I. Tóm Lược Ý Chính
II. Bài Mẫu Xuất Sắc
1. Mẫu Số 1
2. Mẫu Số 2
3. Mẫu Số 3
4. Mẫu Số 4
2 Bài Mẫu Văn: Khám Phá Vẻ Đẹp Tâm Hồn của Sông Hương qua Bàn Bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường
I. Cấu Trúc Nội Dung Về Vẻ Đẹp của Sông Hương qua Tác Phẩm 'Ai đã Đặt Tên Cho Dòng Sông' của Hoàng Phủ Ngọc Tường (Đạt Chuẩn)
1. Khởi Đầu
- Giới Thiệu Tác Giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường, một danh tác trong dòng văn học đương đại Việt Nam.
- Giới Thiệu Tác Phẩm: 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' - một tác phẩm xuất sắc của ông.
2. Thân Bài
* Tổng Quan Chung
- Tác Phẩm Hoàn Thành Năm 1981, Sau Chiến Thắng 1975.
- Tác Phẩm Tự Nhiên Hóa, Hiện Đại Hóa Vẻ Đẹp của Sông Hương.
a. Vẻ Đẹp của Sông Hương Dưới Góc Nhìn Địa Lý
- Thượng Ngưồn Sông Hương:
+ Sông Hương Như “Bản Trường Ca của Rừng Già”.
+ Đa Dạng Tiết Tấu: Khi “Rầm Rộ” Giữa Bóng Cây Đại Ngàn, Khi “Mãnh Liệt” Qua Những Ghềnh Thác, Khi “Dịu Dàng, Say Đắm” Giữa Những Rặng Dài Chói Lọi Màu Đỏ Của Hoa Đỗ Quyên Rừng.
+ Như Một Cô Gái Di - Gan Phóng Khoáng và Man Dại.
+ Sông Hương Tích Tụ Phù Sa, Trở Thành Bà Mẹ của Vùng Văn Hoá Xứ Sở và Đóng Góp Quan Trọng vào Hình Thành Kinh Thành Huế Ngày Nay.
- Châu Thổ Sông Hương:
+ Dòng Sông Chuyển Dòng Liên Tục, Uốn Mình Theo Đường Công Thật Mềm.
+ Trôi Chảy Giữa Đôi Bờ Của Ngoại Vi Thành Phố Huế, Sông Hương Mang Vẻ Đẹp Biến Ảo, Đa Dạng.
→ Sông Hương Vừa Êm Đềm, Vừa Thơ Mộng Trữ Tình Nhưng Cũng Vừa Mãnh Liệt, Hoang Sơ.
b. Vẻ Đẹp của Sông Hương Dưới Góc Nhìn Văn Hoá và Lịch Sử
- Sông Hương Hoà Làm Một với Đời Sống Văn Hoá:
+ Từ Xa, Sông Hương Nhìn Thấy Cầu Tràng Tiền Như Vành Trăng Non Nhỏ Nhắn In Ngần Trên Nền Trời Hoàng Hôn.
+ Nhánh Sông Toả Đi Khắp Thành Phố Như Muốn Ôm Trọn Huế Vào Lòng.
+ Trong Cảm Nhận Tinh Tế của Nhà Văn, Sông Hương Còn Hàm Chứa Trong Nó Cả Nền Văn Hoá Phi Vật Thể của Huế.
+ Là Nguồn Cảm Hứng Cho Nhiều Nghệ Sĩ.
- Sông Hương Gắn Với Những Giá Trị Lịch Sử: Trải Qua Nhiều Cuộc Kháng Chiến → Chứng Nhân Lịch Sử
* Tổng Quan Đánh Giá
- Sông Hương Đã Đư
3. Tóm Lược
Khẳng Định Lại Giá Trị Của Tác Phẩm.
II. Bài Văn Mẫu Vẻ Đẹp của Sông Hương qua Ai đã Đặt Tên cho Dòng Sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường
1. Vẻ Đẹp của Sông Hương qua Ai đã Đặt Tên cho Dòng Sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Mẫu Số 1 (Chuẩn):
1.1. Dàn Ý Phân Tích Vẻ Đẹp của Sông Hương Hay Nhất:
1.1.1. Mở Bài:
- Giới Thiệu Khái Quát về Tác Giả, Tác Phẩm.
