Ví dụ văn lớp 8: Phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Khi con tu hú - 3 ý chính & 10 bài văn lớp 8 hay nhất

Bài thơ Khi con tu hú đã thành công trong việc miêu tả tâm trạng ngột ngạt, bức bối, uất ức, cùng mong muốn tự do cháy bóng của người chiến sĩ cách mạng. 10 bài phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Khi con tu hú sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn.

Khi nghe tiếng chim tu hú báo hiệu mùa hè đến, người chiến sĩ cách mạng mong muốn được tự do và trở về với đồng bào, đồng chí yêu thương. Chi tiết xin mời học sinh tải miễn phí để nắm vững kiến thức môn học Văn lớp 8:

Dàn ý phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng

Kế hoạch 1

1. Bắt đầu

• Giới thiệu về tác giả và tác phẩm một cách ngắn gọn.
• Giới thiệu về tâm trạng người chiến sĩ cách mạng: cảm giác ngột ngạt và mong muốn tự do.

2. Phần chính

a. Tóm tắt về hoàn cảnh của người chiến sĩ

• Sau khi tham gia hoạt động cách mạng, bị giam cầm.
• Tâm trạng luôn khao khát tự do, mong muốn được trải nghiệm vẻ đẹp của thiên nhiên và tự do bên ngoài những giới hạn.

b. Người chiến sĩ cách mạng trong tù khao khát tự do, đau khổ vì sự giam cầm

• Sử dụng từ ngữ mạnh mẽ như “đạp”, “ngột”, “chết”, “uất”.
• Sử dụng từ ngữ cảm thán như “ôi”, “thôi”, “làm sao”.

⇒ Sự tương phản nghệ thuật cho thấy sự trái ngược giữa cảnh tự nhiên bao la và cảnh tù đầy đau khổ, người chiến sĩ khao khát tự do, mong muốn vượt ra khỏi sự giam cầm.

⇒ Kết thúc bài thơ với tâm trạng đau khổ, là dấu hiệu cho thấy ý định vượt ngục để đạt được tự do (sau này, Tố Hữu đã vượt ngục để đến với bầu trời tự do).

3. Tóm tắt

• Đánh giá tổng quan về nội dung và phong cách nghệ thuật của văn bản.
• Bài thơ là một bức tranh tinh thần tự họa của Tố Hữu, giúp chúng ta hiểu sâu hơn về hình ảnh của người chiến sĩ cách mạng anh hùng.

Dàn ý 2

1. Mở bài

• Thể hiện ý chí kiên cường của người chiến sĩ yêu nước.
• Khẳng định mạnh mẽ ý chí đó.

2. Nội dung chính

• Trích dẫn các câu thơ kèm theo lòng quyết tâm của người chiến sĩ yêu nước.
• Bức tranh về thiên nhiên vùng quê tươi đẹp, yên bình, và thơ mộng. Bầu trời xanh thẳm, sắc vàng của lúa, sắc hồng của ánh nắng. Tiếng chim tu hú râm ran...
• Khi mùa hè về cùng tiếng gọi của tự do, người tù cách mạng, người chiến sĩ bừng tỉnh lòng yêu cuộc sống và khao khát tự do, quyết tâm đập tan cánh cửa tù nhân.
• Người chiến sĩ cách mạng vượt lên trên nỗi đau, trên sự thiếu thốn về vật chất.
• Nỗi đau đớn trong tâm hồn người tù là nỗi đau của những người mất nước, mất đi cuộc sống tự do, mong muốn phá vỡ mọi gò bó để chiến đấu cho cách mạng, đập tan hệ thống áp bức đang giam giữ cả một dân tộc.

3. Kết luận

• Nhấn mạnh sự căm thù đối với kẻ thù, mong muốn bảo vệ đất nước của người chiến sĩ và diễn đạt cảm xúc cá nhân.

Dàn ý 3

1. Khởi đầu

Giới thiệu về tác giả Tố Hữu, bài thơ Khi con tu hú và tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ.

Lưu ý: Học sinh có thể lựa chọn viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy theo khả năng của mình.

2. Nội dung chính

a. Phần đầu thơ

- Mô tả bức tranh về làng quê vào mùa hè:

• Âm thanh của chim tu hú vang lên nhộn nhịp, báo hiệu mùa hè đã đến.
• Cánh đồng lúa chuyển sang màu vàng rực rỡ khắp nơi.
• Các loại trái cây trong vườn bắt đầu chín mọng, tạo nên không gian đầy sức sống.
• Những mảnh ruộng ngô, bắp được gặt hái và phơi khô dưới ánh nắng, tạo ra khung cảnh rực rỡ và tươi mới.
• Bầu trời mở ra xanh thẳm và rộng lớn, tạo cảm giác mở rộng và tự do.
• Trẻ em làng quê thả diều mỗi buổi chiều, tạo nên bầu không khí thanh bình và yên bình.

