Văn mẫu lớp 9: Phân tích ý nghĩa của hai khổ cuối trong bài thơ Sang Thu của Hữu Thỉnh

Cảm nhận về hai khổ cuối của bài thơ Sang Thu, mang đến những thông tin hữu ích, giúp học sinh lớp 9 hiểu rõ hơn về vẻ đẹp của thiên nhiên trong mùa thu và sự biến đổi của cảnh vật từ mùa hạ sang mùa thu.

Bài thơ Sang Thu không chỉ là bức tranh tuyệt đẹp của cảnh thiên nhiên trong thời khắc chuyển mùa, mà còn là nơi chứa đựng những suy tư sâu sắc về cuộc sống và con người của nhà thơ Hữu Thỉnh. Hãy cùng Mytour tìm hiểu chi tiết để cải thiện kỹ năng Văn lớp 9 nhé!

Phân chia nội dung Cảm nhận 2 khổ cuối của bài thơ Sang Thu

1. Bắt đầu:

Giới thiệu về bài thơ 'Sang Thu' của Hữu Thỉnh và tổng quan ý nghĩa, cảm nhận về hai khổ thơ cuối.

(Gợi ý: bài thơ thể hiện sự nhạy cảm của nhà thơ khi chuyển từ mùa hạ sang mùa thu. Bằng chỉ ba khổ thơ dễ nhớ, bài thơ đã truyền đạt được những cảm xúc sâu sắc và hình ảnh mới lạ).

2. Nội dung chính

a. Khổ thứ hai: Sự biến đổi của cảnh vật khi chuyển sang mùa thu và cảm nhận sâu sắc của nhà thơ

• Không gian nghệ thuật của bức tranh thu mở ra rộng lớn từ “sông” cho đến bầu trời, nơi mà đàn chim tung cánh.
• Sự đối lập giữa sông dịu dàng và chim vội vã nổi bật sự thay đổi của mùa thu.
• Sông trôi chầm chậm, dềnh dàng trong tiết trời thu yên ả, ôn hòa, gió nhè nhẹ.
• Chim vội vã tìm nơi trú ẩn, thức ăn cho mùa đông khi thu đã qua, thời gian dần trở nên khan hiếm.
• Hình ảnh thời khắc giao mùa độc đáo: “đám mây mùa hạ” vẫn còn chút dư vị nhân gian, ngần ngại “vắt nửa mình sang thu.”
• Nghệ thuật đặc sắc, hình ảnh sống động, sử dụng biện pháp đối lập làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo của mùa thu.

c. Khổ 3: Sự biến chuyển yên lặng của thiên nhiên và suy ngẫm về cuộc đời vào đầu thu

+ Dần sang thu, nắng vẫn còn nhưng đã yếu dần, mưa ít đi, sấm cũng dịu đi, “hàng cây đứng tuổi” chỉ những cây già, lâu năm.

⇒ Dấu hiệu của mùa hạ vẫn còn nhưng đã dần phai nhạt.

+ Sự kết hợp nghĩa ẩn dụ đem lại sự đặc sắc cho bài thơ: Sấm là biểu tượng của những biến đổi bất thường, hàng cây đứng tuổi là những con người từng trải sẽ trở nên vững vàng hơn.

3. Phần Kết

Tổng kết những thành công về mặt nghệ thuật: Sử dụng ngôn từ độc đáo, cảm nhận tinh tế, lối thơ êm đềm và biện pháp tu từ quen thuộc.

Cảm nhận 2 khổ thơ cuối Sang thu

'Sông trôi dịu dàng
Chim bắt đầu vội vã tìm nơi trú ẩn
Đám mây mùa hạ vắt mình sang thu'

Nếu ở khổ một, mùa thu chỉ là sự đoán định với ít nhiều bỡ ngỡ, thì ở khổ thơ này, tác giả đã khẳng định rằng: Thu đã đến. Thu hiện diện khắp mọi nơi, rõ ràng và cụ thể. Dòng sông trôi êm đềm không còn dữ dội như những ngày mưa lũ mùa hạ mà trở nên dịu dàng, yên bình. Mọi chuyển động dường như chậm lại, chỉ có loài chim là bắt đầu vội vã. Khí hậu thu lạnh làm cho chúng phải chuẩn bị cho mùa đông sắp tới. Chỉ có những người nhạy cảm mới nhận ra sự vội vã trong cách mà các loài chim bay, vì mùa thu vừa mới bắt đầu, rất nhẹ nhàng và êm đềm. Góc nhìn của nhà thơ dần mở rộng từ dòng sông, vươn lên cao nguyên của bầu trời:

'Đám mây mùa hạ trải dài
Chuyển hóa sang thu dịu dàng'

Cảm giác chuyển mùa được Hữu Thỉnh diễn đạt rất sinh động. Điều này là một khám phá mới và độc đáo từ ông. Mùa thu đang bắt đầu, do đó, đám mây mùa hạ bắt đầu chuyển dần sang thu một cách êm đềm, duyên dáng 'vắt nửa mình sang thu'. Đám mây như một tấm lụa mềm mại trên bầu trời, vẫn còn là mùa hạ nhưng đã chuyển sang phía thu. Bức tranh chuyển mùa trở nên sống động và biểu cảm hơn.

'Nắng cuối hạ vẫn rạng ngời
Mưa dần dần tan biến
Sấm gió cũng bớt dữ dội
Trên hàng cây già hiên ngang'

Nắng cuối hạ vẫn còn sáng, vẫn còn nồng nhưng dần dần mất đi. Những ngày chuyển mùa này, cơn mưa rào dường như đã dịu đi. Vẫn là nắng, vẫn là mưa, sấm gió cũng không còn quyết liệt như trước. Lúc này, những tiếng sấm gió cũng ít bất ngờ hơn, những cơn mưa rào cũng dần tan biến. Hai dòng cuối cùng gợi cho ta nhiều suy ngẫm, liên tưởng thú vị.

'Sấm gió cũng ít ác liệt
Trên hàng cây già mạnh mẽ'

Dường như giọng thơ đã yên bình hơn, những câu thơ không chỉ đơn thuần là sự kể chuyện, mà còn là sự cảm nhận sâu sắc, suy tư, chiêm nghiệm. Cụm từ 'hàng cây đứng tuổi' đưa người đọc đến nhiều tưởng tượng. Cuộc sống con người giống như một cây, từ việc trẻ non, trưởng thành đến già cỗi. Liệu rằng, cái tuổi của cây có thể hiểu là tuổi của con người. Hình ảnh không chỉ có ý nghĩa tả thực mà còn là biểu tượng. Sự vững chãi, điềm đạm của cây trước cơn bão, sấm sét vào mùa thu cũng là sự trải nghiệm, vững chãi của con người khi đã trưởng thành. Có lẽ mùa thu của cuộc đời là lúc kết thúc những ngày tuổi trẻ náo nhiệt, mở ra một mùa mới, một không gian mới yên bình, sâu lắng, vững chãi hơn. Ở tuổi 'sang thu', con người không còn bất ngờ trước những biến cố bất ngờ của cuộc sống, của thế giới.

Trong tâm trí chúng ta, mùa thu thường gắn liền với hình ảnh lá vàng rơi ngoài ngõ, lá khô kêu bướm... Chúng ta thường nghĩ rằng chỉ những điều đó mới là đặc điểm của mùa thu. Nhưng khi đọc 'Sang thu' của Hữu Thỉnh, chúng ta nhận ra mùa thu còn có mùi ổi, sương mờ, dòng sông, đám mây, tia nắng. Những thứ gần gũi này cũng tạo nên nét đặc trưng của mùa thu Việt Nam và chính điều này đã làm nên sức hút của 'Sang thu'.

Bài thơ kết câu một cách tự nhiên. Điều này cũng phản ánh mạch cảm xúc của tác giả vào thời điểm mùa thu. Bài thơ giúp chúng ta hình dung một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp vào thời điểm giao mùa hạ - thu ở vùng nông thôn Bắc Bộ. Những câu thơ của Hữu Thỉnh như mang một chút thâm trầm, kín đáo, rất hợp với cách sống, cách nói của dân quê. Bài thơ giúp ta cảm nhận được tình cảm thiết tha, tinh tế của nhà thơ đối với thiên nhiên.

