những giai điệu phong phú và sôi động. Thể thơ năm chữ kết hợp với cách gieo vần linh hoạt tạo ra sự nhẹ nhàng và vui vẻ cho bài thơ, phản ánh niềm vui của mùa xuân. Các hình ảnh đẹp trong bài thơ càng được tôn lên qua ngôn từ sôi động và hấp dẫn. Hãy đọc lại khổ thơ đầu tiên để cảm nhận sự hòa quyện giữa nhạc và thơ trong từng câu, từng dòng:

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tay tôi nắm vội

Trong khổ thơ này, có chim hót vang trời và hoa tím biếc; có trời và sông xanh. Khung cảnh phản ánh một không gian rộng lớn, tự do nhưng lại dịu dàng, tươi mới, rất Huế. Sử dụng ngôn từ đặc biệt của Huế giúp làm cho không gian này càng thêm sâu lắng. Một từ “ơi!' ở đầu câu thơ, một từ “chi” sau động từ “hót” đã thể hiện cách nói dịu dàng, êm ái, thân thương của người Huế trong khổ thơ này, tạo nên một hình ảnh đẹp:

Từng giọt long lanh rơi
Tay tôi nắm vội

Việc biến hình ảnh của tiếng chim hót thành “từng giọt long lanh rơi” là một sáng tạo sâu sắc của nhà thơ. Hành động “nắm” thể hiện sự trân trọng của tác giả đối với vẻ đẹp của thiên nhiên, sự kết hợp của trời, sông, chim và hoa, đồng thời thể hiện sự đồng cảm của tác giả với cuộc sống.

Chất nhạc và chất thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ được lấy từ cuộc sống với những khó khăn nhưng vẫn đầy hy vọng, của một đất nước với lịch sử đầy bi kịch nhưng vẫn kiên định “đi lên phía trước'.

Một đặc điểm nổi bật khác của bài thơ là cách miêu tả nhân vật trữ tình một cách tự do, giản dị và luôn thay đổi. Nhân vật ấy, ban đầu hiện diện như một thi nhân đang hoà mình vào thiên nhiên. Tiếng “tôi” thốt ra từ thi nhân với sự gần gũi, nhẹ nhàng và khiêm tốn không lường trước:

Từng giọt nước long lanh rơi
Tôi nhanh chóng giơ tay lên hứng.

Cùng với sự thay đổi của tứ thơ, cách biểu hiện của nhân vật trữ tình cũng biến đổi. Chuyển từ cảnh mùa xuân của thiên nhiên, của đất trời sang cảnh mùa xuân của cuộc sống cách mạng, của nhân dân, của đất nước:

Mùa xuân người cầm súng
Lộc đan xen đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra cánh đồng
Lộc trải dài nương mạ
….
Ta làm thành con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta hòa mình vào dòng nhạc
Một nốt trầm xao xuyến.

Ở đây, “ta” không chỉ là nhà thơ mà còn là tất cả mọi người. Sự thay đổi của nhân vật trữ tình không hề giả dối hay cố ý. Khi đọc khổ thơ, chúng ta vẫn cảm nhận được sự hứng khởi, sảng khoái và tự nhiên. Ta trở thành con chim, trở thành một cành hoa, trở thành một nốt trầm, ta trở thành người mang niềm vui cho cuộc sống một cách khiêm nhường, đáng yêu.

Trong hai khổ thơ cuối, mùa xuân được biến thành mùa xuân của lý tưởng, của tiếng lòng cao cả. Đây là tiếng hát của con người muốn hiến dâng bản thân cho cuộc sống cách mạng, cho đất nước không biết tuổi già, xem đó như niềm an ủi và lẽ sống. Nhân vật trữ tình lúc này không còn là “tôi' hay “ta” nữa, đột nhiên trở thành:

Một mùa xuân nhỏ bé
Lặng lẽ dâng hiến cho cuộc đời
Dù là ở tuổi hai mươi
Dù là khi tóc đã bạc phơ.