- Tổng Quan về Vẻ Đẹp của Sông Hương.
1.1.2. Thân Bài:
1.1.2.1. Vẻ Đẹp của Sông Hương ở Thượng Nguồn:
- Sông Hương ở Thượng Nguồn như “bản trường ca của rừng già”
- Sông Hương như một Cô Gái Di - tự do và trong sáng.
=> Sông Hương là người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở.
=> Tác Giả tôn vinh vẻ đẹp mẫu tính của Sông Hương, gọi Sông Hương là 'đấng sáng tạo'.
- Sông Hương âm thầm bồi đắp phù sa để hình thành không gian văn hóa Huế.
- Sông Hương giữ bí ẩn để kích thích tâm hồn nghệ sĩ khám phá.
1.1.2.2. Vẻ Đẹp của Sông Hương ở Ngoại Vi Thành Phố Huế:
- Sông Hương như một người gái đẹp nằm giữa đồng châu hóa đầy hoa dại.
1.2. Bài Văn Phân Tích Vẻ Đẹp của Sông Hương trong Bài Ai đã Đặt Tên cho Dòng Sông Hay của Học Sinh Giỏi
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một tài năng với bút kí độc đáo, tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' làm nổi bật vẻ đẹp đặc sắc của sông Hương. Không chỉ là dòng chảy địa lý, sông Hương còn là tâm hồn, mang vẻ đẹp riêng biệt.
Với cái tôi mê đắm và tài hoa, Hoàng Phủ Ngọc Tường mang đến những cảm nhận mới về sông Hương. Sử dụng liên tưởng độc đáo, ông ví sông như 'Cô gái Di - gan phóng khoáng và man dại', vẻ đẹp mẫu tính của sông Hương được tôn vinh như 'đấng sáng tạo'. Sông Hương, người mẹ phù sa, là cội nguồn văn hóa Huế.
Tác giả giúp người đọc thấu hiểu vẻ đẹp của sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế. Sông như người gái xinh đẹp nằm trong cánh đồng hoa dại, phép liên tưởng tài hoa giúp người đọc cảm nhận vẻ đẹp như cổ tích của sông Hương. Trên hành trình tìm kiếm tình yêu, sông Hương phô diễn vẻ kiều diễm và quyến rũ, từ vùng ngoại ô đến lòng thành phố Huế.
Sông Hương hiện lên như người con gái ý nhị, đẹp độc đáo trong từng hành trình. Trong lòng thành phố Huế, sông Hương mang tâm trạng vui tươi, như một bức tranh tĩnh lặng. Độc giả cảm nhận được sự hiến dâng đẹp nhất của sông Hương. Tác giả giải thích về vận tốc chậm bình dị của sông, cùng sự lưu luyến khi rời xa. Sông Hương, với vẻ đẹp và hiểu biết sâu rộng, làm cho người đọc thấu hiểu tình cảm của Huế và sự ngập tràn của sông.
Sông Hương, bước chân lịch sử của dân tộc, từng là chứng nhân của những trận đánh hiển hách và là nơi ghi chép những bi kịch, những hy sinh. Dòng sông này là bức tranh sống động về số phận của con người Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử. Giữa cuộc sống hàng ngày, sông Hương trở thành sử thi đẹp, nằm giữa màu xanh của cỏ lá biếc. Không chỉ là dòng sông của người Huế, nó còn mang vẻ đẹp toàn dân Việt Nam. Trong thường nhật, sông Hương như một cô gái Huế dịu dàng, lịch lãm.
Thi ca về sông Hương không bao giờ lặp lại trong sáng tạo của các nghệ sĩ. Tản Đà mê hoặc nhìn nhận sông Hương là 'dòng sông trắng - lá cây xanh'. Cao Bá Quát trình bày hùng tráng như 'kiếm dựng trời xanh'. Tố Hữu và Hoàng Phủ Ngọc Tường có cái nhìn đồng điệu, với họ sông Hương gắn liền với nàng Kiều, một biểu tượng chung tình.
