Buzz
TOP 9 bài Phân tích khổ thơ 3 Viếng lăng Bác CỰC HẤP DẪN, giúp học sinh lớp 9 thêm thông tin quý giá và cảm nhận được tình cảm sâu lắng của tác giả Viễn Phương khi đến lăng.
Phân tích khổ thơ 3 trong bài Viếng lăng Bác chứa đựng hàng loạt cảm xúc, để lại nỗi tiếc thương sâu lắng cho mọi người Việt Nam yêu nước. Dù Bác đã ra đi xa, nhưng hình ảnh Người vẫn mãi đọng lại trong lòng chúng ta. Mời các bạn cùng đọc bài viết dưới đây của Mytour để hiểu sâu hơn về môn Văn 9.
Dàn ý phân tích khổ thơ 3 trong bài Viếng lăng Bác
Nội dung 1
1. Khởi đầu
Giới thiệu về tác giả Viễn Phương, bài thơ Viếng lăng Bác và đưa vào khổ thơ thứ ba.
Chú ý: học sinh có thể lựa chọn cách khởi đầu trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào khả năng của mình.
2. Phần chính
“Bác yên nằm giữa giấc ngủ bình yên”: Bác nằm ở đó, nhẹ nhàng thanh thản như đang chìm vào giấc ngủ sâu và yên bình. Cuộc đời Người chỉ có một ước mơ, đó là đất nước hòa bình. Vì vậy, khi đất nước hòa bình, Bác đã được nghỉ ngơi trong giấc ngủ an lành.
“Dưới ánh trăng nhẹ nhàng và hiền hòa”: Hình ảnh yên bình của Bác rất êm đềm và tĩnh lặng. Ở Bác luôn toát lên vẻ hiền hòa như ánh trăng, bình yên như đất nước sau khi độc lập.
“Biết rằng trời xanh mãi mãi/Nhưng lòng vẫn đau đớn”: Bầu trời xanh mãi mãi không đổi như một quy luật tự nhiên, nhưng lòng vẫn đau đớn vô cùng khi vị cha già của dân tộc ra đi. Dù biết về vòng luật tự nhiên của sự sống và sự chết, nhưng lòng vẫn cảm thấy đau đớn, xót xa. Sự ra đi của Bác không chỉ khiến cho đất nước thương tiếc mà còn khiến cho bao thế hệ sau này không khỏi đau lòng.
→ Đoạn thơ không chỉ miêu tả hình ảnh yên bình của Bác Hồ mà còn thể hiện tình cảm, nỗi đau xót của tác giả và bao thế hệ người Việt trước sự ra đi của Bác.
3. Kết thúc
Tóm tắt lại giá trị về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ cũng như của tác phẩm.
Dàn ý phần 2
1. Khởi đầu
- Giới thiệu về khổ thơ 3 trong bài Viếng lăng Bác.
2. Nội dung chính
- Cảm xúc trào dâng khi gặp Bác:
- Bác nằm trong giấc ngủ thanh bình.
- “Dưới ánh trăng nhẹ nhàng và dịu dàng”: hình ảnh thiên nhiên đẹp như mơ là biểu tượng cho tình yêu thương và tôn trọng của nhà thơ và cả người Việt dành cho Bác.
--> Câu thơ tóm tắt một cách tổng quát nhưng cũng rất tinh tế không gian trang nghiêm trong lăng Bác.
--> Dù Bác đã ra đi, nhưng đối với người con Việt Nam, Bác chỉ đang nằm trong giấc ngủ yên bình, không còn lo toan và phiền muộn.
- Nỗi buồn thương, lòng đau xót trước sự ra đi của Bác:
- Nghệ thuật đối lập “vẫn biết”- “mà sao” thể hiện sự xung đột, đối kháng giữa lý trí và trái tim.
- Bác luôn hiện diện trong lòng mỗi người nhưng sự ra đi của Bác vẫn mang lại nỗi đau thương, nỗi tiếc nuối sâu sắc.
3. Kết thúc
- Ý kiến tổng quát.
