Nằm trong khuôn viên lịch sử là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, Văn Miếu không chỉ là di tích văn hóa quan trọng mà còn là điểm đến của nhiều học sinh, sinh viên đến để cầu may trong kỳ thi cử. Dưới đây, Vntrip.vn sẽ chia sẻ những thông tin và kinh nghiệm hữu ích cho chuyến tham quan tại địa điểm nổi tiếng này tại Hà Nội.
Vị trí Văn Miếu Quốc Tử Giám
- Địa chỉ: 58 Quốc Tử Giám, Đống Đa, Hà Nội
- Chỉ đường đến Văn Miếu
Văn Miếu tọa lạc ở quận Đống Đa, thành phố Hà Nội, nằm giữa bốn con phố lớn là Nguyễn Thái Học, Tôn Đức Thắng, Văn Miếu và Quốc Tử Giám. Nếu bạn ghé thăm Hà Nội, đừng bỏ lỡ điểm đến này, ngự trị ngàn năm văn hiến.

Hình ảnh Văn Miếu Quốc Tử Giám (ảnh sưu tầm)
Nếu bắt đầu từ Hồ Gươm, bạn đi theo đường Lê Thái Tổ, rẽ phải vào Tràng Thi, tiếp tục đến Cửa Nam, Nguyễn Khuyến và rẽ trái vào đường Văn Miếu là đến. Lưu ý vì Hà Nội có nhiều đường một chiều, đặc biệt quanh khu vực Văn Miếu, hãy chú ý để tránh vi phạm luật giao thông.
Nếu sử dụng xe bus, các tuyến 02, 23, 38, 25, 41 sẽ dừng gần khu vực này.
Giá vé tham quan
Để tham quan Văn Miếu, du khách phải mua vé tại cổng. Giá vé là 20.000đ cho người lớn và 10.000đ cho trẻ em. Đây là mức giá rất phải chăng, áp dụng cho cả du khách trong nước và quốc tế.
Lịch sử đặc sắc
Văn Miếu được xây dựng vào năm 1070 trong triều đại của vua Lý Thánh Tông, là địa điểm thờ cúng Khổng Tử, Chu Công và Tứ phối. Năm 1076, vua Lý Nhân Tông thành lập Quốc Tử Giám kế bên, là nơi đào tạo đại học dành cho con vua và gia đình quý tộc. Trong thời kỳ của vua Trần Thái Tông, Quốc Tử Giám được đổi tên thành Quốc học viện và mở cửa đón học sinh bình thường có thành tích xuất sắc.
Vào thời đại sau triều đại Lê, vua Lê Thánh Tông đã bắt đầu xây dựng bảng danh sách các người đỗ tiến sĩ. Thời Nguyễn, Quốc Tử Giám được thành lập tại Huế. Văn Miếu Thăng Long sau đó chỉ còn là Văn Miếu trực thuộc trấn Bắc Thành, và sau đó được đổi thành Văn Miếu Hà Nội.
Kiến trúc độc đáo
Khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám có diện tích rộng 54331 m2, bao gồm nhiều công trình kiến trúc đa dạng. Bức tường gạch vồ bao quanh khuôn viên là nét đặc trưng. Bên trong, bạn có thể thấy Hồ Văn, Văn Miếu môn, Đại Trung môn, Khuê Văn Các, giếng Thiên Quang, bảng danh tiến sĩ, Đại Thành môn, nhà Thái Học.