Hoàng Phủ Ngọc Tường nhìn nhận sông Hương với cái nhìn đa chiều, lãng mạn của một nghệ sĩ. Ông tận dụng ngôn ngữ tinh tế, mĩ lệ, tạo ra những đoạn văn như thơ, làm cho người đọc cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp của dòng sông quê hương. Bằng tài năng và chất thơ, ông tạo ra những tác phẩm bút kí tuyệt vời.
2. Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường, mẫu số 2 (Chuẩn):
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một tượng đài văn học Việt Nam, nổi tiếng với tài năng tuỳ bút và bút kí. Tác phẩm nổi bật 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' là biểu tượng của sự trữ tình và tư duy sắc bén.
Hoàn thành năm 1981, sau niềm vui của chiến thắng 1975, tác phẩm đưa độc giả đắm chìm trong vẻ đẹp sống động của sông Hương, thức tỉnh tinh thần của một vùng đất. Hoàng Phủ Ngọc Tường mô tả sông Hương từ hai góc nhìn: địa lý và văn hoá lịch sử.
Dưới góc nhìn địa lý, sông Hương tươi đẹp ở cả thượng nguồn và châu thổ. Thượng nguồn, sông Hương như 'bản trường ca của rừng già', hùng vĩ với những bức tranh tuyệt vời của thiên nhiên. Mỗi đợt sóng thác, dòng sông trở nên mãnh liệt, dịu dàng, đưa người đọc qua những cảm xúc khác nhau. Rời xa rừng già, sông Hương chuyển thành biểu tượng của sự dịu dàng, trí tuệ. Nó là bến đỗ bình yên sau những thách thức nặng nề. Sự trí tuệ của dòng sông là vẻ đẹp của con người, từ sự bản lĩnh đến sự nhẹ nhàng.
Sông Hương quay về châu thổ, quay về với thành phố tình yêu Huế. Nó là nhân chứng của lịch sử, mang trên mình vẻ đẹp của sự phồn thịnh và sự bình yên. Hoàng Phủ Ngọc Tường vẽ lên hình ảnh tuyệt vời của sông Hương, là một bức tranh văn hoá và lịch sử độc đáo.
Trước sự hiện diện của sông Hương, Huế là một cánh đồng Châu Hoá với những đám hoa dại bao quanh. Vùng đất hoang dại và đơn giản giống như đang chờ đợi điều gì đó. Sông Hương nảy sinh sức sống và khao khát tuổi thanh xuân. Dòng sông uốn lượn, mềm mại như làn da mịn màng của người con gái, tạo ra những đường cong tinh tế. Cuộc hành trình của sông Hương, trước khi trở thành người tình của Huế, là một chặng đường dài đầy khó khăn và thách thức.
Khi trôi qua ngoại ô thành phố Huế, sông Hương biến hóa đa dạng và phantasmagoric. Nó có thể giống như thân thể của một người con gái, hoặc như tấm lụa mềm mại, thậm chí là một tấm gương đa sắc màu: 'sớm xanh, trưa vàng, chiều tím'. Tại những nơi có nhiều lăng tẩm của vua chúa triều Nguyễn, sông Hương mang vẻ đẹp trầm bổng như một triết lý, một cổ thi. Ở vùng ngoại ô Kim Long, sông Hương trở nên vui tươi hơn, đánh thức tinh thần như một người đi xa tìm về những bờ quen thuộc của quê hương.
Với việc sử dụng từ ngữ đặc sắc và miêu tả chi tiết, tác giả làm nổi bật vẻ đẹp của sông Hương khi nó đến với châu thổ, tìm đến tình yêu của mình.