→ Bức tranh mùa hè dưới bàn tay nghệ sĩ trở nên phong phú và sống động. Đó là bức tranh với màu vàng tươi sáng, ấm áp, kết hợp với âm thanh vui tươi của chim tu hú, tạo ra một không gian sống động và lãng mạn, khiến lòng người bước vào bức tranh đó không chỉ bị hấp dẫn mà còn bị thôi thúc muốn khám phá.

b. Phần thơ thứ hai

Tâm trạng của người chiến sĩ khi nghe những dấu hiệu của mùa hè đã đến:

• Trong lòng muốn phá vỡ nhà tù: Lúc này, người chiến sĩ đang bị giam giữ trong nhà lao bởi quân giặc để tra khảo một cách tàn bạo, và không khí oi bức của mùa hè khiến họ nôn nao, mong muốn thoát khỏi nhà tù chật chội, ô uế, để được tự do, thưởng ngoạn vẻ đẹp mùa hè và tiếp tục chiến đấu vì đất nước.
• Sự nóng nực của mùa hè kết hợp với sự chật chội trong nhà lao làm cho người chiến sĩ cảm thấy ngột ngạt, khó chịu như muốn chết uất.
• Âm thanh của con chim tu hú bên ngoài trời khiến cho người chiến sĩ ở trong nhà tù trở nên bất an, không thể chịu đựng được, và mong muốn ra ngoài. Sự đối lập giữa bên ngoài đang sôi nổi với không gian tối tăm, u ám trong tù chỉ làm nổi bật hơn nỗi khao khát tự do của người chiến sĩ, mong muốn được hòa mình vào cuộc sống mùa hè tự do kia.

3. Kết bài

Tóm tắt lại nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đồng thời trình bày cảm nhận về giá trị của tác phẩm.

Tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Khi con tu hú

- Tâm trạng của người tù khao khát cuộc sống tự do trong mùa hè: Được thể hiện qua bức tranh về mùa hè. Tiếng chim tu hú đã mở ra một bức tranh mùa hè tươi đẹp trong tâm trí của người tù cách mạng. Sáu dòng thơ đầu miêu tả cảnh thiên nhiên mùa hè (âm thanh: tiếng chim tu hú, tiếng ve, tiếng sáo diều,... những âm thanh đặc trưng của mùa hè báo hiệu một sự sống sôi động, nở rộ; sản vật: lúa chín vàng, trái cây ngọt, bắp vàng,... sản vật đang trong thời kỳ sinh sản nảy nở; không gian: bầu trời xanh, sân đầy nắng,...). Những hình ảnh tiêu biểu của mùa hè được vẽ ra. Tiếng chim tu hú đã thức dậy, tạo ra một bức tranh sống động về mùa hè (âm thanh phấn khởi, sắc màu rực rỡ, không gian rộng lớn,...) trong tâm trí của người tù. Tất cả này thể hiện sự yêu thương cuộc sống, sự nhạy cảm với những biến động của thiên nhiên trong tâm hồn của người tù. Người tù ở đây mong muốn có cuộc sống tự do trong mùa hè bên ngoài, mong muốn hòa mình vào thế giới tự do ấy.

- Tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt, khao khát tự do của người tù: Bốn dòng thơ cuối, tâm trạng người tù được diễn đạt trực tiếp. Tác giả sử dụng từ ngữ mạnh mẽ để mô tả (đạp tan phòng, chết uất), nhiều từ ngữ cảm thán (ôi, thôi, làm sao). Nhịp điệu thơ ngắt bất thường: nhịp 6/2 (Mà chân muốn đạp tan phòng / hè ôi), nhịp 3/3 (Ngột làm sao / chết uất thôi). Người tù cảm thấy ngột ngạt đến cực độ muốn hành động: chân muốn đạp tan phòng. Tâm trạng này thể hiện mong muốn cuồng nhiệt đến cùng về cuộc sống tự do, muốn thoát ra khỏi căn phòng giam tù ngục.

- Tâm trạng xuyên suốt bài thơ là khát khao tự do, tiếng tu hú là tiếng gọi của tự do đối với người tù trẻ tuổi. Tiếng tu hú ở đầu bài thơ đã mở ra cho người tù thấy sự sống sôi động của mùa hè, khao khát hòa mình vào mùa hè và cuộc sống bên ngoài, nhưng ở cuối bài thơ, tiếng chim ấy làm cho người chiến sĩ đang bị giam cảm thấy đau khổ, bực bội vì mất tự do.

- Thể thơ lục bát mềm mại, uyển chuyển đã thành công trong việc thể hiện cảm xúc của người chiến sĩ. Giọng điệu thơ tự nhiên, liền mạch, nhất quán khi tươi sáng, khi dằn vặt phù hợp với tâm trạng của nhân vật trữ tình.

Phân tích tâm trạng người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 1

Bài thơ Khi con tu hú được viết vào tháng 7 năm 1939, khi nhà thơ đang bị giam giữ tại lao Thừa Phủ - Huế trong quá trình hoạt động cách mạng. Bài thơ phản ánh tâm trạng căng thẳng của một người cộng sản trẻ tuổi yêu đời bị giam giữ giữa bốn bức tường lạnh leo.

Tâm trạng đó trở nên rất bức xúc khi nhà thơ nhắm tâm hồn về phía bầu trời tự do bên ngoài. Đặc biệt trong không gian tự do ấy, tiếng chim tu hú bất ngờ vọng lại. Với âm thanh đầy cảm xúc đó, cảm giác ngột ngạt, u uất biến thành mong muốn tự do đang rực cháy không thể kìm nén được:

Ta nghe hè dậy trong lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, ôi hè ơi!

Bắt đầu bài thơ với tựa đề Khi con tu hú, tác giả muốn nhấn mạnh rằng âm thanh này là điểm khởi đầu của cảm xúc trong toàn bài thơ. Ảnh hưởng của tiếng chim tu hú này đẩy mạnh tâm trạng của nhà thơ, khiến anh ta thèm khát tự do hơn bao giờ hết.

