Top 21 bài Phân tích Mùa xuân nho nhỏ xuất sắc nhất của các bạn học sinh giỏi trong cả nước, đi kèm với 4 cấu trúc chi tiết và bản dự thảo tư duy, giúp học sinh thấy rõ hơn vẻ đẹp của mùa xuân tràn đầy sức sống và lòng hiếu kỳ hiện hữu trong tác phẩm của nhà thơ Thanh Hải.
Ngoài ra, còn có những nhận xét hay, ví dụ mở rộng giúp học sinh tạo thêm sự phong phú cho bài văn của mình. Mời học sinh cùng đọc bài viết dưới đây của Mytour để nâng cao kỹ năng học văn 9:
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải
- Sơ đồ tư duy Phân tích Mùa xuân nhỏ nhắn
- Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân nhỏ nhắn (4 mẫu)
- Phân tích Mùa xuân nhỏ nhắn ngắn gọn
- Phân tích Mùa xuân nhỏ nhắn hay
- Phân tích bài thơ Mùa xuân nhỏ nhắn hay nhất (18 mẫu)
- Phân tích để làm sáng tỏ nhận xét 'Bài thơ Mùa xuân nhỏ nhắn là tiếng lòng tha thiết....'
- Những nhận định hay về bài thơ Mùa xuân nhỏ nhắn
- Tư liệu liên hệ, mở rộng thi phẩm 'Mùa xuân nhỏ nhắn'
Sơ đồ tư duy Phân tích Mùa xuân nhỏ nhắn
Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân nhỏ nhắn
1. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề: Chủ đề mùa xuân trong văn học nghệ thuật
- Giới thiệu tác giả và tác phẩm Mùa xuân nhỏ nhắn.
2. Thân bài
* Cảm nhận về khổ đầu bài thơ: 'Nảy lộc giữa dòng sông xanh... tôi phấn khích'
- Không gian quen thuộc của vùng quê Việt Nam yên bình qua vài ba nét chấm phá: Một dòng sông xanh mát, một bông hoa tím, vài chú chim nhỏ
- Hình ảnh nổi bật trong cảnh: Dòng sông xanh biếc đang chảy mạnh, được điểm xuyết bởi 'bông hoa tím biếc'
- Động từ 'nảy lộc': Gây ấn tượng mạnh mẽ
- Màu tím: Màu sắc phổ biến ở Huế nhưng ở đây là 'tím biếc' - màu của hoa lục bình đang nổi trôi trên dòng nước
- 'Ơi con chim chiền chiện'
- Âm thanh gọi nhớ, gần gũi, giống như tiếng gọi của một con người
- Chim chiền chiện: Loài chim thân quen của vùng quê Việt Nam, tiếng hót trầm bổng
=> Tiếng hót của chúng là dấu hiệu của mùa xuân đang đến
- 'Hót chi mà vang trời': Tiếng trách của tác giả về tình yêu
- 'Từng giọt long lanh rơi': Là giọt mưa mùa xuân hay tiếng chim hót, là những giọt mật của mùa xuân đang dần rơi xuống?
- Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác: Từ thính giác sang xúc giác, mùa xuân khiến cho mọi giác quan trong cơ thể người tỉnh tỉnh mê mê.
=> Bức tranh quê hương thôn dã sôi động, chân thực, đặc trưng vùng miền.
* Cảm nhận về khổ thứ hai bài thơ: 'Mùa xuân người cầm súng... sôi động'
- Hình ảnh người lính cầm súng với quanh mình là lá ngụy trang: Mùa xuân là những cành lộc non giắt trên lưng để che mắt kẻ thù
- 'Lộc' đối với những người ở hậu phương: Là những mầm ngô, cây sắn, cây lúa mới đang lan rộng khắp ruộng đồng, nương rẫy
=> Cả Tổ quốc đang hối hả, sôi động bước những bước chân đầu tiên trong quá trình xây dựng đất nước
- Điệp từ 'tất cả': Lời khẳng định của nhà thơ cả đất nước đang sôi động, hân hoan, nỗ lực xây dựng
- Nghệ thuật: So sánh, hệ thống từ ngữ tạo hình ấn tượng => Miêu tả không khí náo nhiệt, sôi động của toàn dân đang phấn đấu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
* Cảm nhận về khổ thơ thứ 3 bài thơ: 'Đất nước... phía trước'
- Nhịp thơ năm chữ không còn nhanh, dồn dập mà trở nên trầm lắng hơn
- Cả đoạn thơ như khoảnh khắc trầm tư suy ngẫm về bốn ngàn năm lịch sử của dân tộc:
- Những 'vất vả và gian khổ' của đất nước: Chiến tranh chống Mông - Nguyên, chống Pháp, chống Mỹ,...
- 'Đất nước như vì sao... phía trước': Dân tộc như vì sao sáng lấp lánh, luôn tiến về phía trước
- Nghệ thuật: So sánh 'đất nước như vì sao' => Ánh sáng mở đường, hướng dẫn chúng ta tiến về phía trước của văn minh và hạnh phúc.
* Cảm nhận về khổ thơ tiếp theo của bài thơ: 'Ta làm... xúc động'
- Ước nguyện khiêm tốn của nhà thơ: Làm chú chim nhỏ, làm đóa hoa tỏa sắc, một nốt trầm lắng trong bản nhạc... => Nguyện vọng nhỏ bé nhưng mãnh liệt, đam mê
- Đại từ 'ta': Biểu tượng cho tình đoàn kết của cả dân tộc, tượng trưng cho tâm hồn cao quý của người Việt muốn dâng hiến cho cuộc sống, sự nghiệp dân tộc.
* Cảm nhận về khổ thơ cuối bài thơ: 'Mùa xuân tôi xin hát.... đất Huế'
- Thanh Hải trở về với vai trò là một con người Huế, mang theo những giai điệu quen thuộc của quê hương: Nam ai, Nam bình,...
- Lời ca ngợi cho mùa xuân, đất nước, quê hương, con người Việt Nam,...
3. Kết bài
- Khẳng định giá trị của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Bày tỏ suy tư, cảm xúc từ bài thơ.
....
Phân tích Mùa xuân nho nhỏ một cách ngắn gọn
Mùa xuân trong thơ ca là đề tài mà nhiều nhà thơ đã viết về. Mùa xuân là thời gian của tuổi trẻ, là thời điểm của khát khao sống mãnh liệt, là thời khắc của niềm tin vào cuộc sống. Thanh Hải, một con người sinh ra trên vùng đất thân thương của Huế, đã sáng tác một bài thơ tuyệt vời về mùa xuân, đó chính là bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Điều đặc biệt là ông đã viết bài thơ này trong lúc đang nằm mệt mỏi trên giường bệnh. Một người bệnh tật vẫn có thể cảm nhận được vẻ đẹp của mùa xuân. Chỉ có mùa xuân đó mới thật sự tuyệt vời.
Suốt cuộc đời của mình, nhà thơ Thanh Hải đã dành cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc qua cả hai cuộc chiến chống Mỹ và Pháp. Khao khát hiến dâng cuộc đời cho Tổ quốc luôn nhen nhóm trong tâm hồn của tác giả. Điều này rõ ràng được thể hiện qua tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ. Có thể coi đây là món quà cuối cùng mà Thanh Hải dành tặng cho chúng ta, dành tặng cho cuộc sống của mình.
Mặc dù đang trong tình trạng bệnh tật, nhưng nhà thơ Thanh Hải viết ra những dòng thơ không hề mang nỗi buồn của một người sắp ra đi. Ngược lại, những câu thơ của ông mang đậm sự chân thành và bình an. Một giọng văn mở và tươi mới. Tác giả đã nhìn thấy vẻ đẹp của một mùa xuân mới thông qua ô cửa sổ nhỏ, lắng nghe tiếng gọi của mùa xuân một cách tinh tế.
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng
Màu tím là biểu tượng của xứ Huế. Chúng ta thường nói về Huế như là 'Huế tím mộng mơ'. Màu tím của bông hoa nổi bật giữa màu xanh của dòng sông. Đó là những bông hoa bèo tươi tắn. Mặc dù miêu tả màu tím của hoa nhưng khi đọc, người ta liên tưởng đến cả màu tím của áo dài của những cô gái Huế. Chúng mảnh mai và gợi cảm. Từ việc quan sát, tác giả bắt đầu nghe thấy. Đó là âm thanh của tiếng chim chiền chiện vang vọng trời. Chim chiền chiện thường xuất hiện nhiều vào mùa xuân. Hình ảnh chim “hót chi mà vang trời” thể hiện sự vui vẻ của cảnh vật và của chính nhà thơ. Cảnh vật đẹp đến thế nên nhà thơ muốn ôm trọn vào lòng. Muốn nhặt từng giọt long lanh của đất trời. “Giọt long lanh” có thể là giọt sương sớm, cũng có thể là tiếng chim hót được nhà thơ viết theo một cách chơi chữ tài tình. Hiểu theo cách nào thì cũng đủ để người đọc cảm nhận được sự quý trọng của tác giả Thanh Hải đối với cảnh đẹp thiên nhiên.
