Vàng da ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không? Bác sĩ giải đáp chi tiết

1. Tổng quan về bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh

Tình trạng vàng da có thể xảy ra ở mọi đối tượng, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non. Tỷ lệ vàng da ở trẻ đủ tháng là 25 - 30%, còn cao hơn đối với trẻ sinh non. Nguyên nhân chính là do bilirubin trong máu vượt mức bình thường. Trẻ sơ sinh dễ mắc vàng da do hồng cầu phá hủy giải phóng bilirubin, quá trình vận chuyển và xử lý bilirubin tại gan còn hạn chế.

Vàng da là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh

Với vàng da sinh lý, thường xuất hiện sau khi trẻ sinh và kéo dài khoảng 2 - 3 tuần. Khi gan phát triển hoàn thiện, khả năng loại bỏ bilirubin tốt hơn, vàng da sẽ tự biến mất. 

Tuy nhiên, vàng da ở trẻ sơ sinh không chỉ do nguyên nhân sinh lý mà còn có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Trường hợp này, trẻ cần được theo dõi và can thiệp y tế phù hợp.

Cẩn thận với vàng da sơ sinh do bệnh lý

2. Góc tư vấn: Vàng da ở trẻ sơ sinh có nguy cơ không?

Vàng da sinh lý sẽ tự phục hồi khi trẻ sơ sinh lớn lên, tuy nhiên vàng da bệnh lý cha mẹ cần phát hiện sớm, theo dõi và đưa trẻ đi khám. Nếu chậm trễ, vàng da bệnh lý có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ như viêm não do bilirubin.

Nếu trẻ sơ sinh bị vàng da và có các triệu chứng bất thường sau đây, khả năng cao trẻ bị viêm não do bilirubin cần được cấp cứu và theo dõi sớm: 

• Trẻ hay ngủ ngoài ý muốn, co giật hoặc không tập trung.

• Trẻ sốt cao, từ chối bú, cơ thể co giật.

• Trẻ hay khóc thét không rõ nguyên nhân.

Nguyên nhân dẫn đến biến chứng viêm não do bilirubin là do nồng độ bilirubin trong máu quá cao, gây độc hại cho tế bào não của trẻ. Tình trạng này càng kéo dài, tế bào não càng bị tổn thương nặng và biến chứng sẽ càng nguy hiểm, nếu chậm phát hiện có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn.

Nồng độ Bilirubin cao có thể gây tổn thương não của trẻ

Các trường hợp sau đây trẻ có nguy cơ cao bị vàng da bệnh lý cần được theo dõi và kiểm tra sớm sau khi sinh như: mẹ và bé không cùng nhóm máu, mắc bệnh lý tan máu (hồng cầu hình liềm, nhiễm trùng sau sinh, thiếu men G6PD), trẻ bị nhiễm virus từ mẹ mang thai, bệnh lý gan bẩm sinh,… hoặc trẻ bị xuất huyết dưới da, chậm đi phân su,…

Nếu phát hiện sớm trẻ bị vàng da bệnh lý, tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Nếu can thiệp kịp thời và đúng phương pháp, tình trạng vàng da có thể được kiểm soát, hạn chế biến chứng và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sau này.

3. Phát hiện sớm vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh

Trẻ sau khi sinh nếu có những biểu hiện bất thường sau đây, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay để tìm ra nguyên nhân và can thiệp kịp thời:

3.1. Vàng da xuất hiện từ sớm

Nếu tình trạng vàng da xuất hiện trong vòng 48 giờ sau khi trẻ sinh ra, mức độ nghiêm trọng càng cao thì nguy hiểm càng lớn.

Cha mẹ cần chú ý theo dõi tình trạng vàng da ở trẻ có kéo dài không để có biện pháp xử lý kịp thời

3.2. Vàng da lan tỏa khắp cơ thể

Mức độ vàng da phản ánh nồng độ Bilirubin trong máu của trẻ, do đó vàng da càng nặng và lan tỏa trên toàn thân cho thấy Bilirubin đang ở mức cao. Đặc biệt cha mẹ cần chú ý đến vùng lòng bàn chân và lòng bàn tay của trẻ, nếu chuyển sang màu vàng có thể đã báo hiệu nguy cơ rất nghiêm trọng.

3.3. Vàng da kéo dài

Với trẻ sinh đủ tháng, tình trạng vàng da thường không kéo dài quá 1 tuần, thông thường sau khoảng 2 ngày là biến mất. Còn ở trẻ sinh non, vàng da sinh lý có thể kéo dài hơn đến 2 tuần. Tuy nhiên sau thời gian này, nếu trẻ vẫn bị vàng da với mức độ nặng, có thể là dấu hiệu của bệnh lý cần điều trị để giảm Bilirubin trong máu.

3.4. Trẻ có các dấu hiệu bất thường

Ngoài vàng da, nếu cha mẹ thấy các dấu hiệu bất thường sau ở trẻ, cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay: phân màu bạc, sốt cao, co giật, ít bú, trẻ ngủ ngoài ý muốn ít phản ứng,…

Tình trạng vàng da ở trẻ dễ nhận biết nhất khi có đủ ánh sáng, vì thế cha mẹ nên đưa trẻ đến nơi sáng để kiểm tra hàng ngày. Đối với trẻ có làn da đậm màu, vàng da có thể không rõ ràng nên nên kiểm tra bằng cách sau: ấn nhẹ ngón tay cái lên da trẻ trong vài giây, nếu nơi ấn ngón tay có màu vàng rõ ràng thì trẻ bị vàng da.

Vàng da sinh lý có thể tự khỏi sau 2 tuần, cha mẹ nên cho trẻ được tắm nắng thường xuyên

Vàng da ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không cần đi khám cụ thể. Nếu vàng da sinh lý thì không cần lo lắng, nếu vàng da bệnh lý thì cần điều trị ngay. Cha mẹ cần chú ý quan sát các triệu chứng ở trẻ để phát hiện sớm, đưa trẻ đi khám nếu có dấu hiệu vàng da bệnh lý.

Chuyên khoa Nhi của Bệnh viện Đa khoa Mytour là đơn vị y tế uy tín trong điều trị các bệnh lý ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là về tình trạng vàng da. Cha mẹ đến với Mytour sẽ được hỗ trợ và tư vấn đầy đủ các vấn đề của trẻ như:

• Điều trị bệnh lý.

• Tư vấn dinh dưỡng.

• Tư vấn về phát triển trí tuệ, thể chất.