Phân tích 2 đoạn thơ cuối của bài Đoàn thuyền đánh cá được lựa chọn từ 11 bài văn hay nhất của các bạn học sinh giỏi trên toàn quốc, giúp các em nhìn thấy sự kết hợp hoàn hảo giữa thiên nhiên và sự lao động của con người, thể hiện niềm vui và tự hào của nhà thơ Huy Cận.
Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' cũng giúp người đọc cảm nhận được tinh thần lao động tích cực, sự hy sinh hết mình trong việc xây dựng cuộc sống mới. Mời các em đọc bài viết để nâng cao vốn từ vựng và hiểu biết về môn Văn 9.
Cấu trúc phân tích hai đoạn thơ cuối của bài Đoàn thuyền đánh cá
Phân tích chi tiết số 1
A. Khởi đầu
- Huy Cận được xem là một trong những nhà thơ đặc trưng của thơ ca hiện đại Việt Nam.
- Trong hai đoạn thơ cuối, tác giả miêu tả hình ảnh tráng lệ, thể hiện sự hòa quyện giữa thiên nhiên và nỗ lực lao động của con người, biểu hiện niềm vui và tự hào của nhà thơ với đất nước và cuộc sống
- Trích thơ: “Sao mờ …dặm phơi”
B. Nội dung chính
1. Tổng quan
Bối cảnh sáng tác: Vào năm 1958, Huy Cận có một chuyến đi thực tế kéo dài ở Quảng Ninh. Từ chuyến đi này, ông viết ra bài thơ Đoàn thuyền đánh cá.
Tóm tắt nội dung chính: từ đoạn đầu đến hai đoạn cuối: Xuất phát từ lúc hoàng hôn dần buông, sóng gặp gỡ, đêm buông tối, vũ trụ tĩnh lặng, đến khi quay trở lại với bình minh rực rỡ.
2. Phân tích
* Ban đầu, là cảnh vội vã, hối hả chuẩn bị cho việc trở lại:
Sao mờ, kéo lưới dưới bầu trời sáng
Ta kéo tay uốn lưng với cụm cá nặng
Lớp vẩy bạc, đuôi vànglàm lộn rộn dưới ánh rạng đông
Lưới được gấp gọn, chờ nắng ấm vàng lên
- Tất cả tinh thần hối hả, khẩn trương được diễn đạt qua từ ngữ 'kịp' và hình ảnh 'kéo tay uốn lưng' một cách sức khỏe mạnh, mô tả công việc lao động chăm chỉ, cống hiến nhưng đầy niềm vui với thành quả họ đạt được 'cụm cá nặng'.
- Sức khỏe của người lao động qua hình ảnh ẩn dụ 'ta kéo tay uốn lưng với cụm cá nặng'.
- Niềm vui trong lao động qua các dòng thơ miêu tả cảnh đẹp, sáng tạo.
* Quá trình đánh cá kết thúc, khi: 'lưới được gấp gọn, chờ ánh nắng ấm vàng lên' đó là lúc đoàn thuyền trở về:
Khúc hát vang vọng cùng gió biển,
Thuyền đua nắng, tiến bước cùng mặt trời.
Mặt trời lên, biển mới hòa mình,
Hừng đông rực rỡ, cá vẫy vùng biển.
Chi tiết 'đoàn thuyền đua với mặt trời' và 'mặt trời tỏa sáng màu mới trên biển' là những chi tiết đầy ý nghĩa. Hình ảnh 'mặt trời' là biểu tượng của sự tươi sáng. Và con thuyền đua về phía tương lai tự do, kiểm soát cuộc sống, đang trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội, hứa hẹn thành công...
3. Kết:
Có nhiều sự sáng tạo trong việc xây dựng hình ảnh bằng cách kết hợp liên tưởng và tưởng tượng độc đáo, cùng việc áp dụng nhiều kỹ thuật tu từ thành công…
4. Chuyển đề:
Mối liên hệ trong văn học hoặc trong cuộc sống.
C. Kết thúc bài
Bầu không khí sôi động, nhiệt huyết của những người lao động đánh cá trên biển trong bối cảnh xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.
Kế hoạch chi tiết số 2
I. Khởi đầu:
- Giới thiệu bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận được viết ra trong một thời kỳ sôi động trên miền Bắc của nước ta.
II. Nội dung chính:
- Giới thiệu hai đoạn thơ cuối: Hai đoạn thơ cuối là hình ảnh kéo lưới lúc còn sương mù và cảnh đoàn thuyền trở về.
- Vẻ đẹp của cảnh kéo lưới khi còn sương mù: Cảnh kéo cá diễn ra khi sao vẫn còn lấp lánh, trời chưa bắt đầu sáng
- Hình ảnh của đoàn thuyền đánh cá trở về: và đây là tiếng hát vui mừng chiến thắng, niềm vui của người dân làng chài.
III. Tổng kết:
- Nhìn nhận ý nghĩa của hai khổ thơ: khắc họa sự quý giá của lao động, mô tả vẻ đẹp phong cảnh biển đất nước ta và nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tự lập trong cuộc sống để đạt được hạnh phúc và an vui.
Kế hoạch cụ thể chi tiết thứ 3
I. Giới thiệu bài:
- Tổng quan về tác giả, tác phẩm.
- Phân tích nội dung và vị trí của đoạn thơ: nằm ở phần kết thúc của bài thơ, miêu tả cảnh mắc lưới vào buổi sớm mai và hình ảnh thuyền buồm trở lại giữa trời gió lớn.
II. Phần chính:
1. Mô tả cảnh kéo lưới vào buổi sớm mai
- Lúc bắt đầu ra khơi là vào ban đêm, khi “sao vẫn còn lờ mờ”, gần tới lúc bình minh thì thuyền trở về:
- Bức tranh đánh cá thành công: “kéo nhẹ tay vớt cá quý”.