Sau khi trải qua trải nghiệm với vẻ đẹp của thiên nhiên, tác giả cảm nhận sự tươi mới của mùa xuân đất nước qua hình ảnh của những chiến sĩ, những người nông dân đang làm việc trên cánh đồng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao…
Trong khổ thơ này, mặc dù tác giả không nhắc đến màu xanh nhưng chúng ta vẫn thấy màu xanh tràn ngập. Đó là màu xanh của lá cây che kín người lính, là màu xanh của mùa xuân trên cánh đồng. Mùa xuân, người lính ra chiến trường, người nông dân ra đồng cày cấy, trở thành hậu phương vững chắc. Mỗi người mỗi công việc nhưng tất cả đều hối hả, xôn xao. Họ tìm niềm vui trong công việc. Chính họ là người mang mùa xuân đến cho Tổ quốc. Đoạn thơ cuối cùng ý muốn nói mùa xuân vẫn tiếp tục mãi mãi.
Đất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
Câu thơ là sự tự hào của tác giả về đất nước. Qua hơn bốn nghìn năm, dân tộc đã trải qua biết bao gian khó. Tuy nhiên, tinh thần dân tộc vẫn giúp chúng ta tiến lên. Tác giả so sánh đất nước với ngôi sao, vẫn sáng trên bầu trời đêm. Dù khó khăn, đất nước vẫn tiến lên phía trước.
Trước niềm tự hào về đất nước, nhà thơ muốn trở thành con chim, hoa, nốt nhạc để hiến dâng cho cuộc đời. Ước mơ đơn giản nhưng vĩ đại:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Những ước mong của nhà thơ dường như rất giản dị nhưng chính những điều đó tạo nên vẻ đẹp của cuộc sống, làm nên một bản hòa ca với những âm thanh trong trẻo. Thật đẹp bởi tâm hồn của người làm thơ. Thật đáng quý khi ở trong tình cảnh như vậy mà vẫn muốn hy sinh cho Tổ quốc. Mong ước của tác giả có lẽ cũng là mong ước chung của nhiều người.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
Mỗi người chúng ta đều là một mùa xuân nhỏ. Từng mùa xuân nhỏ ấy lặng lẽ dâng cho cuộc đời một mùa xuân lớn, một mùa xuân chung cho tất cả. Không cần phải là những vĩ nhân, chỉ cần là những người dân bình thường sống vì quê hương, Tổ quốc thì dù tóc xanh hay bạc cũng đã góp phần tạo nên mùa xuân.
Kết thúc bài thơ, một khúc hát quen thuộc của Huế vang lên. Nếu Bác Hồ muốn nghe một bản dân ca trước khi ra đi, thì ở đây tác giả cũng hát cho vang khúc ca xứ Huế. Điều đó thể hiện tình yêu bất tận của ông dành cho quê hương:
Mùa xuân ta xin hát
Khúc Nam ai, Nam Bình
Nước non ngàn dặm tình
Nước non ngàn dặm mình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Những tâm tư sâu sắc, tác giả đã dành vào những dòng thơ. Người ta thường nói rằng lời của người trước khi ra đi là chân thành nhất. Thông qua những câu thơ của Thanh Hải, đọc giả cũng cảm nhận được sự chân thành trong tâm hồn ông. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ mang đến cho người đọc sự ý nghĩa về cuộc sống, làm cho con người ta khao khát niềm vui sống mãnh liệt. Mặc dù nói về một mùa xuân nhỏ bé nhưng lại thể hiện được tình cảm lớn lao của con người, tác giả đã để lại trong lòng đọc giả những cảm xúc sâu sắc.
Phân tích về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Mùa xuân, với sức sống của thiên nhiên và đất trời, luôn là nguồn cảm hứng cho thi ca. Trong văn hào thi ca Việt Nam, chúng ta đã biết đến nhiều tác phẩm về mùa xuân như “Vội vàng” của Xuân Diệu, “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử, “Mùa xuân xanh” của Nguyễn Bính... Và trong số đó, không thể không kể đến “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
Bài thơ được viết vào năm 1980, khi tác giả đang phải chiến đấu từng giây từng phút để giữ lấy sự sống. Mùa xuân là thời điểm mà thiên nhiên đang trải qua sự biến đổi để chào đón sự sống mới, nhưng lúc này nhà thơ lại phải đối mặt với nỗi đau của bệnh tật. Điều này khiến ta nhớ đến “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử, một bài thơ viết trong những ngày cuối cùng của cuộc đời. Thanh Hải cũng vậy. Dường như ông dành từng khoảnh khắc cuối cùng để hy sinh, để sống với văn chương.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh thiên nhiên mùa xuân ở xứ Huế với gam màu tươi sáng, âm thanh trong lành, tràn đầy sức sống.
“Nổi bật giữa dòng sông xanh,
Một bông hoa tím biếc”.
Động từ “nổi bật” đầu tiên đã khiến người đọc trở nên chú ý và hứng thú. Câu thơ càng trở nên đẹp hơn với những hình ảnh tiếp theo. Màu tím của bông hoa nổi bật giữa màu xanh bao la của dòng sông. Câu thơ này đã thể hiện sức sống, sự bừng tỉnh của thiên nhiên, của đất trời. Bằng cách sử dụng kỹ thuật chấm phá, tác giả đã tạo ra điểm nhấn cho bức tranh. Mặc dù bông hoa chỉ xuất hiện một mình, nhưng nó không cô độc. Nó thể hiện sự sống, màu sắc, và thu hút sự chú ý của người xem, hoàn toàn khác biệt so với “Củi một cành trôi lạc mấy dòng” (Tràng giang – Huy Cận). Màu sắc thường đi kèm với âm thanh. Tiếng chim chiền chiện hót vang trời đã mang lại sự sôi động, tươi mới cho không gian xung quanh. Tiếng chim ngân nga, rộn ràng, kéo theo mùa xuân. Không khí hân hoan của mùa xuân đã làm nhà thơ không khỏi bồi hồi, xúc động khi viết những dòng thơ đầy hứng khởi:
“Từng giọt sương long lanh rơi
Tôi vươn tay, tôi bắt lấy”
Một hình ảnh thơ nhẹ nhàng, lãng mạn. Hành động “vươn tay”, “bắt lấy” đã thể hiện sự trân trọng, quý trọng. Tác giả đã lấy “từng giọt sương long lanh rơi” đủ để thấy ông yêu khoảnh khắc này biết bao. Nhà thơ đã bắt đầu bức tranh nhẹ nhàng này bằng dòng sông xanh, bông hoa tím, tiếng chim hót và với tất cả tình yêu dành cho nơi này, cho những ngày còn lại của mình.
Khổ thơ thứ hai vẫn là một bức tranh về thiên nhiên mùa xuân mà các tác giả đã gửi vào đó với niềm tin vào tương lai rộng mở và sự vững chãi của đất nước:
“Mùa xuân ta cầm súng,
Đầy lúa chín bên vai.
Mùa xuân ta ra đồng
Đầy lúa vàng trải mạ.”
Đọc bốn câu thơ này, ta cảm nhận được rằng mùa xuân dường như là mùa của sản xuất, của chiến đấu. “Lúa” ở đây là biểu tượng cho sự thịnh vượng, là biểu hiện của sức sống đang bùng nổ. Có thể người lính ở đây mang theo vai những cánh đồng lúa chín hay mang theo sứ mệnh về một đất nước tự do? Dù hiểu theo cách nào thì ý nghĩa của câu thơ vẫn là đẹp đẽ. Cùng với sự gian khổ của người chiến sĩ, người nông dân cũng đóng góp bằng mồ hôi và công lao của mình để làm đẹp cho quê hương bằng màu vàng của lúa mạ. Như vậy, máu và mồ hôi như đang cùng nhau lao động, cùng nhau chiến đấu để làm đẹp, gìn giữ và bảo vệ quê hương, đất nước. Tất cả mọi người bước vào mùa xuân với tinh thần hăng hái, phấn khởi và đầy nhiệt huyết:
“Mọi việc đều như vội vã
Mọi việc đều như rộn ràng”
Hai từ “vội vã”, “rộn ràng” khiến người đọc vừa cảm nhận sự khẩn trương, gấp gáp lại vừa thấy ồn ào, náo nhiệt. Hai câu thơ này như làm cho bài thơ trở thành một bản nhạc mùa xuân vui vẻ và hứng khởi.
Từ không khí ấy, nhà thơ đã thể hiện tâm niệm đầy nhiệt huyết nhưng cũng chứa đựng triết lý nhân sinh của mình. Trước hết, nhà thơ muốn hóa thân thành “chim hót” để mang lại âm thanh trong trẻo, tươi mới. Rồi ông lại muốn trở thành “một cành hoa” để làm đẹp thêm cho cuộc sống. Cuối cùng, ông muốn trở thành “nốt trầm”, nhập tâm hồn vào “bản hòa ca” tươi vui của đất nước. Cả ba ước nguyện đều là những ước nguyện bình dị nhưng ẩn chứa khát vọng sống mãnh liệt của nhà thơ. Từ khát vọng ấy, nhà thơ muốn hiến thân cho cuộc đời:
“Một mùa xuân nhỏ nhắn
Lặng lẽ dâng cho cuộc sống
Dù là tuổi thanh xuân
Dù là khi tóc bạc phơ”
“Nhỏ nhắn” và “lặng lẽ” ở đây là cách diễn đạt khiêm tốn, đậm chất chân thành. Tố Hữu từng viết “Sống là cho, không chỉ nhận lấy riêng mình” và “dành cho cuộc sống” ở đây là lẽ sống cao quý như vậy. Ông hiến dâng cho Tổ quốc từ khi còn trẻ cho đến những ngày cuối cùng trên giường bệnh. Nhà thơ dường như muốn dành cả đời mình để hiến dâng cho đất nước. Khổ thơ như một lời nhắc nhở nhà thơ dành cho bản thân.
