Ví dụ văn lớp 10: Phân tích truyện Tam đại con gà (Dàn ý + 9 Mẫu) Các bài văn hay cho học sinh lớp 10

Phân tích chi tiết truyện Tam đại con gà với 9 bài văn mẫu khác nhau đầy thú vị kèm theo hướng dẫn cách viết chi tiết. Giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để nâng cao kỹ năng văn học của mình với những bài văn mẫu gần gũi với chương trình học.

Phân tích truyện cười Tam đại con gà rất hấp dẫn dưới đây sẽ là tài liệu hữu ích cho học sinh trong quá trình học tập, tự học và tự đọc để mở rộng vốn hiểu biết văn học của mình. Ngoài việc phân tích Tam đại con gà, học sinh cũng nên đọc thêm cảm nhận về bài thơ Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm.

Dàn ý phân tích truyện vui Tam đại con gà

Dàn ý số 1

I. Khởi đầu

- Giới thiệu về thể loại truyện cười: Là dạng văn học dân gian sử dụng tiếng cười để chỉ trích, phê phán

- Tổng quan về truyện cười Tam đại con gà: Là tác phẩm truyện cười phê phán sâu sắc, với nội dung châm biếm về sự ngớ ngẩn và thái độ bảo thủ của một giáo viên cũng như một phần của xã hội, qua lời cười cay đắng.

II. Nội dung chính

1. Tình huống trong truyện

- Mặc dù học trò không giỏi nhưng thường tỏ ra tự hào về văn hay và chữ đẹp, và có người mời anh ta về dạy học.

→ Sự hiện diện của nhân vật tạo ra sự hài hước bằng cách tạo ra các mâu thuẫn: Dốt mà kiêu ngạo, dốt mà kiêu căng, và bị coi là thầy.

- Anh ta đối mặt với hai tình huống khó khăn:

+ Khi đi dạy học mà không biết chữ vì có quá nhiều nét phức tạp, và phải đối mặt với sự thú vị của học trò, buộc phải nói ra liều lĩnh.

+ Khi bị người nhà phát hiện sai lầm trong giảng dạy, thầy phải tìm cách biện hộ, che dấu sự dốt đặc biệt.

→ Thầy dạy không giỏi, thậm chí còn không biết đọc chữ đúng. Hơn nữa, anh ấy còn che đậy sự không hiểu biết và lừa dối người khác.

2. Xử lý vấn đề

- Xử lý vấn đề 1:

+ Thầy tự tin nói ra mặc dù không chắc chắn, lo sợ sẽ mắc lỗi nên yêu cầu học trò đọc nhỏ giọng, trong lòng lo lắng.

→ Thầy không giỏi nhưng biết cách che giấu điều đó một cách khéo léo.

→ Câu nói châm biếm 'thầy cũng khôn' là sự nhạo báng của dân gian đối với sự khôn ngoan giả dối của kẻ không hiểu biết.

+ Thầy tin vào phong thủy, cầu ông trời xem chữ đó có đúng không. Khi được thông tin, thầy tự mãn ngồi trên giường bảo học trò đọc to lên.

→ Thầy không chỉ dốt mà còn mê tín, kiêu căng và tự phụ. Sự cười đùa lan rộng, làm cho sự không hiểu biết của thầy trở nên rõ ràng hơn.

- Xử lý tình huống 2:

+ Người phát hiện ra sai lầm của thầy là chủ nhà, một người nông dân không có học thức.

+ Thầy tự nhận mình dốt, nhưng cứ bảo thủ, giấu diếm. Cái suy nghĩ của thầy khiến mọi người phải cười phá lên.

→ Thầy giải thích một cách rõ ràng nhất: dạy học trò biết đến cả tam đại gia đình gà “dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà”

+ Thầy ngụy biện bằng cách giảng giải nguồn gốc vấn đề: dạy cháu hiểu biết tận rễ cây con gà. Kỹ thuật này chỉ là để che giấu sự dốt đặc của thầy. Mọi người không nhịn được cười.

→ Thầy là một người mê tín, ranh mãnh, lí lẽ thì nhạt nhẽo để che đậy sự thiếu hiểu biết của mình. Cười rộ lên.

3. Ý nghĩa phê phán của câu chuyện

- Chỉ trích tình trạng thiếu kiến thức hoặc sử dụng từ ngữ hóm hỉnh, sự thiếu học vấn của một phần của dân chúng.

- Phê phán việc che đậy sự dốt, một thói quen xấu phổ biến trong xã hội.

- Chỉ trích thực tế xã hội: người không hiểu biết, người ranh mãnh, láu cá được ưa thích và sử dụng.

- Khuyến khích mọi người không ngừng học hỏi, không nên giấu giếm kiến thức.

4. Nghệ thuật

- Cấu trúc súc tích, rõ ràng

- Tạo ra các tình huống mâu thuẫn, không tự nhiên, gây cười

- Giải quyết các tình huống bất ngờ một cách hài hước

- Sử dụng ngôn từ để tạo ra tiếng cười mặn nồng

III. Kết luận

Tổng quan về nội dung và nghệ thuật của truyện cười Tam đại con gà

Phần mở rộng: Ngoài việc miêu tả về truyện cười Tam đại con gà, thể loại truyện này cũng sử dụng tiếng cười để chỉ trích và phê phán những vấn đề xấu xa trong xã hội như việc đánh giá người khác theo vẻ bề ngoài, việc phô trương giàu có mặc dù không tài sản, việc làm trái với quy định nhưng vẫn kiêu ngạo,... Mỗi câu chuyện đều chứa đựng những bài học sâu sắc về sau lớp mặt nạ của sự vui vẻ. Tất cả những yếu tố này đã tạo nên sự đặc biệt của thể loại truyện cười.

Bố cục số 2

A. Giới thiệu

Trong thời kỳ phong kiến, việc công bằng không phải lúc nào cũng được tuân thủ và đôi khi không có ý nghĩa gì trong cuộc sống và trong xã hội không có sự phát triển để đẩy lùi sự ngu ngốc là đáng được khen ngợi. Nhưng điều đáng trách hơn cả là những người giấu giếm sự ngu ngốc của mình và thường xuyên khoe khoang, hành động quá mức. Hãy cùng khám phá hai câu chuyện cười để thấy rõ điều này.