- Thành quả đáng kinh ngạc, người lao động vui mừng: những chú cá trên thuyền lấp lánh dưới ánh nắng bình minh, thủy thủ sắp xếp lưới, căng buồm trở về dưới ánh sáng đầu ngày.
⇒ Ba khổ thơ khắc họa lòng kiên trì của con người, muốn thắng lợi, thống trị tự nhiên nhưng cũng biết biết ơn tự nhiên: Biển ban tặng cá cho chúng ta như mẹ yêu thương/ Nuôi dưỡng cuộc sống từ khi ta còn nhỏ.
- Trong nghệ thuật, ba khổ thơ trên mang đậm giọng thơ nhanh, dồn dập thể hiện tinh thần hăng say của lao động. Sử dụng nhiều động từ mạnh mẽ (lái, lướt, gõ, kéo) để thể hiện hình ảnh mạnh mẽ của người lao động; các từ mô tả màu sắc như vàng, bạc, hồng gợi lên không khí tươi vui, ấm áp.
2. Mô tả cảnh đoàn thuyền trở về vào buổi bình minh
a. Cảnh đoàn thuyền trở về
- Câu đầu của tác giả được lặp lại ở khổ thơ 1: “Tiếng hát vang vọng với gió khơi”
- Có từ “với” làm cho nó khác biệt, có lẽ tác giả muốn tránh sự lặp lại từ câu thơ trước => tạo ra cảm giác khúc hát cuối cùng giống như một điệp khúc trong một bài hát, tạo ra sự lặp lại về thời gian, về công việc lao động; nhấn mạnh tinh thần và sự hăng say của những người dân. Đoàn thuyền ra khơi với sự hào hứng và phấn khởi, giờ trở về với tinh thần cực kỳ nghiêm túc. Tiếng hát đưa thuyền ra khơi, bây giờ tiếng hát lại đưa thuyền về.
- Thông qua việc sử dụng biện pháp so sánh và hình ảnh mạnh mẽ, “Đoàn thuyền cạnh tranh cùng mặt trời”: thể hiện sự cạnh tranh giữa con người và vũ trụ trong cuộc đua vô hạn của số phận, con người đã chiến thắng. Có thể nói rằng Huy Cận đã dùng tình yêu của mình đối với cuộc sống mới của nhân dân để khám phá ra vẻ đẹp hùng vĩ. Thay vì không gian trống trải của vũ trụ như trong thơ của ông trước Cách mạng Tháng Tám.
b. Bình minh trên biển
- Bắt đầu bài thơ là cảnh hoàng hôn, kết thúc bài thơ là cảnh bình minh” Mặt trời bừng sáng như đang lên từ biển”. Ánh sáng mặt trời chiếu rọi, từ từ lên từ phía chân trời xa như mặt trời mọc từ biển. Câu thơ với biểu tượng mạnh mẽ cho thấy sự tuần hoàn của thời gian, của vũ trụ.
- Hình ảnh: “mắt cá huy hoàng tỏa sáng khắp nơi” gợi lên nhiều hình ảnh như những mặt trời nhỏ bé đang tỏa sáng niềm vui trước thành quả lao động mà con người đã đạt được sau một đêm làm việc trên biển. => Đó là cảnh tượng lộng lẫy giữa bầu trời và biển cả, giữa thiên nhiên và thành tựu lao động.
III. Tóm tắt
- Tóm lại giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, cũng như vai trò quan trọng của đoạn thơ trong tạo nên sự đặc sắc của toàn bài.
Dàn ý chi tiết số 4
1. Bắt đầu:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
- Tóm tắt nội dung của hai khổ thơ cuối cùng.
2. Nội dung chính:
a) Mô tả cảnh kéo lưới vào buổi sớm mai:
- 'Sao vẫn còn lờ mờ kéo lưới đón bình minh': Thời gian kéo lưới là vào lúc bình minh.
- 'Kéo mạnh tay': Hành động quyết đoán, mạnh mẽ.
- 'Dàn cá nặng': Thành quả đáng giá của cuộc đi săn trên biển.
- Biện pháp miêu tả tinh tế: 'Những vảy vàng, vây bạc tỏa sáng dưới ánh rạng đông': Nhấn mạnh số lượng cá đủ lớn trong lưới và khi ánh sáng mặt trời chiếu vào tạo ra một bức tranh sặc sỡ.
- 'Xếp lưới, buồm căng gió đón ánh nắng ban mai': Hình ảnh ngư dân sắp xếp gọn gàng đồ đạc và trở về trong ánh nắng ban mai tươi sáng.
b) Cảnh thuyền đánh cá trở về:
- 'Tiếng hát vang vọng cùng gió khơi':
- Tiếng hát thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời.
- Âm nhạc hân hoan chào đón thuyền đánh cá trở về.
- Âm nhạc tăng thêm sức mạnh, cùng với cơn gió căng cánh buồm giúp thuyền tiến về phía trước nhanh hơn.
- Sử dụng biện pháp so sánh nhân hóa: 'Thuyền chạy đua với mặt trời':
- Gợi lên tốc độ di chuyển nhanh chóng.
- Thể hiện tầm vóc của con người có thể sánh ngang với thiên nhiên.
=> Sự hùng vĩ, tráng lệ của những con thuyền trên biển lướt.
- Sử dụng biện pháp so sánh nhân hóa 'Mặt trời bừng sáng trên biển như sắc màu mới': Khi bắt đầu một ngày mới với những tia nắng mới cũng là lúc đoàn thuyền đánh cá trở về.
- 'Mắt cá long lanh dưới ánh mặt trời': Đặc biệt nhấn mạnh vẻ đẹp của những con cá dưới ánh nắng mặt trời.