Công việc “lặng lẽ dâng hiến cho cuộc đời' không phải chỉ riêng của một cá nhân ở bất kỳ tuổi nào. Đó là ước muốn sống của một thời đại, của tôi, của bạn, của tất cả chúng ta. Sự biến đổi này của nhân vật trữ tình đã khiến cho hai khổ thơ cuối mặc dù vẫn mang giọng thơ nhẹ nhàng nhưng lại chứa đựng sức mạnh lớn, mang ý nghĩa triết học.

Mùa xuân nhỏ bé là một bài thơ xuất sắc vì đã diễn đạt được những tình cảm lớn, những xúc động to lớn của chính tác giả và của cả một thời đại.

Cảm nhận và suy ngẫm của tôi về bài thơ Mùa xuân nhỏ bé

Mỗi khi tết đến, xuân về, không thể quên được Thanh Hải với 'Mùa xuân nhỏ bé', một bài thơ xuân đẹp, đậm tình nghĩa. Viết năm 1980 khi ông đang ốm giường, bài thơ này được coi là lời suy tư trước lúc ra đi. 'Mùa xuân nhỏ bé' của ông đã nói lên ý nghĩa của cuộc sống bằng cảm xúc chân thành, là điều tâm niệm chân thành, thiết tha với giọng thơ nhẹ nhàng.

Bài thơ bắt đầu bằng cảm xúc trực tiếp, hồn nhiên trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên. Từ đó mở ra thành hình ảnh mùa xuân của đất nước. Từ mạch cảm xúc ấy, nhà thơ bộc lộ suy nghĩ và ước nguyện làm một phần nhỏ góp vào mùa xuân lớn và kết thúc bài thơ là niềm tự hào về quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

Bằng những hình ảnh tinh tế nhất, nhà thơ đã tạo ra một bức tranh thiên nhiên mùa xuân với dòng sông xanh, một bông hoa tím biếc và tiếng chim chiền chiện:

Nổi giữa dòng nước xanh biếc
Một đóa hoa tím thẫm
Ơ! Con chim kia ríu rít
Hót lên vang khắp bầu trời.

Bức tranh xuân còn tràn ngập sức sống được biểu hiện thông qua nghệ thuật đảo ngữ. Động từ 'nổi' làm vị ngữ đặt trước chủ ngữ, đặt ở đầu khổ thơ, tạo ra một hiệu ứng nghệ thuật đầy mới lạ, bất ngờ, làm cho hình ảnh sống động như đang diễn ra ngay trước mắt. Bông hoa tím dường như đang nổi lên từ dòng nước xanh biếc. Một vài nét vẽ nhưng tác giả đã tái hiện không gian mênh mông với gam màu xanh - tím đặc trưng của xứ Huế.

Trong không gian đó, tiếng chim hót trên bầu trời xuân làm cho cảnh trở nên vui tươi, ấm áp và náo nhiệt, nhà thơ trực tiếp thể hiện cảm xúc một cách cao đẹp:

Ơi! Con chim chiền chiện
Hót lên vang trời.

Với nghệ thuật chuyển đổi cảm giác: từ thính giác (nghe tiếng chim hót), thành thị giác (thấy tiếng chim đọng thành giọt long lanh như có ánh sáng) và xúc giác (đưa tay hứng tiếng chim). Hình ảnh có phần phi lí nhưng có thể chấp nhận trong thơ, một sự sáng tạo hợp lí để biểu hiện cái cảm xúc ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc xuân về.

Từ mùa xuân thiên nhiên, đất trời, nhà thơ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nước với hình ảnh 'người cầm súng', 'người ra đồng':

'Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ'

Bằng cấu trúc song hành chỉ hai nhiệm vụ chiến lược sản xuất và chiến đấu của nhân dân ta. 'Lộc' là chồi non lộc biếc mơn mởn. Khi xuân về cây cối đâm chồi nảy lộc. 'Lộc' trong bối cảnh văn hóa này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của đất nước. Người lính khoác trên lưng vòng lá ngụy trang xanh biếc, mang theo sức sống mùa xuân, sức mạnh của dân tộc để bảo vệ Tổ Quốc. Người nông dân đem mồ hôi và sức lao động cần cù làm nên màu xanh ruộng đồng' trải dài nương mạ' bát ngát quê hương. Ý thơ vô cùng sâu sắc: máu và mồ hôi của nhân dân đã góp phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi.

