Đề bài
Vẻ đẹp của dòng sông Hương từ Kim Long ngoại ô đến Cồn Hến
Lời giải chi tiết
Đến vùng ngoại ô Kim Long, giữa những cánh đồng xanh mướt, sông Hương rực rỡ hơn khi nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố “phản chiếu trên bầu trời, nhỏ nhắn như những vầng trăng non”, cùng với cồn Giã Viên và Cồn Hến ở hai đầu thành phố như những hòn đảo xanh đã khiến cho dòng Hương cong vẻn vẹo như “tiếng vâng lời của tình yêu”. Tác giả liên tưởng đến sông Seine ở Paris, sông Danube ở Budapest, để nói về vẻ đẹp đặc biệt của sông Hương khi nó “là một phần không thể thiếu của thành phố yêu dấu của mình”; nó đã giữ cho Huế “vẫn là một thành phố cổ kính, nằm dọc hai bên sông”. Những nhánh sông nhỏ đưa nước từ Hương Giang trải dài khắp thành phố, những cây đa, cây cừu cổ thụ, những ánh lửa từ những con thuyền “lấp lòe” trong đêm sương, đã tạo nên một cảnh tượng như “một linh hồn cổ kính mà không một thành phố hiện đại nào còn giữ được”.
Lần thứ hai, Hoàng Phủ Ngọc Tường so sánh tốc độ chảy của sông Neva ở thành phố Leningrad của Nga với sông Hương. Hình ảnh một con chim hải âu đứng trên một chân trên một con thuyền băng lướt qua cung điện Peterhof như một hình ảnh đầy thú vị; tác giả mơ ước được “biến thành một con chim nhỏ đậu một chân trên một con thuyền thủy tinh để khám phá biển”. Khi gặp phải kinh thành xưa, hai hòn đảo Giã Viên và Cồn Hến đã khiến cho sông Hương “trôi chậm lại, yên bình, gần như chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh”.
Nhìn những dòng sông, những dòng nước chảy, tác giả nhớ đến tiếng khóc của các nhà triết học Hy Lạp hàng ngàn năm trước khi nêu lên suy ngẫm về dòng chảy cuộc sống, về sự biến đổi không ngừng của mọi thứ. Rồi ông nghĩ đến “tiết tấu chảy êm đềm” của sông Hương, coi đó là “tiết tấu chậm rãi dành riêng cho Huế”. Hình ảnh “hàng trăm nghìn bông hoa đèn lấp lánh vào những đêm rằm tháng Bảy từ dinh Hòn Chén trôi về', và sự “dừng lại như muốn đi muốn ở, lắng đọng trên mặt nước như những cung đau của một nỗi lòng” đã nói lên vẻ đẹp lãng mạn của sông Hương – biểu tượng thơ mộng của cố đô Huế.
Sự chậm rãi đầy thú vị đó là vẻ đẹp của Hương Giang mà nhiều nhà thơ đã cảm nhận, trong đó, Thu Bồn cũng đã trải qua lúc sửng sốt:
Con sông trôi êm, con sông không dừng lại
Dòng sông chảy sâu vào lòng, tạo nên sự sâu thẳm của Huế.
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã truyền cảm hứng vào những vườn hoa và cánh đồng phong phú; mỗi so sánh, nhân hóa và liên tưởng về dòng chảy của sông Hương khi đi qua Huế giống như một bức tranh tươi thơm đã thể hiện sức mạnh và tầm cao của tác giả trong nghệ thuật viết, đặc biệt là về bút kí. Ông đã dành tình cảm đặc biệt cho sông Hương.