Váy Dơi

Váy Dơi là một huyện nằm ven biển thuộc tỉnh Cà Mau, Việt Nam.

Vị trí

Huyện Váy Dơi tọa lạc ở phía đông nam tỉnh Cà Mau với vị trí địa lý như sau:

• Phía bắc tiếp giáp thành phố Cà Mau và huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu
• Phía nam giáp huyện Năm Căn
• Phía tây giáp huyện Cái Nước
• Phía đông giáp Biển Đông

Quản lý hành chính

Huyện Váy Dơi có 16 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, gồm thị trấn Váy Dơi (huyện lỵ) và 15 xã: Ngọc Chánh, Nguyễn Huân, Quách Phẩm, Quách Phẩm Bắc, Tạ An Khương, Tạ An Khương Đông, Tạ An Khương Nam, Tân Dân, Tân Duyệt, Tân Đức, Tân Thuận, Tân Tiến, Tân Trung, Thanh Tùng, Trần Phán.

Giới thiệu lịch sử

Đầm Dơi, tên gọi dân gian của vùng đất từng là đầm lầy rậm rạp, nơi dơi và các loài chim cư trú. Khu vực này nổi bật với các sân chim tự nhiên, là địa danh chỉ những vùng ngập nước quanh năm do sông rạch đổ ra. Vào mùa mưa, nước ngập sâu, còn mùa khô nước cạn dần.

Tên “Đầm Dơi” đã được ghi nhận trong địa bạ triều Nguyễn năm 1836 (Minh Mạng thứ 17) với tên gọi “xứ Đầm Dơi”. Thời đó, huyện Long Xuyên thuộc tỉnh Hà Tiên có 2 tổng, trong đó tổng Quảng Xuyên có 14 xã thôn, bao gồm “thôn Tân Duyệt ở xứ Đầm Dơi” và “thôn Tân Thuận ở xứ Đầm Quạ”, đều nằm trong vùng Đầm Dơi hiện nay.

Đầm Dơi ngày xưa là một vùng đất hẻo lánh, ít người biết đến vì địa hình khó khăn với nhiều sông rạch. Do đó, có câu ca dao nổi tiếng miêu tả sự xa xôi của vùng đất này.

Nồi đất úp vung đồng

Cô gái Rạch Giá về làm dâu Đầm Dơi

Chiều chiều đứng đợi kêu trời

Thương cha nhớ mẹ không biết khi nào mới về.

Trong thời kỳ Việt Nam Cộng hòa, Đầm Dơi được tổ chức thành quận thuộc tỉnh An Xuyên từ năm 1956, với 4 xã: Tân Ân, Tân Duyệt, Tân Thuận và Tân Hòa. Quận lỵ đặt tại xã Tân Duyệt. Ngày 7 tháng 12 năm 1965, quận Đầm Dơi được bổ sung xã Tân Hưng từ quận Cái Nước và xã Tân Ân được chuyển sang quận Năm Căn.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, quận Đầm Dơi bị giải thể và chuyển thành huyện Ngọc Hiển thuộc tỉnh Cà Mau, sau đó thuộc tỉnh Minh Hải từ năm 1976.

Vào ngày 29 tháng 12 năm 1978, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 326-CP, phân chia địa giới hành chính huyện Ngọc Hiển thành 18 xã và thị trấn Ngọc Hiển là huyện lỵ.

Ngày 25 tháng 7 năm 1979, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 275-CP liên quan đến việc:

• Chia xã Tân Duyệt thành 4 xã: Tân Duyệt, Tân Hồng, Tân Dân và Tân Chánh.
• Thành lập thị trấn Ngọc Hiển, thị trấn huyện lỵ của huyện Ngọc Hiển, trên cơ sở một phần của xã Tân Duyệt.
• Chia xã Quách Phẩm B thành hai xã: Ngọc Chánh và Tân Hùng.
• Chia xã Tạ An Khương thành 4 xã: Thành Điền, Tân Mỹ, Thới Phong và Tạ An Khương.
• Chia xã Tân Thuận thành 5 xã: Tân Đức, Hiệp Bình, Thuận Hòa, Tân Lập và Tân Thuận.
• Chia xã Tân Tiến thành 4 xã: Nguyễn Huân, Long Hòa, Tân Tiến và Phú Hải.

Ngày 17 tháng 5 năm 1984, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 75-HĐBT, cắt 4 xã Quách Phẩm, Trần Phán, Tấn Trung và Hòa Điền từ huyện Cái Nước, cùng 5 xã Tân Điền, Tân Ân, Thanh Tùng, Tân Trung và An Lập từ huyện Năm Căn, sáp nhập vào huyện Ngọc Hiển.