Cả dân tộc bước vào mùa xuân với tinh thần khẩn trương náo nhiệt:

'Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao'

'Hối hả' nghĩa là vội vã, gấp gáp, khẩn trương. 'Xôn xao' là có nhiều âm thanh xen lẫn vào nhau làm náo động; Trong câu thơ'xôn xao' chỉ niềm vui đang dâng lên, cặp từ láy 'hối hả', 'xôn xao' với điệp ngữ ' Mùa xuân', 'Lộc', 'Tất cả như...' làm cho câu thơ vang lên với nhịp điệu vui tươi mạnh mẽ khác thường. Đó là hành khúc vào xuân của thời đại mới.

Tiếp theo là những câu thơ nói lên những suy tư về đất nước và nhân dân:

Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước

Chặng đường lịch sử của đất nước kéo dài qua bốn nghìn năm với nhiều khó khăn 'vất vả và gian lao'. Dân tộc, qua các thế hệ, đã hy sinh và lao động với máu và mồ hôi để bảo vệ và xây dựng quê hương. 'Đất nước như vì sao' được so sánh để thể hiện lòng tự hào và niềm tin vào sức mạnh của đất nước, khẳng định quyết tâm vươn lên 'cứ đi lên phía trước'. Ba từ 'cứ đi lên' thể hiện sự kiên trì, quyết tâm và niềm tin mạnh mẽ của dân tộc trong việc xây dựng một Việt Nam phồn thịnh.

Sau những suy tư về đất nước là tâm niệm của nhà thơ. Tác giả mong ước trở thành:

Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến

Nếu trong khổ thơ đầu tiên nhà thơ sử dụng từ 'tôi' (Tôi đưa tay tôi hứng) thì ở đây nhà thơ chuyển sang từ 'ta' không chỉ là sự ngẫu nhiên. Với 'Ta', nhà thơ không chỉ nói về bản thân mình mà còn thể hiện sự kết nối với cộng đồng, sự đồng điệu với những người khác. Đây là triết lý sống và sáng tạo của tác giả, đồng thời là của chúng ta.

Khát vọng của nhà thơ là trở thành 'một con chim hót', 'một cành hoa' và thêm hình ảnh 'một nốt trầm'. Từ mô tả về mùa xuân thiên nhiên ở phần đầu bài thơ, nhà thơ đã lựa chọn nhiều hình ảnh để diễn tả tâm niệm cuộc sống của mình là phục vụ đất nước, hiến dâng cho đất nước. Cách chọn lựa hình ảnh như vậy tự nhiên và hợp lí, theo sự chuyển đổi nghĩa của hình ảnh mùa xuân từ thiên nhiên sang xuân tâm hồn, làm cho các tầng lớp trong bài thơ gắn kết với nhau trong một sự thống nhất. Sử dụng cái đẹp của thiên nhiên để thể hiện cái đẹp của tâm hồn con người. Con chim, cành hoa ban đầu nhỏ bé nhưng chim vẫn hát vui vẻ, hoa vẫn tỏa hương thơm, làm cho mùa xuân đất trời. Nhà thơ sử dụng hình ảnh chim trời, bông hoa để diễn đạt sự khao khát, khiêm tốn ước vọng sống có ích, góp phần nhỏ bé vào sự phát triển của đất nước. Một nốt nhạc nhỏ chưa đủ tạo ra bản nhạc, nhưng nó vẫn góp phần làm nên bản nhạc. Nhà thơ ước vọng trở thành 'một nốt nhạc trầm' không ồn ào, không véo von, mà là sự khiêm tốn, âm thầm góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Điệp ngữ 'ta làm' đầy thiết tha, lời thơ như là bản ca ngân vang. Sống phải góp phần vào cuộc đời dù chỉ là những việc nhỏ bé.