Tóm tắt phần khổ thơ 3 trong bài Viếng lăng Bác một cách ngắn gọn
'Vì sao trái đất ấm áp ân tình
Khắc sâu tên Người Hồ Chí Minh vào tâm trí'
(Tố Hữu)
Không từ nào đủ để diễn tả sự vĩ đại của Bác Hồ - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Sự ra đi của Người để lại niềm tiếc thương vô hạn trong lòng mỗi người dân. Nhà thơ Viễn Phương đã lồng ghép nỗi tiếc thương, nỗi đau xót đó vào bài thơ 'Viếng lăng Bác'. Khổ thơ thứ ba tái hiện cảm xúc sâu lắng của tác giả khi bước vào lăng mộ. Nhà thơ không thể kìm nén được cảm xúc khi đối diện với di hài của Bác. Bác nằm đó nhưng dường như Bác đang chìm trong giấc ngủ yên bình, thanh thản. Trong giấc mộng ấy, Người sẽ được nghỉ ngơi sau những trăn trở, lo âu vì dân, vì nước. 'Bảy mươi chín mùa xuân' là biểu tượng cho 79 năm Bác sống, hy sinh và tạo nên những điều tốt đẹp cho đời. Bầu không khí trong lăng như được ngưng kết lại để thêm phần trang nghiêm, lòng thành kính. Trong bóng trăng dịu dàng, khuôn mặt của Bác tỏa sáng với vẻ cao quý và phong thái thanh nhã của một nhà lãnh đạo, một người yêu thiên nhiên và hòa mình với thiên nhiên. Trăng đã đi cùng Bác suốt quãng đường kháng chiến gian khổ, giờ đây trở thành người bảo vệ giấc ngủ của Bác. 'Trời xanh' là biểu tượng của sự tồn tại vĩnh hằng. Bầu trời của tự do, của thiên nhiên, vũ trụ bao la sẽ mãi mãi tồn tại. Bác cũng như trời xanh, sẽ mãi sống trong trái tim của mỗi người Việt Nam. Khi Bác ra đi, 'đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa'. Đó là một mất mát lớn lao đối với cả dân tộc. Từ 'nhói' đã phản ánh sự đau thương, lòng xót xa cùng sự mất mát lớn lao khi dân tộc mất đi một vị lãnh tụ vĩ đại. Sự mâu thuẫn giữa 'vẫn' - 'mà' thể hiện mâu thuẫn giữa trí tuệ và tình cảm của tác giả. Trí tuệ nhận thức được sự thật Bác đã ra đi nhưng tình cảm sâu thẳm trong lòng vẫn chưa thể chấp nhận được hiện thực đau lòng ấy. Khổ thơ đã gieo xuống trong lòng mỗi người dân Việt Nam một nỗi tiếc thương sâu sắc.
Phân tích khổ thơ 3 trong 'Viếng lăng Bác' một cách chi tiết
Hồ Chí Minh - người cha già yêu dấu của dân tộc. Người là biểu tượng của sự tự hào của quê hương chúng ta. Nhưng vào ngày 2/9/1969, người cha ấy đã để lại cho dân tộc chúng ta niềm tiếc thương vô hạn. Năm 1976, cùng với đoàn đại biểu miền Nam, Viễn Phương đã đến thăm lăng Bác. Cảm xúc sâu lắng đã khiến nhà thơ viết ra bài thơ 'Viếng lăng Bác'. Đọc bài thơ này, tác giả đã truyền đạt được những cảm xúc chân thành đến với độc giả qua khổ thơ:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Nhưng sao lòng nhói đau không thôi”
Bài thơ chứa đựng tâm trạng chân thành, nỗi tiếc thương không gì tưởng tượng nổi của nhà thơ dành cho Bác. Hai khổ đầu của bài thơ làm rõ hình ảnh hàng tre trước lăng Bác và suy nghĩ trực tiếp của nhà thơ về Người. Đến khổ này, nhà thơ thể hiện suy nghĩ về sự bất tử của Bác. Tiếp tục cảm xúc, nhà thơ nhìn nhận Bác như một sự nuối tiếc của cuộc đời:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
Nhà thơ nhận ra một nỗi đau “Bác đã đi rồi sao Bác ơi”. Nhưng tác giả không tin rằng đó là sự thật, Bác chỉ đang nằm trong giấc ngủ, nghỉ sau bao năm dài hy sinh, xây dựng cho đất nước. Bác vẫn ở bên cạnh chúng ta:
“Suốt cuộc đời Bác có ngủ ngon đâu
Nay Bác ngủ chúng con canh giấc ngủ”
(Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi)
Hình ảnh “vầng trăng sáng” thật đẹp và dịu dàng, nó không chỉ diễn tả ánh sáng trong trẻo mà còn kêu gọi tâm hồn cao đẹp trong sáng của Người. Nhắc đến trăng, ta nghĩ ngay đến sự yêu mến của Bác với trăng. Trăng đã đi cùng Bác trong cuộc đời: trên rừng núi, sông nước, và ngày trung thu. Nhưng liệu Bác có lúc nào thực sự được thư giãn bên trăng? Chỉ trong giấc ngủ bình yên mới đưa Bác đến gần trăng. Một lần nữa, vầng trăng là biểu tượng của tâm hồn cao đẹp và sức mạnh bất diệt của Hồ Chí Minh.