=> Niềm hạnh phúc trong lao động của người ngư dân.
3. Tổng kết:
- Đề cao lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ.
Phân tích 2 khổ cuối Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận là một trong những nhà thơ nổi bật trong phong trào Thơ mới. Tác phẩm tiêu biểu của Huy Cận, 'Đoàn thuyền đánh cá', được viết trong chuyến đi dài ngày ở vùng biển Quảng Ninh. Bài thơ tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và lao động miền biển. Đặc biệt, ở hai khổ thơ cuối, tác giả đã tạo ra hình ảnh sống động của việc kéo lưới và đoàn thuyền trở về vào buổi bình minh.
Nếu ở những câu thơ trước là cảnh thuyền đánh cá ra khơi, thì đến khổ thơ thứ sáu, nhà thơ đã mô tả cảnh kéo lưới thu hoạch cá vào buổi mờ sáng:
'Trời sáng, kéo lưới cùng với sao mờ,
Chúng ta kéo xoắn tay chùm cá nặng,'
Tác giả mô tả cách ngư dân kéo lưới một cách đặc sắc và ấn tượng. Khi bình minh đến, họ phải nhanh chóng hoàn thành công việc để kịp về. Hành động 'kéo xoăn tay' thể hiện sức mạnh của họ. 'Chùm cá nặng' ẩn chứa thành quả đáng giá của cuộc săn bắt. Cảnh 'vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông' làm nổi bật sự giàu có của biển. 'Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng' thể hiện niềm vui của ngư dân trước thành quả. Cuối cùng, đoàn thuyền đánh cá về bến an toàn trong bình minh tuyệt đẹp:
'Với tiếng hát căng buồm dưới làn gió biển
Thuyền chạy đua cùng ánh nắng mặt trời'
Bằng việc sử dụng từ ngữ như 'bạc, vàng', tác giả nhấn mạnh sự giàu có của biển và cuộc sống sung túc của ngư dân. 'Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông' thể hiện sự rực rỡ của cá khi được kéo lên. 'Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng' thể hiện sự hạnh phúc của người lao động trước thành quả. Cuối cùng, đoàn thuyền đánh cá trở về bến trong bình minh tuyệt đẹp:
'Với tiếng hát căng buồm dưới làn gió biển
Thuyền chạy đua cùng ánh nắng mặt trời'
'Thuyền trở về bến an lành trong bình minh tuyệt đẹp'
Đọc giả có thể nhận thấy sự tái hiện câu hát từ khổ thơ đầu. Điều này thể hiện sự khéo léo nghệ thuật của tác giả. 'Câu hát căng buồm với gió khơi' ở khổ thơ đầu tiên mô tả cảnh thuyền đánh cá ra khơi với tinh thần hăng say. Ở khổ thơ cuối cùng, tiếng hát ấy trở thành bản nhạc vinh quang ca ngợi 'thắng lợi'. Lúc này, thuyền như cùng mặt trời chạy đua. 'Chạy đua' nhấn mạnh tinh thần hăng say của dân làng chài, đồng thời tôn vinh họ lên ngang bằng với thiên nhiên hùng vĩ.
Cuối cùng, bức tranh về buổi bình minh trên biển được khép lại một cách thơ mộng:
'Khi mặt trời nổi lên trên biển,
Cá như ánh kim lấp lánh trên biển đại dương.'
Hình ảnh nhân hóa 'Mặt trời nổi lên trên biển' mở ra một khung cảnh bình minh đầy sức sống. Trong ánh sáng của một ngày mới, con người trở nên hân hoan và tích cực hơn trong việc xây dựng cuộc sống mới. 'Cá như ánh kim lấp lánh' tượng trưng cho một tương lai ấm no và hạnh phúc của người ngư dân sau mỗi chuyến ra khơi.
Bằng cách sử dụng các biện pháp tu từ đặc sắc kết hợp với hình ảnh thơ tiêu biểu, Huy Cận đã tạo ra bức tranh lãng mạn về đoàn thuyền đánh cá trở về. Từ đó, ông ca ngợi sức sống mạnh mẽ, tràn đầy của những người dân miền biển, họ luôn làm việc chăm chỉ, hy sinh hết mình cho sự phát triển của quê hương.
Phân tích hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá - Mẫu 1
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận được sáng tác trong một thời kỳ sôi nổi tại miền Bắc Việt Nam, khi mà nhân dân đang cùng nhau xây dựng và phát triển kinh tế – xã hội. Tác giả viết bài thơ này tại vùng biển Quảng Ninh vào năm 1958, là một trong những bài thơ tiêu biểu về đề tài lao động nhân dân.
Cả bài thơ ghi lại cuộc hành trình của một đoàn thuyền đánh cá: ra khơi lúc rạng đông, đánh cá đêm trăng, rồi trở về bến lúc bình minh. Hai khổ thơ cuối mô tả cảnh kéo lưới lúc mờ sáng và cảnh đoàn thuyền trở về.
'Khi mờ sáng, ta kéo lưới dưới ánh sáng vẫn chưa lên,
Bàn tay mạnh mẽ kéo lên chùm cá nặng trĩu,
Vẩy cá bạc, đuôi vàng lấp lánh dưới ánh rạng đông,
Thuyền với buồm vươn lên chào đón ánh nắng hồng.
Cảnh kéo lưới khi sao vẫn chưa tắt và trời vẫn chưa sáng, thể hiện tinh thần khẩn trương và hối hả của ngư dân. Cá mắc vào lưới trở thành những “chùm cá nặng”, và chỉ ngư dân mạnh mẽ mới kéo lên được. Tác giả dùng từ “chùm” để mô tả sinh vật tạo nên hình ảnh đầy ấn tượng. Những con cá biển lóe rạng dưới ánh nắng rạng đông, thể hiện sự hân hoan của người dân. Các từ xếp, vươn, chào đón, mô tả các công việc trên biển được diễn tả một cách nhanh nhẹn, khẩn trương để trở về.