Khổ thơ tiếp theo rõ ràng nhấn mạnh ý nghĩa của tựa đề bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ'.

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc

Nhà thơ mong muốn làm 'Một mùa xuân nho nhỏ' lặng lẽ dâng hiến cho mùa xuân lớn của đất nước. Sống một mùa xuân có nghĩa là gì? Nó biểu thị việc sống một cuộc đời đẹp như mùa xuân. Tại sao lại là mùa xuân nho nhỏ? Đó là một ý thơ tuyệt vời, một khát vọng khiêm tốn, một ý thức chính xác về mối quan hệ cá nhân và xã hội. Hình ảnh của mùa xuân thường liên kết với cảnh đất trời rộng lớn, trăm hoa nở rộ. Nhà thơ chỉ mong muốn làm một mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân rộng lớn thuộc về đất trời, đất nước, xã hội, không phải cá nhân nào cũng có thể làm được. Tuy nhiên, mỗi cá nhân có thể đóng góp một phần mùa xuân của cuộc sống riêng mình vào mùa xuân chung của cuộc đời, làm cho nó trở nên phong phú và rực rỡ hơn. Và lặng lẽ dâng hiến cho cuộc đời với sự khiêm tốn đáng yêu của một con người muốn cống hiến cho đất nước suốt đời, dù tuổi hai mươi hay khi tóc đã bạc.

Mỗi người đều phải sống để có ích cho cuộc đời. 'Mùa xuân nho nhỏ' là một tượng trưng sáng tạo, khắc sâu ý tưởng 'Mỗi cuộc sống đã góp phần tạo nên dải đất và dòng sông của chúng ta' (Nguyễn Khoa Điềm). Vì 'Sống không chỉ là để nhận, mà còn để cho đi' (Tố Hữu). Sống hết mình, trung thành với đất nước, hiến dâng cuộc đời phục vụ đất nước từ tuổi thanh xuân cho đến khi đã già đi. Thơ đẹp nằm ở tâm trạng chân thành. Thanh Hải đã bày tỏ những cảm xúc chân thành nhất, ông đã sống theo những tâm tình của mình. Khi đất nước đối mặt với thử thách từ Mĩ - Diệm và các tay sai âm mưu gieo rắc biến cố, ông đã hoạt động trong bí mật, tạo dựng phong trào cách mạng, mặc kệ cảnh máu chảy và người chết. Điều đáng ngưỡng mộ hơn nữa là bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' được ông viết trên giường bệnh, chỉ một tháng trước khi ông ra đi.

Thanh Hải sử dụng điệp ngữ một cách tinh tế: 'Ta làm...ta làm...ta nhập vào...' 'Dù là...dù là...' đã làm cho âm điệu thơ trở nên sâu lắng, giọng thơ trở nên tha thiết và ý thơ trở nên sâu sắc và nhấn mạnh hơn. Độc giả cảm thấy xúc động trước một giọng thơ trữ tình, ấm áp như vậy. Đoạn thơ này có thể được xem như là những lời tự nguyện của ông.

Khổ thơ cuối cùng là tiếng hát của tình yêu: Có lẽ nhà thơ không chỉ viết thơ mà còn hát những câu thơ của mình, hát theo nhịp điệu dân ca bình dị, buồn buồn nhưng đầy lạc quan của quê hương xứ Huế. Nhịp thơ năm chữ tạo vần hai câu một, nhưng ở khổ thơ này, chúng tạo thành một câu vần đồng nhất. Bài thơ dường như ngừng lại, suy tư và lắng nghe:

Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.

'Nước non ngàn dặm' là một câu mở đầu cho bài hát về vùng đất của Huế. Nhưng 'nước non ngàn dặm mình' và sau đó là 'nước non ngàn dặm tình', thật sự là một biểu hiện sâu sắc của tình yêu quê hương. Tình yêu của mình cho vùng đất, cũng như tình yêu sâu đậm dành cho quê hương.