Chúng ta biết rằng, người thanh niên cộng sản Tố Hữu, dù bị giam giữ, bị tra tấn, nhưng không chịu nản lòng. Nhà thơ đã khẳng định:

Đời cách mạng từ khi tôi nhận ra
Dấn thân vào đó phải chịu tù đày

(Bóng trăng)

Quay trở lại câu thơ mở đầu của bài thơ: “Khi con tu hú gọi bầy”. Đó là thời điểm đầy ấm áp và thiếu thốn khi nghe con tu hú gọi bầy, tiếng gọi trở về với bạn bè, đồng đội. Tiếng chim gọi bầy càng làm tăng thêm nỗi cô đơn của nhà thơ giữa bốn bức tường lạnh lẽo. Tố Hữu bị giam cầm giữa lúc nhiệt huyết cách mạng của tuổi thanh xuân đang sục sôi, muốn đem hết nhiệt huyết để cống hiến cho cách mạng.

Tiếng chim tu hú gọi bầy đã đánh thức một nỗi nhớ sâu xa trong Tố Hữu. Trong thế giới tăm tối của ngục tù, nhà thơ đã khơi gợi nhiều giác quan để hình dung, tưởng tượng về quê hương thân thương bên ngoài kia:

Lúa chín rộ, trái cây ngọt từng chút một
Vườn rậm bước tiếng ve hòa quyện
Đồng lúa vàng óng ánh nắng ban mai.

Một bức tranh được “vẽ' trong tâm trí bằng nỗi nhớ đau lòng. Cuộc sống của quê hương thật sôi động và tràn đầy sức sống. “Lúa chín rộ, trái cây ngọt từng chút một”, mọi thứ đều diễn ra một cách tiến triển, hoàn mỹ (lúa chín, ngọt từng chút một). Một mùa hè đã đến, một mùa hè với những hình ảnh, âm thanh, màu sắc, ánh sáng quen thuộc.

Phải là một người đam mê yêu cuộc sống, kết nối mạch máu với quê hương mới có được nỗi đau đớn không nguôi như thế! Sức sáng tạo của nhà thơ được dẫn dắt tới bầu trời rộng lớn:

Bầu trời xanh thăm thẳm vô tận
Đôi con diều tung tăng bay trên không...

Cũng như bầu trời xanh thân quen của tuổi thơ với “đôi con diều tung tăng bay trên không”. Trong bầu trời bao la kia, đôi con diều tung tăng như những điểm nhỏ xíu giữa cõi trời vô tận. Hình ảnh con diều tung tăng giữa bầu trời cũng là ước muốn tự do của những người chiến sĩ cách mạng bị giam cầm. Nguyện vọng ấy đã nổ ra mạnh mẽ lúc này:

Hè đến lòng chợt dậy sóng
Chân muốn bước ra ngoài, ôi hè!
Chẳng cần suy nghĩ, đến lúc hồi hương
Chim tu hú vẫn kêu vang ngoài trời!

Nhịp sống phồn thịnh, mời gọi, thúc đẩy tràn ngập vào từng ngõ ngách tăm tối của nhà tù, xâm nhập vào tâm hồn của những người cộng sản trẻ tuổi biến thành động lực hành động: “muốn bước ra ngoài”.

Mạch thơ từ sự nhớ nhung về âm thanh của mùa hè đã chuyển sang những căng thẳng vì bị giam cầm. Mùa hè mang theo mong ước và hoài niệm, thúc đẩy người thanh niên ấy muốn phá tan giam giữ, 'đập tan phòng' để đổi lấy tự do. Nhà thơ nghe 'hè dậy bên lòng' mà không thể kìm nén bức xúc.

Dòng máu uất hận đang trào dâng, khiến ông muốn thoát khỏi không gian chật hẹp ấy để hòa mình vào thiên nhiên rộng lớn. Cảnh vật bên ngoài làm nhà thơ cảm thấy bức bối, ngột ngạt, muốn chạy ra ngoài nhưng bị giam giữ bởi song sắt, ông thốt lên lời than: 'Ngột làm sao chết mất thôi'.

Khát khao tự do của Tố Hữu ngày càng mãnh liệt, ông muốn dấn thân vào cách mạng, tiếp tục hành trình của mình. Nhà thơ sử dụng những từ mạnh mẽ như 'đạp', 'ngột', 'chết' và dấu chấm than để thể hiện cảm xúc phẫn uất. Biết làm sao khi bị giam cầm mà tiếng chim tu hú ngoài kia vẫn kêu.

Có lẽ nhà thơ cảm nhận được đó là tiếng gọi của cách mạng, thúc đẩy ông lên đường kháng chiến. Tiếng chim tu hú gọi bầy trong không gian rộng lớn tạo ra sự đối lập trong tâm hồn nhà thơ khi ông bị giam cầm không thể hoạt động cách mạng. Nếu tiếng chim tu hú ở đầu báo hiệu mùa hè vui vẻ thì tiếng chim tu hú ở cuối làm nhà thơ cảm thấy khó chịu.