Ở khổ thơ cuối cùng, từ tình yêu thiên nhiên, nhà thơ đã nâng lên thành khúc ca ca ngợi Tổ quốc:
“Mùa xuân ơi, tôi hát
Khúc Nam ai, khúc Nam bình
Nước non muôn dặm mình
Nước non muôn dặm tình
Điệu nhạc trước đất Huế”
“Nam ai”, “Nam bình” là khúc hát quen thuộc của người dân xứ Huế, còn “phách tiền” là một loại đạo cụ dân tộc để làm nhạc đệm cho khúc hát này. Như vậy, Thanh Hải đã sử dụng chất liệu dân gian quen thuộc để viết nên câu thơ nhẹ nhàng, tình cảm. Đoạn thơ đã diễn tả được tình cảm mà nhà thơ dành cho xứ Huế, đó là “ngàn dặm mình”, “ngàn dặm tình” dành cho xứ Huế thân thương.
Có thể nói, với “Mùa xuân nho nhỏ”, Thanh Hải đã đóng góp một phần không nhỏ làm nên thành công của thơ ca dân tộc. Bài thơ không chỉ thể hiện được sự tinh tế cũng như những chiêm nghiệm sâu sắc của tác giả mà còn truyền đến cho người đọc tình yêu quê hương đất nước mình.
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ hay nhất
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 1
Trong bài thơ Con chim chiếc lá, Tố Hữu có viết: “Nếu là con chim, con chim phải hót/ Nếu là chiếc lá chiếc lá phải xanh/ Lẽ nào vay mà không trả/Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”. Và lẽ sống cao đẹp ấy cũng được nhà thơ Thanh Hải thể hiện thật cảm động trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Bài thơ được viết vào trước lúc nhà thơ giã biệt cuộc đời chỉ khoảng một tháng, để thể hiện niềm yêu thiết tha với cuộc sống, đất nước, quê hương và ước nguyện cao đẹp của tác giả.
Về nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ”, được hiểu theo nghĩa thực là nói về mùa đầu tiên trong một năm, với sự tươi đẹp, tràn trề sức sống của đất trời, là cái mùa mà ông hoàng thơ tình Xuân Diệu cả một đời trăn trở, nuối tiếc. Thế nhưng ý nghĩa của nhan đề không chỉ dừng lại ở nghĩa thực mà ở đây nó còn chỉ phần tuổi trẻ đẹp đẽ nhất của mỗi con người, hoặc cũng là để chỉ phần đẹp đẽ nhất trong tâm hồn con người, cùng với những khao khát được dâng hiến được dâng hiến cái mùa xuân, phần đẹp đẽ nhất cuộc đời của mình cho mùa xuân lớn của cuộc đời. Hai từ “mùa xuân” đứng bên cạnh từ “nho nhỏ” thể hiện thái độ khiêm nhường, và vô cùng chân thành của nhà thơ Thanh Hải, làm nổi bật chủ đề của tác phẩm.
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay hứng về”
Ở khổ thơ đầu ta thấy hiện lên bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, thanh mát với những gam màu sắc hài hòa cộng hưởng với âm thanh vang vọng rộn rã báo hiệu một mùa xuân rất sống động, trẻ trung. Bằng bút pháp chấm phá chỉ gợi chứ không tả thường thấy trong thi ca Việt Nam, nhà thơ Thanh Hải đã vẽ ra bức tranh thiên nhiên mùa xuân chỉ bằng một “dòng sông xanh” mang lại cảm giác hiền hòa, trong trẻo, thanh khiết của mùa xuân, cùng với “một bông hoa tím biếc”, khác với vẻ buồn mộng mơ thường thấy, thì màu “tím biếc” trong bài thơ của Thanh Hải lại khắc họa một cách rõ nét về sự thay đổi của cảnh một thiên nhiên, sự biến đổi của đất trời, từ màu xanh sang màu tím, nhấn mạnh sự rực rỡ, thanh nhã khi mùa xuân đến. Bông hoa ấy cũng là đại diện cho muôn hoa đang khoe sắc, vẽ ra một khung cảnh thanh bình và tĩnh lặng vô cùng. Và giữa một dòng sông xanh, sông xanh vì màu nước hay vì màu trời, cũng đều gợi ra một khoảng trời quang đãng, trong xanh. Và trên đó người ta nhìn thấy chú chim chiền chiện bay lượn, nhào lộn vẽ ra những nét rất vui nhộn, rất thần tình, giữa khung cảnh nên thơ, nước xanh biếc, hoa tím biếc, trời thăm thẳm thì tiếng hót của chú chim lại càng trở nên khoáng đạt, rộng rãi và vang vọng hơn. Thể hiện sức sống mãnh liệt, tràn ngập đang lan tràn trong không gian, đến mức âm thanh ấy dường như thánh thót đọng lại thành từng giọt “long lanh” trong tâm hồn tác giả, khiến ông xúc động muốn đưa đôi tay hứng về, như hứng lấy cái mùa xuân tươi đẹp của xứ Huế. Và trước sự tươi đẹp của bức tranh nhà thơ đã bộc lộ cảm xúc của mình một cách rất mãnh liệt bằng từ cảm thán “Ơi” thể hiện sự hào hứng, phiêu bồng cùng chú chim nhỏ giữa khung cảnh mùa xuân, chứa một xúc cảm gì đó rất lãng mạn, rất thi sĩ.
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương lúa
Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Vững vàng phía trước”
Sau những vần thơ đầy cảm xúc vui tươi về mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ Thanh Hải bắt đầu nói về mùa xuân của đất nước với những phương diện khác nhau. Có thể thấy rõ rằng mùa xuân của đất nước được tạo nên từ hai nhiệm vụ cơ bản ấy là nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của “mùa xuân người cầm súng” và nhiệm vụ xây dựng đất nước của “mùa xuân người ra đồng”. Hình ảnh ẩn dụ “lộc” và phép điệp từ này, khiến người đọc liên tưởng đến khí thế chiến đấu và lao động khẩn trương, hăng hái trên mảnh đất quê hương. Đối với người lính chiến hình ảnh “lộc” trước hết là để chỉ những nhành cây ngụy trang đeo trên lưng người lính, thứ hai chính là để chỉ thành quả cách mạng vẻ vang mà người lính đi chiến đấu bao năm đạt được. Còn đối với người lao động, thì “lộc” chính là để chỉ những thành quả quý giá trong suốt quá trình lao động sản xuất. Nếu thành quả gắn với người lính là sự tự do, độc lập, hạnh phúc của dân tộc, thì thành quả gắn với người lao động chính là sự ấm no, sung túc, giàu có, là sự đổi mới là sức xuân đang dâng trào mãnh liệt trên quê hương. Có thể nói rằng chiến đấu và xây dựng đất nước đã là hai nhiệm vụ, hai yếu tố song hành cùng với nhau trong suốt hơn 4000 năm văn hiến lịch sử của dân tộc. Mùa xuân của đất nước đã được dựng lên từ cuộc đời từ mùa xuân của biết bao nhiêu thế hệ đi trước, có vất vả, có gian lao, của những con người không ai nhớ mặt đặt tên, của biết bao trai gái, già trẻ. Để cuối cùng ta có một đất nước xuân sắc, trường tồn sáng mãi như những vì sao, vững vàng tiến bước về phía trước, một đất nước đẹp hiên ngang, rực rỡ huy hoàng, một đất nước của những con người đảm đang, trung hậu, kiên cường. Bên cạnh đó phép so sánh “Đất nước như vì sao” còn thể hiện lòng tự hào, yêu thương của Thanh Hải với dải đất hình chữ S, nâng tầm Tổ quốc sánh ngang với tầm vóc vũ trụ, đẹp đẽ, rực rỡ và vĩ đại, khiến người người thiết tha ngưỡng mộ, tự hào.
“Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Một nốt trầm xao xuyến
Ta hát trong hoà ca
Mùa xuân, mùa xuân
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Mùa xuân mùa xuân”
Ở hai khổ thơ trên chính là ước nguyện là tấm lòng khao khát dâng hiến cho cuộc đời của nhà thơ Thanh Hải, mà có lẽ đâu đó trong bài hát Tự nguyện ta đã từng nghe có những câu rất hay “Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm Là người, tôi sẽ chết cho quê hương’, cũng mang cùng một tinh thần, một ý thức như của tác giả Thanh Hải. Nhà thơ muốn làm chú chim để thỏa sức bay lượn, tặng cho đời những tiếng hót vui tai, những âm thanh tuyệt diệu, tô điểm thêm cho bức tranh cuộc sống muôn màu. Nhà thơ muốn làm một nhành hoa để cho đời thứ hương sắc trong trẻo như bông hoa tím biếc, mọc giữa dòng sông xanh, làm cho cuộc đời, làm cho mùa xuân thêm đẹp đẽ, tươi sáng hơn. Và dẫu là cánh chim hay nhành hoa thì đều là những vật vô cùng nhỏ bé, là một “nốt trầm xao xuyến” hòa vào bản giao hưởng mùa xuân, là một mùa xuân nho nhỏ góp vào trong mùa xuân lớn của cuộc đời của đất nước. Ước vọng của nhà thơ Thanh Hải thật giản đơn, thật khiêm nhường, sự chân thành tuyệt đối, thể hiện lòng yêu cuộc đời tha thiết, mãnh liệt, thể hiện vẻ đẹp trong tâm hồn của một thi nhân đã ở tuổi gần đất xa trời, nhưng tâm hồn vẫn trong trẻo và xuân sắc vô cùng.