'Mùa xuân nho nhỏ' là một ý tưởng sáng tạo độc đáo của Thanh Hải, đóng góp vào loạt hình ảnh về mùa xuân trong thơ ca. Các nhà thơ từ xưa đến nay đã viết rất nhiều về mùa xuân với nhiều cảm hứng và phát hiện riêng biệt, nhưng thường thì họ tập trung vào hai khía cạnh chính: mùa xuân của thiên nhiên và mùa xuân của con người. Thanh Hải cũng không phải là ngoại lệ, ông đã khai thác hai khía cạnh đó trong chủ đề về mùa xuân. Điều độc đáo ở đây là hình ảnh 'Mùa xuân nho nhỏ', đó là biểu tượng cho những điều tinh túy và đẹp đẽ nhất của cuộc sống và của mỗi con người. 'Mùa xuân nho nhỏ' đó góp phần tạo nên mùa xuân lớn của cuộc đời và của đất nước. Hình ảnh này thể hiện quan niệm về sự thống nhất giữa cá nhân và cộng đồng. Mùa xuân cũng đã trở lại trên đất nước ta, thắp nến nhang để tưởng nhớ những thi nhân đã để lại cho đời những lời tâm tình khiêm tốn. Hãy sống đẹp - hãy làm một mùa xuân nho nhỏ trong mùa xuân lớn của dân tộc.

Cảm nghĩ về 'Mùa xuân nho nhỏ' tốt nhất

Thanh Hải sinh năm 1930, quê ở Thanh Điền, Thừa Thiên Huế. Ông sinh ra trong một gia đình tri thức nghèo, từ nhỏ đã sống gắn bó với cuộc sống của người nông dân nên ông dành một tình yêu đặc biệt cho quê hương, đất nước của mình. Là một nhà thơ hiện đại của Văn học Việt Nam, ông để lại dấu ấn trên văn đàn thơ ca bằng những tác phẩm nhẹ nhàng nhưng duyên dáng, thể hiện ước muốn lớn lao và ý nghĩa. Có thể kể đến những tác phẩm như 'Những đồng chí trung kiên', bài thơ 'Ánh mắt' trong tập thơ 'Huế mùa xuân'. Và không thể không nhắc đến bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' mà Thanh Hải viết vào những ngày cuối đời trên giường bệnh, bài thơ không chỉ đẹp về ngôn từ mà còn về thông điệp tích cực mà nó truyền tải:

'Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời'

Bức tranh về mùa xuân trên miền đất Huế thật đẹp và ý nghĩa. Nơi dòng Hương Giang êm đềm trong trẻo đó, một bông hoa lục bình tím biếc đang khoe sắc rực rỡ. Động từ 'nở' ở đầu câu thơ càng thể hiện được sức sống mạnh mẽ của sự sống. Nhành lục bình nhỏ bé vẫn kiên cường nở giữa dòng nước, mang vẻ đẹp thơ mộng của mình để làm đẹp cho không gian mùa xuân tuyệt vời. Màu tím của hoa, màu xanh của dòng nước hài hoà, duyên dáng và quyến rũ khiến người ngắm không thể không bị cuốn hút, xao xuyến. Xuân trên đất Huế không có 'mơ nở trắng rừng' như mùa xuân ở Việt Bắc, cũng không có 'cỏ đồng nội xanh rì' như trong thơ của Xuân Diệu, mùa xuân ở Huế mang một vẻ đẹp mới mẻ của hoa lục bình, của dòng sông Hương thơ mộng, của đất trời vùng đất kinh kỳ cổ kính, trầm mặc và yên bình đến lạ thường.

Xuân ở Huế không chỉ là sắc màu, mà còn là âm thanh gần gũi và mê hoặc. Tiếng hót trong trẻo của chim chiền chiện trên cao, khúc hát chào xuân mang lại niềm vui cho vạn vật. Những tiếng 'chi', 'ơi' ngọt ngào đến mức làm xao lòng, làm cho mỗi người đều cảm thấy gần gũi và thân thiện.

