Tài liệu Ví dụ bài văn lớp 7: Phân tích bài thơ Mẹ và quả của Nguyễn Khoa Điềm, được giới thiệu đến các bạn học sinh.
Các bạn học sinh lớp 7 có thể tham khảo để tìm thêm ý tưởng cho bài văn của mình. Chi tiết được đăng tải ngay dưới đây.
Đánh giá bài thơ Mẹ và quả - Mẫu 1
Nguyễn Khoa Điềm là một nhà văn có nhiều tác phẩm nổi tiếng. “Mẹ và quả” được xem là một trong những tác phẩm xuất sắc của ông.
Bài thơ này là lời của một đứa con dành cho mẹ. Nội dung thể hiện sự kính trọng và biết ơn đối với công lao chăm sóc, nuôi dưỡng của mẹ:
“Những mùa quả mẹ hái được
Mẹ luôn quan tâm và chăm sóc
Những mùa quả dù đã chín đã rụng
Vẫn tiếp tục mọc mới
Vườn của mẹ vẫn vươn mình theo tháng năm, sản xuất ra những trái cây ngọt ngào. Cuộc đời mẹ đầy bận rộn, vun trồng và chăm sóc không chỉ cây cối mà còn là con người:
“Chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì càng lớn xuống”
Con ngày càng trưởng thành nhờ vào sự chăm sóc của mẹ. Giống như cây bầu, cây bí mà mẹ trồng đều ngày càng phát triển. Cụm từ “lớn xuống” gợi lên hình ảnh thực tế khi cây bầu, bí được trồng trên giàn, khi quả phát triển sẽ mọc thẳng xuống. Câu thơ tạo ra sự đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống” ở cả hai chiều cao và sâu của cuộc sống, của không gian và thời gian đều mang dấu ấn của bàn tay mẹ. Đặc biệt, trong sự liên tưởng so sánh giữa “giọt mồ hôi” vất vả của mẹ nuôi ta lớn dần càng nặng như những quả bầu, quả bí:
'Chúng mang hình dáng giọt mồ hôi mặn
Chảy xuống lòng thầm lặng của mẹ”
Cây trả lại công lao cho người qua những mùa quả. Và người trồng luôn hy vọng vào mỗi mùa vụ sẽ tốt hơn mùa trước. Còn với khu vườn trồng con của mẹ, ngoài những tháng ngày thai nghén vất vả, mẹ mong chờ từng giờ đứa con của mình sẽ bước vào cuộc đời và học được những bước đi đầu tiên.
“Và chúng tôi như một loại quả trên đời
Mẹ 70 tuổi mong đợi gặt hái
Tôi lo sợ khi thấy bàn tay mẹ mệt mỏi
Mình vẫn còn một loại quả non xanh”
Thời gian trôi qua, đứa con ngày càng trưởng thành. Trong khi đó, mẹ lại già đi thêm một tuổi nữa. Người trẻ đầy tình cảm đã cảm thấy 'hoảng sợ' khi nhận ra rằng họ vẫn còn như 'một loại quả non xanh', lo lắng về việc chưa trưởng thành.
Bài thơ Mẹ và quả của Nguyễn Khoa Điềm thể hiện được lòng hiếu thảo và tình yêu thương sâu đậm của đứa con dành cho mẹ.
Phân tích bài thơ Mẹ và quả - Mẫu 2
Chủ đề về tình mẫu tử đã trở nên quen thuộc trong thơ ca. Và Nguyễn Khoa Điềm đã đóng góp vào đó với bài thơ Mẹ và quả.
Bài thơ này là lời của đứa con, kể về công lao chăm sóc và nuôi dưỡng của mẹ. Hình ảnh của người mẹ được mô tả qua lời kể của đứa con với vẻ đẹp giản dị và đầy tình cảm.
“Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn nhìn vào đôi bàn tay mẹ chăm sóc
Những mùa quả rụng rồi lại mọc
Như mặt trời, giống như mặt trăng”
Qua mùa vụ, mẹ đã dành thời gian và công sức để chăm sóc, trồng cây bầu, bí một cách cẩn thận, để chúng phát triển và cho ra trái ngọt thơm. Bằng cách sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo như “Những mùa quả rụng rồi lại mọc/Như mặt trời, giống như mặt trăng”, tác giả đã tái hiện lại hình ảnh của mảnh vườn mẹ luôn được chăm sóc, trồng trọt qua các mùa, năm tháng để thu hoạch những quả ngọt ngào.
Tuy nhiên, không chỉ là việc trồng cây, nhà thơ còn khéo léo nhắc đến việc “trồng người”:
“Chúng tôi lớn lên từ bàn tay mẹ
Còn những trái bí, bầu thì lớn xuống”
Bàn tay của mẹ đã nuôi dưỡng, chăm sóc con cái để chúng trưởng thành, phát triển. Con ngày càng trưởng thành, còn cây bầu, cây bí thì ngày càng phát triển, nhưng lại “lớn xuống”. Cụm từ này tạo ra hình ảnh rõ ràng về sự phát triển của cây bầu, cây bí được trồng trên giàn, khiến cho quả phát triển thì mọc thẳng xuống.
Câu thơ “Chúng đọng dáng giọt mồ hôi mặn/Rỏ xuống trong lòng thầm lặng của mẹ tôi” thể hiện tâm trạng xúc động, nghẹn ngào của người con khi nhớ về công lao của mẹ:
“Và chúng tôi một thứ quả trong cuộc đời
Mẹ 70 tuổi mong chờ gặt hái
Tôi lo lắng cho ngày bàn tay mẹ mỏi mệt
Mình vẫn còn là một thứ quả non xanh”
Đứa con trưởng thành hơn, cũng là lúc tuổi của mẹ đã cao. Nhà thơ đã sử dụng phép diễn đạt giảm nhẹ, như “ngày bàn tay mẹ mỏi mệt” và “mình vẫn còn là một thứ quả non xanh”, làm cho ý thơ trở nên nhẹ nhàng nhưng thực chất lại rất cảm động. Nhân vật trữ tình hiểu được điều này, nên cảm thấy “lo lắng” khi nghĩ rằng mình vẫn chưa trưởng thành, chưa thể báo đáp công ơn của mẹ.
Có thể khẳng định, “Mẹ và quả” của Nguyễn Khoa Điềm là một bài thơ đơn giản, nhưng ẩn chứa tình cảm sâu thăm. Tác phẩm đã truyền đạt được thông điệp sâu sắc.
Phân tích bài thơ Mẹ và quả - Mẫu số 3
Nguyễn Khoa Điềm không chỉ nổi tiếng với vai trò nhà hoạt động chính trị mà còn là một nhà văn, nhà thơ lớn. Trong số các tác phẩm xuất sắc của ông, không thể không nhắc đến bài thơ “Mẹ và quả”.
Bài thơ này là lời của đứa con nói về người mẹ, về công lao chăm sóc, nuôi dưỡng của người mẹ thật lớn lao, vĩ đại.
“Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn nhìn vào bàn tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại nảy mầm
Như mặt trời, như mặt trăng”
Bài thơ mở đầu bằng việc kể về công việc trồng trọt của người mẹ. Mảnh vườn của mẹ luôn quay vòng theo các mùa màng, cho ra đời những trái ngọt thơm “như mặt trời, như mặt trăng”. Cuộc đời của mẹ gắn liền với mảnh vườn nhỏ xinh suốt quãng thời gian.
Tiếp theo, tác giả không chỉ nói về việc “trồng cây”, mà còn nói về việc “trồng người”:
“Lũ con chúng tôi từ bàn tay mẹ lớn lên
Còn những trái bí và bầu thì lớn xuống”
Những đứa con được mẹ chăm sóc, nuôi lớn, và ngày càng trưởng thành. Giống như những cây bầu, cây bí của mẹ, chúng cũng ngày càng phát triển và “lớn xuống” - tạo hình ảnh cây trồng trên giàn khi quả phát triển sẽ mọc thẳng xuống. Câu thơ tạo ra một sự đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống”, thể hiện sự phát triển trong thời gian và không gian, đồng thời là dấu ấn của bàn tay mẹ. Đặc biệt hơn, sự so sánh với “giọt mồ hôi” vất vả của mẹ nuôi dưỡng ta càng lớn càng nặng như những trái bầu, trái bí.