“Mùa xuân tôi xin hát
Khúc Nam Ai Nam Bằng
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Đất Huế nhịp phách tiền”
Thanh Hải đã kết thúc bài thơ bằng những vần thơ gợi nhớ về xứ Huế mơ mộng. Tâm hồn thi sĩ được cất cao, bay bổng, yêu đời hơn nhờ những điệu Nam Ai, Nam Bình ngọt ngào, thể hiện sự gắn bó tha thiết với quê hương khi mở đầu tác phẩm là mùa xuân xứ Huế và kết thúc là một điệu hò đậm chất Huế thân yêu.
Mùa xuân nho nhỏ là một bài thơ rất hay, bởi âm điệu trầm bổng, ngân nga, câu từ giản dị nhưng sâu sắc. Bộc lộ được tấm lòng yêu mến mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước, và những khát khao cháy bỏng, mãnh liệt được dâng hiến hết cái phần đẹp đẽ, một mùa xuân nho nhỏ mang tên Thanh Hải cho cuộc đời này bằng những xúc cảm chân thành, tha thiết, khiêm nhường, giản dị của một con người sắp đi xa. Và có lẽ rằng tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ chính là cống hiến, chính là mùa xuân mà tác giả đã để lại cho đời, cho nền văn học Việt Nam một cách chân thành và đáng quý nhất với vai trò là một thi nhân.
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 2
Thanh Hải là một nhà thơ của xứ Huế mơ mộng, có công xây dựng nền cách mạng miền Nam từ những ngày đầu “Mùa xuân nho nhỏ” sáng tác năm 1980 khi ông đang nằm trên giường bệnh và không lâu sau ông qua đời. Bài thơ là tiếng lòng, ước nguyện cống hiến chân thành, tha tiết của ông. Đồng thời tác phẩm thể hiện niềm tha thiết mến yêu cuộc đời, quê hương đất nước của một trái tim dạt dào cảm xúc trữ tình.
Mỗi tác giả gửi vào tranh thơ của mình những cảm xúc riêng mang đậm cách cảm cách nghĩ về đề tài đã lựa chọn. Với Thanh Hải ông đã lựa chọn hình ảnh mùa xuân xứ Huế, mùa xuân đất nước đang đi lên và phát triển để nói lên tiếng lòng, ước nguyện cống hiến của mình.
Bức tranh xuân ở Huế được Thanh Hải mô tả như sau:
“Giữa dòng sông xanh biếc
Em hoa tím xinh đẹp
Chim hót, vang bầu trời
Khắp nơi thanh bình vui'
Bức tranh xuân ở Huế mở ra với những đặc điểm độc đáo: dòng sông xanh, hoa tím, tiếng chim hót. Tác giả sử dụng từ “giữa” đưa cảnh vật trở nên sống động. Bông hoa tím có thể là hoa súng hoặc lục bình đang nở rộ trên mặt nước sông Hương. Sự kết hợp màu tím và xanh tạo ra bức tranh xuân nhẹ nhàng và đẹp mắt. Bức tranh không chỉ có hình mà còn có âm. Tiếng chim hót tạo ra không khí rộn ràng và vui vẻ. Chỉ với bốn câu thơ, Thanh Hải đã vẽ lên bức tranh xuân đẹp đẽ và sâu lắng, truyền đạt tiếng lòng của nhà thơ.
“Từng giọt âm thanh tràn
Đón chúng bằng lòng mãnh liệt'
Những giọt âm thanh tràn ngập có thể là giọt mưa xuân, nắng xuân, hoặc sương xuân lưu lại trên lá cây. Nhưng trong lời thơ này, chúng có thể là tiếng chim vang lên. Tác giả đánh giá cao từng giọt âm thanh, vẻ đẹp tinh tế của thiên nhiên.
Trước vẻ đẹp thiên nhiên, Thanh Hải mở rộng trái tim để cảm nhận mùa xuân của đất nước như sau:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc nắm đầy trên vai
Mùa xuân người ra đồng
Lộc phủ dày ruộng đồng
Tất cả đều như hối hả
Tất cả đều như sôi động”
Chủ đề “mùa xuân” liên kết với hai hình ảnh: người cầm súng và người ra đồng – biểu tượng cho hai nhiệm vụ quan trọng của đất nước trong những năm 1980 là bảo vệ tổ quốc và lao động xây dựng đất nước. Thanh niên nhập ngũ hoặc lính trên chiến trường đều đang tích cực chuẩn bị. Họ mang trên vai lá ngụy trang như đang đem mùa xuân ra chiến trường. Nông dân ra đồng trồng cây cũng mang theo mùa xuân ra cánh đồng bằng cánh tay và lao động. Từ “lộc” và các từ “hối hả, sôi động” miêu tả tinh thần của cả dân tộc khi bước vào mùa xuân mới.
“Đất nước hàng nghìn năm
Vất vả và khó nhọc
Đất nước như vì sao
Cứ tiến lên phía trước'
Thanh Hải suy ngẫm về đất nước trong lịch sử hiện tại và tương lai. Dân tộc đã trải qua nhiều biến cố từ thời kì hưng thịnh đến suy vong. Đất nước lấp lánh như những vì sao trên bầu trời bằng những thành tựu trong lịch sử. Đất nước đang tiến lên tương lai dựa trên lịch sử hàng nghìn năm. “Cứ tiến lên” như một lời kêu gọi không ngừng tiến về phía trước mà không bị ngăn cản.
Trong sắc xuân tươi đẹp của đất trời, Thanh Hải cảm nhận được một mùa xuân đang trỗi dậy từ chính tâm hồn - xuân của lòng người, của sự cống hiến, hi sinh.
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến'
Đoạn thơ thể hiện khát vọng được hoà nhập, được cống hiến những điều tốt đẹp cho cuộc đời chung. Niềm mong ước của ông thật giản dị trân thành được thể hiện qua những hình ảnh “con chim, cành hoa, nốt trầm”. Đây là những hình ảnh gần gũi, nhỏ bé giữa thiên nhiên, cuộc sống. Hình ảnh ẩn dụ đặc sắc cho thấy mong ước của tác giả dược cống hiến một phần công sức nhỏ của mình để làm vui, làm đẹp, điểm tô cho cuộc sống, cho thế giới tâm hồn mỗi người. Đại từ nhân xưng “ta” mang thông điệp của tác giả. Ta ở đây là Thanh Hải là mọi người. Ông nói thay tiếng lòng của bao người dân Việt Nam về ước mong giản dị nhẹ nhàng được cống hiến cho cuộc đời chunh những nét đẹp riêng :
“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”
Hình ảnh ẩn dụ đặc sắc đầy sáng tạo “ một mùa xuân nho nhỏ” mang tâm niệm của tác giả: mỗi người hãy là một mùa xuân nhỏ góp phần làm nên mùa xuân lớn của đất nước. Cống hiến một cách trân thành tha thiết không phô trương, không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp. Đặt trong hoàn cảnh ra đời của bài thơ khiến ta càng trân trọng hơn một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc đời yêu cuộc sống.
“Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam Bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế”
Điệu Nam ai hò sáu nhịp tiếng ai oán bi thương, điệu Nam Bình hò ba nhịp tiếng ca dịu dàng, trìu mến. Đây chính là nét đặc trưng của làn điệu xứ Huế. Thanh Hải như muốn sống mãi với điệu hò quê hương.
Bài thơ mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải được viết theo thể thơ năm chữ nhạc điệu trong sáng gần gũi gợi hình gợi cảm qua đó nói lên tiếng lòng trân thành tha thiết của nhà thơ, mong muốn được cống hiến một phần công sức nhỏ bé của mình vào công cuộc xây dựng đất nước. Đặt trong hoàn cảnh khi ông đang nằm trên giường bệnh ta càng cảm thấy trân trọng một tâm hồn thơ tha thiết mến yêu cuộc đời yêu quê hương đất nước.
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 3
Núi Ngự sông Hương là quê hương thân yêu của nhà thơ Thanh Hải. Ông là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Mồ anh hoa nở, Những đồng chí trung kiên, Mùa xuân nho nhỏ... là những bài thơ đặc sắc nhất của Thanh Hải.
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được ông viết vào năm 1980, trong khung cảnh hòa bình, xây dựng đất nước. Một hồn thơ trong trẻo. Một điệu thơ ngân vang. Đất nước vào xuân vui tươi rộn ràng.
Sáu câu thơ đầu như tiếng hát reo vui đón chào một mùa xuân đẹp đã về. Trên dòng sông xanh của quê hương mọc lên 'một bông hoa tím biếc'. Động từ 'mọc' nằm ở vị trí đầu câu thơ gợi tả sự ngạc nhiên vui thú, một niềm vui hân hoan đón chào tín hiệu mùa xuân:
Mọc giữa dòng sông xanh,
Một bông hoa tím biếc.
'Bông hoa tím biếc' ấy chỉ có thể là hoa lục bình, hoặc hoa súng mà ta thường gặp trên ao hồ, sông nước làng quê:
Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm
Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng
Hoa lục bình tím cả bờ sông...