B. Phần chính

Phân loại truyện cười thành hai dạng

+ Truyện mang tính chất vui nhộn:

Nhằm mục đích mang lại tiếng cười, giải trí và một chút tính giáo dục.

+ Truyện châm biếm:

- Phê phán những người thuộc tầng lớp quý tộc bóc lột dân chúng.

- Phê phán những thói hư tật xấu tồn tại trong cộng đồng dân cư.

Truyện Tam đại con gà được phân loại là truyện châm biếm

1. Nội dung của câu chuyện cười

a. Nhân vật gây tiếng cười trong truyện:

+ Là một học sinh vụng về nhưng tự cho mình kiêng nhẫn và tự hào

b. Xung đột mang tính hài hước:

Nhân vật gây tiếng cười vì sự vụng về nhưng lại kiêng nhẫn và tự hào. Cố gắng che dấu sự vụng về cho đến phút cuối cùng

c. Bản chất và ý nghĩa của nụ cười:

+ Truyện châm biếm một phần trong cộng đồng với tật xấu: vụng về nhưng tự cho mình giỏi, cuối cùng, sự vụng về vẫn bị lộ ra, và anh ta còn truyền bá sự vụng về cho thế hệ sau, ảnh hưởng đến tương lai của đất nước.

+ Truyện chỉ dừng lại ở mức độ chỉ trích, vì vậy tiếng cười mang tính chất thoải mái.

2. Nghệ thuật tạo ra tiếng cười

- Sự xung đột tạo nên sự hài hước

- Thầy dạy vụng về nhưng lại thích khoe khoang và giấu giếm sự vụng về, tự hào

Cười nhiều lần. Mỗi lần chúng ta đều nhận ra tính trò chơi, sự vụng về tỏ ra khôn ngoan của học sinh dám đóng vai thầy dạy.

C. Kết luận

- Tiếng cười trong truyện có tầm quan trọng cao, mang ý nghĩa chỉ trích và giáo dục.

Phân tích Tam đại con gà - Mẫu 1

Có một câu “Biết thì thưa thớt – Không biết dựa cột mà nghe”, việc lắng nghe và học hỏi từ người khác sẽ giúp ta hiểu biết và khám phá nhiều điều trong cuộc sống. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy nhiều người có xu hướng ngược lại, họ tự cho mình thông minh và luôn thích tỏ ra vẻ ngoài.

Tam đại con gà là một câu chuyện ngụ ngôn nổi tiếng về vấn đề này. Câu chuyện kể về một người dốt nhưng lại tự cho mình giỏi, anh ta không nên làm thầy dạy. Nếu thầy dạy mà còn dốt thì học trò sẽ ra sao?

Thật sự quá trình dạy của người này cực kỳ phức tạp. Khi thấy từ “kê” có nghĩa là con gà, thầy cũng không nhận ra chữ đó là gì, điều này không chỉ là vấn đề hiểu biết mà còn là sự dốt nát, thậm chí không biết nhận diện được ký hiệu chữ. Thầy biết rõ về sự kém cỏi của mình nên mới ngại ngùng mà bảo học trò đọc nhỏ “Dủ dỉ là con dù dì”.

Thầy đã dốt nhưng lại dùng sự khôn ngoan, mánh khóe của mình để che giấu đi sự dốt nát đó. Thầy sợ người nhà học trò phát hiện sẽ chế giễu, khinh bỉ mình thậm chí đuổi việc. Và nếu không có ai phát hiện, sự thật về sự dốt nát của thầy sẽ tiếp tục tồn tại và thầy sẽ tiếp tục dạy những lớp mới.

Sau khi cho học trò đọc nhỏ chữ, thầy cũng rất cẩn thận, quyết định gieo quẻ âm dương để xin ý kiến. May mắn thật, cả 3 que đề đều cho kết quả tốt, làm thầy tự tin hơn. Thầy không chỉ dốt mà còn mê tín. Thầy tin rằng nếu thần linh hay trời phật nói đúng thì là đúng, vì vậy hôm sau thầy mới tự tin cho học trò của mình đọc to bài giảng. Khi bố của lũ trẻ đến trường để trách thầy vì sao lại đọc chữ “kê” thành chữ “dủ dỉ”, thầy đã tìm cách giải thích bằng bài ca Tam đại con gà:

“Dủ dỉ là con dù dì
Dù dì là chị con công
Con công là ông con gà”.

Sự thật đã được phơi bày, thầy không có kiến thức chuyên môn, không hiểu biết về chữ, cũng không có kiến thức xã hội. Trên thực tế, không có loài nào được gọi là con dủ dỉ, con dù dì, đó có thể là một giống loài mới mà con người chưa biết đến. Và nguồn gốc của con gà cũng không phải là con công. Mặc dù thầy dốt nhưng cố gắng dùng sự dốt của mình để che giấu và chữa cháy cho sự ngu ngốc. Nếu sự thật không được phơi bày, có lẽ cả lớp học trò này cũng sẽ bị thầy truyền đạt những kiến thức sai lầm.

Câu chuyện về Tam đại con gà thực sự là một góc sâu của xã hội đầy bi kịch. Những người không có trình độ, ngu ngốc lại giảng dạy, điều này làm cho thế hệ sau phải gánh chịu hậu quả. Họ không chỉ không chấp nhận sai lầm mà còn tìm cách che dấu những thiếu sót của mình, dùng sự ngốc nghếch để bào chữa cho sự ngốc nghếch. Đây thực sự là những suy nghĩ, hành động đáng lên án, cần phải loại bỏ khỏi tư duy con người.

Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học, không ai sinh ra đã biết mọi thứ. Thà để mọi người chế giễu một lần, còn hơn để mọi người khinh bỉ suốt đời. Mỗi người không nên giấu giếm điểm yếu, vì dù giấu diếm bao lâu thì cũng sẽ bị phơi bày. Câu chuyện này là lời phê phán sâu sắc đối với những người không có tài năng, không có kiến thức mà lại muốn tỏ ra và kiếm sống bằng sự ngu xuẩn của mình. Thay vì che đậy, hãy học hỏi, trau dồi để thay đổi và trở nên hoàn thiện hơn.

