Buzz
Đề bài: Tìm hiểu về hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ Sáng tháng năm của Tố Hữu
Bài mẫu: Sáng tháng năm - Hình ảnh Bác Hồ qua đôi mắt của Tố Hữu
Bài viết
'Sáng tháng năm' là tác phẩm thứ hai của Tố Hữu về lãnh tụ Hồ Chí Minh. Bài thơ được sáng tác tại chiến khu Việt Bắc, tháng 5 năm 1951, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đang diễn ra khốc liệt. Tố Hữu, nhà thơ đầu tiên, đặc biệt và xuất sắc nhất trong việc mô tả về Bác Hồ. Ngay từ tháng 8 năm 1945, ông đã sáng tác bài thơ 'Hồ Chí Minh' với tinh thần sử thi hùng vĩ:
... 'Hồ Chí Minh,
Ôi ngọn đuốc thiêng liêng
Trên đỉnh trán ta nơi cờ dân tộc
Trăm năm trong tên Người: Ái Quốc
Đau thương muôn đời của thế giới!'.
Bài thơ 'Sáng tháng Năm' là sự liên kết của những vần thơ trữ tình đẹp nhất về lãnh tụ. Hình ảnh Bác Hồ vừa cao quý vĩ đại, vừa gần gũi thân thương với mọi con người Việt Nam.
Khai mạc bài thơ, tác giả gợi nhớ một kí ức đẹp:
'Tươi sáng một ngày tháng năm,
Đường về Việt Bắc, thăm Bác Hồ'.
Và cuối bài thơ là sự 'bắt tay' của lãnh tụ đưa tiễn:
'Điệu bắt tay Bác chia ly,
Nhớ mãi buổi sáng hè chiến trường.'
Đến thăm thì 'vui sao', rời đi thì 'nhớ mãi', bao nhiêu kỷ niệm xúc động. Nhà thơ hạnh phúc, tự hào không bao giờ quên khoảnh khắc thăm Bác tuyệt vời đó.
Như một ánh sáng rực rỡ bao trùm bài thơ, hình ảnh lãnh tụ tuyệt vời quyện vào:
'Bác ngồi đó to lớn bao la,
Bầu trời xanh, biển rộng, ruộng đồng, nước non'.
Bốn hình ảnh tượng trưng gắn kết trong một dòng thơ. Bác là linh hồn của đất nước thiêng liêng, là biển cả bao la, sông núi, quê hương thân thương. Hình ảnh Bác được vẽ lên vừa cao quý vừa thân thương đối với hàng triệu con người Việt Nam.
Hình ảnh Bác được nhận biết qua ngoại hình và tâm hồn sâu sắc, với mái tóc và râu bạc phơ, như những ông cụ già ở quê hương. Điều tuyệt vời của bài thơ là Tố Hữu đã truyền đạt cảm xúc của mình đối với Bác bằng một tình yêu vô tận, sâu sắc:
'Nâng con trong vòng tay ấm áp của Bác
'Vuốt nhẹ mái tóc bạch kim của người lãnh tụ
'Hôn nhẹ chòm râu, khắc sâu tâm hồn hòa bình'
'Ôm bác, hôn tóc trắng, vuốt chòm râu - Ba biểu tượng của tình yêu và lòng trung thành. Ba hình ảnh đẹp là ngôn ngữ của lòng kính trọng và tri ân.'
Bác là đấng anh hùng soi sáng lòng yêu nước, nguồn động viên không ngừng cho quân dân trong cuộc chiến. Chiến sĩ kiên cường 'vượt đèo đêm mạnh mẽ', anh thợ tận tụy 'làm vàng từ hòn đạn', chị công nhân bền bỉ 'bồi đắp đêm vận chuyển', bác nông dân kiên trì 'xây đá thành lúa vàng', học sinh tương lai 'đuốc lửa đến trường làng',... Mọi nỗ lực đều hướng về Bác với lòng biết ơn và niềm tin vững chắc. Ba từ 'Hồ Chí Minh' mỗi khi vang lên, mang đến sức mạnh kỳ diệu, thúc đẩy mọi bước tiến mới của nhân dân ta.
'Các anh chị, các em hỡi, chẳng phải
Mỗi khi tâm hồn xao xuyến nhấp nhô
Môi ta thầm kêu gọi Bác: Hồ Chí Minh!'.