(Trở về quê hương - Lê Anh Xuân)
Màu xanh của nước hòa quyện với màu 'tím biếc' của hoa tạo nên bức tranh xuân đẹp và sâu lắng. Nhìn lên bầu trời, nhà thơ hạnh phúc lắng nghe tiếng chim chiền chiện hót - Chim chiền chiện, bạn thân của người nông dân. Từ 'ơi' biểu lộ niềm vui mãnh liệt khi nghe chim hót:
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời.
Hai tiếng 'hót chi' như âm nhạc thân thương của người dân Huế được tác giả sử dụng để diễn tả mối quan hệ chặt chẽ giữa con người và tự nhiên. Chim chiền chiện hót chào đón mùa xuân. Tiếng chim vang vọng, làm rộn ràng cả bầu trời mang đến niềm vui bất tận. Nhìn dòng sông, ngắm hoa tươi, nghe tiếng chim hót, nhà thơ tràn ngập hạnh phúc:
Từng giọt nước long lanh rơi
Tay tôi đưa ra hứng
'Giữ tay... nhặt' là một cử động khiêm nhường đầy tôn trọng, thể hiện cảm xúc sâu xa. 'Giọt nước lấp lánh' là sự kết hợp tưởng tượng đầy tinh tế. Có phải là giọt sương mai, hay là giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện? Sự chuyển đổi cảm giác (thính giác - thị giác) đã tạo nên hình khối thẩm mỹ của âm thanh.
Tóm lại, chỉ với ba nét vẽ: dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót..., Thanh Hải đã vẽ nên một bức tranh xuân đẹp tươi và đáng yêu vô cùng. Đó là vẻ đẹp và sức sống phong phú của đất nước vào mùa xuân. Bốn câu thơ tiếp theo nói về mùa xuân sản xuất và chiến đấu của nhân dân ta. Cấu trúc thơ song hành để nêu bật hai nhiệm vụ chiến lược ấy:
Mùa xuân người cầm súng
Lộc trên lưng đầy đặc
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
'Lộc' là những chồi non, cành biếc mơn mởn. Khi mùa xuân về cây cối nảy lộc. 'Lộc' trong tình huống văn cảnh này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của đất nước. Người lính mang trên vai vành lá ngụy trang xanh biếc, mang theo sức sống của mùa xuân, sức mạnh của dân tộc để bảo vệ Tổ quốc.
Người nông dân mang mồ hôi và công lao cần cù làm nên màu xanh cho ruộng đồng, 'trải dài nương mạ' bát ngát quê hương. Ý thơ rất sâu sắc: máu và mồ hôi của nhân dân đã góp phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi.
Cả dân tộc bước vào mùa xuân với sự phấn khích và hăng hái:
Tất cả như dậy sóng
Tất cả như huyên náo.
'Dậy sóng' tức là trở nên sôi động, sôi nổi, hăng hái. 'Huyên náo' có nghĩa là có nhiều âm thanh rối bời, làm cho môi trường trở nên náo động; trong ngữ cảnh của câu thơ, 'huyên náo' kết hợp với thông điệp 'tất cả như... ' tạo ra một giai điệu vui tươi, mạnh mẽ và khác biệt. Đó chính là bài hát của Mùa Xuân trong thời đại của Hồ Chí Minh. Đoạn văn tiếp theo thể hiện suy nghĩ của nhà thơ về quê hương và nhân dân:
Đất nước hàng nghìn năm
Vất vả nhưng không ngừng
Đất nước tựa như ngôi sao
Vẫn luôn tiến lên phía trước.
Lịch sử của đất nước kéo dài hàng ngàn năm, với những thăng trầm, với những khó khăn và gian khổ 'vất vả nhưng không ngừng'. Trong quãng thời gian dài đó, những người dân Việt Nam qua từng thế hệ đã dốc hết công sức, máu mủ và nước mắt, lòng yêu nước và tinh thần gan dạ để xây dựng và bảo vệ quê hương. Dân tộc ta hiếu học và đạo đức.
Bốn nghìn năm xây dựng quốc gia đã làm sáng tỏ tinh thần văn hiến của Đại Việt, khẳng định sức mạnh của Việt Nam. Câu thơ 'Đất nước tựa như ngôi sao' là một hình ảnh so sánh đẹp và ý nghĩa. Sao là nguồn sáng lấp lánh, là vẻ đẹp của bầu trời, là điểm tựa vững chắc trong không gian và thời gian. So sánh đất nước với vì sao là biểu lộ niềm tự hào về đất nước Việt Nam anh hùng, giàu đẹp. Hành trang tiến về tương lai của dân tộc ta không thể bị bất kỳ sức mạnh nào ngăn cản: 'Vẫn luôn tiến lên phía trước'.
Ba từ 'vẫn luôn tiến' thể hiện sự quyết tâm, lòng tin và ý chí kiên cường của dân tộc để xây dựng một Việt Nam phồn thịnh, mạnh mẽ. Sau những suy tư là điều tâm niệm của Thanh Hải. Đầu tiên là sự nguyện cầu được thể hiện:
Chúng ta làm con chim hót
Chúng ta làm một cành hoa
Chúng ta hòa mình vào bản ca
Một nốt trầm xúc động.
'Con chim hót' gọi mùa xuân về, mang lại niềm vui cho con người. 'Một cành hoa' tô điểm cuộc sống, làm đẹp cho thiên nhiên, sông núi. 'Một nốt trầm' trong bản hòa ca êm đềm để làm xúc động lòng người, khích lệ nhân dân. 'Con chim hót', 'một cành hoa', 'một nốt trầm...' là ba hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho vẻ đẹp, niềm vui, và tinh thần của đất nước và con người Việt Nam. Đối với Thanh Hải, sự hòa mình là để đóng góp, phục vụ cho một mục đích cao cả:
Một mùa xuân bé nhỏ
Lặng lẽ dâng hiến cho cuộc sống
Dù là tuổi thanh xuân
Dù là khi tóc bạc phơ.
Lời thơ tâm tình sâu sắc. Mỗi người hãy trở thành 'một mùa xuân nhỏ bé' để tạo nên mùa xuân bất diệt của quê hương. Mỗi người đều cần góp phần vào cuộc sống. 'Mùa xuân nhỏ bé' là một biểu tượng sáng tạo, đích thực về ý tưởng: 'Mỗi cuộc đời đã làm nên núi sông ta' (Nguyễn Khoa Điềm). 'Nhỏ bé' và 'lặng lẽ' là biểu hiện của sự khiêm nhường, lòng thành. 'Dâng hiến cho cuộc sống' là nguyên tắc sống cao quý, tinh thần lớn lao. Vì 'Sống là cho, không chỉ nhận lấy cho bản thân' (Tố Hữu).
Sống hết mình, trung thành với đất nước, dành cả cuộc đời phục vụ quê hương, từ khi còn trẻ trung 'tuổi hai mươi' cho đến khi già lão 'tóc bạc'. Thơ đẹp nằm ở sự chân thành của cảm xúc. Thanh Hải đã diễn đạt những lời can đảm của mình. Ông đã sống đúng với lời thơ của mình, tâm tình chân thành. Khi đất nước đang phải đối mặt với âm mưu phân chia từ Mỹ - Diệm và bè lũ tay sai, ông hoạt động ngầm trong vùng địch, khơi dậy phong trào cách mạng, không ngại nhìn thấy cảnh máu chảy và người chết. Càng đáng cảm kích hơn là bài thơ Mùa xuân nhỏ bé được ông sáng tác khi ông đang nằm trên giường bệnh, chỉ một tháng trước khi ông qua đời.
Thanh Hải đã sử dụng phương pháp ngôn ngữ tinh tế: 'Chúng ta làm... chúng ta làm... chúng ta hòa mình vào...', 'dù là tuổi... dù là khi... ' đã tạo ra âm điệu thơ, âm vang tâm hồn, sâu lắng, nỗi lòng được vẽ sâu và nhấn mạnh. Người đọc sẽ cảm động trước một giọng điệu thơ lãng mạn, ấm áp như thế. Có thể coi đoạn thơ này như những lời tâm sự chân thành của ông.
Khổ thơ cuối cùng là âm nhạc của tình yêu thương:
Mùa xuân – ta muốn hát ca
Vùng Nam tiến, Bắc bình
Nước non hàng nghìn dặm bao la
Nước non hàng nghìn dặm tình thương
Nhịp chạy trước đất Huế.
Cả Nam ai và Nam bình đều là hai bản nhạc dân ca Huế nổi tiếng từ hàng trăm năm qua. Phách tiền là một loại nhạc cụ dân tộc dùng để đánh nhịp cho lời ca, âm thanh của đàn tranh và đàn tam thập lục. Câu thơ 'Mùa xuân ta muốn hát' thể hiện sự mong mỏi và hồi hộp của nhà thơ đối với quê hương yêu dấu trong mùa xuân. Quê hương của chúng ta trải dài hàng nghìn dặm, đầy ắp tình yêu thương. Đó là 'nghìn dặm của chúng ta', 'nghìn dặm của tình yêu' đối với vùng non nước và xứ Huế quê hương thân thương! Câu thơ của người con Huế thật sự là 'đắng ngắt'.
Mùa xuân là chủ đề truyền thống trong thơ dân tộc. Thanh Hải đã đóng góp cho thơ dân tộc một bài thơ xuân đẹp, chứa đựng tình nghĩa sâu sắc. Dù chỉ có năm chữ, giọng thơ của ông đôi khi mạnh mẽ, đôi khi đầy cảm xúc. Ngôn ngữ thơ của ông sáng sủa và biểu cảm, giàu hình ảnh và ý tưởng. Các kỹ thuật văn học như so sánh, ẩn dụ, song hành đối xứng, điệp ngữ... được sử dụng một cách tài tình, khéo léo.