Phân tích Tam đại con gà - Mẫu 2

Câu chuyện ngụ ngôn đã trở nên quen thuộc với mọi người, sau tiếng cười là những bài học sâu sắc nhằm phê phán, lên án những loại người trong xã hội. Truyện Tam đại con gà là một ví dụ thú vị, châm biếm thói học dốt và cách nói chuyện của một phần người trong xã hội.

Cái dốt không đáng tự hào, nhưng nếu con người tự nhận thức ra điều đó thì không đáng cười. Dân gian có câu 'Biết thưa thớt, không biết dựa cột mà nghe' nhằm khuyên người khác: biết thì nói, không biết thì im lặng và nghe, như vậy mới có thể học hỏi được từ người khác. Vậy nên, khi nhận biết được điều sai lầm, nó sẽ không còn là đối tượng của truyện cười, nhưng trong truyện này, anh học trò đã dốt nhưng vẫn tự cho mình là giỏi.

Nhân vật chính trong Tam đại con gà là một học trò tự mãn, thường tỏ ra giỏi giang nhưng thực ra lại rất dốt. Sự kiêu căng này khiến nhiều người tin rằng anh ta giỏi văn và chữ nên mời dạy học, nhưng sự thật về sự kém cỏi của anh ta đã dần hé lộ một cách hài hước.

Anh thầy dạy chữ nhưng lại không biết đọc chữ. Khi bị hỏi, anh ấy luôn trả lời một cách vụng về, thậm chí là sai lầm. Sự dốt đồng thời cũng bộc lộ qua sự mê tín của anh ta, khi anh ta cầu quẻ để xin ý kiến, nhưng kết quả là thất bại.

Sự dốt nát của anh thầy trở nên rõ ràng hơn khi anh ta tự tin rằng mình đúng, và khiến học trò cũng mắc phải sai lầm này.

Chủ nhà cuối cùng cũng nhận ra sự dốt nát của thầy đồ, nhưng thầy vẫn không thừa nhận, và cố gắng tìm cách biện hộ mình một cách hài hước.

Thầy đồ tự mãn và dốt nát, nhưng lại không thừa nhận điều đó. Thậm chí, anh ta còn cố gắng đổ lỗi cho người khác và giải thích bằng những lời vô lí, khiến mọi người cười nhạo.

Anh 'thầy đồ' này thật sự là một người dốt toàn diện. Thay vì tìm kiếm kiến thức trong sách vở, anh ta lại đi hỏi Thổ Công, một hành động phi lý được phê phán một cách hài hước.

Truyện cười Tam đại con gà tập trung phê phán thói giấu dốt phổ biến trong xã hội. Hiện nay, tình trạng này vẫn tồn tại nhiều trong giới trẻ, khi họ sợ người khác phát hiện ra sự dốt của mình và tỏ ra hiểu biết hơn thực tế.

Truyện Tam đại con gà mang ý nghĩa phê phán sâu sắc về thói dốt và sự giả tạo. Đây là một bài học quan trọng cho chúng ta ngày nay.

Truyện Tam đại con gà phê phán thói dốt và sự khoe khoang không xứng đáng của một phần trong xã hội. Đây là một cảnh báo và bài học sâu sắc.

Tình huống mâu thuẫn trong truyện Tam đại con gà phản ánh sự đối lập giữa hình thức và bản chất, giữa sự giả tạo và sự thật. Đây là một thông điệp ý nghĩa cho chúng ta suy ngẫm.

Vì thực sự kém cỏi và dốt nát, anh thầy dạy chữ phải đối mặt với những tình huống khó xử. Trong buổi dạy sách Tam thiên tự, khi gặp chữ 'kê', anh ta không biết là chữ gì và dám dạy sai một cách liều lĩnh.

Khi học trò hỏi gấp, thầy đã cuống và dạy học trò đọc khẽ, thể hiện sự thấp thỏm của mình. Chi tiết khi thầy khấn thổ công và được cho cả ba đài tạo ra kịch tính trong truyện.

Thầy tỏ ra thận trọng với sự kém cỏi của mình, nhưng vẫn muốn giấu đi. Tình huống này làm bộc lộ sự dốt của anh ta. Chi tiết khi thầy tỏ ra hứng thú sau khi khấn thổ công cũng tạo ra tiếng cười.

Hậu quả của tình huống đầu tiên là thầy dạy chữ sai và cho học trò đọc to, tạo ra mâu thuẫn. Chi tiết khi bố học trò, một người lao động đất ngoài vườn, biết chữ 'kê' còn thầy không biết, tăng thêm tính hài hước.

Thầy nghĩ rằng cả anh và thổ công đều dốt nát, làm tăng thêm sự hấp dẫn cho câu chuyện. Ý nghĩ này khẳng định rằng thầy biết mình sai, không phải là người tự cho mình là đúng.

Biết mình sai nhưng vẫn cố giấu dốt, cố gắng vặn vẹo cho cái dốt của mình, làm cho tiếng cười bùng nổ. Thật là liều lĩnh khi anh đồ rởm nói rằng: 'Tôi vẫn biết chữ 'kê' là gà, nhưng tôi lại dạy cho trẻ biết đến tam đại con gà kia'.

Từ lời giới thiệu đầu truyện đến kết thúc, anh học trò làm thầy dạy trẻ đã tự bộc lộ mâu thuẫn của mình. Dốt chữ nhưng lại giấu dốt, luôn khoe văn hay chữ tốt. Thầy đã tự đẩy mình vào những tình huống bất lợi và phải bộc lộ bản thân.

Các thầy hành nghề vì miếng cơm manh áo mà không có đạo đức nghề nghiệp. Mâu thuẫn là dốt nhưng lại giấu dốt, luôn khoe văn hay chữ tốt. Anh đồ dốt càng cố che giấu thì người nghe càng nhận thấy sự dốt nát của anh ta.

Đây là truyện cười trào phúng phê phán cái xấu trong xã hội. Dốt làm nghề gì cũng khổ, nhưng làm thầy dạy chữ mà dốt thì vô cùng tai hại. Nếu biết mình dốt, phải học hỏi để tiến bộ, chứ không nên chỉ lo che giấu dốt của mình.