Nhà thơ muốn thoát khỏi lao tù nhưng hiện thực khắc nghiệt khiến tâm trạng ông trở nên bực bội, khó chịu hơn. Nhưng dù gặp khó khăn nhưng nhà thơ không bỏ cuộc, trong bài thơ 'Trăng tối' ông viết:

'Cuộc sống cách mạng từ khi tôi nhận thức
Đi vào sự hy sinh là phải chịu giam cầm'

Do đó, dù cuộc đời cách mạng có gian khổ đến đâu, nhà thơ vẫn sẽ đương đầu và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Bài thơ 'Khi con tu hú' đã kết thúc nhưng tiếng chim tu hú vẫn vang mãi trong lòng nhà thơ. Qua bức tranh thiên nhiên tươi đẹp được cảm nhận qua nhiều giác quan, Tố Hữu đã giải tỏa những uất ức trong lòng mình.

Với việc sử dụng ngôn từ đơn giản nhưng sắc bén, nhà thơ đã khẳng định được tài năng nghệ thuật của mình. Những người nghệ sĩ không chỉ viết thơ để chiến đấu, mà còn sẵn sàng mang súng ra chiến trường. Họ có khát khao tự do đến đặc biệt, mong muốn được tham gia vào hàng ngũ của Đảng để đóng góp cho cách mạng.

Phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 2

Tố Hữu, một tác giả nổi tiếng trong văn học Việt Nam, tên tuổi của ông vẫn được nhắc đến nhiều qua những bài thơ. Ông đã đóng góp cho văn học nước nhà một giọng thơ đặc trưng, trữ tình và chính trị, thể hiện tình yêu dân tộc sâu sắc và cũng chứa đựng những sự kiện chính trị. Các tác phẩm thơ của ông luôn liên quan đến cách mạng, mỗi bài thơ mang đến những thông điệp sâu sắc cho độc giả. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông chính là bài thơ 'Khi con tu hú', viết khi ông đang bị giam giữ, thể hiện sự ngột ngạt và uất ức của nhân vật trữ tình.

Sáu câu thơ đầu thể hiện tình yêu cuộc sống của nhà thơ ngay cả khi bị giam giữ. Nhà giam có thể cầm tù thể xác nhưng không thể kìm hãm tâm hồn của anh:

“Khi con chim tu hú gọi bầy,
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần,
Vườn râm dậy tiếng ve ngân,
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào,
Trời xanh càng rộng càng cao,
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…'

Nhà thơ vẽ ra bức tranh thiên nhiên trước mắt, một bức tranh đầy màu sắc và tự do, đồng quê với hình ảnh mùa hè. Mùa hè của con chim tu hú gọi bầy, trong trái tim của người chiến sĩ đang liên tưởng đến những hoạt động của người nông dân với hình ảnh cây lúa chiêm chín và trái cây ngọt dần. Mùa hè là mùa của cây lúa vàng và trái cây như tu hú, vải, chôm chôm, nhãn. Những trái cây ấy đang chín dần, tượng trưng cho hương vị của cuộc sống tự do và hạnh phúc. Tác giả cũng vẽ thêm những hình ảnh thân thuộc như trái bắp và hạt bắp vàng như nắng, làm cho bức tranh thêm phần hấp dẫn.

Bức tranh không chỉ có màu sắc mà còn có âm thanh, là tiếng ve vang lên râm ran trên những cành cây. Tiếng ve kết nối với tuổi thơ của mỗi người, gợi lên những kỷ niệm đẹp. Mùa hè không thể thiếu tiếng ve. Qua tiếng ve, ta cảm nhận được nỗi nhớ quê hương của tác giả, dù trong lao tù nhưng ông vẫn biết mình đang là mùa hè. Điều đó thể hiện tình yêu cuộc sống và quê hương.

Bức tranh còn mô tả về bầu trời cao rộng, một bầu trời chỉ thuộc về mùa hè, không u ám như mùa đông, không dịu dàng như mùa thu, mà đẹp lạ kỳ.

Qua đó, ta thấy Tố Hữu đã tạo ra một bức tranh thiên nhiên đậm đà màu sắc, âm thanh và chiều cao. Đó là bức tranh gần gũi với mỗi người chúng ta, về những điều giản dị như lúa ngô, khoai sắn, tiếng ve râm ran và bầu trời cao vút. Bức tranh càng đẹp bấy nhiêu, nỗi nhớ quê hương và tình yêu cuộc sống của nhà thơ lại càng lớn bấy nhiêu.

Tiếp theo, những câu cuối bài tác giả thể hiện rõ tâm trạng của mình trong tù giam:

“Ta nghe hè dậy bên lòng,
Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi.
Ngột làm sao, chết uất thôi,
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu.”

Tác giả hồi tưởng về những hình ảnh đẹp của mùa hè, những âm thanh ngọt ngào đó khiến cho tình yêu với thiên nhiên, quê hương và niềm nhớ quê hương trỗi dậy mạnh mẽ. Nỗi nhớ ấy có thể đập tan tất cả những gì trong căn phòng giam cấm chật hẹp. Sự nhớ ấy được thể hiện rất rõ qua câu thơ “Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi”. Bức tường trở thành địa ngục đối với người chiến sĩ, khiến cho thể xác không thể đáp ứng được nhu cầu tinh thần. Nhà thơ cảm thấy uất ức, bất mãn khi phải sống trong cảnh khốn khổ như thế.

Như vậy, bài thơ này gửi gắm một tâm trạng lớn, một tình yêu lớn, niềm khát khao lớn của tác giả. Đó là khát khao tự do, tình yêu cuộc sống và nhớ quê hương đất nước. Dù bị giam giữ trong bốn bức tường, nhưng Tố Hữu vẫn không ngừng yêu đời và khát khao tự do.

