Buzz
Về bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh
Mẫu văn về bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh
Tác phẩm Sáng Tạo
Tuyệt chiêu Cách đánh giá một tác phẩm thơ, văn
Trong dòng thơ 'chống Mĩ', Xuân Quỳnh nổi bật với tài viết sôi nổi về tình yêu. Thơ tình của cô đậm chất tự sự, với những câu chuyện về tình yêu mang đặc điểm riêng của Xuân Quỳnh. Không quá chân thành nhưng đầy bí ẩn, không ngần ngại theo đuổi những đường cong tinh tế, những cảm xúc 'rực rỡ' không giữ lại. Sóng là một tuyệt phẩm của cô, xuất hiện trong tập Hoa dọc chiến hào (1968). Tại đây, khao khát tình yêu được thể hiện, dù hình tượng sóng mà Xuân Quỳnh sử dụng không xa lạ với những nhà thơ viết về tình yêu với chiếc cổ kim.
Trước Xuân Quỳnh, đã có nhiều nhà thơ tài năng viết về tình yêu. Xuân Quỳnh dường như không cần phải so sánh với họ. Cô đơn giản mang đến câu chuyện của mình, không giảng giải cho bất kỳ ai, không xây dựng lý thuyết, không nói những điều nằm ngoài nhận thức và trải nghiệm cá nhân. Khi cô nói:
Niềm khao khát tình yêu
Ngẩn ngơ trong hồn trẻ
Đầu tiên, hãy nhìn nhận rằng chị đang mở lời về bản thân mình, thú nhận niềm 'ngẩn ngơ' kèm theo ý thức về sự trẻ trung của mình. Nếu những từ này phản ánh trạng thái của nhiều người, thì đó là một câu chuyện khác. Góc nhìn của Xuân Quỳnh bắt nguồn từ bên trong. Nó không giống như sự đoán trước tuy già dặn và chính xác nhưng lại đi từ bên ngoài của những nhà nghiên cứu tâm lý về tình yêu. Cũng như vậy, khi nói về điểm xuất phát của tình yêu, Xuân Quỳnh thật sự đứng giữa sự do dự của chính mình:
Trước hàng nghìn sóng biển
Anh nghĩ về em, anh
Anh nghĩ về dải đại dương
Từ đâu sóng trắng nổi lên?
Sóng bắt đầu từ hơi gió Gió bắt đầu từ đâu?
Chẳng ai biết nữa
Khi nào chúng ta yêu nhau
Người ta thường so sánh hai câu thơ 'Chẳng ai biết nữa, Khi nào chúng ta yêu nhau' của Xuân Quỳnh với câu 'Làm sao định nghĩa được tình yêu?' trong bài Vì sao của Xuân Diệu. Có thể thấy có sự tương đồng nhưng vẫn có sự khác biệt. Mặc dù tỏ ra mơ mộng, Xuân Diệu vẫn định nghĩa và sự định nghĩa của ông khá rõ ràng. Xuân Quỳnh không phải như vậy, chị không hứng thú với việc giải thích, phân tích, mặc dù trong lòng có nhiều tâm trạng muốn 'điều tra' để 'hiểu', để 'nghĩ'. Chị vẫn giữ nguyên tâm lý phụ nữ của mình với câu 'Chẳng ai biết nữa'. Nhu cầu hiểu biết ở đây là nhu cầu cảm xúc hơn là nhu cầu của trí tuệ. Nó giống như làn sóng, được đẩy lên và sau đó rút lui, lan tỏa trong mỗi khoảnh khắc êm đềm, đập nhẹ. Biết rằng chúng ta đang yêu nhau là đủ. Sự tò mò chỉ là để làm yên bình hơn với hạnh phúc hiện tại. Tuy nhiên, như chị đã viết trong một bài thơ khác (Thuyền và biển): '...tình yêu muôn thuở, có bao giờ dừng lại đâu', mặc dù không có gì căng trận, tình yêu vẫn sống động, muốn lan tỏa trong cả hai chiều không gian và thời gian:
Dòng sóng sâu thẳm lòng...
Dòng sóng trên bề mặt biển,
Ôi dòng sóng nhớ bờ
Mỗi đêm thức trắng.
Là người của thời đại dám đối mặt với tất cả, Xuân Quỳnh không ngần ngại mô tả chân thật nỗi đau đớn của mình. Trong tâm trí cô, chỉ có 'anh' là quan trọng. Cô kiên quyết đứng vững trên 'quan điểm về tình yêu' và tôn trọng hoàn toàn lòng trung thành:
Dù trôi về phía Bắc,
Ngược dòng về hướng Nam,
Mọi nơi em nghĩ đến,
Hướng về anh - một hướng đi.
Những tuyên bố ấy phong phú, rộng lớn và cũng đầy thách thức, thách thức với mọi tình huống và thách thức với chính tình yêu 'anh'. Những người thường do dự và có thói quen 'so sánh' trong tình yêu chắc chắn sẽ cảm thấy 'sốc' trước sự rõ ràng đó. Thường người ta nói ngược về phương Bắc, xuôi về phương Nam, nhưng Xuân Quỳnh lại nói ngược lại. Đối với cô, cho dù có chuyển động một chút đi nữa, điều đó vẫn không quan trọng. Điều quan trọng nhất là 'phương anh', bất kể nơi nào em cũng 'hướng về'. Nếu nói về sự quyết đoán của tình yêu theo Xuân Quỳnh, thì khổ thơ này là minh chứng điển hình nhất.