Bác Hồ, bằng tiếng nói và tư tưởng, đẳng cấp tình cảm, hiện thực hóa sâu sắc ý chí và nguyện vọng của đất nước, của dân tộc. 'Tuyên ngôn Độc lập', 'Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến',... như những bản hòa âm thiêng liêng đất trời:
'Lắng nghe tiếng Bác, nghe như lời của đất non nước,
Ngày xưa vang lên, và âm thanh mai sau'.
Bác Hồ, lãnh tụ tuyệt vời của nhân dân, kết tinh những phẩm chất cao quý của dân tộc. Cuộc sống giản dị của Bác như câu chuyện của mọi cụ già quê mình:
'Bác Hồ, chiếc áo nâu tinh tế
Màu sắc quê hương rực rỡ đậm chất'.
Bác là biểu tượng của trí tuệ, tài năng vượt trội, mang vẻ ngoài thong thả, tinh tế, và tâm hồn tự do:
'Bác Hồ, phóng khoáng, đèn lửa lung linh
Trán bao la, bình yên dưới bầu trời xanh'.
Các nhà lãnh đạo Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp cùng nhiều danh nhân, nghệ sĩ quốc tế đã diễn đạt về đôi mắt sáng ngời, tinh tế của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong tác phẩm này, Tố Hữu mô tả đôi mắt Bác ba lần. Đó là đôi mắt tràn ngập niềm hạnh phúc, là đôi mắt truyền đạt tình thương, và là đôi mắt lạc quan yêu đời. Hình ảnh 'đôi mắt Bác' được tả một cách đẹp đẽ, ghi nhớ sâu sắc:
- 'Đôi mắt Bác tỏa nụ cười hân hoan...,
- Ôi Cha ơi, đôi mắt như ánh sao tinh tú...,
- Không có niềm vui nào sánh kịp với ánh cười của Bác Hồ...'.
Bộ râu, mái tóc bạc, chiếc áo nâu, vẻ trán cao, cặp mắt sáng, cây chì đỏ..., là những hình tượng biểu cảm được nhà thơ tận dụng sáng tạo, làm nổi bật vẻ đẹp văn chương cho tác phẩm, thêm phần sinh động hình ảnh Bác Hồ trong những năm chiến đấu tại Việt Bắc.
Tố Hữu sáng tạo nhiều bài thơ về Bác Hồ. Mỗi tác phẩm là một khám phá, một sự đổi mới về nhà lãnh đạo anh hùng đại diện cho tinh thần và niềm tự hào của nhân dân Việt Nam.
Tài trí xuất chúng và lòng hiền hậu là hai nét đặc sắc nhất Tố Hữu vẽ nên trong bức tranh chân dung Hồ Chí Minh trong bài thơ 'Sáng tháng năm'. Với trí tuệ sáng tạo, Bác chắc chắn sẽ dẫn dắt thuyền kháng chiến vượt qua sóng gió để đến bờ vinh quang chiến thắng. Với tính cách hiền lành, Bác mang đến cho mỗi con người Việt Nam một biển ái thương bao la:
'Người như Cha, như Bác, như Anh
Quả tim lớn lọc hàng trăm dòng máu nhỏ'.
Bác vĩ đại và thân thiết với nhân dân: 'Hồ Chí Minh, tên người tuyệt vời nhất'. Đọc bài thơ 'Sáng tháng năm, chúng ta nhớ Bác và trìu mến Bác: Mỗi người cảm thấy mình trưởng thành hơn một chút' bên hình ảnh vĩ cảnh của lãnh đạo: .
'Ta bên Cụ, Cụ tỏa sáng trong từng bước đi
Ta bỗng trưởng thành bên Cụ một phần'.
Ngoài phần Hình ảnh Bác Hồ trong tác phẩm Sáng tháng năm của Tố Hữu, các bạn có thể tìm hiểu thêm về Tâm hồn chiến đấu mạnh mẽ của chú đội viên liên lạc trong bài thơ 'Lượm' của Tố Hữu. Tại sao ở cuối bài thơ, tác giả lại đề cập lại hình ảnh của Lượm? và nội dung về Việt Bắc là biểu tượng cho giọng thơ tình cảm sâu lắng của Tố Hữu mà các bạn nên chú ý.