Ở khổ thơ cuối, ta thấy hình ảnh đoàn thuyền đánh cá trở về, gió biển thổi căng cánh buồm và đưa tiếng hát của ngư dân vang xa trên biển. Lần thứ ba tác giả nhắc tới tiếng hát, và đây là tiếng hát mừng vui thắng lợi, thú vui của người dân chài hòa nhập cùng với thiên nhiên đẹp tươi, một ngày vui mới bắt đầu.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
Hình ảnh con thuyền “chạy đua” cùng với mặt trời “đội biển”, đoàn thuyền đã lướt nhanh trên sóng như cướp lấy thời gian trở về bến với gia đình và người thân. Đó là một cảnh tượng tráng lệ, cho thấy nhịp điệu cuộc sống khẩn trương cực kì. Hình ảnh “Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi” là một hình ảnh hoán dụ cực kì đặc sắc, cho thấy bút pháp lãng mạn của nhà thơ. Muôn triệu mắt cá li ti được phản chiếu ánh sáng rạng đông đang lấp lánh càng trở thành huy hoàng. Cả những ánh sóng biển, cát và mắt cá đã tạo thành lấp lánh trải dài, rộng trên “muôn dặm khơi”, câu thơ vừa tả cảnh biển tráng lệ, lại tả cảnh một mùa cá bội thu.
Việc sử dụng màu sắc cùng với việc áp dụng những thủ pháp nghệ thuật, tác giả Huy Cận đã sáng tạo thành nhiều hình ảnh đẹp và đầy ý nghĩa sâu sắc trong bài thơ. Một không gian tráng lệ và ngập tràn thú vui câu hát, gửi gắm thông điệp lao động là thú vui, biển quê ta giàu đẹp và chỉ khi người lao động làm chủ cuộc đời mới có ấm no, hạnh phúc.
Phân tích hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá - Mẫu 2
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận ra đời trong một thời kỳ sôi nổi trên miền Bắc nước ta, khi đó nhân dân đồng lòng xây dựng và phát triển kinh tế – xã hội. Nhà thơ viết bài thơ này tại vùng biển Quảng Ninh năm 1958, đây là một trong những bài thơ tiêu biểu về đề tài lao động nhân dân khi làm chủ cuộc sống.
Cả bài thơ ghi lại hành trình của một đoàn thuyền đánh cá: ra khơi lúc rạng đông, đánh cá đêm trăng trên Hạ Long, trở về bến lúc rạng đông. Hai khổ thơ cuối là hình ảnh kéo lưới lúc mờ sáng và cảnh đoàn thuyền trở về.
“Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng…
Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi.”
Cảnh kéo cá diễn ra khi sao vẫn còn mờ, trời chưa kịp sáng, thể hiện tinh thần khẩn trương và hối hả của ngư dân khi kéo lưới, kèm theo sự hồi hộp và hy vọng. Cá mắc vào lưới thành những “chùm cá nặng” và phải là những ngư dân trai tráng mới có cánh tay rắn chắc “kéo xoăn tay”, hình ảnh đó cũng ca ngợi vẻ đẹp khỏe mạnh và trẻ trung trong lao động. Tác giả dùng từ “chùm” để miêu tả về sinh vật tạo nên hình tượng thơ đầy ấn tượng. Tác giả đã miêu tả những con cá biển tươi ngon mắc vào lưới vô cùng rực rỡ “Vẩy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông”, dưới ánh nắng rạng đông “lóe” lên, những con cá nằm đầy khoang được phản chiếu càng ánh lên màu “vàng”, “bạc” thể hiện niềm vui tươi và phấn khởi của người dân làng chài. Các từ xếp, lên, đón, như mô tả các công việc trên biển được diễn ra tuần tự và nhanh chóng, khẩn trương để trở về.
Ở khổ thơ cuối, ta đã thấy hình ảnh đoàn thuyền đánh cá trở về, gió biển thổi căng cánh buồm và đưa tiếng hát của ngư dân vang xa trên biển. Lần thứ ba tác giả nhắc tới tiếng hát, và đây là tiếng hát mừng vui thắng lợi, niềm vui của người dân chài hòa nhập cùng với thiên nhiên đẹp tươi, một ngày vui mới bắt đầu.
“Ta hát bài ca gọi cá vào…
Nuôi lớn đời ta tự từ ngày nào.”
Con thuyền “phiêu lưu” cùng mặt trời “dạo chơi”, thuyền trở về bến nhanh chóng, đón gia đình và người thân. Hình ảnh tráng lệ, thể hiện sự khẩn trương của cuộc sống. Mắt cá huy hoàng trên biển vô tận, tưởng như muôn triệu ngôi sao lấp lánh. Ánh sáng rạng đông chiếu sáng từng chi tiết, tạo nên vẻ đẹp huy hoàng.
Với sự kết hợp màu sắc và nghệ thuật, Huy Cận đã tạo ra nhiều hình ảnh đẹp và ý nghĩa. Không gian tráng lệ, niềm vui lan tỏa, truyền đi thông điệp lao động là hạnh phúc. Biển quê giàu đẹp, là nơi mọi người tự chủ cuộc sống.
Phân tích hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá - Mẫu 3
Huy Cận, một nhà thơ nổi tiếng, đã sáng tác nhiều bài thơ ý nghĩa. Năm 1958, tại biển Quảng Ninh, bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” ra đời, trong bối cảnh đất nước đang phát triển. Bài thơ ghi lại cuộc sống lao động tự do, xây dựng tương lai.