Bác nằm ở đó, nhưng không một ai tin, ta phải tự an ủi bằng lẽ trường cửu của cuộc đời, nhưng trong lòng vẫn cảm thấy nhói đau:
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Ma sao nghe nhói ở trong tim”
Dù Bác đã đi xa, nhưng Bác mãi là “trời xanh”, sẽ còn mãi với thời gian và với dân tộc Việt Nam, sự vĩnh hằng của Bác nhà thơ Tố Hữu đã tóm gọn:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa”
(Bác ơi)
Bác thật sự đã hòa mình vào thiên nhiên của đất nước Việt Nam. Bác sẽ mãi là một phần của chúng ta và của quê hương. Mặc dù vậy, lý trí vẫn nhắc nhở nhà thơ về sự chia ly, cảm giác đau lòng này cũng như trong lòng mỗi người con dân Việt Nam. Nỗi đau ấy như hàng nghìn mũi kim đâm vào trái tim thổn thức của chúng ta. Không có gì có thể xoa dịu được nỗi đau ấy. Sự ra đi của Người khiến thiên nhiên và con người đều rơi vào nỗi tiếc thương:
“Trải qua mấy ngày đau lòng tiễn biệt
Đời đổ lệ, trời tuôn mưa…”
Như vậy, chỉ với bốn câu thơ trong một đoạn thơ, bằng giọng điệu nhẹ nhàng, sử dụng hình ảnh biểu tượng của “mặt trời”. Khổ thơ đã thể hiện sự thành kính thiêng liêng trước sự vĩnh hằng của Người. Tạo ra những hình ảnh cao đẹp về Bác Hồ kính yêu, để lại cho người đọc những cảm xúc chân thành. Bác của chúng ta là như vậy, người giàu tình yêu thương, đức hi sinh, và sống cuộc đời vô cùng giản dị. Đất nước ta mất Bác như mất một người cha già vĩ đại, người cha luôn dành tình thương vô bờ bến cho nhân loại:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già”.
Tóm lại, cả bài thơ là cảm xúc dâng trào dành cho con người vĩ đại của dân tộc. Nhưng khổ cuối bên cạnh dòng cảm xúc ấy là mong muốn và ước nguyện được gần gũi bên cạnh Bác. Nó cũng như lời hứa của cả dân tộc Việt Nam. Đọc khổ cuối mà dư âm của bài thơ đọng mãi trong lòng người đọc.
Phân tích khổ thơ thứ 3 Viếng lăng Bác
Bác Hồ, người mang công lao vô cùng lớn đối với đất nước, cũng trở thành nguồn cảm hứng sáng tác cho nhiều nhà văn, nhà thơ, trong đó phải kể đến nhà thơ Viễn Phương với bài thơ Viếng lăng Bác. Bài thơ thể hiện sâu sắc tình cảm và lòng kính trọng của một người con phương Nam khi đầu tiên đến thăm lăng Bác. Ở khổ thơ thứ ba, tác giả đã mang đến cho độc giả một cái nhìn trực quan nhất về giấc ngủ bình yên của Bác:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim
Bác đang nằm ở đó, nhẹ nhàng và thanh thản như đang chìm trong giấc ngủ bình yên. Cuộc đời của Người chỉ có một ước mong, đó là đất nước được hòa bình. Vì thế, khi đất nước được hòa bình, Bác đã được nghỉ ngơi trong giấc ngủ yên bình. Hình ảnh yên bình của Bác rất tĩnh lặng và bình yên. Bác luôn toát lên vẻ dịu dàng như vầng trăng, yên bình như đất nước sau khi độc lập. So sánh về mặt hình ảnh rất chính xác và gợi cảm. Bác Hồ giống như vầng trăng soi sáng cho đất nước Việt Nam, mang lại bầu trời thanh bình cho hàng triệu con người dân tộc. Bầu trời vẫn xanh một màu trường tồn vĩnh cửu như một quy luật bất biến của tự nhiên, nhưng vị Cha già của dân tộc đã phải ra đi. Mặc dù biết về quy luật sinh tử của tạo hóa, nhưng vẫn thấy đau đớn và xót xa. Sự ra đi của Bác không chỉ khiến đất nước mất mát mà còn khiến cho bao thế hệ sau này không khỏi xót thương.
Đoạn thơ không chỉ miêu tả hình ảnh yên bình của giấc ngủ của Bác Hồ mà còn thể hiện tình cảm và nỗi xót xa của tác giả cũng như bao thế hệ con người Việt Nam trước sự ra đi của Bác. Nhiều năm trôi qua nhưng hình ảnh và công lao của Bác vẫn còn sống mãi trong trái tim người Việt Nam và trong bài thơ Viếng lăng Bác để lại nhiều dư âm đáng suy ngẫm cho nhiều thế hệ bạn đọc.
Phân tích khổ 3 bài thơ Viếng lăng Bác - Mẫu 1
Viếng lăng Bác là tác phẩm thơ đong đầy cảm xúc của Viễn Phương khi đầu tiên từ miền Nam về Hà Nội và vào lăng viếng Bác. Hai khổ đầu mô tả cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng Bác và khi hòa mình vào dòng người vào lăng, trong khi khổ thơ thứ ba thể hiện nỗi xúc động thiêng liêng của nhà thơ khi bước vào lăng viếng Bác:
'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim'.
