Theo đặc điểm cấu trúc giải phẫu của cơ thể, một hệ tiết niệu hoàn chỉnh sẽ bao gồm các cơ quan: 2 thận, 2 niệu quản, 1 bàng quang và 1 niệu đạo.
1. Thận thuộc hệ tiết niệu
Cấu trúc
Với đường tiết niệu và cơ thể, thận được coi là một bộ phận cực kỳ quan trọng, bao gồm 2 quả, nằm ở vùng thắt lưng 1 và 3 theo hai bên cột sống, gần phía sau của bụng.
Mỗi quả thận có hình dạng như hạt đậu, mặt trước mịn, mặt sau nhám, có màu nâu nhạt, một bên lồi, một bên lõm. Một quả thận bình thường có các đặc điểm sau:
- Chiều dài từ 10 - 12,5 cm, rộng tối đa 6cm, dày 3 - 4cm và trọng lượng trung bình khoảng 170g.
- Bề mặt ngoài của thận là lớp vỏ có màu đỏ thẫm do nhiều mạch máu, tiếp theo là phần tủy với bể thận chứa mỡ, mạch máu, dây thần kinh, cuối cùng là rốn thận. Bao quanh bề mặt ngoài của quả thận là lớp màng liên kết có thể tách ra được.
- Mỗi quả thận chứa khoảng 1,2 triệu đơn vị thận, mỗi đơn vị bao gồm cầu thận và ống thận.
- Ngoài ra, cũng có ống góp là một phần của hệ tiết niệu, mặc dù không thuộc hệ thống ống thận, nhưng chúng tham gia vào quá trình lọc từ các nephron để đổ vào bể thận.
Cấu trúc giải phẫu của thận
Chức năng thận
- Thận là cơ quan quan trọng trong hệ thống cơ thể, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc lọc máu, loại bỏ chất độc hại và duy trì sự cân bằng nội dung chất lỏng. Đồng thời, thận còn tham gia vào quá trình duy trì sự ổn định của cơ thể thông qua việc điều chỉnh các chất lượng khác nhau trong máu.
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe toàn diện của cơ thể. Khi thận hoạt động không hiệu quả, có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như suy thận, sỏi thận và nhiều bệnh lý khác.
Bàng quang và vai trò của nó
Bàng quang là một phần không thể thiếu của hệ tiết niệu, có nhiệm vụ chứa nước tiểu và giữ nó cho đến khi được loại bỏ khỏi cơ thể. Ngoài ra, bàng quang cũng tham gia vào quá trình kiểm soát và điều chỉnh lưu lượng nước tiểu.
Bàng quang, còn được gọi là bóng đái, nằm dưới phúc mạc, có khả năng thay đổi kích thước tùy theo lượng nước tiểu. Khi rỗng, nó nằm trong khung xương chậu, nhưng khi đầy, nó sẽ căng lên và nằm trong ổ bụng.
Khi bàng quang rỗng, nó nằm ở bên trong khung xương chậu, nhưng khi đầy, nó sẽ phồng lên và lấp đầy không gian trong ổ bụng.
Bàng quang của người bình thường có bốn lớp, bao gồm lớp niêm mạc, lớp hạ niêm mạc, lớp cơ và lớp thanh mạc.
- Bàng quang có cấu trúc phức tạp, bao gồm lớp niêm mạc, lớp hạ niêm mạc, lớp cơ và lớp thanh mạc, mỗi lớp đều có chức năng riêng biệt trong quá trình hoạt động của bàng quang.
Dung tích của bàng quang ở người trưởng thành dao động từ 300-500ml, nhưng có thể thay đổi tùy theo tình trạng sức khỏe của mỗi người.
Bàng quang là nơi lưu trữ và loại bỏ nước tiểu từ thận ra ngoài qua niệu đạo.
Nước tiểu từ thận được lưu trữ trong bàng quang trước khi được đưa ra ngoài qua niệu đạo.
Chức năng chính của bàng quang là đẩy nước tiểu ra ngoài cơ thể.
Để thúc đẩy nước tiểu ra khỏi cơ thể, bàng quang sử dụng 3 lớp cơ để hoạt động cùng nhau.
- Lớp cơ trơn của bàng quang nhận và truyền tải thông tin từ hệ thần kinh giao cảm để đẩy nước tiểu ra ngoài cơ thể.
Lớp cơ vòng trong bàng quang được điều khiển bởi hệ thần kinh giao cảm, điều này giúp kiểm soát quá trình tiểu tiện và ngăn chặn tinh dịch trào ngược vào bàng quang ở nam giới khi xuất tinh.
Cơ vân ở bên ngoài bàng quang được điều khiển bởi hệ thần kinh phức tạp, bao gồm hệ thần kinh phó giao cảm, giao cảm, thân não và tủy sống, để kiểm soát quá trình tiểu tiện theo ý muốn.
- Bàng quang có thể gặp một số vấn đề và bệnh lý như viêm, sỏi hoặc ung thư.
Niệu quản là cơ quan dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang và cũng là nơi tập kết nước tiểu đã được lọc từ thận. Chiều dài và kích thước của niệu quản có thể thay đổi tùy theo người và điều kiện cơ thể.
Sỏi tiết niệu thường gặp và có thể gây ra nhiều vấn đề cho cơ thể.
Niệu đạo
Cấu trúc
Niệu đạo là cơ quan cuối cùng của hệ tiết niệu, là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể qua lỗ sáo.
Độ dài của niệu đạo khác nhau giữa nam và nữ như sau:
- Ở phụ nữ, niệu đạo chỉ dài từ 3 - 5cm, có khả năng co giãn và thường nằm phía sau âm đạo, giữa hai môi và trước lỗ âm đạo.
Chức năng của niệu đạo
- Niệu đạo chủ yếu dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể và ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập qua lỗ niệu đạo.
Một số vấn đề về niệu đạo cần được chú ý bao gồm hẹp hoặc viêm của ống niệu đạo