Trong bài thơ, hai khổ thơ cuối miêu tả việc kéo lưới vào buổi sáng sớm và đoàn thuyền trở về vào bình minh, là kết quả của một ngày lao động vất vả đối mặt với sóng to và gió lớn để mang về những mẻ cá đầy khoang:
'Sao sớm kéo lưới kịp bình minh
Tay kéo lượn xoắn chùm cá nặng
Vẩy bạc, đuôi vàng rực rỡ sớm mai
Lưới vươn buồm, nắng ấm chào đón'
Niềm vui, hạnh phúc của ngư dân khi mỗi ngày kéo được những chùm cá nặng, mang về bán để nuôi sống gia đình. Đánh cá ngoài khơi là công việc nguy hiểm nhưng mang lại niềm vui. Tác giả mềm mại mô tả những con cá đầy sắc màu. Ngư dân ra khơi khi hoàng hôn, về khi bình minh để bán cá tươi. Khổ thơ thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người, niềm vui trong lao động. Khi bình minh, đoàn thuyền trở về, tác giả kết thúc bằng khổ thơ:
'Câu hát vang vọng cùng gió khơi
Thuyền chạy đua với mặt trời
Mặt trời mọc từ biển, sắc mới
Mắt cá huy hoàng trên biển vô tận'
Đoàn thuyền trở về với những câu hát vang lần thứ ba, thấy hạnh phúc của ngư dân sau một đêm lao động vất vả. Khổ thơ cuối ý nghĩa, miêu tả vẻ đẹp biển rạng sáng, những người lao động mạnh mẽ và sảng khoái. Việt Nam sẽ phát triển thành công với những người lao động nhiệt huyết như vậy.
Với việc sử dụng ngôn ngữ phong phú và đa dạng, Huy Cận đã làm nổi bật vẻ đẹp của người lao động ở vùng biển, và cho chúng ta thấy điều tuyệt vời nhất của vùng biển tươi đẹp này. Bài thơ được viết với tinh thần sảng khoái, đậm chất lạc quan và yêu đời của tác giả.
Phân tích hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá - Mẫu 4
Huy Cận là một trong những nhà thơ của phong trào thơ Mới, có một giọng điệu riêng với sự vĩnh hằng trong vũ trụ rộng lớn, đầy nhân ái, và bao dung trong thế giới mênh mang, diệu kỳ và bí ẩn. Con người là trung tâm của sự xoay vần vũ trụ, và sự khao khát về cái đẹp của con người đã tạo ra sức hút đặc biệt trong thơ của ông. Đọc thơ của ông, ta được đưa vào thế giới của mây trời, sông nước, và nhận ra nét tài hoa của ông trong việc thể hiện thiên nhiên. 'Đoàn thuyền đánh cá' là bài thơ tiêu biểu, với hai khổ thơ cuối ấn tượng nhất:
'Sao sớm, kéo lưới kịp bình minh,
Tay kéo xoắn chùm cá nặng,
Vảy bạc, đuôi vàng lóe rạng sáng,
Lưới vươn buồm, nắng hồng chào đón.
Câu hát vang vọng cùng gió khơi,
Thuyền chạy đua với mặt trời.
Mặt trời mọc từ biển, sắc mới,
Mắt cá huy hoàng trên biển vô tận.'
Bài thơ bắt đầu với hình ảnh 'mặt trời mọc từ biển' và kết thúc với 'mặt trời đội biển', phản ánh một đêm lao động đầy đủ của ngư dân trên biển. Các khổ thơ đầu trong bài đã miêu tả cảnh thuyền ra khơi và đánh cá. Hai khổ cuối thể hiện một đêm lao động trôi qua nhanh chóng, và đoàn thuyền đánh cá trở về.
Sau cảnh đánh cá, cảnh kéo lưới khi trời gần sáng hiện ra thật đẹp, thật khỏe khoắn:
'Sao sớm, kéo lưới kịp bình minh,
Tay kéo xoắn chùm cá nặng,
Vảy bạc, đuôi vàng lóe rạng sáng,
Lưới vươn buồm, nắng hồng chào đón'
Những ngư dân đang cùng nhau kéo lưới, kéo 'chùm cá nặng'. Bao nhiêu cá mắc vào lưới như chùm trái cây treo lủng lẳng. Mỗi chùm cá được những cánh tay mạnh mẽ kéo lên khỏi mặt nước. Khoang thuyền đầy ắp cá. Huy Cận là một nghệ sĩ thực thụ khi thể hiện vẻ đẹp của tạo vật: màu vàng của đuôi cá, màu bạc của vẩy cá dưới ánh trăng lúc bình minh đều rực rỡ tuyệt đẹp. Nhà thơ đã tái hiện màu sắc kỳ diệu của thiên nhiên làm nên màu sắc của cuộc sống. Cảnh đánh cá của ngư dân cho thấy không khí lao động hăng say và lãng mạn, là niềm vui của cuộc sống, biểu hiện cho sự trân trọng giá trị của lao động. Người dân trong bài thơ là hiện thực của cuộc sống lao động, mang bao phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam. Hình ảnh 'đón nắng hồng' thể hiện niềm tin vào cuộc sống mới, xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Một đêm qua đi, khi ánh bình minh ló dạng cũng là lúc một ngày mới bắt đầu. Đó là khung cảnh trở về của đoàn thuyền:
'Câu hát vang vọng cùng gió khơi
Thuyền chạy đua với mặt trời.
Mặt trời mọc từ biển, sắc mới,
Mắt cá huy hoàng trên biển vô tận.'