Dù tiếng cười không phải là đả kích nhưng vẫn khiến người nghe tự răn mình. Ý nghĩa tích cực của tiếng cười dân gian nằm ở đó.

Phân tích Tam đại con gà - Mẫu 4

Tam đại con gà là câu chuyện vừa mang tiếng cười trào phúng vừa đưa ra cái nhìn sâu sắc về cuộc sống và những câu chuyện xưa. Nó tập trung vào việc phê phán những hành động ngược đời, là nguồn gốc của tiếng cười nhưng cũng là điểm cao trào của sự châm biếm, phê phán những thói hư và tật xấu, đặc biệt là sự dốt. Tam đại con gà giống như những câu chuyện khác từ thời xa xưa, đơn giản nhưng sâu sắc, mang lại cả tiếng cười và sự hiểu biết về cuộc sống.

Với sự sáng tạo của người dân ta, cùng với những chi tiết đời thường, đã tạo ra vô số câu chuyện châm biếm sâu sắc. Hành động và chi tiết không cần phải kịch tính như các tác phẩm trào phúng, nhưng lại dễ dàng lọt vào lòng người nhờ vào cách ẩn dụ nhẹ nhàng, mang lại tiếng cười trào phúng cho độc giả.

Các tình huống khó xử trong truyện dẫn dắt độc giả qua nhiều bất ngờ và tiếng cười vang lên khi tình huống cuối cùng kết thúc. Điều này tạo ra một sự liên tục và đưa tình huống đến cao trào. Ví dụ, trong tình huống đầu tiên, thầy đồ gặp chữ kê là gà nhưng không nhận ra vì nó giống với chữ tước là chim sẻ.

Học trò hỏi gấp, thầy nói liều: Dủ dỉ là con dù dì. Những thầy đồ thời xưa, biết một chút chữ, lại dám dạy học, nhưng khi học trò thông minh hỏi lại không biết đáp. Chi tiết nhỏ này cho thấy trình độ và học vấn của thầy như thế nào. Dạy con trẻ mà không biết chữ kê là gà thì thật đáng tiếc.

Không dừng lại ở đó, khi học trò hỏi gấp, cố ý đặt thầy vào tình huống khó xử. Thầy đồ không thể giữ thể diện trước học trò nếu không trả lời được. Đọc chữ kê thành dủ dỉ, sau đó giảng bậy dủ dỉ là con dù dì thật sự là thầy đã đạt tới cực điểm liều lĩnh và cực điểm của sự dốt nát thảm hại.

Tình huống thứ hai là khi thầy sợ người biết mình dốt sẽ xấu hổ, nên mới bảo học trò đọc nhỏ giọng. Điều này cho thấy thầy liều lĩnh khi dạy trẻ nhưng cũng thận trọng trong việc giấu dốt, sử dụng trò láu cá để che đậy và giấu đi cái dốt của mình. Điều đáng chú ý ở đây không chỉ là sự dốt mà còn là việc giấu dốt và làm điều đó trước sự ngây thơ của trẻ con. Nhưng tình huống cuối cùng khiến chúng ta phải phát ra tiếng cười là khi thầy cúng hỏi thổ công xem hình đoán chữ ấy có đúng không.

Đây là một tình huống gây cười và châm biếm nhất, thầy đồ nhờ thần linh kiểm tra kiến thức của mình. Khi đã an tâm, thầy cho học trò đọc to lên, càng thấy buồn cười hơn, bởi vì học trò không biết thầy sai mà thầy cũng không biết mình sai nên dốt lại càng trở nên dốt hơn.

Tuy nhiên, khi bất ngờ chạm trán với chủ nhà và nhận ra sai lầm của mình, thầy không chỉ không chấp nhận mà còn tìm cách bào chữa và ngụy biện cho sự dốt của mình: Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà. Yếu tố bất ngờ nhất của câu chuyện kết thúc lại là lúc tiếng cười vang lên không ngừng.

Câu chuyện “Tam đại con gà” xoay quanh một chữ kê nhưng đã vẽ nên chân dung thảm hại của nhân vật thầy đồ dốt nát, đồng thời là một phần nhỏ của xã hội thời xưa. Đó là một con người “dốt lòi” nhưng lại thích “bẻ lái và bào chữa' và luôn cố gắng giấu dốt bằng trò quấn quýt. Chi tiết nhỏ nhẹ nhàng nhưng lại tạo ra cái nhìn sâu sắc không chỉ về nhân vật mà còn về tính cách và thói hư tật xấu của một phần nhỏ trong xã hội xưa.

Phân tích Tam đại con gà - Mẫu 5

Truyện cười là thể loại dân gian tạo tiếng cười, phản ánh các hành vi trái ngược bất ngờ của con người và chỉ trích xã hội. Có nhiều tác phẩm nổi tiếng như Tứ chứng nan y, Tam đại con gà, Lý do đi ăn mày,… Trong số đó, truyện “Tam đại con gà” là một ví dụ điển hình, chỉ trích thái độ dốt nát và tự phụ của một số người trong xã hội ngày xưa.

Cốt truyện đơn giản, tập trung vào việc ông thầy đồ dạy học trò. Ông được mời đến để giảng dạy, nhưng thực tế lại rất dốt. Dù dốt, ông thầy đồ lại tự tin, thích khoe khoang. Sự nghịch lý này tạo ra nhiều tình huống hài hước, gây cười.

Các tình huống khó xử nhưng hài hước liên tiếp xảy ra. Tình huống đầu tiên nói về trình độ học vấn của ông thầy đồ. Một ngày, khi một học sinh hỏi từ “kê” trong sách “Tam thiên tự”, ông thầy đồ không biết chữ nào nên cố gắng đưa ra câu trả lời: “dủ dỉ là con dù dì”.

Sau đó ông bảo học trò đọc nhỏ giọng vì sợ mình sai thì sẽ rất xấu hổ. Người đọc khi đến đoạn này không thể không cười vì việc gì trên đời này lại có vật gì tên là “dù dì”. Qua đó, rõ ràng thấy ông thầy đồ này rất kém nhưng lại giấu dốt, thích khiến cho nghề dạy trẻ - một nghề cao quý, đòi hỏi kiến thức sâu rộng.