Bài thơ ngắn với hình ảnh đơn giản nhưng ý nghĩa sâu sắc, cảm xúc sâu lắng. Hữu Thỉnh đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp bằng nhiều tầng cảm xúc tinh tế. Đọc thơ Hữu Thỉnh, ta cảm thấy yêu quê hương đất nước hơn, cảm thấy mình cần phải đóng góp để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Cảm nhận của tôi về 2 khổ thơ cuối của bài 'Sang thu'

Khoảnh khắc giao mùa có lẽ là khoảnh khắc đẹp nhất của tự nhiên, nó mang lại trong lòng chúng ta những cảm xúc nhẹ nhàng, khiến ta như hòa mình vào không gian, trở nên thấu hiểu. Bài thơ hiển thị rõ nhất điều này chính là 'Sang Thu' của Hữu Thỉnh. Bài thơ này thể hiện sự nhạy cảm của nhà thơ trước sự thay đổi của thiên nhiên khi chuyển từ mùa hạ sang thu. 2 khổ cuối của bài thơ 'Sang thu' thể hiện sâu sắc tình cảm nhẹ nhàng và tinh tế của nhà thơ đối với thiên nhiên và cuộc sống.

Từ cảm nhận vô hình ở khổ một, chúng ta chuyển sang cảm nhận hữu hình ở khổ hai. Bức tranh thu được mô tả từ góc độ xa hơn, cao hơn, từ mặt đất nhìn lên bầu trời:

'Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu'

Cụm từ 'dềnh dàng' mô tả sự thong thả, từ từ, như đang trầm xuống. Đối lập với cảnh đó là những đàn chim bắt đầu bay đi một cách “vội vã” nhưng chỉ là sự “vội vã” mới chớm, mới bắt đầu: Những đàn chim này đua nhau bay đi tìm nơi ẩn náu ở phương Nam để tránh sự lạnh của mùa thu sắp tới. Không giống như dòng sông chảy chậm rãi kia. Sự đối lập giữa 'dềnh dàng' và 'thong thả' giúp ta hiểu sâu hơn về thực tế của mùa thu.

Cảm giác về mùa thu lại được nhà thơ Hữu Thỉnh mô tả rất thú vị:

'Đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu'

Mặc dù đã bước sang mùa thu nhưng đám mây vẫn mang trong mình một chút hồi tiếc. Sự nhân hoá tinh tế thể hiện sự muốn giữ lại, muốn thời gian trôi chậm lại, dừng lại trước mùa thu. Hình ảnh này không chỉ tạo ra một khung cảnh trong không gian mà còn diễn đạt sự biến động của thời gian. Đám mây là thực tế, còn ranh giới giữa mùa hạ và mùa thu chỉ là một ảo tưởng, là sản phẩm của trí tưởng tượng tinh tế và độc đáo của nhà thơ.

Ở khổ cuối, ta bắt gặp vẻ đẹp của bài thơ chính là vẻ đẹp của sự chuyển mùa, vẻ đẹp của tâm hồn con người gần gũi, hòa mình với thiên nhiên để lắng nghe và cảm nhận:

'Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi'

Mùa thu đã đến, những tia nắng cuối hạ vẫn còn nồng, vẫn còn sáng nhưng đã phai nhạt dần, trong những ngày giao mùa này, trời cũng đã giảm bớt đi nhiều cơn mưa dồn dập. “Nắng mưa”, hai hình ảnh đối lập, tia nắng đang tồn tại trong hiện tại nhưng cơn mưa lại là quá khứ. Chính sự đối lập giữa hai hình ảnh này, một lần nữa làm cho chúng ta cảm nhận được sự ngừng lại và hoạt động của mọi thứ trước thời gian.

Khi sang thu tới, tiếng sấm không còn làm cho những hàng cây kia bất ngờ, hoặc giật mình. “Hàng cây đứng tuổi” mang lại hình ảnh về con người đã trải qua bao sóng gió, đã trở thành một người từng trải, “sấm” chỉ là những yếu tố bất ngờ từ bên ngoài:

“Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”

Khi một người đã trải qua bao khó khăn của cuộc sống, sẽ không bị động bởi những tác động bất ngờ từ bên ngoài. Hữu Thỉnh đã một lần chia sẻ với những hình ảnh chân thực về phong cảnh, thiên nhiên: “khi con người đã trải qua, họ sẽ mạnh mẽ hơn, đứng vững trước những tác động bất ngờ từ bên ngoài”.