Khi đoàn thuyền trở về, khoang đầy ắp cá tôm, người dân chài lại cất cao tiếng hát lần thứ ba. Trong bài thơ, ta đã nghe hai câu hát từ các khổ thơ trước:
'Hát về: cá bạc biển Đông yên bình'
Và:
'Ta hát bài ca kêu gọi cá vào'
Tiếng hát trong khổ thơ cuối mang niềm vui hạnh phúc sau một đêm lao động vất vả. Con thuyền và mặt trời, thông qua nghệ thuật nhân hóa, cùng cấu trúc song hành, tạo nên không khí khẩn trương hối hả. Hình ảnh mặt trời đội biển tỏa ánh sáng trải dài trên đại dương, con thuyền hối hả về bến như cướp lấy thời gian, tạo ra sự hào hứng không khác lúc ra khơi. Tiếng hát mừng chiến thắng lan tỏa khắp không gian mênh mông, hòa theo âm vang sóng biển, tạo nên một bản ca tuyệt vời về cuộc sống. Niềm vui dâng trào trong lòng người lao động. Bằng mồ hôi, xương máu, bằng trí tuệ và nhiệt huyết, người dân miền biển đã đóng góp vào bản nhạc quê hương một bài ca về cuộc sống. Sự hào hứng và niềm vui từ thành quả lao động mang lại sức sống vĩnh cửu cho người lao động Việt Nam.
Tóm lại, qua hai khổ thơ cuối, Huy Cận đã tái hiện trước mắt người đọc hình ảnh sau một đêm lao động vất vả, người dân cùng nhau kéo lưới về bến. Đồng thời, qua đó thể hiện niềm tin vào cuộc sống mới, người dân hạnh phúc ấm no 'đón nắng hồng' trong xã hội chủ nghĩa.
Phân tích hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá - Mẫu 5
Huy Cận sáng tác bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” vào năm 1958, tại vùng biển Quảng Ninh. Bài thơ ra đời trong bối cảnh sôi động trên miền Bắc của nước ta, khi kinh tế và văn hoá đang phát triển mạnh mẽ. Đây là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất về đề tài lao động, với tinh thần nhân dân làm chủ cuộc sống.
Bài thơ bao gồm bảy khổ thơ ghi lại hành trình của một đoàn thuyền đánh cá: ra khơi vào lúc hoàng hôn, đánh cá qua một đêm trăng trên vịnh Hạ Long, rồi trở về bến lúc rạng đông. Hai khổ thơ cuối, thứ sáu và thứ bảy, miêu tả cảnh kéo lưới vào lúc sáng sớm và cảnh đoàn thuyền với buồm căng gió mạnh trở về:
“Sao sớm kéo lưới kịp bình minh
... Mắt cá huy hoàng trên biển vô biên”.
Cảnh kéo lưới xảy ra vào thời điểm “sao mờ” - lúc trời sắp sáng. Từ “kịp” trong câu thơ “Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng” thể hiện tinh thần hối hả, khẩn trương của ngư dân khi kéo lưới. Một không khí đầy hồi hộp và hi vọng. Cá mắc vào lưới thành những “chùm cá nặng” như chùm trái cây treo lủng lẳng. Để có nhiều cá như vậy, cần phải có những người chài trẻ mạnh mẽ, có cánh tay rắn chắc, sức khỏe dẻo dai mới có thể “kéo xoăn tay”. Câu thơ “Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng” là một câu thơ xuất sắc, tôn vinh vẻ đẹp khỏe mạnh và trẻ trung trong lao động. Huy Cận thường sử dụng từ “chùm” để mô tả thế giới sinh vật, như gà, cá, tạo ra hình ảnh thơ mộng, ấn tượng:
“Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con
Chiều chiều thu vàng rực tâm hồn...”
(Chiều thu quê hương)
Trong khổ thơ thứ tư, tác giả mô tả đàn cá biển như một bức tranh sơn mài lộng lẫy, trong đó có những con cá “lấp lánh đuốc đen hồng cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe”. Ở khổ thơ thứ sáu này, các con cá biển tươi ngon mắc vào lưới cũng vô cùng rực rỡ “Vẩy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông”. Có thể nói rằng các câu thơ về cá là những câu thơ đẹp nhất, sáng tạo nhất về việc sắp xếp màu sắc, sử dụng hình ảnh hoán dụ (váy cá, đuôi cá, mắt cá...). Dưới ánh trăng đầy lãng mạn, cá nằm đầy trong khoang thuyền phản chiếu ánh sáng “vàng”, màu “bạc”, thể hiện niềm vui của các bạn chài. Câu thơ “lưới xếp / buồm lên/ đón nắng hồng” với cách ngắt nhịp 2/2/3, sử dụng liên tiếp ba động từ (xếp, lên, đón) diễn tả mọi công việc trên biển diễn ra tuần tự mà khẩn trương khi trở về.
Khổ cuối mô tả đoàn thuyền đánh cá trở về bến. Gió biển thổi căng cánh buồm, mang tiếng hát của ngư dân vang xa trên biển. Đây là lần thứ ba tác giả nhắc lại tiếng hát. Lần đầu tiên là tiếng hát ra khơi, phấn khởi, hân hoan bắt đầu cuộc hành trình: “Câu hát căng buồm cùng gió khơi'. Lần thứ hai là tiếng hát lúc đánh cá, mê đắm trong lao động và tôn vinh biển với tình yêu sâu đậm:
“Chúng ta hát bài ca triệu con cá về
Thuyền đã lên nhịp dưới ánh trăng cao
Biển ban tặng cá như người mẹ ân cần
Nuôi dưỡng đời ta từ ngày nào”.
Lần thứ ba là tiếng hát mừng vui chiến thắng. Niềm hạnh phúc của người dân chài hòa quyện vào thiên nhiên - một bình minh tươi sáng, một ngày mới bắt đầu. Con thuyền thì “chạy đua...”, mặt trời thì “đội biển”. Đoàn thuyền vượt sóng như cướp lấy thời gian, giành lấy thời gian, để nhanh chóng trở về bến. Cảnh tượng lộng lẫy, nhịp điệu cuộc sống khẩn trương vô cùng:
“Câu hát căng buồm với gió khơi
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
Mặt trời đội biển nhô màu mới...”.