Phân tích tâm trạng người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 3

Tố Hữu viết bài thơ Khi con tu hú tại nhà lao Thừa Phủ (Huế) trong mùa hè năm 1939, sau khi bị thực dân Pháp bắt giữ vì 'tội' yêu nước và làm cách mạng. Bài thơ thể hiện tâm trạng xôn xao, bức bối của người thanh niên cộng sản đang bị giam giữ, khi nghe tiếng chim tu hú báo hiệu mùa hè đến, mong muốn phá vỡ xiềng xích để trở về với đồng bào, đồng chí yêu thương.

Tiếng chim tu hú gợi nhà thơ tưởng tượng về bầu trời rộng lớn ở bên ngoài và càng cảm thấy uất ức trong ngục tối, càng khát khao cuộc sống tự do. Tiếng chim là tín hiệu mở đầu cho dòng cảm xúc tràn đầy mãnh liệt:

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần

Đó là dấu hiệu của mùa hè rực rỡ, của sự sống đầy sức sống nảy nở. Tiếng chim vô tình ảnh hưởng đến tâm trạng của người tù trẻ tuổi. Nằm trong ngục tối, cô độc và cách biệt với thế giới bên ngoài, nhà thơ lắng nghe tiếng chim vang vọng, lắng nghe mọi âm thanh cuộc sống bằng tâm hồn và trái tim nhạy cảm của nghệ sĩ. Một tiếng chim nhỏ cũng đủ để gợi lên trong tâm trí nhà thơ nhớ mãi về những mùa hè hồn nhiên ở quê nhà.

Mùa hè là thời khắc của lúa chiêm đương chín, trái cây dần ngọt dần dưới ánh nắng vàng rực của miền Trung. Những âm thanh rực rỡ và hình ảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống của mùa hè hiện lên trong kí ức của nhà thơ:

Vườn râm vang lên tiếng ve reo
Bắp rây vàng ươm bóng nắng sưởi
Trời xanh thêm rộng càng cao
Cặp diều sáo lượn phất trong không...

Ôi tiếng ve! Tiếng ve reo mênh mông từ thời thơ ấu, từ những ngày học trò, không thể nào quên được! Tiếng ve đưa nhớ về những khu vườn mát mẻ, những bãi bắp (ngô) đầy nắng. Màu vàng của lúa, bắp; màu hồng của ánh nắng; màu xanh của trời tạo nên những mảng màu sắc rực rỡ, lung linh của bức tranh quê hương. Hương vị của lúa, hương thơm của trái chín... thoang thoảng nơi khắp mọi ngóc ngách.

Xa xa, tiếng chim tu hú êm đềm, tiếng ve vang vọng trong rừng cây. Trên bầu trời rộng lớn, những cánh diều lượn vờn, tiếng sáo hòa lẫn trong làn gió hè mát mẻ... Phải sống sát bên, yêu quê hương đến thấu lòng, nhà thơ mới có thể vẽ ra một bức tranh mùa hè Huế sống động như vậy. Đó là những mùa hè mà chàng thanh niên còn tự do, bên gia đình, bè bạn, đồng bào, đồng chí yêu thương.

Sáu câu thơ lục bát mở ra một thế giới phồn thịnh, tràn ngập sức sống. Nhiều âm thanh, hình ảnh mùa hè đặc trưng được thể hiện trong bài thơ: tiếng ve reo trong vườn cây, lúa và bắp chín vàng trên cánh đồng, bầu trời cao xanh với cánh diều lượn vờn, trái cây chín ngọt... Tiếng chim tu hú khởi đầu và gợi ra hình ảnh một mùa hè tràn đầy âm thanh, màu sắc và hương vị... trong suy tư của người tù. Đoạn thơ thể hiện sự nhạy cảm và khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trẻ, yêu đời nhưng đang bị kẻ thù tước đoạt tự do.

Hồi tưởng về quá khứ, nhà thơ trở lại với hiện thực khắc nghiệt của nhà giam:

Nghe hè vang dậy trong lòng
Chân muốn đạp tan tường giam, ơi hè!

Sức sôi nổi của mùa hè khơi gợi từ tiếng chim tu hú. Tiếng chim đưa nhớ về mùa hè và khiến tâm hồn thi sĩ đảo lộn. Cảm xúc dâng trào, thúc đẩy con người phá bỏ xiềng xích, phá tan nhà giam để trở về cuộc sống tự do, phóng khoáng.

Dường như nhiệt độ của mùa hè đang cháy rực trong dòng máu của người thanh niên yêu nước Tố Hữu. Sức sống mãnh liệt của mùa hè chính là sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ thèm khát lý tưởng cách mạng, thèm khát hoạt động, hiến dâng cho dân, cho đất nước.

Tiếng chim tu hú là tiếng gọi của cuộc sống đối với người chiến sĩ cách mạng bị giam cầm. Bên ngoài là tự do, phóng khoáng, trong khi ở đây là tù túng, chật chội:

Khắc khoải vật vã, uất ức thổn thức
Chim tu hú ngoài trời vẫn vang!

Tâm trạng đau khổ, uất ức bộc phát thành lời thơ thổn thức. Cách sắp xếp nhịp điệu đặc biệt cùng với các từ ngữ và cảm thánh, truyền tải tới độc giả cảm giác sâu sắc về lòng uất hận và khát khao tự do của người thanh niên yêu nước bị giam cầm trong lao tù đế quốc.

