Buzz
1. Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
1.1. Tác giả
Hoàng Phủ Ngọc Tường, sinh ngày 9/9/1973 tại Thành phố Thừa Thiên Huế, có quê gốc ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Sau khi hoàn thành bậc Trung học tại Thành phố Huế, năm 1960 ông tốt nghiệp ban Hán Việt tại Đại học Sư phạm Sài Gòn. Đến năm 1964, ông nhận bằng cử nhân Triết học từ Đại học Huế. Trong bối cảnh đất nước có chiến tranh, năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường gia nhập kháng chiến chống Mỹ và tham gia các hoạt động văn nghệ. Ông đã giữ nhiều chức vụ quan trọng như Tổng thư ký Hội Văn học Nghệ thuật Trị Thừa - Thiên, Chủ tịch Hội Văn học Bình Trị Thiên và Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt. Năm 2007, ông được Nhà nước vinh danh với Giải thưởng văn học nghệ thuật.
Ông là một trong những cây bút hàng đầu trong thể loại bút ký. Văn phong của ông nổi bật nhờ sự kết hợp hài hòa giữa trí tuệ và cảm xúc lãng mạn, sự phân tích sắc sảo cùng với kiến thức sâu rộng về triết học, văn hóa và lịch sử. Ông diễn đạt những ý tưởng này một cách tinh tế, sử dụng lối viết cô đọng và đầy nhiệt huyết để truyền tải một cách rõ ràng và dễ hiểu.
Những tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường bao gồm: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (1971), Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho dòng sông (1986), Ngọn núi ảo ảnh (1999).
1.2. Tác phẩm
Tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là một bút ký nổi bật mà nhà văn viết vào năm 1981 tại Thành phố Huế, ngay sau khi đất nước hoàn thành cuộc kháng chiến mùa xuân 1975. Tác phẩm được xuất bản trong tập ký cùng tên, thể hiện sâu sắc hình ảnh và cảm xúc về dòng sông Hương.
Bài bút ký miêu tả dòng sông Hương như một món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho xứ Huế thơ mộng. Dòng sông này có lúc hiện lên hoang dại như một cô gái liều lĩnh, có lúc lại mềm mại và thơ mộng. Đó là tính cách của một người con gái vừa mạnh mẽ, kiên cường, vừa dịu dàng và lãng mạn. Dòng sông không chỉ là nguồn cảm hứng vô tận cho nghệ sĩ ở thời hiện đại mà còn từ thời phong kiến. Vẻ đẹp và sự kết nối của sông Hương với lịch sử và văn hóa dân tộc khiến nó xứng đáng được tôn vinh là “dòng sông huyền bí, nơi sinh ra vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”.
2. Vẻ đẹp của dòng sông Hương trong tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông'
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một trí thức yêu nước nổi bật thời kháng chiến chống Mỹ 1975, đã cống hiến cả cuộc đời cho công cuộc kháng chiến và văn học nghệ thuật. Bài bút ký 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' được ông viết ngay sau chiến thắng, khi đất nước hòa bình, thống nhất. Tác phẩm thể hiện sâu sắc tình yêu thiên nhiên, quê hương qua hình ảnh dòng sông Hương thơ mộng, duyên dáng như những người con gái Huế.
Tác giả đã khám phá vẻ đẹp của sông Hương từ nhiều góc nhìn khác nhau. Đó là sự kết hợp giữa vẻ đẹp tự nhiên, chiều sâu văn hóa, và sự kỳ ảo trong trí tưởng tượng của chính tác giả.
Dòng sông Hương hiện lên như một bản anh hùng ca của thiên nhiên, với một bên là sự hoang dã, đầy sức sống, và bên kia là vẻ dịu dàng, đằm thắm. Quan sát tinh tế của tác giả về bờ bãi sông tạo nên hình ảnh dữ dội của rừng núi và những thác nước cuộn xoáy. Sông Hương, vốn dữ dội, lại mang vẻ đẹp thơ mộng, tựa như một cô gái phóng khoáng. Tác giả đã khéo léo liên tưởng để làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo của sông Hương.
Khi đến xứ Huế, sông Hương mang một vẻ đẹp mới, uốn lượn như dải lụa mềm mại bao quanh thành phố. Mặc dù là cùng một dòng sông, nhưng màu nước thay đổi tùy theo từng khu vực. Ở chân núi Ngọc Tản, nước sông trở nên trong xanh, phản chiếu màu sắc của những ngọn đồi quanh thành phố, biến đổi từ xanh, vàng đến tím. Sông Hương như một tấm gương phản chiếu vẻ đẹp nên thơ của Huế, là linh hồn của cảnh vật nơi đây.
Vẻ đẹp của sông Hương không chỉ thể hiện qua hình khối và màu sắc mà còn qua hai sắc thái nổi bật: hung bạo và trữ tình. Khi thì sông Hương hiện lên đầy sức sống và trẻ trung, lúc lại trầm lắng và cổ kính như một triết lý cổ xưa. Dù ở thượng nguồn hay trong lòng thành phố Huế, sông Hương vẫn tỏa sáng như một tác phẩm nghệ thuật hoàn hảo của tạo hóa, là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất này.
Sông Hương không chỉ đẹp nhờ những đặc điểm tự nhiên mà còn nhờ chiều sâu văn hóa của nó. Dòng sông này vừa mang vẻ đẹp thiên nhiên lôi cuốn, vừa tích tụ hồn cốt của người dân xứ Huế. Dòng chảy của sông phản ánh sự khỏe khoắn và dịu dàng của con người nơi đây. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhân hóa sông Hương như một cô gái đang khao khát tình yêu, mang vẻ đẹp nữ tính, mềm mại.
Hoàng Phủ Ngọc Tường, người yêu văn hóa và lịch sử Huế, đặc biệt gắn bó với sông Hương. Sông Hương không chỉ cung cấp nước và phù sa cho vùng đất quanh Châu Hóa mà còn gắn bó với nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước. Từ thời vua Quang Trung đến các cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, sông Hương đã trở thành biểu tượng lịch sử và văn hóa vững bậc của dân tộc.
Sông Hương hiện lên với vẻ đẹp toàn diện: cảnh sắc thiên nhiên, chiều sâu văn hóa và bề dày lịch sử. Để miêu tả trọn vẹn vẻ đẹp của sông, tác giả đã hòa mình vào chính dòng sông, làm cho ấn tượng về nó thêm phần mạnh mẽ và chân thực nhờ vào những trải nghiệm cá nhân sâu sắc.
Khi chảy từ thượng nguồn, sông Hương mang vẻ đẹp dữ dội và mạnh mẽ. Nhưng với tâm hồn thơ mộng của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương lại hiện lên như một cô gái dịu dàng của xứ Huế. Tác giả cảm nhận rằng sông Hương đã trải qua một chặng đường dài và thử thách để tìm được tình yêu nơi thành phố Huế, nơi mà sông Hương bừng tỉnh và thể hiện đầy đủ các cung bậc cảm xúc của mình.
Trong tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông', Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tạo ra những bức tranh sống động về sông Hương và phong cảnh xứ Huế. Tác giả đã hòa quyện vào từng cảm xúc và tình cảm mà sông Hương dành cho con người và mảnh đất này, mang đến một cái nhìn sâu sắc và chân thực.