Hai dòng thơ đầu tiên miêu tả cảm xúc của Viễn Phương khi đối diện với di hài của Bác:
'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền.'
Nhà thơ cùng dòng người bước vào lăng, ngắm nhìn Bác từ xa và tưởng nhớ Bác như đang bước vào giấc ngủ yên bình không ảo mộng, ánh sáng nhẹ nhàng của ngọn đèn lúc ấy trở thành vầng trăng tỏa ánh sáng dịu dàng, rạng rỡ. Câu thơ khái quát nhưng tinh tế không gian trang trọng trong lăng Bác. Bác đã ra đi nhưng trong lòng tác giả, đó chỉ là giấc ngủ dài an lành, không còn lo lắng cho dân tộc, không còn suy nghĩ trăn trở. Không khí đó mỗi người Việt Nam nào khi vào lăng viếng Bác cũng cảm nhận được, Viễn Phương đã diễn đạt nỗi lòng và cảm xúc của triệu triệu trái tim khi đứng trước di hài của Bác.
Nhìn thấy hình ảnh của Bác, Viễn Phương không kìm nổi cảm xúc, bất giác thốt lên:
'Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim'.
Nghệ thuật tương phản giữa 'vẫn biết' và 'mà sao' diễn tả sự mâu thuẫn, đối lập giữa lí trí và trái tim. Lí trí khẳng định Bác vẫn sống mãi trong tâm trí dân tộc, vĩnh hằng bất tử, nhưng trái tim lại nghẹn ngào, xót xa chấp nhận Bác đã ra đi mãi mãi. Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 'nghe' thấy điều chỉ có thể cảm nhận - 'nhói ở trong tim' giúp khắc sâu nỗi đau, nhấn mạnh sự đau buồn, xót thương. Người đọc chợt nhớ về những vần thơ nghẹn ngào của Tố Hữu khi tiễn đưa Bác:
'Bác đã đi rồi sao Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời.'
Hai bài thơ mặc dù viết ở thời điểm khác nhau nhưng đều chứa đựng nỗi xót xa, đau đớn, lấp đầy tâm hồn của người đọc.
Khổ thơ bày tỏ cảm xúc của Viễn Phương khi vào lăng viếng Bác lần nữa, đại diện cho tấm lòng tiếc thương của nhiều người. Những vần thơ như ngừng lại, rưng rưng mà cảm động, vẫn trang trọng, chỉnh chu. Bác vẫn sống trong trái tim của mỗi chúng ta, bởi 'trời xanh là mãi mãi'.
Phân tích khổ 3 bài thơ Viếng lăng Bác - Mẫu 2
Khổ thơ thứ ba chứa đựng cảm xúc của tác giả khi vào lăng, đối diện với di hài của Bác. Bao nhiêu tình cảm đã từng ấp ủ, khi gặp lại hình ảnh quý báu của Bác là lúc thổn thức trào dâng. Hình ảnh Bác nằm trong lăng được diễn tả một cách xúc động qua hai câu thơ:
Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Câu thơ gợi lên không khí yên bình, trang nghiêm, ánh sáng dịu dàng, hình ảnh đẹp đẽ của Bác. Bằng tình cảm, nhà thơ nhìn thấy Bác như đang nằm trong giấc ngủ bình yên giữa thiên nhiên tươi đẹp và thơ mộng, Bác vẫn ở bên ta, như nhà thơ Hải Như đã viết:
Cả đời Bác không có giấc ngủ ngon
Nay Bác ngủ, chúng con canh giấc mơ
(Canh giấc Bác ngủ, Bác ơi)
“Vầng trăng sáng dịu hiền” là ánh sáng của tình thương mến, nâng niu, như làm ru Bác vào giấc ngủ. Giấc ngủ của Bác là giấc ngủ trong tình thương yêu. Nhà thơ Phạm Ngọc Cảnh cũng đã viết:
Trong lăng Bác vừa chợp mắt nghỉ
Như sau mỗi công việc
Trăng ơi, trăng hiểu biết
Nên trăng bước đi nhẹ nhàng.
(Trăng lên)
Hình ảnh vầng trăng dịu hiền gợi lên tâm hồn cao quý, sáng trong của Bác và những vần thơ đầy ánh trăng của Người.
Đến đây, cảm xúc ngưỡng mộ như dịu dàng nhường chỗ cho nỗi đau không thể kìm nén:
Trời xanh vẫn mãi là vĩnh hằng
Nhưng lòng ta vẫn đau thương nặng nề!