Cảnh huống tiếp theo trong truyện là khi ông thầy đồ khấn hỏi thần thổ xem chữ “kê” có nghĩa là gì mà ông thầy đồ đề cập nhưng cậu học sinh không biết. Có câu: “Không biết thì phải hỏi, muốn có kinh nghiệm thì phải học”; “Không biết thì dựa cột mà nghe”. Thế mà ông thầy đồ lại chọn cách mê tín, tin vào việc khấn ông địa.

Đỉnh điểm trong truyện, khiến người đọc phá lên tiếng cười là tình huống ông thầy bảo học trò nhắc lớn câu “Dủ dỉ là con dù dì”. Chi tiết này nhấn mạnh sự dốt nát của ông thầy đồ. Niềm tin quá mức vào thần thổ đã khiến chủ nhà phản kháng. Không dừng lại ở đó, ông thầy đồ tiếp tục ngụy biện về những gì đã dạy học trò bằng cách phác thảo giả để giấu dốt. Thầy đồ càng che chắn, càng giả mạo thì sự dốt nát lại càng lộ ra.

Truyện chỉ trích thói giấu dốt là thói hư xấu phổ biến trong xã hội. Từ xưa đến nay, nghề giáo dục được coi là một nghề cao quý, được mọi người tôn trọng. Tuy nhiên, một người thầy/cô giáo cần có kiến thức sâu rộng và hiểu biết đạo đức.

Truyện chỉ ra thực trạng hàng ngày về sự giấu dốt như: học trò giấu dốt vì sợ bị mắng, cán bộ giấu dốt… Việc giấu dốt để tự cao tự đại nhưng lại tự hại bản thân và cuối cùng phải tự mình vạch trần bản thân. Điều này là bài học để người đọc suy ngẫm.

Truyện “Tam đại con gà” ngắn gọn, mang tính giải trí và chỉ trích. Chỉ với một chữ “kê” nhưng đã vẽ nên bức tranh về nhân vật ông thầy đồ dốt nát lại thích khoe khoang. Phê bình việc phân tích truyện Tam đại con gà, thánh sư đã với lời khuyên, nhắc nhở về việc không nên giấu dốt. Hãy luôn học hỏi không ngừng.

Phân tích truyện cười Tam đại con gà - Mẫu 6

Từ xưa, dốt do thất học được mọi người thông cảm; dốt của học trò lại thú vị. Tuy nhiên, trong cuộc sống có nhiều người “dốt nhưng hay nói chữ”. Cha ông sáng tạo những câu chuyện cười để giải trí và phê phán những người không chịu học hỏi mà tự cho mình giỏi.

Truyện kể về anh học trò dốt đặc nhưng lại tự tin làm thầy. Anh ta học hành kém nhưng tự phô trương “văn hay chữ tốt”, muốn thể hiện mình và kết quả là trở thành trò cười cho mọi người.

Ông cha có câu: “Đẹp đẻ thì phô ra, xấu xí thì che giấu”. Trong câu chuyện, khi nông dân gợi ý anh học trò quay lại gốc rừng, anh tỏ ra biết nhiều sách. Thế nhưng, thực tế anh không hiểu biết, nhưng lại tự hào và khoe khoang.

Khi được mời làm gia sư, anh vui mừng nhận. Trong buổi dạy sách Tam thiên tự, khi mở sách ra, anh thấy chữ khó hiểu. Điều này gây cười và tiếp tục dẫn dắt câu chuyện. Một người không biết gì về chữ mà lại tự cho mình thông thạo, thực sự là lố bịch.

Đọc đến từ “kê”, tôi không biết đó là chữ gì. Bọn trẻ lại hỏi tôi, tôi liều lĩnh đoán: “Rủ rỉ là con rù rì”. Tôi không hiểu chữ “kê” là gì, nên nói một cách cầu kỳ. Trong thực tế, không có con vật nào được đọc như vậy. Điều này chỉ ra rằng tôi không chỉ thiếu kiến thức lý thuyết mà còn thiếu hiểu biết trong cuộc sống. Ban đầu không chắc chắn về ý nghĩa của câu chữ, tôi hỏi học sinh đọc nhỏ, sợ người khác nghe thấy cười mình không biết chữ.

Ở tình huống này, thầy đồ đã tự tiết lộ sự dốt của mình. Tôi đến bàn thờ thổ công để xem câu “rủ rỉ là con rù rì” có đúng không. Thật đáng chê trách khi tôi không chỉ thiếu kiến thức mà còn mê tín. Tôi tự tin dạy học trò đọc lớn, mặc dù không biết chữ.

Dốt mà mê tín, ngày hôm sau, tôi ngồi trên giường đắc trí, yêu cầu học sinh đọc to. Khi bố của đứa trẻ nghe thấy, họ lao vào nói. Chữ kê là gà nhưng cách đọc của tôi lại không đúng. Chi tiết này gây cười vì bố đứa trẻ, một người lao động, biết chữ kê là gà nhưng tôi lại không biết. Thật là nực cười. Chi tiết này thú vị và chuẩn bị cho tình huống tiếp theo. Tôi nghĩ trong lòng: “Mình đã dốt, thổ công nhà nó cũng dốt”.

Dốt rồi nhưng khi bị vạch trần, tôi không xấu hổ mà lại trách ngược thổ công. Thật đáng chê trách. Cách kể chuyện sinh động, chính xác, mỗi tình huống đều gây cười và tạo bất ngờ cho người đọc.

Thấy bác nông dân nói tôi dạy rởm, tôi giải thích: “Tôi biết chữ kê là gà, nhưng tôi dạy vậy là để giảng cho cháu biết đến tam đại con gà kia”. “Thế này nhé! Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà!”. Tôi càng cố che giấu, người nghe càng nhận thấy sự dốt nhưng liều lĩnh, bất chấp đúng sai của tôi.