Câu thơ “mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” là một câu thơ hay thể hiện bút pháp lãng mạn của Huy Cận trong bài thơ này. Hình ảnh “mắt cá” (hoán dụ) - muôn triệu mắt cá nhỏ được phản chiếu ánh sáng rạng đông, trở nên rực rỡ huy hoàng. Sóng biển và cát lấp lánh cùng với muôn triệu mắt cá như trải dài, trải rộng trên “muôn dặm phơi”. Câu thơ vừa mô tả cảnh biển lấp lánh lúc rạng đông, vừa thể hiện cảnh cá (hay nói cách khác) đẹp Nói rằng lao động là niềm vui sáng tạo. Nói rằng biển quê ta giàu đẹp. Nói rằng khi người lao động làm chủ cuộc đời thì mới có ấm no hạnh phúc. Cả ba điều ấy, Huy Cận đã nói được rất hay trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”, đặc biệt trong hai khổ thơ này.
Với cách sử dụng màu sắc, với việc áp dụng các thủ thuật nghệ thuật như ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa và thậm chí xưng, Huy Cận đã tạo ra nhiều hình ảnh đẹp, ý nghĩa. Một không gian tráng lệ tràn ngập niềm vui của câu hát. Một bình minh trên biển và một bình minh trong lòng người vì “đất ra hoa’' và “biển đang hát”...
Phân tích hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá - Mẫu 6
Nếu như bài thơ 'Tiểu đội đội xe không kính' là bài ca về lòng dũng cảm, ý chí, trái tim thiết tha đối với Miền Nam, của những lái xe không kính thì 'đoàn thuyền đánh cá' lại là khúc tráng ca về công cuộc lao động của con người trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc trong những năm đầu sau giải phóng.
Nếu các khổ thơ đầu nói về chuyến hành trình đánh cá gian lao và vất vả trong không khí tươi vui của đất nước, hân hoan tưng bừng cùng nhau thi đua với khung cảnh thiên nhiên đẹp đẽ thì khổ thơ cuối tác giả miêu tả cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh:
'Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.'
Huy Cận sử dụng biện pháp đầu cuối tương ứng. Câu đầu khổ cuối lặp lại với câu cuối khổ đầu như là điệp khúc của thơ ca. Như vậy câu hát đã theo hành trình của người dân chài lưới với niềm lạc quan, tin tưởng và vui sướng. Điều này nhấn mạnh niềm vui lao động làm giàu quê hương đất nước của người dân chài.
Đoàn thuyền quay về với âm nhạc hân hoan, đầy phấn khởi, khi các khoang thuyền tràn đầy cá và họ chạy đua với mặt trời, chiến đấu với thời gian, tranh thủ từng khoảnh khắc để lao động. Trong hình ảnh này, đoàn thuyền trở thành một phần của vũ trụ, như một biểu tượng cho sức mạnh và khí phách của con người, người ta đang đấu tranh bên cạnh vũ trụ. Trong cuộc đua này, con người giành chiến thắng. Khi 'Mặt trời mọc từ biển, mang màu mới', thì 'Mắt cá lấp lánh rực rỡ trên biển vạn dặm'.
'Mặt trời mọc từ biển, mang màu mới' là một hình ảnh nhân hóa về sự tươi mới của một ngày mới, như một câu chuyện huyền thoại rực rỡ. Ở đây, chúng ta gặp một hình ảnh của mặt trời không chỉ là mặt trời tự nhiên mà còn là mặt trời của hàng triệu mắt cá long lanh trong bình minh. Ý thơ mang một không khí thần thoại, một bản hùng ca về lao động.
Câu kết miêu tả cách ánh sáng mặt trời làm cho thành quả lao động rực rỡ hơn, khi mắt cá lấp lánh như hàng triệu ánh mặt trời, cùng nhau làm đẹp trời biển quê hương. Đó là niềm vui của chiến thắng, niềm vui của mùa cá, niềm vinh quang bình dị của người lao động.
Thông qua các khổ thơ này, chúng ta thấy thuyền và con người luôn nổi bật giữa vũ trụ và niềm vui chiến thắng cũng làm cho họ trở nên to lớn. Văn chương Việt Nam sau năm 1945 không chỉ miêu tả hình ảnh các anh hùng cứu nước mà còn vẽ lên bức tranh của những người lao động xây dựng xã hội chủ nghĩa. Bài thơ này nói về những con người đang dốc hết sức lực của mình cho đất nước, ngày đêm.
Nhà nghiên cứu Trần Đình Sử trong bài giảng về các tác phẩm văn học cho học sinh lớp 9 đã viết: 'Câu hát kéo thuyền đi và giờ kéo thuyền về. Nhưng nó về với một tư thế mới: đua với mặt trời và trong cuộc đua này, con người đã về trước và giành chiến thắng. Khi mặt trời mọc từ biển và tạo nên ánh sáng đỏ sáng cho đất nước, thì thuyền đã về từ lâu. Ánh sáng ban mai làm cho thành quả lao động trở nên rực rỡ, lấp lánh'.
Tác giả mô tả sự trở về của đoàn thuyền đánh cá theo chu kỳ thời gian, từ đêm trước đến sáng hôm sau. Trong bài thơ, điều này được biểu hiện qua âm nhạc hân hoan, ca tụng tinh thần lao động để xây dựng đất nước, trở thành nền tảng vững chắc cho miền Nam ruột thịt.