Khi sông Hương gặp gỡ Huế, hai vẻ đẹp hòa quyện như một. Sông Hương nhìn thấy cầu Tràng Tiền từ xa như một vòng tròn nhỏ in bóng trên bầu trời hoàng hôn. Cầu như một điểm sáng tô điểm cho vẻ đẹp của thành phố và dòng sông. Các nhánh sông mênh mông qua thành phố như muốn ôm trọn Huế. Sông Hương chậm rãi trôi đi, tác giả sử dụng nhiều so sánh khác nhau để mô tả sông Hương, từ sông Nê - va của Lêningrat đến dòng sông thời gian của Hê - ra - clít. Cuộc gặp gỡ này giữa sông Hương và Huế như một cuộc hội ngộ trong tình yêu với nhiều cung bậc cảm xúc.
Rời bỏ kinh thành, sông Hương ôm đảo Cồn Hến, nuôi niềm nhớ mong trước khi khắc họa hành trình về phía Bắc. Đột ngột, dòng sông thay đổi hướng sang Đông Tây, hòa mình vào ôm cuối cùng với thành phố yêu quý. Khúc quanh đỉnh điểm của sông Hương giống như nỗi vướng bận trong mối tình đẹp như cổ tích.
Dưới góc nhìn địa lý, sông Hương vừa êm đềm và thơ mộng, vừa mãnh liệt và hoang sơ. Thuỷ trình của dòng sông như cuộc tìm kiếm tự ý thức của một người con gái, tìm kiếm tình yêu đích thực trong câu chuyện tình đẹp như cổ tích của mình.
Dưới góc nhìn văn hoá và lịch sử, sông Hương hòa mình vào đời sống văn hoá của đất cố đô, trở thành một phần của văn hoá vật thể nơi này. Với 'quần sơn lô xô', 'đền đài lăng tẩm nghìn năm của vua chúa', 'rừng thông u tịch'... tất cả đã tạo nên một xã hội xứ Huế sơn thuỷ, hữu tình.
Trong cảm nhận tinh tế của nhà văn, sông Hương chứa đựng nền văn hoá phi vật thể của Huế. Sắc áo điều lục - màu tím, màu của sương khói trên sông Hương, theo Hoàng Phủ Ngọc Tường, là như tấm voan huyền bí đến từ thiên nhiên. Sông Hương góp phần tạo nên vẻ đẹp êm đềm, phẳng lặng của người Huế. Dòng sông đã làm nảy sinh sự sáng tạo cho nhiều thế hệ nghệ sĩ. Sông trở thành nguồn cảm hứng cho những tác phẩm của nghệ sĩ khi chúng đắm chìm trên sóng nước, lắng nghe âm thanh những đêm khuya trên sông. Sông Hương như một tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya thanh vắng theo cách mà Hoàng Phủ Ngọc Tường mê đắm.
Khi nhắc đến gam màu của sông Hương, ta không thể không đề cập đến một câu chuyện huyền bí. Giai thoại kể rằng, vì yêu quý dòng sông xinh đẹp của quê hương, nhân dân hai bờ sông Hương đã hòa mình vào nước chảy, nấu nước của trăm loài hoa để biến sông thành một dải nước thơm tho mãi. Câu chuyện này, một bí mật ít người biết, chỉ thực sự được hiểu đúng bởi những người lưu lại lâu dài tại Huế.
Sông Hương không chỉ là một phần của không gian địa lý và giá trị văn hoá, mà còn là một phần của lịch sử dân tộc.
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đào sâu vào tư liệu lịch sử, đem đến những thông tin ít người biết về sông Hương. Từ Linh Giang thời vua Hùng, chiến đấu mạnh mẽ bảo vệ biên giới phía Nam Đại Việt, đến thời Nguyễn Huệ với kinh thành Phú Xuân rực rỡ. Sông Hương trải qua thời kỳ chiến tranh, là chứng nhân sống của nhiều cuộc khởi nghĩa và cuộc cách mạng. Nó ghi chép lịch sử Việt Nam, từ chiến dịch Mậu Thân đến tổng tiến công năm 1975. Sông Hương, được gọi là “dòng sông của thời gian ngân vang,” chứa đựng âm hưởng vinh quang và bi tráng của lịch sử dân tộc.
Sông Hương được miêu tả và hiểu biết từ nhiều góc độ: từ địa lý đến văn hoá lịch sử, từ sinh hoạt hàng ngày đến phong tục và văn hoá sống của nhân dân.