2 khổ cuối của bài thơ “Sang thu” không chỉ mang lại cho người đọc những cảm xúc mới về mùa thu quê hương, mà còn thêm sâu sắc tình yêu quê hương trong lòng mọi người. Bài thơ là một bức tranh đơn giản về quê hương để mọi người nhìn thấy hình ảnh quê hương, hình ảnh của tâm hồn mình. Hữu Thỉnh đã tạo ra một góc nhìn riêng, một cách diễn đạt riêng, thoát ra khỏi những khuôn mẫu, khẳng định vị trí của mình trên con đường sáng tạo nghệ thuật.

Cảm nhận về 2 khổ cuối của bài thơ Sang thu

Mùa thu là nguồn cảm hứng không ngừng đối với các nhà văn, nhà thơ. Không ai có thể phớt lờ trước vẻ đẹp của mùa thu, và đối với Hữu Thỉnh cũng vậy. Ông là một tâm hồn nhạy cảm, thơ mộng, lay động trước vẻ đẹp của mùa thu. Ông đã mô tả khoảnh khắc giao mùa của mùa thu từ một góc nhìn khác biệt so với những nhà thơ khác.

Sự chuyển mình từ mùa hạ sang mùa thu là một trong những biến đổi tự nhiên khiến trái tim sầu đa cảm của Hữu Thỉnh. Bài thơ “Sang Thu” của ông vẫn được đánh giá cao là một trong những bài thơ miêu tả hay nhất về mùa thu. Đặc biệt là những ý thơ đặc sắc ở hai khổ cuối bài thơ

Sông bỗng dưng dịu dàng
Chim bắt đầu hối hả
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bấy nhiêu ánh nắng
Đã dần phai mất cơn mưa
Sấm cũng không còn bất ngờ nữa
Trên hàng cây đã già cỗi.

Mở đầu khổ cuối là cảm xúc kinh ngạc và ngạc nhiên của tác giả khi chứng kiến sự chuyển mình từ hạ sang thu. Mùa thu hiện rõ hơn trước qua các hình ảnh

Sông bỗng dưng dịu dàng
Chim bắt đầu hối hả

Thu về, dòng sông không còn phải gồng mình lên trước những cơn mưa lũ của mùa hạ, những đàn chim đã bắt đầu đi tìm nơi trú ẩn trước một mùa đông giá rét và những đám mây trắng trên bầu trời cao cũng đã đến lúc nói lời chào tạm biệt với mùa hè. Nhưng hình ảnh vắt nửa mình sang thu của đám mây mùa hạ thể hiện sự luyến tiếc của đám mây trước sự thay đổi của thiên nhiên, đất trời và cũng là sự luyến tiếc của lòng người trước sự giao mùa.

Đoạn thơ được tác giả sử dụng một loạt các từ như 'Dềnh dàng', 'hối hả' đã thể hiện sự chuyển dịch của các sự vật, của tự nhiên đã được nhân hóa với những hành động khi nhanh, khi chậm vô cùng sinh động trước con mắt của tác giả.

Khổ thơ cuối của Hữu Thỉnh không còn cảm nhận mùa thu bằng những thay đổi của tự nhiên nữa mà thay vào đó là sự đan xen, trên chiêm nghiệm về cuộc đời

Vẫn còn bấy nhiêu ánh nắng
Đã dần phai mất cơn mưa
Sấm cũng không còn bất ngờ nữa
Trên hàng cây đã già cỗi

Hình ảnh ánh nắng cuối hạ vẫn tỏa sáng những tia hồng, vẫn lung linh nhưng đã nhạt nhòa hơn so với xưa và bầu trời không còn những cơn mưa đột ngột đến và đi cùng tiếng sấm vang xa làm cho mọi người giật mình. Vì mùa Thu đã thực sự đến. Hai dòng thơ cuối cùng là sự suy ngẫm về cuộc sống của tác giả

Sấm cũng không còn làm cho hàng cây đứng tuổi bất ngờ

Với hình ảnh ẩn dụ hàng cây đứng tuổi, chúng ta có thể suy ngẫm sâu hơn. Hàng cây đó có thể đại diện cho những người đã trải qua nhiều sóng gió, đã trưởng thành hơn qua thời gian. Hoặc mùa thu cũng có thể là biểu tượng cho cuộc đời con người. Sau những năm tháng trẻ trung, con người trở nên chín chắn hơn, không còn bất ngờ trước những biến động của cuộc sống. Đây có thể là một hình ảnh ẩn dụ, đầy ý nghĩa, gợi nhớ về cuộc sống. Có lẽ chỉ những người đã trải qua mới có thể cảm nhận được như vậy.