'Mỗi giọt sương rơi nhỏ
Tay tôi đã hứng giữ lại'

'Mỗi giọt sương rơi' gợi lên nhiều tưởng tượng thú vị, có thể là biểu tượng của sự tươi mới của mùa xuân, của những cơn mưa nhẹ xuân, hoặc là những giọt sương ban đêm đọng trên lá cành. Dù là gì, những giọt này đều được nhà thơ trân trọng, nâng niu và cảm nhận bằng cả trái tim. Dù ốm đau, nhưng sức sống của mùa xuân đã khiến cho người thơ háo hức, hoà quyện trong vẻ đẹp tự nhiên và không khí ngọt ngào của mùa xuân Huế.

Trong khổ thơ thứ hai, ta được cảm nhận về cuộc sống và cuộc chiến của con người trong những ngày xuân tươi đẹp.

'Mùa xuân, người cầm súng
Lộc nở đầy trên vai
Mùa xuân, người ra đồng
Lộc trải dài trên cánh đồng lúa
Đất nước hàng nghìn năm
Vất vả và gian lao
Mọi thứ như hối hả
Mọi thứ như xôn xao'

Đất nước chúng ta đã trải qua những thời kỳ khó khăn, chiến đấu để đạt được độc lập và xây dựng cuộc sống bằng đôi bàn tay lao động. Hiểu rõ những đóng góp và hy sinh của nhân dân, Thanh Hải đã lựa chọn những hình ảnh tượng trưng nhất để diễn đạt. Mùa xuân - người mang súng, đó là những ngày gian khổ, đầy quyết tâm và ý chí mạnh mẽ, mang theo niềm tin của cả dân tộc. Mùa xuân - người ra đồng, đó là vẻ đẹp của người lao động, chịu khó và kiên trì, một nắng hai sương tăng sản xuất phục vụ cho cuộc chiến, trong thời bình, họ vẫn chăm chỉ trên ruộng để phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống. 'Lộc' của mùa xuân không chỉ là lúa mạ xanh biếc trên cánh đồng, mà còn là sự thành công trong cuộc chiến, là những kết quả trong sản xuất tăng trưởng.

Những từ 'hối hả' và 'xôn xao' thêm phần nổi bật không khí cạnh tranh, thúc đẩy mọi người lao động xây dựng cuộc sống.

Trong tâm trạng sôi động đó, tác giả tự hào và xúc động khi nhớ lại những cống hiến để xây dựng đất nước ngày hôm nay. Hơn nữa, niềm tin vững chắc vào một tương lai rực rỡ của dân tộc được thể hiện rõ:

'Đất nước với bốn nghìn năm lịch sử
Đã trải qua những gian lao và vất vả
Đất nước như một vì sao tỏa sáng
Luôn bước đi về phía trước'

Trong đoạn thơ này, ta cảm nhận được tinh thần đoàn kết và kiên cường của Thanh Hải, như của Nguyễn Đình Thi, khi tạo nên hình ảnh của một đất nước vĩnh cửu, mạnh mẽ và kiêng nể:

'Súng vang rền, trời nổi giận dữ
Con người bước lên như dòng nước tràn bờ
Đất nước Việt Nam dậy lên từ biển máu lửa
Đẩy lùi bùn đất, sáng lên rực rỡ!'

Từ niềm phấn khích và tự hào đó, nhà thơ cũng muốn đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc xây dựng cuộc sống, góp mùa xuân của mình vào việc làm cho mùa xuân của dân tộc thêm phong phú:

'Ta như chú chim hót
...
Dù là tuổi thanh xuân
Dù là khi tóc bạc pha

Tiếng 'ta' lên tiếng cũng là lúc nhà thơ truyền đạt tấm lòng của những người con của đất nước Việt Nam. Mọi người đều muốn đóng góp cho sự phát triển chung. Có thể là một cành hoa bé nhỏ, có thể là một chú chim xanh, hoặc có thể là một nốt nhạc trầm trong bài ca cuộc đời. Dù là ai, dù làm gì, thì tất cả đều phải sống một cuộc sống có ý nghĩa, mang lại những điều tốt đẹp cho cộng đồng, cho dân tộc. Ước nguyện chân thành, ý nguyện lớn lao. Có lẽ như nhà thơ Thanh Hải, giống như chàng thanh niên trẻ trên đỉnh núi Sa Pa trong tác phẩm của Nguyễn Thành Long, cống hiến tuổi thanh xuân mình để làm việc hỗ trợ cho cuộc chiến, hỗ trợ cho cuộc sống. Dù đã gần chạm tới cõi vĩnh hằng, nhưng nhà thơ vẫn không ngừng khao khát đóng góp. Vậy thì chúng ta còn chần chừ điều gì, khi còn trẻ trung và sức khỏe? Hãy sống một cuộc sống mà không hối tiếc:

'Dù là tuổi thanh xuân
Dù là khi tóc bạc pha'

Kết thúc bài thơ là như tiếng hát nhẹ nhàng của cây thơ:

'Mùa xuân ta xin hát
Câu Nằm ai Nắm bình
Nước non ngàn dặm tình
Nước non ngàn dặm mình
Nhịp phách tiền đất Huế'

Mùa xuân, ta dâng lời ca, âm nhạc, mang tâm hồn của người con gắn bó với đất Huế. Ở đâu trong đất nước, đều là nhà, và ở đất Việt, ta dành tình cảm sâu sắc cho Huế.

Bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' được sáng tác bởi một tâm hồn tài năng. Hình ảnh thân thuộc, đơn giản, bản chất, từng dòng thơ nhẹ nhàng, chân thành, ngôn từ trong sáng, đậm đà văn hóa Huế,... tất cả cùng hòa quyện tạo nên một tác phẩm xuất sắc, góp phần vào thành tựu văn học của đất nước.

Mở rộng và khai triển về 'Mùa xuân nho nhỏ'

1. Kết nối với hình ảnh thiên nhiên mùa xuân:

“Xuân tới, màu xanh đầy trời
Bầu trời cao, lá xanh mơn mởn
Lúa mọc ở ruộng tôi, lúa mọc ở
Rẫy em và lúa ở ruộng anh”

(“Mùa xuân chín” – Nguyễn Bính)

2. Trong việc phân tích hình ảnh bông hoa tím biếc, ta có thể nhớ đến tác phẩm “Quê hương” của Lê Anh Xuân:

“Dòng sông thơm, tuổi thơ tắm rửa
Nước vẫn chảy, không ngừng dòng
Hoa lục bình tím trải dài bờ sông”

3. Kết nối với âm thanh của chim chiền chiện:

“Chim chiền chiện phiêu lãng, phiêu lãng cao ngất
Trái tim đong đầy tình yêu
Bài hát ngọt ngào vang lên”

(“Con chim chiền chiện” – Huy Cận)

4. Liên kết tư duy về cuộc sống đẹp của Thanh Hải với nhân vật vô danh trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long hoặc trong lời bài hát “Tự nguyện” của Trương Quốc Khánh:

“Nếu làm chim, ta sẽ là loài chim bồ câu trắng
Nếu là hoa, ta sẽ là một bông hướng dương
Nếu là mây, ta sẽ là một tia nắng ấm
Là con người, ta sẽ hy sinh vì quê hương”

5. Trong thơ Tố Hữu, ta cũng dễ dàng thấy được quan niệm sống đẹp đẽ này:

“Nếu là con người, phải sống vì đời
Nếu là chiếc lá, phải xanh muôn lối
Lẽ nào ứng xử không có trách nhiệm
Sống để cho đi, không chỉ nhận lấy”

6. Kết nối với ước nguyện dâng hiến lặng lẽ của tác giả:

“Từ hình dáng anh giữa đường băng Tân Sơn Nhất
Quê hương bay cao mùa xuân hân hoan”

(“Dáng đứng Việt Nam” – Lê Anh Xuân)

7. Liên kết với hình ảnh: “Đất nước như vì sao/ Tiến lên không ngừng':

“Quê hương Việt Nam từ dòng máu sôi
Bật dậy vươn lên, tỏa sáng vẻ đẹp”

(“Đất nước” – Nguyễn Đình Thi)

........

> Tải file để tham khảo các mẫu còn lại