Với tình yêu sâu sắc đối với sông Hương và xứ Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đưa ra nhiều khía cạnh đẹp đẽ của dòng sông. Bằng lối viết tinh tế và hướng nội, ông thể hiện tài năng và tình cảm chân thành dành cho quê hương.
3. Vẻ đẹp của sông Hương qua bút ký của Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường, mẫu số 3:
Trong tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông này,' Hoàng Phủ Ngọc Tường tuyển tập vẻ đẹp trữ tĩnh, thơ mộng của sông Hương qua góc nhìn tinh tế. Bằng tài năng, ông lôi kéo độc giả vào linh hồn của dòng sông mang đặc trưng của Huế.
Với đặc điểm của bút ký, lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường thoải mái, điêu luyện, nhẹ nhàng và mềm mại. Sự phóng khoáng và màu sắc đặc biệt của Huế được ông tận dụng khéo léo trong bài kí, tạo nên một tác phẩm độc đáo.
Dòng sông Hương, theo tác giả, là 'dòng sông duy nhất chảy qua thành phố Huế', chứng kiến những biến đổi của vùng đất này.
Tác giả mở đầu với góc nhìn từ thượng nguồn, miêu tả vẻ đẹp kỳ vĩ của sông Hương. Dòng sông được nhìn như 'cô gái Di gan phóng khoáng, mê dại', với những biến đổi độc đáo do thời tiết tạo nên.
Dưới bàn tay tài năng của tác giả, sông Hương trở thành 'cô gái di gan phóng khoáng và man dại', với nét đẹp hoang sơ và cuốn hút. Góc nhìn phóng khoáng này của tác giả làm nổi bật vẻ đẹp kì bí, hùng vĩ của sông Hương ở thượng nguồn.
Khi chảy qua thành phố Huế, sông Hương hiện lên với vẻ đẹp dịu dàng, mềm mại và uyển chuyển. Tác giả so sánh nó như 'người tình dịu dàng và chung thủy của cố đô', tạo nên hình ảnh độc đáo và tinh tế.
Sông Hương, khi chảy qua thành phố, tạo ấn tượng tuyệt vời với người đọc. Tác giả sử dụng ngôn từ nhẹ nhàng, tinh tế, toát lên tài hoa văn của ông. Sông Hương, giữa cánh đồng Châu Hóa, như 'cô gái đẹp ngủ mơ màng', hòa quyện với vẻ đẹp màu sắc của câu chuyện cổ tích.
Sự mềm mại và dịu dàng của sông Hương được tác giả miêu tả như 'tấm lụa', với ánh sáng phản quang sớm xanh, trưa vàng, chiều tím. Sự thay đổi màu sắc theo mùa, theo thời gian là nét đặc trưng của sông Hương.
Hoàng Phủ Ngọc Tường mô tả sông Hương như một bức tranh hoàn mĩ, tuyệt vời nhất về dòng sông huyền thoại này. Sông Hương là biểu tượng của đẹp Huế, lưu giữ văn hóa lịch sử hàng nghìn năm.
Đặc biệt, khi sông Hương chảy qua lòng Huế, tác giả như cảm nhận rằng sông đã tìm thấy chính mình khi gặp thành phố thân yêu, và vui sướng hẳn lên.
Vẻ đẹp của sông Hương được hiểu đa chiều qua nhiều góc nhìn khác nhau. Trên bức tranh hội họa, sông Hương và các nhánh nhỏ tạo ra những đường nét tinh tế, làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô; từ góc độ âm nhạc, sông Hương như điệu slow chậm rãi, sâu lắng, trữ tình... Một vẻ đẹp khiến người ta ngỡ ngàng và đắm chìm.
Sông Hương là nhân chứng của lịch sử, là nhân thức chứng kiến sự thay đổi của cố đô Huế qua từng ngày. Trong Dư địa chí, 'dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của đại Việt trong những thế kỷ trung đại, soi bóng kinh thành Phú Xuân của anh hùng Nguyễn Huệ...'