Câu thơ thể hiện nỗi niềm đắng cay, vật vã, khao khát trong cả thể xác lẫn tâm hồn của nhà thơ trẻ. Trong hoàn cảnh đó, người cộng sản phải tự chiến đấu với bản thân, vượt qua những khó khăn của lao tù, nuôi dưỡng ý chí và tinh thần đấu tranh cách mạng. Đó là một hình thức đấu tranh mạnh mẽ mà Bác Hồ đã tâm đắc khi Người rơi vào lao tù của Tưởng Giới Thạch: Thân thể trong lao tù, Tinh thần ngoài lao tù.

Tiếng chim tu hú cứ vang vọng như lời nhắc nhở về khổ cực của nhà thơ, thúc đẩy ông phá bỏ tù ngục để đạt lại tự do.

Bài thơ Khi con tu hú với thể thơ lục bát phản ánh chân thực tâm trạng của nhân vật. Sáu câu đầu nhẹ nhàng, từ ngữ tươi sáng, hình ảnh rực rỡ, tạo ra bức tranh mùa hè tươi đẹp. Bốn câu thơ sau đổi mới về nhịp điệu. Câu thơ căng thẳng, như lưu giữ một sức mạnh dồn nén sẵn sàng phát huy. Đó là tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi, chưa lâu đã rơi vào lao tù, luôn mong muốn tự do, thoát ra khỏi bốn bức tường lạnh leo để trở về với đồng bào, đồng chí thân yêu.

Bài thơ chứa đựng nghệ thuật đặc sắc từ việc kết hợp cảm xúc mãnh liệt với bút pháp miêu tả tinh tế, chân thực tâm lý nhân vật. Tiếng chim tu hú, dù chỉ trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, đã đánh thức mọi cảnh và tình mùa hè trong tâm trí nhà thơ. Người tù nhận ra sự trớ trêu của số phận trong lao tù khi cuộc sống bên ngoài bùng nổ. Phải đẩy lùi xiềng xích, phá hủy những nhà ngục vô hình và hữu hình đang giam cầm dân tộc.

Bài thơ Khi con tu hú là biểu tượng của lòng dũng cảm của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi, dù sống trong lao tù nhưng vẫn rực rỡ sức sống, tuổi trẻ, và niềm tin vào con người, cuộc sống.

Phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 4

Tố Hữu, nhà thơ lý tưởng cộng sản, thể hiện trong thơ ông một thế giới lãng mạn cách mạng. Tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài Khi con tu hú của ông là minh chứng cho phong cách này.

Tiêu đề của bài chỉ là một cụm từ chỉ thời gian (vẫn chưa đầy đủ). Nó cũng ẩn chứa ý nghĩa về sự bùng nổ của thiên nhiên, sự sống của con người.

Tóm tắt nội dung bài thơ như sau: Khi khỉ con tu hú gọi nhau (kèm theo sự đến của mùa hè), người tù cách mạng cảm thấy ngột ngạt hơn, cô đơn hơn trong căn phòng nhỏ, và khát khao tự do bay bổng ngoài kia càng lớn.

Tiếng tu hú có tác động mạnh mẽ đến tâm hồn của nhà thơ vì nó là tín hiệu của những ngày hè sắp đến, đem lại biểu tượng của sự tự do và sự bay nhảy tự do.

Khi con tu hú gọi nhau
Lúa đang chín, trái cây dần ngọt.

Không chỉ là tiếng chim đơn độc mà là tiếng chim 'gọi nhau', là tiếng báo tin vui. Nghe chim tu hú hò hét cùng nhau, biết rằng 'lúa đang chín, trái cây dần ngọt'. Nhưng không chỉ thế. Tiếng chim kích thích một thế giới đầy âm thanh, màu sắc và hình ảnh:

Vườn cây xanh mát vang lên tiếng ve rộn ràng
Bắp ngoài đồng vàng ươm sắc màu dưới ánh nắng đầu mùa
Bầu trời cao thăm thẳm vô cùng
Đôi con diều lượn phấp phới giữa không gian...

Đó là những sắc màu, âm thanh của cuộc sống hàng ngày. Màu vàng của lúa, màu hồng của nắng nổi bật trên nền xanh của đất trời, kết hợp với tiếng ve rộn ràng và được thêm điểm nhấn bằng hình ảnh 'Đôi con diều sáo lộn nhào từng không'. Không gian tràn ngập sức sống, đang trào dâng, mọc mạch từng ngày.

Đọc kỹ lại những câu thơ, ta phát hiện thêm nhiều điều kỳ lạ. Các sự việc không được mô tả trong trạng thái bình thường, chúng được làm nổi bật, được đẩy lên mức cao nhất có thể. Không phải chỉ là hạt bắp vàng mà là 'bắp rây vàng hạt', nắng là 'nắng đào' màu sắc lộng lẫy nhất, trời xanh thì 'càng rộng càng cao' tầm mắt được mở rộng ra mãi. Tiếng ve không chỉ 'ngân' mà còn 'dậy', hai từ miêu tả âm thanh kết hợp với nhau khiến tiếng ve rộn ràng không giống ai. Để hòa mình với âm thanh và hình ảnh đó, cánh diều sáo không chịu nằm yên mà 'lộn nhào từng không'. Cánh diều như được sống động, vui tươi trong không gian rực rỡ màu sắc và âm thanh đó.