Với những từ ngữ mộc mạc, giản dị nhưng không kém phần tinh tế. Hai câu cuối của bài thơ Sang Thu, Hữu Thỉnh đã mở ra trước mắt chúng ta một bức tranh thiên nhiên sống động và tươi đẹp.

Cảm nhận của tôi về 2 câu thơ cuối bài Sang thu

Hữu Thỉnh là một nhà thơ trưởng thành trong giai đoạn kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Ông đã sáng tác nhiều bài thơ hay về con người và về mùa thu. Những dòng thơ của ông đơn giản, mộc mạc nhưng lại mang đầy cảm xúc, gợi nhớ và lưu luyến. Trong số đó, bài thơ “Sang thu” được coi là một minh chứng xuất sắc cho tài năng và phong cách sáng tác của Hữu Thỉnh. Bài thơ không chỉ mô tả chân thực bức tranh của thiên nhiên trong khoảnh khắc chuyển giao từ mùa hạ sang mùa thu mà còn chứa đựng những suy tư sâu sắc về cuộc sống, về con người, điều này được thể hiện rõ nhất trong hai câu thơ cuối.

Trong những khổ thơ đầu tiên, Hữu Thỉnh đã miêu tả các biến đổi từ sự mơ hồ đến sự rõ ràng của cảnh vật khi mùa thu đến. Đến hai câu thơ cuối, nhà thơ tiếp tục nhìn nhận sự thay đổi của tự nhiên, của vạn vật, và từ đó, liên kết với cuộc sống con người và thể hiện những suy tư triết lý:

'Sấm cũng không còn làm cho hàng cây đứng tuổi bất ngờ

'Sấm' là một hiện tượng tự nhiên, thường xuất hiện trước hoặc sau mưa mùa hạ. 'Hàng cây đứng tuổi' là những cây già đã được trồng từ lâu. Khi chuyển sang mùa thu, những cơn mưa đã ít đi, sấm cũng không còn vang vọng như mùa hạ, do đó không gây ra sự giật mình, bất ngờ cho con người. Tuy nhiên, ý nghĩa và thông điệp mà Hữu Thỉnh muốn truyền đạt trong hai câu thơ này còn sâu sắc hơn nhiều. Ông không chỉ đơn thuần mô tả lại những biến đổi của tự nhiên mà còn liên kết mạch chặt với cuộc sống và con người.

Sấm và hàng cây đứng tuổi được nhắc đến trong hai câu thơ cuối mang nhiều ý nghĩa, không chỉ là mô tả hiện tượng, sự vật tự nhiên mà còn là biểu tượng cho sự biến đổi và sự trải qua của con người. Sấm cũng giống như những gì bất ngờ, những biến động không lường trước trong cuộc sống, nó có thể xuất hiện đột ngột khiến con người sửng sốt, lo lắng. Cây đứng tuổi lại gợi lên những suy tư về những người đã trải qua, đã từng đối mặt với mọi biến cố của cuộc đời, nên họ trở nên vững vàng, kiên cường. Họ đã trải qua tất cả những biến động gay gắt của cuộc sống nên sẽ không bị kinh ngạc trước những biến cố bất thường 'Sấm cũng không còn làm cho hàng cây đứng tuổi bất ngờ - Trên hàng cây đứng tuổi'.

Điều này cho thấy nhà thơ Hữu Thỉnh không chỉ nhạy cảm trong việc cảm nhận và nhìn nhận những biến đổi của thiên nhiên, của môi trường xung quanh khi chuyển giao từ mùa hạ sang mùa thu mà còn mang lại những suy tư sâu sắc, triết lý về cuộc sống: Cuộc đời con người sẽ trải qua những thời kỳ sôi động, náo nhiệt như mùa hạ và trở nên ôn hòa, tĩnh lặng hơn khi bước vào mùa thu. Người ta khi đã trải qua mọi biến động của cuộc sống sẽ trở nên kiên cường, vững vàng trước những khó khăn của số phận.