“Trời xanh” cũng như “mặt trời”, “vầng trăng” là những biểu tượng của vũ trụ kỳ vĩ, vĩnh cửu, là tượng trưng sâu xa gợi suy ngẫm về sự cao cả, vĩ đại, bất diệt, trường tồn trong Bác. Bác vẫn sống mãi trong tâm hồn của dân tộc, như trời xanh vẫn mãi (Bác sống như trời đất của ta Tố Hữu). Người đã hòa mình vào thiên nhiên, đất nước, dân tộc. Công việc của Người là bất tử. Dù vẫn tin như vậy, nhưng nỗi đau không chấp nhận sự mất mát thực tế, lòng vẫn đau đớn khi nghĩ rằng Bác không còn nữa. Nỗi đau đó được biểu hiện cụ thể, trực tiếp: 'Mà sao lòng ta vẫn nhói đau!”. Đó là nỗi đau vô hạn, là lòng thương xót thật sự, không thể dứt được. Đó là tình cảm của đứa con về muộn bên di hài người cha.
Phân tích khổ 3 bài thơ Viếng lăng Bác - Mẫu 3
Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại, vị cha già đáng kính của toàn bộ dân tộc Việt Nam. Vì thế, sự ra đi của Bác là một mất mát lớn lao của cả dân tộc. Đã có rất nhiều vần thơ thể hiện lòng nhớ thương của những người con Việt Nam đối với Bác. Mặc dù là một bài thơ ra đời khá muộn, nhưng 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương vẫn gợi lại trong lòng người đọc những cảm xúc sâu lắng, bởi đó là tình cảm của một người con miền Nam lần đầu được gặp Bác. Toàn bài thơ là một lời tâm sự chân thành, là lòng thành kính và sâu sắc của một người con miền Nam đối với Bác Hồ. Nhà thơ thể hiện tình cảm chân thành của một người con miền Nam rõ ràng nhất ở trong khổ 3:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Trời xanh vẫn mãi là vĩnh hằng
Nhưng lòng ta vẫn đau thương nặng nề
Bài thơ không chỉ thể hiện dòng cảm xúc của nhà thơ mà còn tượng trưng về vị lãnh tụ Hồ Chí Minh qua những hình ảnh giàu sức lôi cuốn. Bằng cảm xúc chân thực và ngôn ngữ thơ gợi cảm, Viễn Phương đã chia sẻ một sự thật: Bác Hồ vĩ đại vẫn sống mãi trong trái tim của nhân dân ta.
Khổ thơ thứ ba miêu tả tác giả đứng trước lăng Bác, nơi nơi tràn ngập tình yêu thương, là nơi thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của Bác. Ở trên, Bác được so sánh với 'mặt trời' nhưng ở đây, Bác lại được ví như 'vầng trăng'.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Thực ra, hình ảnh vầng trăng là một ý tưởng sáng tạo của Viễn Phương, vì trong tâm hồn Bác luôn có vầng trăng tri kỷ. Tâm hồn Bác là tâm hồn thi nhân, trăng từng là người bạn đồng hành với Người trong nhiều hoàn cảnh. Nhà thơ sử dụng biện pháp tinh tế này để ca ngợi sự ra đi thanh thản của Bác và làm dịu đi nỗi đau trong lòng người Việt Nam.
Trong khoảnh khắc thiêng liêng bên cạnh Bác, một cảm giác đau đớn bất ngờ bùng cháy trong lòng nhà thơ:
'Trời xanh vẫn mãi mãi như trước'
Nhưng lòng ta sao nhói đau thế này!
Tác giả nghĩ về 'trời xanh' cũng là nghĩ về thời điểm đất nước yên bình, nhưng cũng là cách biểu hiện sâu sắc về sự hoà nhập của Bác vào vũ trụ vĩnh cửu. 'Trời xanh' là biểu tượng tôn vinh lối sống cao đẹp của Bác. Hai dòng thơ thể hiện sự đối lập trong suy nghĩ và tình cảm. Mọi người vẫn biết rằng Bác vẫn sống mãi trong sứ mệnh giải phóng dân tộc, nhưng sự ra đi của Bác vẫn là một mất mát lớn lao đối với mọi người và đất nước. Nỗi đau quá lớn, khiến mọi lập luận đều trở nên vô nghĩa. Ý thơ này giống như câu thơ của thiền sư Ryokê Osini từng viết:
Trời xanh chào đón người cứu nước về
Đau lòng chúng sinh trên đường đi mê mải
Chưa từng có anh hùng như Bác
Chiếc lá thu rơi nhẹ nhàng trên bước đi.
Nỗi đau từ tận đáy lòng của người con miền Nam khi đến viếng Bác vào một ngày đất nước đã hoàn toàn thống nhất. Đây là lần đầu tiên Viễn Phương được gặp Bác. Trong những năm tháng chia cắt của đất nước, nhân dân miền Nam đã quyết tâm chiến đấu, mong chờ một ngày:
'Miền Nam chiến thắng, mơ ước ngày Bác về
Đón Bác với nụ cười trên môi!'