Hiện tượng đó xảy ra vì tác giả không thể trực tiếp quan sát và mô tả cảnh vật. Nhà thơ đang bị giam trong tù. Những bức tường kín mít vây quanh không cho phép nhà thơ nhìn thấy hoặc nghe... Tất cả được tái hiện từ trí tưởng tượng, trí nhớ và hơn thế nữa là lòng khát khao mãnh liệt được giải phóng. Trong tình thế giam cầm, màu lúa ngô hay màu nắng, màu của bầu trời xanh bỗng trở nên vô cùng quý giá, và vì thế những màu sắc, âm thanh bình thường trở nên lung linh, huyền ảo, rực rỡ hơn bao giờ hết. Đoạn thơ này thể hiện tình yêu sâu đậm của nhà thơ đối với cuộc sống, đất nước.

Mộng tưởng càng tươi đẹp bấy nhiêu thì hiện thực lại càng đắng cay, nghiệt ngã bấy nhiêu.

Ta nghe hè vang dậy trong lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng giam, hè ơi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời vẫn kêu!

Tưởng như sự kết nối giữa hai đoạn thơ này không rõ ràng và tức thì không liên tục. Khi nhìn ra bên ngoài, nhà thơ mô tả cảnh vật nhưng khi nhìn vào bên trong, lại miêu tả tâm trạng. Kỳ thực, đây chính là sự kết nối vô cùng tinh tế và khéo léo. Mối kết nối ấy chính là tiếng chim tu hú. Tiếng chim gọi bầy tha thiết mở ra một thế giới rộng lớn và sống động. Nhưng thế giới ấy càng rộng rãi, rực rỡ bấy nhiêu thì lại làm cho người tù (bị tách biệt khỏi thế giới đó) cảm thấy ngột ngạt và khát khao bấy nhiêu.

Tiếng chim tu hú ở đầu và cuối bài thơ tuy biểu trưng cho tiếng gọi tha thiết của tự do, của cuộc sống bên ngoài hấp dẫn đối với người tù nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú lại rất khác nhau, ở câu đầu, tiếng tu hú gợi lên hình ảnh cuộc sống đầy màu sắc, từ đó khơi dậy khao khát về cuộc sống tự do. Nhưng, đến câu kết, tiếng chim ấy lại làm người tù cảm thấy bực bội, đau khổ vì chưa thể thoát ra khỏi tình trạng giam cầm.

Bài thơ đặc biệt ở những hình ảnh gần gũi, giản dị mà đầy cảm xúc, ở việc sử dụng thể thơ lục bát uyển chuyển, tự nhiên và cũng ở những cảm xúc chân thành, sâu lắng, thể hiện được nguồn sống phong phú của người cộng sản.

Phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 5

Trong bóng tối chói chang của lao tù, dường như sự sống đã chấm dứt hoàn toàn, vì lạnh lẽo, vì cô đơn. Nhưng giữa những âm thanh khô khốc, chói tai của tiếng xiềng xích, vẫn vang lên nhịp tim thổn thức, rạo rực của một hồn thơ trẻ tràn đầy yêu đời, yêu con người. Tố Hữu, bằng cảm xúc chân thành của mình, đã thể hiện tiếng nói tâm tình của người chiến sĩ cộng sản suốt cuộc đời chiến đấu vì lí tưởng và tình thương tự do trong bài thơ 'Khi con tu hú'.

Tiêu đề bài thơ thể hiện một cách diễn đạt đầy ý nghĩa và sâu sắc. Sự đầy ý nghĩa ẩn chứa trong tiêu đề đã khơi dậy nhiều suy tư. Không còn bóng dáng cô đơn, nặng nề của người tù Tố Hữu, nhưng chỉ còn lại âm thanh rộn ràng, ngân vang của lòng nhà thơ, vang lên cùng tiếng chim tu hú từ xa. Tiếng tu hú là điều quen thuộc ở quê hương Việt Nam, là dấu hiệu của sự thay đổi, mùa hè đã đến. Trong hoàn cảnh đó, người chiến sĩ cách mạng cảm thấy càng trở nên cô đơn, tù túng hơn, nhưng cũng càng khao khát cuộc sống tự do, hạnh phúc ngoài kia.

'Khi con chim tu hú gọi bầy, lúa chín đầy, trái cây ngọt dần. Vườn rậm bóng vẫn vẹo tiếng ve, những hàng bắp vàng nắng ươm. Trời xanh ngút ngàn, con diều sáo vẫn tự do bay lượn trên cao.'

Năm mười chín tuổi, Tố Hữu tràn đầy nhiệt huyết, ý chí và ước mơ. Những bước đi trên con đường gập ghề, dẫn đến những giây phút bị giam giữ, khiến cho Tố Hữu cảm thấy cô đơn. Nhưng những khoảnh khắc ấy mau chóng qua đi, để lại phía trước là bức tranh của cuộc sống đầy sôi động: lúa chín, bắp vàng, ánh nắng, bầu trời rộng lớn, và tiếng ve vang vọng... Chỉ cần một chút tưởng tượng và tình yêu với cuộc sống, Tố Hữu đã vẽ nên bức tranh mùa hè tươi đẹp đến mức độ tuyệt vời. Những gì hiện lên không chỉ là hiện thực mà còn là sự mơ mộng, với tất cả các giác quan được tập trung vào việc cảm nhận mùa hè qua tiếng gọi của chim tu hú. Chỉ cần vài nét vẽ, một chút màu sắc và âm thanh, nhà thơ đã tái hiện lại cảnh quan đầy sức sống của quê hương.