Thầy phản ứng ngay lập tức bằng cách nói rằng: “Dạy cho các em biết đến tâm tam đại con gà” đã tiết lộ bản chất dốt nát và thói giấu dốt của mình. Tiếng cười phê phán phát ra mạnh mẽ và sâu sắc. Đây là sự mâu thuẫn của việc dốt nhưng lại thích khoe chữ. Và cũng chính thói thích khoe đó khiến cho những cái dốt của thầy trở nên nổi bật và được phóng đại.

Truyện Tam đại con gà là một câu chuyện hay và mang ý nghĩa phê phán sâu sắc. Phê phán thói dốt hay chơi chữ, dốt học làm sang của một bộ phận nhân dân, một tật xấu phổ biến. Nhắc nhở chúng ta không nên giấu dốt và khuyên mọi người phải không ngừng học hỏi, rèn luyện tri thức cho bản thân mình.

Phân tích truyện cười Tam đại con gà - Mẫu 7

Từ xưa cha ông ta đã sáng tác ra những câu truyện cười truyện ngụ ngôn mang tính chất giải trí và đồng thời cũng để phê phán chê bai một số loại người trong xã hội. Trong số đó truyện cười Tam đại con gà là một câu chuyện khá phổ biến hướng đến sự châm biếm đả kích vào những kẻ 'xấu hay làm tốt dốt hay nói chữ'. Cái xấu cái đốt càng che đậy càng dễ lộ ra kệch cỡm và đáng cười hơn rất nhiều lần.

Truyện Tam đại con gà châm biếm một anh học trò loại người 'dài lưng tốn vải ăn no lại nằm'. Anh ta học hành dốt nát nhưng lại có tính khoe khoang đi đâu cũng ra vẻ cũng lên mặt 'văn hay chữ tốt'. Nhưng vì không biết được bộ mặt thật của anh ta mà có nhiều người tưởng anh ta là hay chữ là học rộng tài cao mới mời anh ta về làm thầy dạy dỗ bọn trẻ. Và từ đó những câu chuyện bi hài liên tiếp xảy ra thể hiện tài năng kém cỏi của 'ông thầy 'nhưng lại luôn ra oai phản ánh một lớp người trong xã hội thời bấy giờ.

Mấu chốt của câu chuyện là khi ông thầy được mời về dạy trẻ. Từ đó, bi kịch bắt đầu và ông thầy không thể giải quyet. Việc nhận biết mặt chữ là khởi điểm. Thầy không biết chữ 'kê' nên nói bừa 'dủ dỉ là con dù dì'. Trong số động vật trên thế giới, không có con nào như vậy. Thầy dốt đến mức không hiểu kiến thức cơ bản trong sách và cả kiến thức căn bản trong xã hội. Thầy dốt nhưng lại dám dạy. Anh học trò là anh chàng dốt đến cực độ, nhưng dốt luôn được giấu kín. Khi dạy trẻ, dốt của thầy mới hiện ra rõ nét.

Cái dốt của thầy càng được nâng cao khi sợ dậy sai và bảo trò đọc nhỏ tiếng. Thầy giấu dốt cười khúc khích. Sự giấu dốt của thầy đáng chê và đáng phê bình. Thổ Công làm tăng ý nghĩa phê phán và nghệ thuật trào phúng. Thầy và Thổ Công trở thành trò cười của mọi người. Thần thánh cũng dốt. Thầy xin ba đài âm dương để hỏi về chữ dủ dỉ dù dì, tạo ra nghệ thuật sáng tạo trong truyện.

Cái dốt cuối cùng là khi thầy tin vào thổ công và chữ 'dủ dỉ'. Thầy bị lộ dốt và tiếng cười giòn giã. Thầy trách thổ công và tiếp tục giấu dốt, ngược lại với ý thức trước đây. Anh học trò không biết chữ nên hỏi người biết hoặc tra sách, trái ngược với hành động của thầy.

Cái dốt của học trò không đáng cười, nhưng cái giấu dốt mới thực sự đáng cười. Mâu thuẫn giữa dốt và giấu dốt tạo nên sự hài hước. Thầy cố giấu dốt nhưng bản chất dốt vẫn phơi bày. Thầy trở thành trò cười cho mọi người.

Trong câu chuyện, dốt của thầy dần lộ ra khi gặp tình huống khó xử. Thầy cố giấu dốt nhưng kết quả lại là sự phơi bày. Thầy càng cố che giấu thì dốt nát lại được biết đến. Thầy tìm lối thoát nhưng ngược lại càng trở nên thảm hại. Sự tăng tiến của sự phi lí trong hành động và lời nói của thầy tạo ra tiếng cười.

Trong truyện Tam đại con gà, nhân dân phê phán thói giấu dốt, một tật xấu phổ biến trong cộng đồng. Anh thầy đồ dốt mà cố tình che giấu, nhưng dốt lại càng lộ ra. Anh học trò dốt nhưng lại tự cho mình là giỏi, tác hại không ngờ. Thổ công cũng không tránh khỏi cái dốt. Thầy không chỉ dốt về chữ mà còn dốt về học hỏi. Việc đưa thổ công vào tác phẩm là một chi tiết hư cấu nhưng làm tác phẩm phong phú và độc đáo hơn.

Qua truyện Tam đại con gà, nhân dân muốn phê phán thói dốt và kiêng nhường học hỏi, tự mãn mặc dù không biết gì. Câu chuyện phê phán những kẻ không dám đối diện với dốt để tự cải thiện.

Phân tích truyện cười Tam đại con gà - Mẫu 8

Nhân vật chính là anh học trò dốt mà dám làm thầy. Các nhân vật khác chỉ làm nền cho anh ta. Tác giả tạo ra tình huống để thầy tự bộc lộ trình độ của mình.

Thường thì, dốt vì thất học được thông cảm, còn dốt của học trò chỉ đáng chê, không đáng cười. Anh học trò dốt lại tự cho mình là giỏi và dám làm thầy, mặc dù không biết gì. Thói xấu của anh ta không chỉ ở lời nói mà còn thành hành động.

Trong truyện Tam đại con gà, không phải hành động 'ngược đời' và liều lĩnh làm nên tiếng cười, mặc dù đó là nguyên nhân gây ra tiếng cười. Thực chất, nó phanh phui và phê phán thói 'xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ'.