Như đã phân tích trong tựa đề, biểu tượng chính ở đây là sóng. Ngay từ cái nhìn đầu tiên, cách diễn đạt khao khát tình yêu thông qua hình ảnh ẩn dụ đã thực sự độc đáo. Mặc dù chỉ là một đối tượng vật, Xuân Quỳnh đã chọn hoàn toàn chính xác khi biến nó thành hình ảnh biểu tượng. Sóng - Xuân Quỳnh - nhân vật trữ tình mặc dù ba nhưng gần như là một. Trong Xuân Quỳnh cũng chứa đựng nhiều đặc điểm trái ngược như sóng, không bao giờ yên bình như sóng và cũng giống như sóng, luôn muốn 'khám phá' đến biển lớn của tình yêu và cuộc sống:
Hùng vĩ và dịu dàng,
Ồn ào và yên bình
Sóng tự hỏi về bản thân,
Sóng muốn đến tận cùng đại dương.
Dựa vào giai điệu phong phú, đầy biến động và thường cuộn trào nồng nhiệt của bài thơ, có thể thấy sóng là một biểu tượng sống động thay vì chỉ là hình ảnh trang trí (hình ảnh trang trí chỉ là bề ngoài của ý tưởng, nó sẽ mất đi khi ý tưởng được người đọc hiểu hết). Xuân Quỳnh đã hơi thở tình yêu đam mê vào biểu tượng 'sóng' quen thuộc, và nhờ vậy, nó trở nên mới mẻ như lần đầu tiên chị trải nghiệm tình yêu. Đôi khi, sự hòa mình của chị trong 'sóng' sâu đến mức mà 'sóng' trở nên như một hình ảnh... khó khăn, lo toan, bận rộn đi lên và đi xuống. Đoạn thơ có mấy câu 'Hùng vĩ...'; 'Ở ngoài kia...'(đã trích) và khổ thơ tiếp theo rõ ràng thể hiện điều đó:
Ở nơi xa đại dương,
Hàng ngàn con sóng đang chờ.
Không một con sóng nào chùm tới bờ,
Dù có muôn vàn thách thức.
Trong 'cơn sóng' tình cảm, tôi lẩn mình, em tỏ ra, như một, như hai, một cái 'tôi' của Xuân Quỳnh luôn xao động và đối mặt. Vừa gián tiếp hiện lên vừa trực tiếp bày tỏ, khi lẩn, khi hiện, đó là nhịp sóng ngầm của bài thơ, phản ánh qua từ ngữ và âm điệu, nhịp điệu rõ ràng, ẩn dụ về 'sóng' có khi bị phá vỡ, nhưng chỉ là vụn vỡ bề ngoài. Điều đó tạo điều kiện cho hiểu sâu hơn về 'ẩn dụ' trong bài thơ, hơn những lo âu, hi vọng, khao khát, nỗ lực tìm kiếm và hành động không thể thiếu trong một tình yêu chân chính, như tình yêu của Xuân Quỳnh trước cuộc sống vô tận, thời gian trôi qua không ngừng:
Cuộc đời dù dài lê thê,
Năm tháng vẫn trôi qua,
Biển kia dù lớn lao,
Mây vẫn bay vút xa.
Làm sao tan biến,
Thành trăm sóng nhỏ bé,
Trong biển lớn của tình yêu,
Đánh vỗ qua hàng nghìn năm.
Như đã phân tích trước đó, bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh thể hiện một cách độc đáo về khao khát tình yêu. Nói về sự chân thành trong tình cảm, chỉ nói về những trải nghiệm sâu sắc. Cách diễn đạt ở đây mạnh mẽ, đôi khi quyết liệt mà không chần chừ, sẽ sẵn lòng. Hình ảnh sóng sống động, mang đến nhiều ý nghĩa phong phú, thường được giải thích bằng những lời thổ lộ tình cảm trực tiếp từ nhân vật trữ tình. Với vẻ đẹp khá độc đáo, riêng biệt, bài thơ đã chinh phục trái tim của nhiều độc giả suốt những năm qua. Như mong ước của Xuân Quỳnh, 'trong biển lớn tình yêu', con sóng thơ vẫn tiếp tục dạt dào vỗ.
""""""""---
Trong việc tổng kết về bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh, chắc chắn bạn đã cảm nhận được sự lãng mạn, tình yêu thuần khiết, bình dị của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh khi nhìn vào đúng không? Để hiểu rõ hơn về các đề kiểm tra, đề thi THPT thường gặp về bài Sóng, bạn có thể xem thêm các bài viết Phân tích bài thơ Sóng để làm nổi bật rõ quan điểm về tình yêu của Xuân Quỳnh, Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh, Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu qua bài Sóng của Xuân Quỳnh,..., mà Mytour đã biên tập, tổng hợp trước đó.