Tình yêu của mùa xuân luôn liên quan đến tình yêu đất nước, quê hương mà Thanh Hải đã diễn đạt một cách sâu sắc, cảm động. Mỗi cuộc đời cần phải là một mùa xuân. Đất nước của chúng ta sẽ mãi mãi là những mùa xuân tươi đẹp.
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 4
Trong thời kỳ đất nước đang phải đấu tranh chống lại Mỹ, Thanh Hải đã trở thành một nhà thơ trưởng thành. Hòa mình vào nhịp điệu hùng hồn của dân tộc, Thanh Hải đã sáng tác những tác phẩm riêng về con người của đất nước trong thời kỳ này. Năm 1980, sau năm năm đấu tranh sục sôi, khi đang nằm trên giường bệnh, ông đã viết ra những bài thơ sôi động, nhiệt huyết về đất nước. Đó chính là bài thơ đặc trưng của thời kỳ thơ ca Việt Nam này: “Mùa xuân nho nhỏ”.
Mở đầu với hình ảnh của mùa xuân, tôi nhìn thấy một bức tranh tươi sáng:
Nổi bật giữa dòng nước xanh biếc
Là một bông hoa tím ngát
Chim hót lên vang xa xôi
Làm trái tim người rộn ràng
Những giọt sương long lanh rơi
Tôi vươn tay ra, hứng lấy.
Bắt đầu từ “Nổi bật' cùng từ “là một”, câu thơ không chỉ mô tả một bông hoa tím rực sáng giữa dòng nước xanh, mà còn thể hiện quá trình tồn tại và phát triển của nó. Trên bức tranh mùa xuân rực rỡ, một bông hoa tím tỏa sáng với sức sống mãnh liệt. Bức tranh mùa xuân với màu tím tươi tắn, dòng nước xanh biếc làm lòng người hân hoan.
Tiếng “Là” ở đầu câu thứ ba như lời mời gọi ấm áp, ân cần. Tiếng hót của chú chim khiến không gian rộn ràng. Sự nhân hóa trong bài thơ làm cho chú chim trở nên gần gũi hơn bao giờ hết. Sự biến đổi cảm xúc trong câu thơ :” Những giọt sương long lanh rơi” khiến chúng ta liên tưởng đến giọt mưa xuân hoặc giọt âm thanh trong trẻo của chú chim hay hình ảnh con chim đang bay lượn trên trời cao với tiếng hót du dương, rung rinh.
Âm thanh không tan biến mất, mà cứ ngưng lại như những giọt sương trắng long lanh như ngọc. Những giọt sương ấy được tác giả vơ vét, trân trọng như “tôi vươn tay ra, hứng lấy”. Bức tranh mùa xuân với những đường nét đặc trưng của Huế, với không gian mở, rộng lớn, sắc màu hài hòa. Nhà thơ khám phá mọi giác quan của mình để cảm nhận. Đoạn thơ có cả âm nhạc, hình ảnh, như lời thốt nói từ tâm hồn của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
Đối diện với mùa xuân của đất nước, Thanh Hải lại có những cảm xúc khác biệt:
Mùa xuân người mang vũ khí
Lúa non che phủ khắp nơi
Mùa xuân người ra làm đồng
Lúa trải dài trên cánh đồng
Mọi thứ như rộn ràng
Mọi thứ như háo hức”
Hình ảnh của “người mang vũ khí”, “người ra làm đồng” là biểu tượng cho mùa xuân, cho những con người tạo nên lịch sử mùa xuân. Hình ảnh “lúa” ẩn chứa trong đó sự sống, sức mạnh, sự phát triển của những giá trị tốt đẹp. Lúa non theo người lính ra trận, theo tay nông dân trải dài trên ruộng nương. Sự đan xen và phản chiếu tạo ra một cặp hình ảnh biểu tượng cho hai nhóm người: nhóm ở trận đấu, nhóm ở những nơi xa về sau.
Tất cả đều là những con người mang mùa xuân đến cho đất nước, tạo nên mùa xuân cho dân tộc. Cấu trúc: “Mọi thứ như” kết hợp với từ ngữ “rộn ràng, háo hức” thể hiện không khí sôi động, sự chăm chỉ, nhiệt huyết trong những năm tháng nỗ lực. Khổ thơ:
“Đất nước hàng ngàn năm
Vất vả và cố gắng
Đất nước như một vì sao
Luôn tiến lên phía trước”
Với việc sử dụng nghệ thuật nhân hóa và so sánh, đất nước trở thành một biểu tượng vững chãi, kiên cường và trong sáng. Hình ảnh ví von đất nước như một vì sao khẳng định sức sống bền bỉ của dân tộc qua thời gian, vũ trụ. Khổ thơ thể hiện niềm tin vào tương lai tự do, độc lập.
Trước mùa xuân của đất trời và mùa xuân của đất nước, tác giả suy tư:
Tôi trở thành tiếng hót của chim
Tôi trở thành một cành hoa
Tôi hoà mình vào hòa âm
Một nốt trầm sâu lắng.
Tác giả ước ao được là tiếng hót của chim, phát ra âm nhạc trong lành, ước ao làm nhành hoa để lan tỏa hương thơm cho cuộc đời. Tác giả cũng ước ao trở thành “một nốt trầm” trong bản hòa tấu cuộc sống, mang lại âm nhạc trong trẻo cho cuộc sống. Ước ao của nhà thơ thể hiện tư duy tích cực, trách nhiệm với cuộc sống.
Một mùa xuân nhỏ bé
Bình yên dành cho cuộc đời
Dù là khi tuổi hai mươi
Dù là khi tóc đã bạc
Đối với tác giả, mùa xuân là “mùa xuân nhỏ bé” góp phần vào mùa xuân to lớn của đất nước. Mùa xuân đó luôn “lặng lẽ” đóng góp bằng tình yêu, nhiệt huyết, khiêm tốn, im lặng. Ý nghĩa: “dù là” kèm với hình ảnh ở hai câu cuối “tuổi hai mươi” đại diện cho tuổi trẻ, “tóc bạc” đại diện cho tuổi già.
Trong mọi thời kỳ, tác giả đều khao khát đóng góp. Những câu thơ của Thanh Hải như là sự tổng kết về cuộc đời của mình, gợi lên nhiều cảm xúc sâu sắc cho người đọc và mang theo triết lý nhân văn. Phần thơ cuối cùng là lời khen ngợi cho đất nước:
Mùa xuân – ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.
Cảm xúc mãnh liệt trở thành lời ca ngợi và tự hào trong tiếng hát tự do của giai điệu quê hương Huế. Chỉ có tâm hồn đầy nhiệt huyết, yêu cuộc sống mới có thể phát lên tiếng hát ngợi ca cuộc sống như Thanh Hải. Tiếng hát đó sẽ sống mãi với thời gian, với đất nước, trái ngược với mọi quy luật tự nhiên.
Bài thơ “Mùa xuân nhỏ bé” với thể thơ năm câu kết hợp với những điệu dân ca phù hợp, thể hiện tâm trạng vàng son của mùa xuân tự nhiên, mùa xuân đất nước. Nhịp điệu và giọng điệu thơ phản ánh tâm trạng hồi hộp, nồng nhiệt của tác giả, khiến người đọc không thể tưởng tượng được đây là những dòng thơ của một con người đang đứng trên mảnh đất xa lạ.
Đất nước ngày càng phát triển, mùa xuân ngày càng rực rỡ, nhưng bài thơ: “Mùa xuân nho nhỏ” vẫn sống mãi trong lòng người vì đó không chỉ là cảm xúc của Thanh Hải mà còn là những bài học sâu sắc về nhân sinh.
Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ - Mẫu 5
Mùa xuân là thời khắc của vẻ đẹp, sự sống mới, với những búp non nở, tiếng chim vang vọng, những cô gái xuân hát quan họ... Vì thế, các nhà thơ luôn yêu mến mùa xuân. Xuân hiện lên trong tâm hồn nghệ sĩ qua những bài thơ, là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Ta đã có Mùa xuân xanh (Nguyễn Bính), Mùa xuân chín (Hàn Mặc Tử), Một khúc ca xuân (Tố Hữu)... và giờ, với Thanh Hải, ta được thưởng thức một Mùa xuân nho nhỏ thân thương, gần gũi.
Bài thơ được viết khi nhà thơ Thanh Hải đang đấu tranh với căn bệnh gần như sắp đoạt mạng sống của mình. Dù vất vả với bệnh tình, nhưng hồn thơ của Thanh Hải vẫn bay cao, mang đến cho đời một tình yêu cuộc sống và nguyện vọng cống hiến cuộc đời cho Tổ quốc. Tác giả muốn dành Mùa xuân nho nhỏ này để tặng cho cuộc sống.
Bài thơ mở đầu với bức tranh mùa xuân tươi sáng của miền quê được vẽ bằng hình ảnh tinh tế, gợi dậy cảm xúc. Cảm xúc trước mùa xuân của tác giả được mô tả một cách ngạc nhiên, không gian trở nên sảng khoái hơn, tràn ngập sự mới mẻ.
Trong dòng sông xanh mát
Một bông hoa tím thanh nhẹ
Chim chiền chiện vang vọng
Hót lên đầy trời xa
Mỗi giọt lấp lánh rơi
Tay tôi vươn lên, hứng nắng.