Phân tích hai khổ cuối của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá
'Đoàn thuyền đánh cá' là bản hát ca về người lao động trên biển. Trong hai khổ cuối, Huy Cận tái hiện cảnh kéo lưới từ khi tối đến sáng sớm. Sau một đêm lao động, khi bình minh bắt đầu, ngư dân bắt đầu thu hoạch những gì đã chinh phục được sau một đêm cố gắng. Hình ảnh những con cá rực rỡ không chỉ là hiện thực mà còn tượng trưng cho vẻ đẹp của biển. Qua hai khổ thơ cuối, Huy Cận tái hiện không khí kéo lưới và niềm hạnh phúc khi trở về sau một ngày lao động.
Nhận xét về hai khổ thơ cuối Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận, một trong những nhà thơ tiêu biểu của thơ ca hiện đại Việt Nam, đã sử dụng bài thơ này để thể hiện sự hài lòng và tự hào của mình đối với đất nước và cuộc sống. Hai khổ thơ cuối của bài thể hiện rõ sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, sự hòa nhập của lao động với cuộc sống, cũng như niềm vui và niềm tự hào của tác giả trước đất nước.
Bài thơ được sáng tác trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc Việt Nam. Tác phẩm toát lên tinh thần khỏe mạnh, hùng hồn và lạc quan, phản ánh sự thay đổi trong cảm hứng nghệ thuật của Huy Cận. Trong khi trước đây, thiên nhiên thường làm cho con người cảm thấy nhỏ bé và cô đơn, ở đây, thiên nhiên trở nên sáng sủa, mạnh mẽ và tự tin như một chủ nhân của biển cả.
Trong không gian biển mênh mông, sau khi tìm ra vùng cá, người dân chài thả lưới và chờ đợi trước khi kéo lên:
'Sao mờ kéo lưới đúng khi bình minh vừa hé lên
Tay xoăn kéo lên chùm cá nặng'
Câu thứ ba tươi sáng và lãng mạn: 'Vảy bạc đuôi vàng sáng lên rạng đông'. Câu thơ này tượng trưng cho những con cá tươi ngon, phát sáng dưới ánh bình minh. Từ ngữ 'bạc, vàng' biểu hiện sự quý giá và giàu có của biển cả, đồng thời thể hiện lòng biết ơn của người chài trước sự hào phóng của biển cả.
Sau một đêm làm việc vất vả, đoàn thuyền trở về vào lúc bình minh:
'Vóc thuyền cùng sóng vỗ biển rộng
Người đánh cá chạy đua với mặt trời'
Câu thơ 'vóc thuyền cùng sóng vỗ' trong khổ thơ đầu tiên gần như giữ nguyên. Đây là lần thứ ba tiếng hát vang lên, biểu hiện niềm vui của người lao động khi nhận được thành quả sau một đêm làm việc vất vả. Tiếng hát ấy vang lên hùng vĩ khi đoàn thuyền trở về. Tác giả nhân hóa 'người đánh cá' đang 'chạy đua với mặt trời, chạy đua với thời gian' để thể hiện sức mạnh và dũng khí của họ trong công việc lao động.
'Mặt trời đội biển, màu sắc mới xuất hiện
Mắt cá lung linh rạng đông'
Vẻ đẹp của bình minh trên biển được tác giả miêu tả sinh động thông qua hình ảnh 'mặt trời đội biển', gợi lên cảm giác thần thoại. Mặt trời dường như đang mặc lên mình chiếc áo biển mới, và màu sắc của nó là ánh hồng bình minh, là lời chào đón của thiên nhiên với những người lao động. Hình ảnh cuối cùng gợi lên cảm giác niềm vui và hạnh phúc của người lao động sau một ngày làm việc vất vả.
Bài thơ sử dụng nhiều biện pháp tu từ đặc sắc, với bút pháp lãng mạn và tưởng tượng phong phú, Huy Cận đã tạo ra những hình ảnh đẹp và lãng mạn.
'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận là một bức tranh về lao động vĩ đại, tràn đầy ánh sáng và sức sống mãnh liệt. Bài thơ ca ngợi biển cả và những người dân chài làm việc với lòng hăng say, góp phần vào công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Viết đoạn văn phân tích 2 khổ cuối Đoàn thuyền đánh cá
Mẫu 1
Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận thể hiện tinh thần lao động của ngư dân trên biển. Ở hai khổ thơ cuối, nhà thơ đã mô tả sinh động công việc lao động vào buổi sáng và sự trở về của đoàn thuyền sau những ngày ra khơi. Ngư dân luôn cố gắng hết mình để thu về những mẻ cá tươi. Thời điểm họ kéo lưới là lúc tờ mờ sáng. Tác giả nhấn mạnh sức khỏe và bền bỉ của người lao động, và thành quả là rất nhiều mẻ cá 'vẩy bạc đuôi vàng'.
Mẫu 2
Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' ghi lại cuộc hành trình từ khi ra khơi dưới ánh hoàng hôn, đánh cá trong đêm trăng, đến khi trở về dưới bình minh mới lóe rạng. Hai khổ cuối tái hiện khung cảnh kéo lưới và đoàn thuyền trở về mang theo những mẻ cá. Khi ánh sao mờ dần, màn đêm nhạt màu để nhường chỗ cho ngày mới, người ngư dân hối hả kéo lưới. Thành quả sau một đêm lao động là những 'chùm cá nặng', biểu tượng cho sự giàu có của biển. Hành động khỏe khoắn, khéo léo của người lao động được thể hiện qua việc kéo lưới, căng buồm. Khi đoàn thuyền trở về, gió biển thổi cánh buồm, đưa đoàn thuyền lướt nhanh trên biển 'chạy đua cùng mặt trời', với những câu hát ngân vang vang xa. Nhà thơ Huy Cận đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên huy hoàng, con người lao động trở về trong niềm vui chiến thắng bằng bút pháp lãng mạn.