Các tình huống khác nhau trong truyện dẫn dắt người đọc từ bất ngờ này đến bất ngờ khác và tiếng cười vang lên khi tình huống cuối cùng khép lại.

Trình độ của thầy đồ là tình huống đầu tiên được đề cập. Khi gặp chữ kê, thầy không nhận ra vì nó có nhiều nét rắc rối, gần giống với chữ tước là chim sẻ. Học trò lại hỏi gấp, thầy cuống lên và nói liều: Dủ dỉ là con dù dì.

Các tác giả dân gian cố ý để thầy mặc cỡ với chữ kê. Tuy nhiều nét nhưng chữ này không khó. Sách Tam tự kinh dùng cho trẻ học vỡ lòng chữ Hán, phần giải nghĩa rõ ràng, lại có vần vè rất dễ thuộc, vậy mà thầy mù tịt.

Học trò hồn nhiên hỏi gấp, vô tình dồn thầy vào chỗ khó xử. Thầy phải trả lời để giữ cái oai của mình. Đọc chữ kê thành dủ dỉ, rồi giảng bậy dủ dỉ là con dù dì, thầy đã đi đến cực điểm của sự liều lĩnh và dốt nát. Dủ dỉ không phải là chữ Hán, và trên đời không có con vật nào tên là dủ dỉ, dù dì. Thầy không chỉ dốt sách vở mà còn dốt kiến thức thực tế. Người đọc phải bật cười ngạc nhiên trước 'trình độ' của 'ông thầy kì quặc này'.

Tình huống thứ hai, thầy khôn là sợ nhớ sai, ai biết thì xấu hổ, mới bảo học trò đọc khẽ. Thầy dám liều khi dạy trẻ nhưng lại thận trọng giấu dốt, dùng mánh khéo để gỡ và che dấu cái dốt của mình.

Tạm thời, sự mánh khéo ấy cứu thầy nhưng thực ra nó lại đẩy nhanh thầy vào ngõ cụt.

Tình huống thứ ba, thầy khấn hỏi Thổ Công của gia chủ để xác nhận chữ ấy có phải là 'dù dì ' không.

Lẽ ra, không biết thì thầy phải tìm sách học, tìm người hỏi. Nhưng truyện không có cái lẽ ra ấy. Tình huống này làm cho mâu thuẫn phát triển lên đến điểm đỉnh.

Nhân vật Thổ Công xuất hiện khiến ý nghĩa phê phán và nghệ thuật trào phúng của truyện càng sinh động, sâu sắc. Như một mũi tên bắn trúng hai đích, truyện 'khoèo' cả Thổ Công vào với thầy mà chế giễu. Té ra thần thánh tưởng là thiêng liêng mà lại dốt. Cái dốt ấy thể hiện ở chi tiết thầy đồ xin ba đài âm dương, Thổ Công cho được cả ba. Như vậy Thổ Công đồng ý với thầy đồ chữ ấy đúng là dù dì. Thế là thầy đồ vững bụng, không sợ nữa mà đắc chí lắm… bệ vệ ngồi trên giường, bảo trẻ đọc to. Trò vâng lời thầy, gân cổ lên gào: Dủ dỉ là con dù dì! Dủ dỉ là con dù dì… Với chi tiết ấy, cái dốt của thầy đã được khuếch đại lên gấp nhiều lần.

Tình huống thứ tư nằm ở phần kết truyện. Khi thầy đồ lộ tận cùng sự ngoan cố của thói giấu dốt thì cũng là lúc tiếng cười bật lên.

Sự tin tưởng mù quáng vào thần thánh đã dẫn thầy đến cuộc gặp gỡ bất ngờ với chủ nhà. Cái dốt nát của thầy đã bị phơi bày. Lúc này, thầy đã nhận ra sự dốt nát của mình và thầm trách Thổ Công: Mình dốt rồi, Thổ Công nhà nó cũng dốt nữa.

Vốn 'vụng chèo khéo chống', thầy vẫn cố gượng gạo giấu dốt bằng cách giải nghĩa quanh quẩn rất buồn cười. Không ngờ chữ dủ dỉ vô nghĩa mà lại được thầy tìm ra nhiều nghĩa đến thế (!). Cách chống chế của thầy nhằm mục đích giấu dốt và thầy vẫn ra vẻ ta đây hay chữ, trái ngược với sự nhận biết về mình trước đó. Sự trái ngược này tạo ra tiếng CƯỜI trào phúng hả hê. Truyện khai thác cả vần điệu, cả yếu tố thứ bậc trong tam đại con gà mà chế giễu, chọc cười: Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà. Yếu tố bất ngờ nhất của truyện kết thúc cũng là lúc tiếng cười phê phán vang lên không dứt.

Câu chuyện ngắn gọn chi xoay quanh một chữ kê nhưng đã vẽ ra được chân dung thảm hại của nhân vật thầy đồ có tính cách hẳn hoi. Đó là một con người 'dốt lòi' nhưng lại thường 'lên mặt vốn hay chữ tốt' và luôn cố tìm cách giấu dốt bằng thói ba hoa.

Đặc điểm của truyện này là mâu thuẫn trái tự nhiên trong nhân vật chính được tiết lộ ngay từ đầu câu chuyện. Bản chất 'dốt nát' của thầy đồ đã được xác định. Toàn bộ câu chuyện chứng minh cho điều này.

Tuy nhiên, khi thể hiện bản chất của nhân vật thầy đồ, vấn đề có khác đi một chút. Thầy đồ dốt đến mức những chữ tối thiểu trong sách dùng để dạy cho trẻ con mà cũng không phân biệt nổi. Dốt nhưng lại tự cho là mình giỏi (sau khi khấn Thổ Công). Khi bị người khác chỉ ra cái dốt thì ngầm tự nhận là mình dốt nhưng vẫn tìm cách chống chế bằng được.

Như vậy, mâu thuẫn trái tự nhiên ở đây là mâu thuẫn giữa cái dốt và sự giấu dốt. Thầy càng ra sức che đậy thì bản chất dốt nát càng phơi bày và thầy tự biến mình thành trò cười cho thiên hạ.