Để cảm nhận sông Hương từ nhiều góc độ, Hoàng Phủ Ngọc Tường cần trái tim nhạy cảm, đầy tình yêu và sự thương thiết đối với dòng sông thơ mộng này. Lối viết giản dị, nhẹ nhàng nhưng cuốn hút đã khiến độc giả không thể cầm lòng. Tác giả đã thành công trong việc phát huy đặc trưng của bút kí sắc bén và tình cảm.
'Ai đã đặt tên cho dòng sông này' thật sự là một bức tranh bút kí độc đáo. Sông Hương hiện lên với toàn bộ vẻ đẹp mà nó mang đến.
4. Sông Hương từ góc nhìn của Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường, mẫu số 4
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một nhà văn mang đến sự độc đáo và tinh tế trong từng đường nét bút ký, sự hòa quyện của tài hoa và cái tôi trữ tình. Câu chuyện của ông được kể thông qua ngôn từ nghệ thuật, làm cho trái tim độc giả nhấp nhô trong cảm xúc, như một dòng sông của tâm hồn.
Một nhân vật trí thức yêu nước, đã trải qua những thăng trầm của cuộc kháng chiến chống Mỹ, trở thành anh hùng của dân tộc. Sau năm 1975, khi đất nước thống nhất, ông bắt đầu sáng tác tập kí 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?'. Trong tác phẩm này, nhà văn kết hợp lòng yêu nước, tình thần dân tộc với tình cảm sâu sắc đối với thiên nhiên và truyền thống văn hoá lịch sử lâu dài của dân tộc. Tất cả những đặc điểm đó được tái hiện rõ qua việc ông mô phỏng vẻ đẹp của dòng sông Hương như một nhân vật trữ tình, với những đặc tính phức tạp, biến đổi kỳ diệu trong không gian và thời gian. Mọi thứ được thể hiện qua những đoạn văn phong phú, kết hợp giữa tâm sự cá nhân và trữ tình tài hoa, cuốn hút.
Sông Hương hiện lên qua nhiều góc nhìn khác nhau của Hoàng Phủ Ngọc Tường, từ địa lý, lịch sử, văn hoá, nghệ thuật... 'Hình như chỉ có sông Hương thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là bản hòa nhạc của rừng già, vang lên giữa những cây đại ngàn mạnh mẽ qua những ghềnh thác'. Nhưng cũng có những lúc sông Hương 'trở nên dịu dàng và quyến rũ giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng'. Viết theo phong cách tự do, Nguyễn Tuân mô tả đó là 'lối chơi độc tấu', 'mạch văn tràn chảy theo cảm hứng'. Những đặc trưng này phản ánh rõ trong lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường mô tả về sông Hương. Nhà văn đã đưa độc giả đến với những tưởng tượng bất ngờ, khi ông so sánh 'Sông Hương đã sống nửa cuộc đời như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại'. Ông cho rằng sông Hương là con cái của rừng già, mang tâm hồn tự do và trong trắng, để rồi rừng già chinh phục sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi rời khỏi rừng, 'sông Hương nhanh chóng thay đổi, trở thành một vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành mẹ phù sa cho một vùng văn hóa xứ sở'.
