Văn tế về nghĩa sĩ Cần Giuộc - một kiệt tác văn học về anh hùng nông dân.

        Nguyễn Đinh Chiểu là một nhà thơ có tấm lòng yêu nước sâu sắc. Trong sự nghiệp văn chương của mình, ông luôn tôn trọng đạo đức và tâm hồn yêu nước, dành trọn tình yêu với dân tộc và quê hương. Mặc dù viết về nhiều chủ đề khác nhau, nhưng có lẽ những bài thơ chống giặc, kêu gọi tinh thần yêu nước là những tác phẩm ông thường xuyên nhất. Bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là một minh chứng tiêu biểu cho tình yêu nước sâu sắc của ông, là biểu tượng của một quan niệm mới về anh hùng trong văn học.

        Bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được viết theo thể phú luật Đường, với bố cục gồm bốn phần như yêu cầu. Tác phẩm này đã chứng minh sự thành công của Nguyễn Đình Chiểu trong việc sáng tác văn tế. Bài thơ được viết để tưởng nhớ những người anh hùng Cần Giuộc đã hy sinh trong cuộc chiến đấu chống lại quân xâm lược, để động viên và khích lệ tinh thần chiến đấu bảo vệ tổ quốc của nhân dân. Với bài thơ này, lần đầu tiên trong lịch sử văn học dân tộc, có một tượng đài nghệ thuật độc đáo về người nông dân, phản ánh đúng bản chất của họ. Ở đây, người nông dân không chỉ là những người lao động, mà còn là những chiến sĩ dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì tổ quốc.

        Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là một tác phẩm nghệ thuật hiếm có. Sự hùng vĩ và sâu sắc của tác phẩm thể hiện qua cảm xúc mạnh mẽ và thông điệp sâu sắc. Ông đã tạo ra một quan niệm mới về anh hùng, mang tính đột phá trong văn học yêu nước thời kỳ đó.

        Quan niệm về anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu có điểm gì khác biệt so với các nhà Nho yêu nước trước đó? Trong quá khứ, khi tạo hình nhân vật anh hùng, nhiều nhà văn thường tập trung vào việc tôn vinh những nhân vật lãnh đạo xuất sắc, những người dẫn đầu các phong trào đấu tranh của nhân dân. Tuy nhiên, Nguyễn Đình Chiểu không nhìn nhận người anh hùng theo cách đó. Hình ảnh anh hùng của ông không phải là các nhà lãnh đạo tài ba, mà chính là những người nông dân hiền lành, bình dân. Ông thấy anh hùng trong những con người chân chất, chân thành, yêu nước. Ông đã khám phá và tái hiện hình ảnh của người anh hùng nông dân với tài năng của mình. Đó không chỉ là một cá nhân, mà là cả một tập thể các anh hùng, những người nông dân kiên trung - những nghĩa sĩ Cần Giuộc.

        Trung tâm của tác phẩm là những chiến sĩ nghĩa quân. Họ là những người nông dân nghèo, quen với cuộc sống giản dị, gian khổ. Nhưng khi đất nước, quê hương bị đối thủ xâm lược, họ đã đứng lên bảo vệ, sẵn lòng hi sinh cho tổ quốc. Nguyễn Đình Chiểu đã viết ra những dòng văn đầy cảm xúc, tôn vinh tinh thần anh dũng của những nghĩa sĩ Cần Giuộc:

        'Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ'

Tác phẩm tái hiện lại cuộc chiến đấu kiên cường của những người nông dân. Mặc dù chỉ có một chiếc áo vải và một cây gươm gậy, nhưng họ đã ghi dấu ấn bằng những chiến công anh dũng. Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng nên một tượng đài về những chiến sĩ dũng cảm, sẵn sàng hy sinh cho đất nước.

        Chi nhọc quan quản gióng trông kì trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không; nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ đạn to, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có.

Đây là những dòng văn sâu sắc, truyền cảm. Người đọc có thể cảm nhận được bầu không khí của trận chiến, sự kiên cường và sự hy sinh của các nghĩa sĩ Cần Giuộc. Nguyễn Đình Chiểu đã dành những lời ca ngợi, khen ngợi tốt đẹp nhất cho những chiến sĩ dũng cảm, tự hào. Tác phẩm này đã mở ra một cách nhìn mới về người nông dân trong văn chương, giữa những anh hùng dân tộc, những người nông dân đã hiện hình dù là với tầm vóc của mình.

        Điều đặc biệt ở Nguyễn Đình Chiểu là ông nhìn thấy những anh hùng ngay trong xã hội xung quanh, không phải những nhân vật hào kiệt xa xôi, mà là những người nông dân giản dị, thường dân gần gũi với cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Từ góc nhìn đó, Nguyễn Đình Chiểu đã thấy được sự cao cả của con người không nằm ở xa xôi mà luôn hiện diện ngay bên cạnh. Có thể nói, quan niệm tiến bộ về hình ảnh người nông dân làm anh hùng không phải ai cũng có được, và Nguyễn Đình Chiểu là người tiên phong trong quan niệm đó.