Đại Trung Môn (ảnh sưu tầm)
Nhà giảng dạy phía đông và tây đều có 14 gian. Phòng học cho học sinh tam xá được bố trí thành ba dãy, mỗi dãy 25 gian, với mỗi gian chứa 2 người. Tất cả các kiến trúc tại Văn Miếu đều mang dấu ấn của thời đầu triều Nguyễn. Quần thể kiến trúc Văn Miếu – Quốc Tử Giám được tổ chức đối xứng theo trục Bắc Nam, lấy cảm hứng từ quy hoạch của Văn Miếu thờ Khổng Tử ở Trung Quốc. Tuy nhiên, quy mô tại đây đơn giản hơn và tuân theo nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

Khuê Văn Các và giếng Thiên Quang (ảnh sưu tầm)
Ở phía trước của Văn Miếu, có một hồ lớn được gọi là hồ Văn Chương, tên cũ là Thái Hồ. Trung tâm hồ có gò đất tên Kim Châu, trước đây có tòa lầu để ngắm cảnh. Ngoài cổng chính, có tứ trụ và hai bên tả hữu là bảng “Hạ Mã”. Khu vực xung quanh được bao phủ bởi tường cao. Cổng Văn Miếu được thiết kế theo mô hình Tam quan, với chữ “Văn Miếu Môn” ở phía trên viết theo kiểu chữ Hán cổ.

Văn Miếu môn (ảnh sưu tầm)
Các điểm tham quan tại Văn Miếu Quốc Tử Giám
Cổng chính của Văn Miếu được xây dựng theo kiểu Tam quan, với ba chữ “Văn Miếu Môn” viết theo kiểu chữ Hán cổ xưa. Bức tường bao quanh Văn Miếu được xây từ gạch. Bên trong, khu vực được chia thành 5 khu, mỗi khu có tường ngăn cách và cổng kết nối với nhau.

Sơ đồ tham quan di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám
Khu vực đầu tiên
Bắt đầu từ cổng chính Văn Miếu Môn, tiếp tục qua cổng Đại Trung Môn với hai cửa nhỏ là Thành Đức Môn và Đạt Tài Môn.
Khu vực thứ hai
Từ Đại Trung Môn, bước vào Khuê Văn Các. Mặc dù không quá lớn, nhưng Khuê Văn Các được xây dựng một cách hài hòa và tinh tế. Kiến trúc bao gồm 4 trụ gạch vuông (85cm x 85cm) dưới đỡ tầng gác phía trên, kết hợp với cấu trúc gỗ đẹp mắt.

Khuê Văn Các (ảnh sưu tầm)
Ở tầng trên, có 4 cửa hình tròn, lan can con tiện và sơn gỗ mộc mạc. Mái ngói chồng đôi tạo thành 8 mái, góc và mặt mái phẳng.
Gác là một lầu vuông với tám mái, cửa sổ tròn ở bốn bên tường gác tạo nên hình ảnh như mặt trời tỏa sáng. Phía bên phải và trái của Khuê Văn Các là Bi Văn Môn và Súc Văn Môn, dẫn đến hai khu nhà bia Tiến sĩ.
Khuê Văn Các tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám được công nhận là biểu tượng của thành phố Hà Nội.
Khu vực thứ ba

Khu nhà bia tiến sĩ (ảnh sưu tầm)
Gồm hồ nước Thiên Quang Tỉnh (nghĩa là giếng soi ánh mặt trời), hình vuông. Hai bên hồ là khu nhà bia tiến sĩ, mỗi tấm bia đặt trên lưng rùa đá, khắc tên các vị thi đỗ Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa, Hoàng giáp, Tiến sĩ. Hiện còn 82 tấm bia của các khoa thi từ năm 1442 đến năm 1779, là những di vật quý nhất của khu di tích.
Khu vực thứ tư
Là khu trung tâm và kiến trúc chủ yếu của Văn Miếu, gồm hai công trình lớn bố cục song song và nối tiếp nhau. Tòa nhà ngoài là Bái đường, Tòa trong là Thượng cung. Đây là khu vực thờ Khổng Tử và Tứ Phối (Nhan Tử, Tăng Tử, Tử Tư, Mạnh Tử).

Bái đường ở Văn Miếu (ảnh sưu tầm)
Khu vực thứ năm
Là khu nhà Thái Học. Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, trường Quốc Tử Giám ở Hà Nội bị bãi bỏ, nhà thái học đổi thành nhà Khải thánh, thờ thân phụ, thân mẫu của Khổng Tử. Khu nhà Thái Học mới được xây dựng lại năm 1999 bởi thành phố Hà Nội. Trong khu vực này, bạn còn thấy nhà Tiền đường – Hậu Đường, nơi thờ các vị vua Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lê Thánh Tông và tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An.