Màu tím thanh nhẹ của bông hoa tỏa sáng dưới dòng sông trong xanh. Tiếng chim chiền chiện trong lành là biểu tượng của niềm vui và sự phồn thịnh. 'Ơi' thể hiện niềm hân hoan trước sắc màu xuân. Tất cả tạo nên một không gian sôi động và ấm áp. Tiếng 'hót lên' là âm điệu quen thuộc của người dân Huế, thể hiện tình cảm chân thành giữa con người và thiên nhiên. Nhìn sông, nhìn hoa, nghe chim hót, nhà thơ tràn đầy sung sướng:
Mỗi giọt nước rơi rụng
Tay tôi nắm lại, hòa mình vào
Tiếng chim chiền chiện như những giọt nước long lanh trong không gian rộng lớn của mùa xuân. Điều này cho thấy lòng nhạy cảm của một thi sĩ và tình yêu cuộc sống sôi động. 'Nắm lại... hòa mình vào' là biểu hiện của sự xúc động và tôn trọng. Thanh Hải đã vẽ nên bức tranh xuân tươi đẹp và đáng yêu. Đó là vẻ đẹp và sức sống của đất nước trong mùa xuân.
Từ mùa xuân của tự nhiên, của đất trời, dẫn đến cảm nhận về mùa xuân của đất nước. Sự chuyển đổi này là tự nhiên và hợp lí. Bởi vì mùa xuân là thời điểm của sự phát triển cho mọi người.
Mùa xuân, quân dân cầm súng
Lộc trải dài, đất nương mạ phồn thịnh
'Lộc' ở đây là biểu tượng cho sức mạnh dân tộc, 'lộc trải dài, đất nương mạ' là hình ảnh của sự hối hả xôn xao cho một mùa màng mới, cho đồng ruộng vẫn mãi xanh tươi. 'Quân dân cầm súng' và 'người ra đồng' là hai lực lượng chính đứng ra bảo vệ Tổ quốc. Đây là mùa xuân trách nhiệm gắn bó với ý thức bảo vệ dân tộc. Câu thơ chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc: Người ra trận phải đổ máu, người ra đồng phải đổ mồ hôi nước mắt. Máu, mồ hôi, nước mắt của nhân dân đã góp phần giữ lấy mùa xuân của dân tộc.
Đất nước bền bỉ qua bao thế hệ
Chịu khổ, gian lao mà đi lên phía trước.
Biết bao nhiêu mùa xuân ông cha ta đánh giặc, bao nhiêu mùa xuân lập chiến công chống giặc. Thanh Hải tự hào khi nghĩ về đất nước đã bền bỉ qua hàng nghìn năm để đi lên phía trước. Đất nước như một ngôi sao sáng vượt qua khó khăn để tiến lên. Từ 'chịu khổ, gian lao mà đi lên phía trước' thể hiện sự bền bỉ và kiên trì của dân tộc. Có thể nói bao nỗi đau khổ của dân tộc được đền đáp bằng những mùa xuân liên tục. Đó là lòng tự hào, lạc quan, và tin yêu của nhà thơ đối với đất nước, với dân tộc.
Xúc động trước mùa xuân của đất nước, nhà thơ bày tỏ một ước nguyện chân thành:
Ta như là con chim hót
Ta như một cành hoa
Ta hoà mình vào họa ca
Một nốt trầm xao xuyến
'Con chim hót' kêu gọi mùa xuân về, mang lại hạnh phúc cho mọi người, 'một cành hoa' làm đẹp cho thiên nhiên, và một nốt nhạc trầm 'xao xuyến' trong bản hòa nhạc hân hoan và tự hào, động viên và khích lệ. Chữ 'tôi' ở khổ thơ đầu tiên được thay bằng 'ta', thể hiện sự hòa mình của nhà thơ vào cuộc sống, vào mùa xuân đang đến với mọi người.
Mỗi người cống hiến 'một mùa xuân nho nhỏ' đều là một hành động hiến dâng thật trọn vẹn, thật đầy đủ.
Một mùa xuân nhỏ bé
Lặng lẽ dâng lên cho cuộc sống
Dù là ở tuổi hai mươi
Hay là khi tóc đã bạc phơ
Nếu ta hiểu rằng sống hết mình, lao động hết mình, thì mùa xuân không biết tuổi. 'Mùa xuân nhỏ bé' là một biểu tượng sáng tạo về ý tưởng: 'Mỗi cuộc đời đã trở thành dấu vết trên đất nước ta' (Nguyễn Khoa Điềm). 'Nhỏ bé' và 'lặng lẽ' là biểu hiện của sự khiêm tốn và chân thành. 'Dâng lên cho cuộc sống' là lẽ sống cao cả và đẹp đẽ. Thanh Hải như muốn nhắc nhở chúng ta hãy sống vì mọi người, sống vì tình thương rộng lớn và sống để hiến dâng mình cho đất nước, cho cuộc sống. Có lẽ điều này chính là ước nguyện cuối cùng mà tác giả luôn theo đuổi trong cuộc sống? Dù biết rằng ngày mai có thể phải chia ly với thế gian này, nhưng tiếng thơ của Thanh Hải vẫn toả sáng niềm tin và hy vọng vào cuộc sống.
Phần cuối của bài thơ là âm nhạc của tình yêu thương:
Mùa xuân – hãy để ta hát
Điệu Nam ai, Nam Bình
Nước non ngàn dặm của chính ta
Nước non ngàn dặm của tình yêu
Nhịp điệu tiền đất Huế.
Nam ai, Nam Bình là hai giai điệu lâu đời của vùng đất Huế. Những giai điệu truyền thống ấy vẫn sống mãi trong lòng người con, đến những giây phút cuối cùng, vẫn rực rỡ khao khát cống hiến hết lòng cho quê hương đất nước.
Mùa xuân nho nhỏ là một bức tranh tuyệt vời về mùa xuân thiên nhiên, là tiếng hát nhẹ nhàng, sâu lắng về khát vọng hiến dâng cho đất nước của nhà thơ Thanh Hải. Đó cũng là một 'mùa xuân nho nhỏ' mà Thanh Hải để lại cho thế giới trước khi rời đi.
....
Phân tích để làm sáng tỏ nhận định 'Bài thơ Mùa xuân nhỏ bé là tiếng lòng khao khát....'
Thanh Hải là một trong những biểu tượng của thơ ca hiện đại Việt Nam. Thơ của ông mang tính chất phong phú, tự nhiên nhưng đầy cảm xúc yêu thương và khát vọng sống mạnh mẽ. Có lẽ vì điều đó mà những bài thơ của Thanh Hải luôn truyền đạt niềm tin và tình yêu đối với đất nước đến với người đọc. Bài thơ 'Mùa xuân nhỏ bé' viết vào năm 1980 là một thành tựu lớn trong sự nghiệp của ông, nó chứa đựng những giá trị tư tưởng sâu sắc, một người từng yêu thích và nhận xét về tác phẩm văn học này một cách chính xác nhất: 'Bài thơ Mùa xuân nhỏ bé là tiếng lòng khao khát yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc sống, thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ dành cho đất nước, góp phần vào mùa xuân lớn của cuộc đời.'
'Nổi bật giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím đầy màu sắc
Ơi con chim hót líu lo
Hót lên trong không gian vô biên'
Mùa xuân đã đến, không khí mùa xuân tràn ngập khắp nơi ở Huế, dòng sông mùa xuân cũng trở nên đẹp hơn, dịu dàng hơn. Bức tranh mùa xuân được nhà thơ Thanh Hải mô tả với sự hòa quyện giữa thanh và sắc, giữa vẻ đẹp rực rỡ của thiên nhiên và tấm lòng yêu thương, trân trọng của con người. Trong không gian đó, tiếng chim hót líu lo vang vọng, tạo nên bầu không gian trong lành, tự do chào đón mùa xuân giữa bầu trời lớn, mênh mông. Dưới dòng nước xanh nhẹ nhàng nhấp nhô, một bông hoa tím đầy sức sống nổi bật, tỏa sáng, lan tỏa hương thơm cho cuộc sống. Không gian mùa xuân mở ra trước mắt thật đẹp, tươi mới và đậm đà tinh thần thơ. Được nhắc đến vẻ đẹp của 'tím Huế', có lẽ bông hoa tím đó là biểu tượng cho vẻ đẹp của những con người trên đất Huế thân thương, giàu tình cảm và yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên.