Huyện Ngọc Hiển bao gồm 28 xã: Tân Mỹ, Tân Lập, Thành Điền, Thới Phong, Tân Duyệt, Tân Hùng, Tân Thánh, Tân Dân, Tân Thuận, Phú Hải, Hiệp Bình, Thuận Hòa, Long Hòa, Tạ An Khương, Nguyễn Huân, Ngọc Thánh, Tân Đức, Tân Hồng, Tân Tiến, Quách Phẩm, Tân Phán, Tấn Trung, Hòa Điền, Tân Điền, Tân An, Thạnh Tùng, Tân Trung, An Lập và thị trấn Ngọc Hiển (huyện lỵ).

Ngày 17 tháng 12 năm 1984, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 168-HĐBT về việc:

• Đổi tên huyện Ngọc Hiển thành huyện Đầm Dơi.
• Đổi tên thị trấn Ngọc Hiển thành thị trấn Đầm Dơi.

Ngày 14 tháng 2 năm 1987, Hội đồng Bộ trưởng đã ban hành Quyết định số 33B-HĐBT, thực hiện việc hợp nhất xã Tân Mỹ vào xã Thành Điền.

Ngày 2 tháng 2 năm 1991, Ban Tổ chức Chính phủ đã ban hành Quyết định số 51/QĐ-TCCP về việc:

• Sáp nhập xã Quách Phẩm vào xã Trần Phán.
• Kết hợp xã Tân Điền và xã Tân Hùng vào xã Thanh Tùng.
• Sáp nhập xã Tân Hồng và xã Tân Dân vào xã Tân Duyệt.
• Hợp nhất xã Thành Điền và xã Thới Phong thành xã Tạ An Khương.
• Hợp nhất xã Tân Trung và xã Tân An để tạo thành xã Quách Phẩm.

Huyện Đầm Dơi bao gồm thị trấn Đầm Dơi và 9 xã: Nguyễn Huân, Quách Phẩm, Tạ An Khương, Tân Đức, Tân Duyệt, Tân Thuận, Tân Tiến, Thanh Tùng, và Trần Phán.

Ngày 6 tháng 11 năm 1996, Quốc hội thông qua Nghị quyết chia tỉnh Minh Hải thành hai tỉnh mới: Bạc Liêu và Cà Mau. Khi đó, huyện Đầm Dơi thuộc tỉnh Cà Mau.

Ngày 25 tháng 6 năm 1999, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 42/1999/NĐ-CP, quy định việc thành lập xã Quách Phẩm Bắc từ 4.061,5 ha diện tích tự nhiên và 10.291 cư dân của xã Quách Phẩm.

Ngày 29 tháng 8 năm 2000, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 41/2000/NĐ-CP về việc:

• Thành lập xã Tạ An Khương Nam từ 3.124,81 ha diện tích tự nhiên và 8.657 cư dân của xã Tạ An Khương.
• Thành lập xã Tạ An Khương Đông từ 3.208,45 ha diện tích tự nhiên và 8.186 cư dân của xã Tạ An Khương.

Ngày 5 tháng 9 năm 2005, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 113/2005/NĐ-CP về việc:

• Thành lập xã Ngọc Chánh từ 5.303,76 ha diện tích tự nhiên và 11.023 cư dân của xã Thanh Tùng.
• Thành lập xã Tân Trung từ 3.486 ha diện tích tự nhiên và 10.664 cư dân của xã Trần Phán.
• Thành lập xã Tân Dân từ 2.948 ha diện tích tự nhiên và 6.148 cư dân của xã Tân Duyệt.

Hiện tại, huyện Đầm Dơi bao gồm 1 thị trấn và 15 xã.

Kinh tế

Huyện Đầm Dơi có bờ biển dài 22 km, với các cửa biển như Gành Hào, Hố Gùi, Giá Lồng Đèn,... tạo điều kiện lý tưởng cho việc phát triển nuôi trồng thủy sản và kinh tế biển. Đặc biệt, nghề nuôi tôm quảng canh và tôm công nghiệp đang phát triển mạnh mẽ.

Toàn huyện Đầm Dơi có 65.584 ha đất dùng để nuôi tôm và 7.720 ha rừng ngập mặn.

Dân số

Huyện Đầm Dơi có tổng diện tích 822,88 km². Theo số liệu năm 2019, dân số của huyện là 175.629 người, với mật độ dân số khoảng 213 người/km².

Diện tích huyện Đầm Dơi là 816,07 km². Tính đến ngày 31/12/2022, dân số của huyện đạt 219.262 người (dân số quy đổi), với mật độ dân số là 268 người/km².

Du lịch

Huyện Đầm Dơi nổi tiếng với vườn chim Cà Mau, cách thành phố Cà Mau 45 km về phía đông nam. Đây là nơi cư trú của nhiều loài cò, chúng làm tổ trên các cây cao và thường đi kiếm ăn vào buổi sáng.

Chú thích