Với đôi mắt sâu sắc của một nhà địa lý với kiến thức văn hóa sâu rộng, cùng với ngôn từ nghệ thuật mượt mà, giàu chất thi họa, Hoàng Phủ Ngọc Tường tái hiện thủy trình của sông Hương từ vùng trung du trở xuống. Sông liên tục thay đổi, 'theo những đường cong thật mềm mại, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đến nơi gặp thành phố tương lai của nó'. Nhà văn đặt sông Hương giữa cảnh núi đồi, lăng tẩm, bãi biển vùng ngoại ô tây-nam thành phố Huế, gương mặt Hương Giang trong xanh phẳng lặng tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên bầu trời tây nam thành phố, 'sớm xanh, trưa vàng, chiều tím'. Hoàng Phủ Ngọc Tường đặt sông Hương như một chủ thể có ý thức, đóng góp vào việc tôn vinh vẻ đẹp của xứ Huế. Trước khi đến với Huế, sông Hương trôi lặng thầm giữa không gian 'Bốn bề núi phủ mây phong. Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên'. Giữa đám quần sơn lô xô, ở phía tây thành Huế, nơi dành cho giấc ngủ ngàn năm của các vị vua thời Nguyễn, sông Hương hiện ra với vẻ đẹp trầm bổng như triết lý, như bài thi cổ kéo dài mãi 'giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà'. Khi sông Hương đổ vào thành phố tương lai của nó, 'nó đã vẽ ra một nét cong nhẹ yên bình theo hướng tây nam-đông bắc..., nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố hiện lên trên nền trời, nhỏ nhắn như một vòng tròn trăng non'. Nhà văn dành cho sông Hương tình cảm trìu mến, thân thiết. Chỉ như vậy, ông mới nhận ra mối liên kết biện chứng giữa sông Hương mềm mại và con người xứ Huế. Sông Hương dịu dàng, duyên dáng như một phần của tính cách nết na, ý nhị của người con gái cố đô.
Với trình độ văn hoá uyên bác, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã so sánh vẻ đẹp của sông Hương với nhiều dòng sông nổi tiếng thế giới như sông Xanh ở Paris, sông Đan-ông ở Budapest, sông Nê-va ở Nga,... Ông tôn vinh vẻ đẹp độc đáo của sông Hương trong đêm, 'vẫn lấp lòe trong đêm sương, ánh lửa thuyền chài như linh hồn mô tê cổ kính mà không một thành phố hiện đại nào có thể thấy thấu'. Nhà văn quý tộc trình bày về sông Hương qua thành phố Huế, 'điệu nhảy slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận qua thị giác trong trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm rằm tháng bảy... chao nhẹ trên mặt nước như những đong đưa của một tâm hồn.'
Hoàng Phủ Ngọc Tường, một người trụ cột văn hoá của Huế, không chỉ nhìn nhận sông Hương như một nguồn nước mà còn như một nguồn tinh thần lịch sử. Sông Hương, từng được biết đến với tên gọi Linh Giang trong những thời kỳ hoàng kim của lịch sử, đã chứng kiến những cuộc chiến tranh hùng tráng bảo vệ biên giới phía nam của Đại Việt. Ông nhìn nhận sông Hương như nguồn cảm hứng cho những giá trị tinh thần, là nguồn nước ngọt đầu tiên trao tặng cho những cánh đồng Châu Hoà, làm phong phú cuộc sống người dân xứ Huế.
Từ tầm nhìn kiêu hùng của Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường mô tả Sông Hương như biểu tượng của thời gian và là nguồn cảm hứng cho thi ca nghệ thuật. Văn hóa và lịch sử sông Hương đã làm say đắm những tâm hồn như Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Tản Đà, Tố Hữu... Sự đa dạng và hùng vĩ của sông Hương đã tạo nên những tác phẩm văn hóa độc đáo, không lặp lại chính mình trong cảm nhận của nghệ sĩ.
Có thể nói, sông Hương không chỉ là một dòng sông đẹp mắt mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời. Hoàng Phủ Ngọc Tường gửi gắm tình cảm của mình với sông Hương qua từng đoạn thơ, từng trang văn. Đồng thời, ông mở ra những khía cạnh mới, những góc nhìn sâu sắc về sông Hương, góp phần làm cho Huế trở thành một bức tranh sơn thủy hữu tình.
Việt Nam là quê hương của những dòng sông hùng vĩ, và sông Hương là một phần quan trọng trong những văn thơ, trang văn tuyệt vời. Nhà văn Hoàng Cầm đã thể hiện niềm đau lòng khi sông Đuống bị quân thù chiếm đóng, trong khi Nguyễn Tuân đưa ra những trang văn hoa mỹ xuất sắc về sông Đà Giang. Hoàng Phủ Ngọc Tường với tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' khám phá những bí ẩn mới về sông Hương, tạo nên sự hứng thú và tự hào sâu sắc về đất nước.