Tiếng xuân bắt đầu lan tỏa trong lòng Huế, truyền đi những âm điệu tuyệt vời:
'Ơi con chim hót líu lo
Hót vang bầu trời
Từng giọt lấp lánh rơi
Tay tôi vươn ra, hứng nắng'
Đó là tiếng chim hót như những giọt yêu thương đang tạo thành hay có lẽ đó là giọt xuân vương vấn trên lòng bàn tay rồi từ từ tràn vào trong tâm hồn người. Nhà thơ ôm trọn vẻ đẹp ấy, ôm trọn trong lòng bàn tay. Ai đứng trước một vẻ đẹp mà không xao xuyến, không thổn thức? Dường như, người ta cảm nhận được tình yêu của nhà thơ, sự đắm chìm trước vẻ đẹp của thiên nhiên khi mùa xuân đến:
'Mùa xuân với người nắm súng
Lộc nở rộ trên vai
Mùa xuân với người ra đồng
Lộc phủ khắp đồng ruộng'
Xuân vẫn vậy, theo bước chân của con người qua bao năm tháng, từng mùa xuân đi qua, từng mùa xuân đến, xuân đã đồng hành với con người qua bao cuộc chiến, lại cùng con người trải qua những ngày tháng yên bình, sau khi đất nước được giải phóng. Từ những ngày gian khó, mùa xuân đã ở bên cạnh con người, mang theo lộc và hy vọng về một ngày mai an lành hơn. Khi đất nước đã yên bình, mùa xuân tiếp tục bên người, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước, mùa xuân bên cạnh con người lao động, những mầm xuân được gieo trồng và phát triển, mang theo những ước mơ của con người về một tương lai tươi sáng cho đất nước. Dù là ai, dù là khi nào, dù ở đâu, mùa xuân vẫn mang lại năng lượng và sức sống mãnh liệt nhất:
'Tất cả như bừng tỉnh
Tất cả như sôi động'
Xuân tới làm cho muôn vật, muôn người sôi động, hối hả, rộn ràng. Đứng trước vẻ đẹp của mùa xuân như thế, lấp lánh và phong phú, làm sao ai có thể không bị cuốn hút bởi nó được chứ. Mọi người đều cảm thấy phấn khởi, cùng nhau đổ sức làm việc để đóng góp cho dân tộc, cho đất nước, mỗi người chính là một mùa xuân góp phần tạo nên mùa xuân cho đất nước.
'Đất nước qua hàng nghìn năm
Đã trải qua nhiều gian khổ và vất vả
Đất nước như một vì sao
Luôn tiến lên phía trước'
Mùa xuân là thời điểm để chúng ta nhớ lại những giai đoạn lịch sử hùng vĩ của đất nước. Bốn nghìn năm trôi qua với bao gian khổ và vất vả cuối cùng cũng được đền đáp xứng đáng khi ngày nay, chúng ta, cùng với nhân dân Việt Nam, được sống trong tự do và hòa bình. Mặc dù chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức phía trước, nhưng chúng ta có đủ bản lĩnh, trí tuệ và một trái tim đẹp đẽ. Đất nước của chúng ta như một vì sao lấp lánh và tự hào, vượt qua mọi chông gai, bóng tối để tiến lên, bước tiếp vào những mùa xuân mới.
Những dòng thơ chứa đựng niềm tin mạnh mẽ như vậy. Phải chăng, lúc này đây, trái tim của nhà thơ cũng tự hào về quê hương, đất nước anh dũng của mình.
Càng tự hào về quê hương, đất nước, tác giả càng nhận thức được trách nhiệm của mình trước cuộc sống, trước dân tộc. Những ước mơ được thể hiện qua những dòng thơ giản dị và chân thành:
'Làm con chim hót
Làm một nhành hoa
Nhập vào hoa ca
Một nốt trầm xao xuyến'
Không phải ước mơ giàu có, phú quý, chỉ mong trở thành nhành hoa giữa cuộc sống, trở thành chú chim nhỏ vang tiếng hót, trở thành nốt trầm trong bản nhạc hạnh phúc.
Dù nhỏ bé và bình dị, nhưng đều mang lại vẻ đẹp riêng, đều góp phần tạo nên mùa xuân tươi đẹp. Tác giả mong muốn hiến dâng cuộc đời mình cho quê hương, Tổ quốc, một cách thầm lặng. Đó là ước muốn của biết bao người, là lời nói từ trái tim triệu con người với dân tộc, với quê hương.
'Một mùa xuân nhỏ bé
Dâng lên đời
Dù là tuổi thanh xuân
Hay là tuổi già'
Một mùa xuân nhỏ bé góp phần tạo nên một mùa xuân to lớn, một mùa xuân của dân tộc. Dù thời gian có khiến con người già đi, nhưng nhiệt huyết vẫn cháy bỏng. Vẫn luôn hi vọng dâng hiến điều tốt đẹp nhất của bản thân. Những dòng thơ như lời nhắc nhở về ý nghĩa cuộc sống, về sự hy sinh, về sự cống hiến dù ở tuổi trẻ hay tuổi già, hãy sống ý nghĩa cho hôm nay, cho ngày mai và cho mãi sau.
'Mùa xuân ta hát vang
Điệu Nam ai Nam bình
Nước non xa vạn dặm mình
Nước non xa vạn dặm tình
Âm điệu truyền từ đất Huế'
Mùa xuân mang đến cho ta niềm vui và âm nhạc, mùa xuân cũng khiến ta nồng nhiệt hơn trong việc hát ca, tiếp đón âm nhạc. Khúc hát vang lên thật quen thuộc và gần gũi, mang theo biết bao tâm tình, tình yêu dành cho Huế, cho quê hương, cho đất nước ngày nay. Tình yêu với đất nước luôn là điều quý báu, luôn đáng kính trọng và mãi mãi tồn tại theo thời gian.
Có những bài thơ vượt qua thời gian, khi ra đời đã là một sự kiện quan trọng trong cuộc đời. 'Mùa xuân nho nhỏ' cũng chính là một trong những tác phẩm quan trọng ấy. Bài thơ được sáng tác từ những hình ảnh đẹp, tinh tế, từ một tâm hồn đẹp, và quan trọng hơn nữa, được viết bởi một trái tim đẹp, một trái tim tràn đầy lý tưởng và khát khao của thời đại.
Những đánh giá tốt về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
1. Bài thơ không chỉ tinh tế về nội dung mà còn tinh tế về kỹ thuật. Câu thơ ngắt nhịp 5 tiếng 3/2 xen với 2/3 linh hoạt... Không chỉ làm chuyển đổi nhịp điệu linh hoạt, nhà thơ còn chú ý đến việc sử dụng vần trắc cuối năm câu thơ, tạo ra một âm thanh truyền cảm như nhịp điệu truyền từ đất Huế. Đó chính là những câu cuối cùng của câu thứ nhất, thứ ba, thứ tư, thứ năm, thứ sáu...
(Trần Đình Sử, Đọc văn học văn)
2.
“Đất nước qua bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao không ngừng
Đất nước như vì sao sáng rực
Luôn bước đi về phía trước”
Tổng quan về đất nước Việt Nam, khó khăn, gian khổ, đau thương, nhưng cũng có ánh sáng, là điều được nhiều nhà thơ chia sẻ: Nguyễn Đình Thi đã viết: “Anh yêu em như yêu đất nước/ Vất vả đau thương tươi thắm vô ngần”… Thế nhưng, cách diễn đạt đơn giản và hình ảnh quen thuộc trong thơ của Thanh Hải vẫn “chạm” vào cái linh thiêng sâu thẳm trong tâm hồn con người – tình yêu với Tổ quốc.
(Lê Khánh Mai)
3. 'Mùa xuân nho nhỏ' được xem là một trong những tác phẩm thơ xuân nổi bật trong văn học Việt Nam, được sáng tác bởi nhà thơ Thanh Hải trên giường bệnh, chỉ vài ngày trước khi ông ra đi. Đó là lời chân thành của ông với những suy tư về cuộc sống và thơ ca.
4. Bài thơ thể hiện sự yêu thương cuộc sống và lòng cống hiến sâu sắc, nguyện ước của Thanh Hải.
5. Bức tranh về mùa xuân của thiên nhiên Việt Nam được tạo nên từ những chi tiết đặc trưng, được mô tả bằng cả màu sắc và âm nhạc.
Tài liệu liên quan và mở rộng về bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ'
1. Liên quan đến hình ảnh của bức tranh thiên nhiên mùa xuân:
'Xuân tỏa sắc màu tươi tắn khắp nơi
Bầu trời bao la, lá xanh rì
Lúa nảy mầm trên cánh đồng của tôi và của nàng
Cũng như lúa nảy mầm trên cánh đồng của anh và của nàng'
(“Mùa xuân chín” – Nguyễn Bính)
2. Khi phân tích hình ảnh của bông hoa tím biếc, chúng ta có thể kết nối với tác phẩm 'Trở về quê hương' của Lê Anh Xuân:
'Dòng sông nhỏ mà tuổi thơ chúng ta từng tắm
Ngày nào vẫn chảy mạnh mẽ không ngừng
Cánh hoa lục bình nở tím dọc bờ sông'
3. Liên kết với âm thanh của tiếng chim chiền chiện:
'Chim chiền chiện bay cao, cao
Trái tim đầy yêu mến
Khúc hát ngọt ngào dâng cao'
(“Con chim chiền chiện” – Huy Cận)
4. Liên hệ quan niệm về cuộc sống tươi đẹp của tác giả Thanh Hải với nhân vật vô danh trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long hay trong bài hát “Tự nguyện” của Trương Quốc Khánh:
'Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng
Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương
Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm
Là con người, tôi sẽ hy sinh cho quê hương'
5. Trong thơ của Tố Hữu, chúng ta cũng dễ dàng nhận thấy quan niệm về cuộc sống đẹp đẽ này:
'Nếu là con chim, chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Điều nợ thì phải trả
Sống không chỉ để nhận mà còn để cho'
6. Liên hệ với khát vọng cống hiến thầm lặng của tác giả:
'Dáng đứng của anh giữa đường băng Tân Sơn Nhất
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân'
(“Dáng đứng Việt Nam” – Lê Anh Xuân)
7. Liên hệ với hình ảnh: “Đất nước như vì sao/ Cứ đi lên phía trước”:
'Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa'
(“Đất nước” – Nguyễn Đình Thi)
.....