Tuy nhiên, ước mơ ấy không bao giờ thành hiện thực. Bác đã ra đi mà chưa thể thực hiện được ước mong cuối cùng là đến miền Nam gặp gỡ đồng bào, những người con vẫn ngày đêm khao khát gặp Bác.
'Bác nhớ miền Nam, lòng nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, mong cha yêu thương'
Do đó, việc Bác ra đi là một mất mát lớn lao không thể đền đáp được đối với một người con miền Nam như Viễn Phương. Những ngày vui tươi của quê hương không được chứng kiến nụ cười hạnh phúc của Bác nữa.
Khổ thơ tràn ngập tình cảm chân thành, sâu sắc. Với lời văn trữ tình và hình ảnh ẩn dụ giàu biểu cảm, đã diễn đạt tình cảm thiết tha, sâu sắc của nhà thơ và nhân dân miền Nam đối với Bác Hồ, người lãnh đạo được mọi người kính trọng. Dù Bác đã rời xa, nhưng những phẩm chất cao đẹp, sự hy sinh to lớn và tầm vóc cách mạng vĩ đại của Bác sẽ mãi sống trong hàng triệu trái tim người Việt.
Phân tích khổ thơ thứ ba của 'Viếng lăng Bác' - Mẫu 4
Chủ tịch Hồ Chí Minh – người cha già yêu thương của dân tộc Việt Nam, danh nhân văn hóa thế giới – đã dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng đất nước. Bác ra đi khi đã 79 tuổi, để lại cho Tổ quốc biết bao nỗi nhớ thương và tiếc nuối. Nhiều nhà thơ, nhà văn đã viết về Bác với lòng kính trọng và sự xót xa vô hạn, trong đó 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương được coi là một trong những bài thơ xuất sắc nhất. Bài thơ thể hiện cảm xúc của nhà thơ cũng như của những người dân Nam bộ khi đến viếng lăng Bác đều rất xúc động.
Khi tham gia vào dòng người đến viếng lăng Bác, khi nhìn thấy Bác nằm yên giấc ngủ, cảm xúc trong lòng nhà thơ lại trỗi dậy mạnh mẽ, niềm cảm xúc ấy được thể hiện rõ trong khổ thơ thứ ba của bài 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương:
'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu hiền'
Nhìn thấy Bác và mô tả bằng cách nói giảm, nói tránh. Câu thơ diễn đạt sự yên bình, thanh thản của Bác Hồ trong giấc ngủ thanh tịnh, phải là một người có ích, hy sinh cho dân tộc, nên đến lúc ra đi không hề hối tiếc, ân hận. Vậy mà dù đã về cõi vĩnh hằng, ta vẫn thấy được sự yên bình, thư thái trong giấc ngủ của Bác. Bác chỉ 'ngủ' mà thôi, ý nói Bác vẫn sống mãi cùng chúng ta.
Nhìn vào giấc ngủ của Bác, có thể tưởng tượng thấy một vầng ánh sáng dịu dàng bao phủ quanh Bác, vầng sáng ấy giúp nhà thơ liên tưởng tới vầng trăng. Trăng là người bạn tâm giao của Bác, trong cuộc đời, Bác đã nhiều lần trò chuyện, tâm sự và sáng tác về trăng, biểu tượng của sự dịu dàng, thanh tịnh. Những bài thơ đẹp của Bác về trăng vẫn kể cho chúng ta về tình yêu thiên nhiên, về tâm hồn thi sĩ, về niềm vui sống của Bác. Và khi Viễn Phương nhắc đến hình ảnh 'vầng trăng' đã gợi nhớ về tâm hồn cao quý, lãng mạn và trong sáng của Bác Hồ.
Nhìn thấy Bác, nỗi đau trong lòng nhà thơ không thể kìm nén:
“Biết rằng trời xanh vẫn mãi mãi
Nhưng lòng nhói đau không thể tìm cách xua tan.”
Tác giả sử dụng hình ảnh “trời xanh” để diễn tả sự bất tử của Bác. Dù Bác đã ra đi, nhưng hình ảnh của Người vẫn sống mãi trong trái tim dân tộc. Thế nhưng, trái tim của nhà thơ vẫn cảm thấy đau đớn, “nhói” là biểu hiện của nỗi đau xót thương đến xé lòng của tác giả.
Tác giả sử dụng ngôn từ biểu cảm và phép đối lập giữa lý trí và cảm xúc để thể hiện một cách trực tiếp nỗi đau và tiếc thương của mình, nỗi đau đó bất chấp cả nhận thức của lý trí và con tim. Dường như có thể xoa dịu được, nhưng thực sự nó vẫn đau, nỗi đau không thể nào kìm nén được.