Trong toàn bộ câu chuyện, cái dốt của thầy đồ bị lộ dần ra khi lâm vào các tình huống khó xử nhưng thầy đã cố che giấu một cách phi lí. Vì thế, thầy càng che giấu thì bản chất dốt nát càng bị phơi bày. Cuối cùng, thầy đành tìm một lối thoát phi lí hơn. Nhưng thầy càng 'lấp liếm' thì càng trở nên thảm hại vì ai cũng biết rằng đó chỉ là 'lí sự cùn' chứ không phải là một cách chống chế thông minh có thể chấp nhận được. Ở đây, ta thấy có sự tăng tiến về mức độ phi lí trong hành động và lời nói của thầy đồ. Đó cũng là một thủ pháp nghệ thuật được sử dụng phổ biến trong truyện cười dân gian.

Tam đại con gà phê phán thói giấu dốt một tật xấu có thật và khá phổ biến trong nội bộ nhân dân. Ý nghĩa phê phán của truyện toát lên từ hành động tức cười của một anh thầy đồ 'dốt đặc cán mai' mà lại cố tình giấu dốt, nhưng càng cố tình che giấu thi sự dốt nát lại càng lộ ra. Anh học trò dốt nát đến thế mà lại cả gan đi làm thầy dạy trẻ thì tác hại quả là khôn lường.

Truyện cười này cùng nhiều truyện cười khác đã lật tẩy thực chất của không ít hạng 'thầy đồ dốt' trong xã hội phong kiến ngày xưa. Và tất nhiên, truyện không chỉ mua vui và phê phán thói giấu dốt của các thầy đồ mà nó còn nhắc nhở, cảnh tỉnh những ai không nhiều thì ít cũng mắc phải căn bệnh ấy.

Hai truyện phân tích ở trên là những truyện hài hước trào phúng khá tiêu biểu cho truyện cười dân gian Việt Nam. Cả hai truyện đều chứa đựng những bài học nhân sinh thâm thúy và bổ ích thông qua nghệ thuật gây cười bằng cử chỉ, lời nói, tình huống đáng cười và yếu tố bất ngờ được sử dụng rất đắc địa. Nội dung hai truyện cười này là biểu hiện sinh động của trí thông minh, tính lạc quan và tinh thần đấu tranh của nhân dân lao động đối với những thói xấu trong xã hội để cuộc sống mỗi ngày tốt đẹp hơn.

Phân tích truyện cười Tam đại con gà - Mẫu 9

Truyện cười là thể loại văn học dân gian kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui (truyện khôi hài) hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội (truyện trào phúng). 'Tam đại con gà' là truyện cười thuộc thể loại truyện trào phúng, mượn tiếng cười để phê phán thầy đồ dốt nhưng lại hay khoe khoang hợm hĩnh. Tiếng cười tự bộc lộ qua lời nói của nhân vật thầy đồ, do đó lại càng hợm hĩnh và sâu cay.

Mở đầu truyện, tác giả dân gian giới thiệu nhân vật thầy đồ học hành dốt nát nhưng lại 'xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ'. Mâu thuẫn trái tự nhiên giữa dốt - giấu dốt được khắc họa qua các tình huống xuyên suốt câu chuyện, nhân vật càng gắng sức che đậy thì bản chất lại càng bộc lộ rõ nét. Trước tiên, đó là tình huống thầy đồ dốt đến một chữ tối thiểu trong sách cũng không biết. Khi gặp chữ 'kê', thầy không biết là chữ gì mà học trò lại hỏi gấp, thầy đã giải quyết bằng cách nói liều: 'Dủ dỉ là con dù dì'. Không chỉ xử lí bằng cách che đậy dặn học trò đọc khẽ, thầy còn không tra lại sách vở để có căn cứ xác đáng mà lại tin vào may rủi bằng cách gieo đồng tiền sấp ngửa. Khi được thần đồng ý, đắc chí vì thấy mình đúng, thầy đồ tự cho mình giỏi và cho học trò đọc to câu nói trên. Các hành động mê tín, thận trọng giữ sĩ diện hão của thầy đồ cho thấy sự dốt nát của một kẻ ngay cả đến chữ tối thiểu cũng không biết.

Thế nhưng, mâu thuẫn giữa dốt - giấu dốt được đẩy lên cao trào hơn bao giờ hết và bật thành tiếng cười trào phúng lại được thể hiện qua tình huống người cha của học trò chất vấn thầy đồ. Khi được hỏi 'Chữ 'kê' là gà, tại sao thầy lại dạy thành 'dủ dỉ là con dù dì', thầy đồ đã tự nhận thức được sự dốt nát của bản thân và ông thủ công: 'mình đã dốt, thổ công nhà nó cũng dốt nữa'. Ấy vậy mà, thầy lại phản ứng bằng cách lí sự cùn, vòng vo: 'Tôi dạy thế là dạy cho cháu biết đến tam đại con gà kia'. Đặc biệt, tiếng cười bật lên một cách giòn giã ở cuối truyện đã lật tẩy bản chất dốt nát của thầy đồ: 'Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà'. Câu nói vừa phi logic vừa vô nghĩa ấy là lời chống chế yếu ớt không thể che đậy được khả năng dốt nát nhưng vẫn thích khoe mẽ văn hay chữ tốt của nhân vật. Từ đầu đến cuối, thầy đồ càng cố gắng giấu dốt bao nhiêu thì lại càng tự bóc trần sự ngu dốt của mình bấy nhiêu.

Qua việc tạo ra mâu thuẫn trong các tình huống kịch tính và giải quyết mâu thuẫn một cách bất ngờ, truyện cười 'Tam đại con gà' đã phê phán thái độ giấu dốt, đặc biệt là của những người giấu dốt nhưng lại cố gắng khoe khoang, hợm hĩnh. Đó là một tật xấu vẫn còn tồn tại trong xã hội. Tác giả dân gian truyền đạt lời khuyên tới mọi người, rằng không nên giấu dốt mà phải không ngừng học hỏi, dựa vào tri thức từ sách vở và thực tiễn để hoàn thiện bản thân, không nên tin vào những điều mê tín, không có căn cứ. Điều này là bài học quý giá không chỉ trong quá khứ mà còn trong thời hiện đại, và tư tưởng này vẫn mang tính cách thời sự vĩnh cửu.