Ban thờ 3 vị vua trong Văn Miếu Quốc Tử Giám (ảnh sưu tầm)
Nghệ thuật ẩn sau Văn Miếu Quốc Tử Giám
Văn Miếu – Quốc Tử Giám không chỉ là trường đại học đầu tiên của nước mà còn như một lò năng lượng tinh thần, thắp sáng đức truyền thống hiếu học của người Việt. Tại đây, bạn như được tận hưởng nguồn động viên từ những bảng vàng rực rỡ của ông cha, nạp vào lòng đầy năng lượng để bước chặt trên con đường học tập và khám phá tri thức nhân loại.
Ngoài ra, Văn Miếu – Quốc Tử Giám ngày nay còn là nơi tổ chức hội thơ, tôn vinh những học sinh ưu tú, xuất sắc và là điểm đến thu hút du khách trong nước cũng như quốc tế khi ghé thăm Hà Nội. Đồng thời, đây cũng là điểm hẹn truyền thống của người dân thủ đô trong những ngày tết, nơi gửi gắm niềm tin và ước mong năm mới tràn đầy hạnh phúc; cũng như là địa điểm quan trọng trong những mùa thi quan trọng của đất nước, nơi nuôi dưỡng hy vọng của các thí sinh.
Mẹo hữu ích khi thăm quan
- Tôn trọng di tích, tuân thủ quy định của cơ quan quản lý di tích. Giữ gìn vệ sinh, không làm tổn thương hiện vật và cảnh quan di tích. Tránh làm tổn thương bia Tiến sĩ bằng cách không xoa đầu rùa, viết, vẽ lên bề mặt...
- Mặc trang phục lịch sự, sạch sẽ khi ghé thăm Văn Miếu. Hạn chế mặc quá ngắn hoặc hở hang, không đội nón, mũ trong khu vực Điện thờ và nhà trưng bày...
- Thực hiện lối sống văn minh khi thăm đền: Tránh các hành vi phi văn hóa, không nói tục, không làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn; Cư xử tôn trọng khi thực hiện các nghi thức tôn giáo, chỉ thắp một nén hương mỗi người; Dâng lễ, thắp hương tại những địa điểm quy định.

Thắp hương tại Văn Miếu Quốc Tử Giám (ảnh sưu tầm)
- Tuyệt đối không sử dụng quyền tự do tín ngưỡng để thực hiện các hoạt động mê tín, cờ bạc, lừa đảo…
- Giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường: Tránh leo trèo, bẻ cành, hái hoa, làm hại cỏ, câu cá, bơi lội, không vứt rác bừa bãi. Cấm mang theo vũ khí, chất nổ, chất dễ cháy...
- Gửi xe đúng địa điểm, tự quản lý tài sản để tránh mất mát.
- Để xe tại bãi đậu quy định, giữ gìn môi trường xung quanh. Hạn chế tiếp cận vùng cấm.
- Hoạt động quay phim tại Văn Miếu Quốc Tử Giám chỉ thực hiện sau khi được sự đồng ý của ban quản lý khu di tích.
Qua những biến cố lịch sử và thăng trầm của thời gian, mặc cho một số kiến trúc ở đây đã chịu tổn thất, Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn là biểu tượng của sự cao quý trong giáo dục và vẻ đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam. Hy vọng những chia sẻ từ Vntrip.vn đã giúp bạn hiểu thêm về di tích lịch sử – văn hóa ý nghĩa này của thủ đô.
Có thể bạn quan tâm:
- Khám phá Hà Nội qua Hoàng Thành Thăng Long
- Kinh nghiệm thăm viếng lăng Bác dịp 2/9
- 23 điểm đến thú vị khi du lịch Hà Nội