Giáo sư Trần Đình Sử cũng đã cảm nhận rất sâu về hai câu thơ trên: “Dù biết Bác vẫn sống mãi như trời xanh, nhưng không thể che giấu được nỗi đau xót thương trong lòng. Câu thơ nghe như một tiếng khóc nghẹn ngào”
Một tâm hồn thanh bạch, sáng trong, dành trọn cuộc đời cho đất nước và dân tộc. Khi Bác Hồ ra đi, nỗi tiếc thương vô hạn đã lấn át trong lòng những người con như Viễn Phương. Dù đã cố gắng kìm nén, nhưng đứng trước Bác, nỗi đau vẫn trào dâng không ngừng. Bác vĩnh cửu trong lòng dân tộc nhưng lòng vẫn nhói đau, không ai tránh khỏi, cũng như nhà thơ dù đã dặn lòng không được khóc trước Bác nhưng không thể kiềm chế được.
Cảm nhận ý nghĩa của khổ thơ 3 trong bài thơ Viếng lăng Bác
Khổ thơ 3 của bài thơ “Viếng lăng Bác” thể hiện sâu sắc và cảm động nhất của nhà thơ đối với Bác Hồ. Sau những suy tưởng, nhà thơ hướng về Bác, ngước nhìn Người trong niềm xúc động thiêng liêng:
“Bác nằm trong giấc ngủ yên bình
Dưới ánh trăng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh vĩnh viễn
Nhưng lòng vẫn đau nhói.”
Không gian trong lăng thanh khiết, yên bình; ánh sáng nhẹ nhàng như ánh trăng êm đềm. Dù biết Bác vẫn sống mãi trong sự nghiệp cách mạng và trong tâm trí của nhân dân như bầu trời xanh vĩnh viễn, nhưng nhà thơ vẫn đau xót vì Bác đã ra đi.
Nhà thơ đi vào lăng, thấy Bác nằm trong giấc ngủ bình yên dưới ánh sáng nhẹ nhàng, dịu dàng. Ánh sáng đó như ánh trăng dịu hiền:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Dưới ánh trăng sáng dịu hiền”
Ánh sáng từ những đèn mờ trong lăng gợi nhớ nhà thơ về ánh trăng. Tác giả thể hiện sự hiểu biết của mình về mối liên kết kỳ lạ đó. Trăng đã là bạn tri âm, tri kỉ với Bác.
Trăng đã ở bên Bác trong rừng núi: “Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”. Trăng đến tâm sự với Người như người bạn thân: “Trăng vào cửa sổ đòi thơ”. Trăng đồng hành cùng Người trong nhiệm vụ: “Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền”. Trăng theo dõi bước chân của Bác, từ chiến trường, giờ đây trăng lại đến bên giấc ngủ của Người. Người bạn thân thiết luôn ở bên cạnh Bác, không bao giờ rời xa.
Với hình ảnh vầng trăng sáng dịu hiền, nhà thơ muốn tạo ra một hệ thống hình ảnh vũ trụ để so sánh với Bác. Bác thường như mặt trời rực rỡ, ấm áp, cũng có lúc dịu dàng như ánh trăng rằm. Bác của chúng ta là như vậy. Mặt trời, ánh trăng, bầu trời xanh rộng lớn đều là biểu hiện của tình thương cao cả của Bác. Đó cũng là biểu hiện vĩ đại của con người và sự nghiệp của Bác.
Niềm cảm động thành kính và nỗi đau xót của nhà thơ đã được thể hiện rất chân thành và sâu sắc:
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”
Đây là một sự mâu thuẫn giữa trí óc và tình cảm. Trí óc tin rằng Bác vẫn còn sống mãi cùng non sông đất nước, như trời xanh còn mãi trên đầu: “Bác sống như trời đất của ta” (Tố Hữu). Nhưng trái tim lại không thể không đau nhói, xót xa vì sự ra đi của Bác. Đó là nỗi đau oà ra từ đáy sâu của trái tim: Bác mất rồi! Bác không thể gặp mặt với những đứa con miền Nam mà Người hằng chờ mong.
Khổ thơ 3 khép lại nghẹn ngào. Dẫu biết Bác mãi mãi còn đó nhưng nhưng giờ người không thể chứng kiến nền độc lập của dân tộc và cùng nhân dân tận hưởng nền hòa bình. Nghĩ về điều đó, nhà thơ tuôn trào nước mắt.
Cảm nhận khổ 3 bài thơ Viếng lăng Bác
Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha”
Bác Hồ, một nhà lãnh đạo vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một người cha kính yêu mà ai ai cũng ngưỡng mộ và yêu thương. Trong cuộc sống và sự nghiệp của mình, Bác đã đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách, nhưng chưa bao giờ từ bỏ. Bác luôn nỗ lực để giúp đất nước ta đạt được hòa bình và thống nhất. Người vừa giản dị, vừa tỏa sáng những phẩm chất tốt đẹp, là nguồn cảm hứng cho chúng ta.