“Chúng mang hình dáng của giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng của mẹ”
Cây trả công cho người bằng những mùa quả. Người trồng luôn mong muốn mùa vụ sau sẽ tốt hơn mùa trước. Với khu vườn trồng người của mẹ, sau chín tháng mười ngày đau khổ của thai nghén, mẹ mong từng giờ con của mình sẽ bước vào cuộc sống và tiếp tục phát triển.
“Và chúng tôi là quả của mẹ trên đời này
Mẹ mong chờ gặt hái ở tuổi bảy mươi
Tôi hoảng sợ khi nhìn thấy bàn tay mẹ mỏi mệt
Nhưng mình vẫn còn là một quả non xanh”
Khi đứa con trở nên trưởng thành cũng là thời điểm mẹ đã già đi. Hai dòng thơ cuối, nhà thơ cảm thấy 'hoảng sợ' khi nghĩ rằng mình vẫn còn là 'một thứ quả non xanh' - biểu hiện sự lo lắng khi bản thân vẫn chưa trưởng thành đủ để mẹ không còn phải lo lắng.
Như vậy, bài thơ 'Mẹ và quả' đã thể hiện được tấm lòng hiếu thảo và tình yêu thương của người con dành cho mẹ.
Phân tích bài thơ Mẹ và quả - Mẫu 4
Tình mẫu tử là một đề tài phổ biến trong thơ ca, với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Trong số đó, bài thơ 'Mẹ và quả' của Nguyễn Khoa Điềm là một điển hình.
Trước hết, bài thơ là tiếng nói của người con, tôn vinh công lao chăm sóc và nuôi dưỡng của mẹ. Hình ảnh người mẹ hiện lên qua lời kể của người con với vẻ đẹp tươi tắn và đầy ý nghĩa.
'Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn chăm chú nhìn tay mình vun trồng
Những mùa quả tan rồi lại mọc
Giống như mặt trời, như mặt trăng'
Bài thơ bắt đầu với việc mô tả công việc trồng trọt vất vả của mẹ. Mẹ đã chăm sóc, vun trồng cây bầu, trái bí suốt quãng thời gian dài, để chúng phát triển thành những trái ngọt ngào. Hình ảnh so sánh 'Những mùa quả tan rồi lại mọc/Giống như mặt trời, như mặt trăng' gợi lên hình ảnh vườn của mẹ luôn được chăm sóc, vun trồng theo từng mùa vụ, năm tháng mùa màng để tạo ra những trái thơm ngon.
Không chỉ là câu chuyện về việc 'trồng cây', tác giả cũng muốn truyền đạt về việc 'trồng người':
'Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống'
Những đứa con được mẹ chăm sóc, ngày càng trưởng thành hơn - 'lớn lên'. Cũng giống như cây bầu, cây bí, nhưng lại 'lớn xuống' - gợi lên hình ảnh thực tế khi cây bầu, bí được trồng trên giàn, khi quả phát triển sẽ mọc thẳng xuống. Và câu thơ 'Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn/Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi' gợi lên cảm xúc xúc động, nghẹn ngào về sự vất vả, cống hiến của mẹ.
'Và chúng tôi một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ mong chờ gặt hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh'
Khi con trưởng thành hơn, cũng là lúc mẹ đã già. Tác giả sử dụng lối diễn đạt tinh tế như 'ngày bàn tay mẹ mỏi' và 'mình vẫn còn một thứ quả non xanh', làm cho bài thơ nhẹ nhàng nhưng đầy ẩn sâu cảm xúc. Nhân vật hiểu được nỗi lo sợ khi vẫn còn trẻ trâu nhưng mẹ đã già. Đó là sự lo lắng vì chưa trưởng thành khi để mẹ phải lo lắng. Người con cảm thấy không thể đền đáp hết công ơn mẹ đã dành cho mình.
'Mẹ và quả' của Nguyễn Khoa Điềm là một bài thơ giản dị, nhưng tràn đầy tình cảm ngọt ngào.