Nhưng bây giờ, Bác đã ra đi, nhưng tinh thần của người cha vĩ đại ấy sẽ sống mãi trong lòng dân tộc. Đối với Viễn Phương, một người con miền Nam trung thành, việc đến viếng lăng Bác đã mang lại cho anh ta những cảm xúc sâu sắc và xúc động. Thấy Bác nằm trong giấc ngủ yên bình, anh ta cảm nhận được một bình yên lạ lùng nhưng cũng đau đớn trong lòng.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”
Bài thơ Viếng lăng Bác được tác giả Viễn Phương viết trong một thời điểm đặc biệt. Khi đó, đất nước đang trải qua cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước và đã thống nhất. Tác giả, trong khoảnh khắc đặc biệt đó, có cơ hội viếng thăm lăng Bác và cảm nhận được sự hiện diện của Người dù xa xôi. Đó là một trải nghiệm không thể nào quên.
Khi bài thơ được sáng tác, nó mang trong mình những cảm xúc chân thành và xúc động của một người con miền Nam dành cho Bác. Trong đó, khổ 3 của bài thơ đã thể hiện đầy đủ những cảm xúc và niềm tiếc thương sâu sắc của Viễn Phương dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền”
Chỉ bằng hai dòng thơ đơn giản nhưng Viễn Phương đã truyền đạt những cảm xúc thiêng liêng và xúc động cho người đọc khi cuối cùng tác giả được chứng kiến gương mặt của Bác trong giấc ngủ yên bình và nhẹ nhàng. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp của mình, Bác đã đối mặt với nhiều khó khăn, nhưng Người không bao giờ từ bỏ.
Bằng những nỗ lực của mình, bằng phong thái thanh cao luôn hiện diện trong Bác, những khó khăn ấy trở nên nhẹ nhàng. Bác đã trải qua một cuộc đời gian lao và vất vả, luôn lo lắng cho sự bình yên của đất nước, luôn quan tâm đến từng người dân của Việt Nam.
Chỉ có tình yêu thương lớn lao đến như thế, Bác mới dành trọn tâm huyết của mình cho dân tộc và đất nước Việt Nam. Bác đã phải đối mặt với chiến tranh và bom đạn của kẻ thù, đã phải đối mặt với nguy cơ mất nước khi bị giặc xâm lược. Nhưng cuối cùng, Bác đã hoàn thành sứ mệnh cách mạng của mình một cách xuất sắc, để rồi sau tất cả, đất nước Việt Nam được thống nhất, trong khi Bác đã đi xa mãi mãi và không bao giờ quay lại.
Khi Viễn Phương chứng kiến Bác, Người đang trong giấc ngủ yên bình và nhẹ nhàng. Dù ngủ, vẻ thanh cao, phong thái vẫn hiển hiện qua khuôn mặt. Giấc ngủ của Bác không còn lo lắng, vì đất nước đã thống nhất, Bác có thể yên tâm. Viễn Phương đã đưa vầng trăng sáng dịu hiền đến, vì vầng trăng luôn gắn bó với con người, dù là chiến tranh hay thời bình, vầng trăng luôn gắn với hình ảnh con người.
Vầng trăng xinh đẹp đã là bạn thân của Bác trong những ngày kháng chiến, đã gắn bó với Bác trong những thời kỳ gian khó, bây giờ sẽ sáng cho giấc ngủ bình yên của Bác. Trăng sẽ là bạn, sẽ là người lính canh giữ cho Bác ngủ ngon. Bác sẽ không cô đơn, luôn có trăng và nhân dân Việt Nam ở bên.
Giữa những cảm xúc mãnh liệt, Viễn Phương chấp nhận rằng, Bác đã đi xa nhưng hình ảnh của Người vẫn nằm trong tim tất cả chúng ta:
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”
Cảm nhận khổ 3 bài Viếng lăng Bác đặc biệt trong hai câu cuối, Viễn Phương sử dụng hình ảnh trời xanh để nói rằng giấc ngủ của Bác giống như trời xanh, luôn hiện hữu và tồn tại mãi trong mọi khoảnh khắc.
Dù Bác đã ra đi, nhưng hình ảnh của Người sẽ mãi mãi tồn tại trong lòng mọi người, là nguồn động viên và cảm hứng cho dân tộc Việt Nam.
Khổ thơ thứ 3 đã thành công trong việc diễn đạt cảm xúc chân thật và tình cảm sâu sắc của người viết, với sự so sánh tài năng và lòng yêu nước của Bác với vẻ đẹp của thiên nhiên. Bác Hồ sẽ luôn là tấm gương sáng cho mọi thế hệ người Việt.