'Cánh đồng lúa mơn mởn, ruộng bậc thang xanh tốt. Ôi, quê hương đầy nhớ nhung!'

Và bây giờ, tất cả đã trở nên trọn vẹn nhất, hoàn hảo nhất, khi lúa chín vàng rực, mang theo niềm vui của mùa hè, của những hạt mồ hôi đã trở thành hạt lúa.

Với tinh thần lãng mạn và nhạy cảm, Tố Hữu đã nhận thức sự thay đổi của ánh nắng từ nhiều góc độ khác nhau: từ ánh nắng mềm mại của 'đôi ánh lạt ban chiều' (Tâm tư trong tù), ánh nắng nhỏ nhẹ dễ bị tối mịt bởi bóng tối đến 'ánh nắng đào' giữa mùa hè, làm mờ đi 'vườn râm'. Câu thơ trở thành một không gian yên bình với sắc hồng đầy kì lạ. Đó là ánh sáng êm đềm, hiền lành, làm dịu đi nỗi đau, mất mát trong cuộc sống. Có lẽ từ cuộc gặp gỡ kỳ diệu của chàng trai trẻ:

'Từ đó trong lòng tôi tràn ngập ánh nắng mùa hạ, mặt trời của sự thật chiếu qua tâm hồn tôi'

Sự thay đổi tinh tế của ánh nắng mùa hè đã được nhận thức một cách sâu sắc. Và việc bầu trời trở nên trong sáng như mặt nước yên bình, nâng cao tầm nhìn, tầm hiểu biết của nhà thơ lên đến mức cao nhất, xa nhất, sâu nhất:

'Bầu trời xanh ngút ngàn, vô biên cao rộng, đôi con diều sáo xoay trên không trung'

Một không gian mở rộng tới vô cùng nơi trong tầm nhìn của người tù, mặc dù ánh nhìn của nhà thơ - chiến sĩ có thể bị che khuất bởi tường nhà tù chật hẹp. Trên bầu trời không chỉ có một con diều đơn độc, mà có đôi, có cặp, đều có thể tự do bay lượn trong không gian của mình. Nhưng con người lại không phải như vậy. Họ cô đơn, cô đơn hơn bao giờ hết, và mất đi tự do.

Bài thơ được viết với sự kết hợp hoàn hảo của hai câu thơ lục bát, không phải là ngẫu nhiên. Nhà thơ đã mô tả một bức tranh mùa hè sôi động, tương phản với cảnh mùa đông u tối trong ngục tối, nhấn mạnh lên khát vọng tự do của người chiến sĩ. Bốn câu thơ cuối cùng truyền đạt tiếng lòng nồng nhiệt bắt đầu dậy lên:

'Ta nghe tiếng hè vang vọng trong lòng, chân muốn bước ra ngoài, hè ơi! Không chịu được nữa, ta muốn sống lại, con chim tu hú ngoài kia vẫn reo vui vẻ'

Khổ thơ là sự thể hiện chân thành của tâm tư con người. Bốn câu thơ cuối cùng là sự tỏ ra mạnh mẽ của những cảm xúc mãnh liệt, nỗi đau về sự mất tự do. Nhà thơ nghe thấy tiếng hè, cảm nhận mùa hè chỉ qua tiếng chim tu hú gọi bầy. Mùa hè đã đến, ba tháng trong ngục đã trôi qua, tâm hồn trẻ trung của người chiến sĩ bắt đầu dậy sóng mạnh mẽ hơn, tiếng gọi của tự do. Từ sâu thẳm trong tâm hồn, người tù nhận ra rằng mọi thứ náo nhiệt, vui vẻ bên ngoài chỉ là tưởng tượng, vì tất cả những hình ảnh đó chỉ tồn tại trong trí nhớ của nhà thơ. Đó là những cánh đồng, những vườn cây trái, những vườn rậm. Nhưng hiện tại, kẻ thù đã xâm phạm quê hương, biến nơi ấy thành hoang mạc và thực tế là không gian tù hãm, một chiếc lồng giam lớn, như là hình ảnh của cuộc sống con người, của quê hương. Do đó, khổ thơ là sự tỉnh táo, là trạng thái uất ức, khát khao thoát ra khỏi tất cả, tìm về với tự do thực sự. Với sự ngắt nhịp mạnh mẽ kết hợp với những từ ngữ mạnh mẽ: 'bước ra ngoài', 'sống lại', câu thơ tập trung vào tinh thần yêu đời, yêu người mạnh mẽ.

Tiếng chim tu hú vang vọng suốt bài thơ, như một sự thúc đẩy, một lời kêu gọi người tù vượt qua giam cầm, trở về với tự do. Chính vì vậy, ba năm sau, Tố Hữu đã trốn khỏi ngục và trở lại với cuộc sống của mình, để thực hiện ước mơ cống hiến cuộc đời cho cách mạng.

'Khi con chim tu hú' là một tác phẩm kết hợp hoàn hảo giữa cảnh và tình cảm. Cảnh mở ra rực rỡ, ấm áp, tình cảm sâu lắng, cảm xúc trầm buồn. Với tâm hồn yêu nước, bút pháp linh hoạt, dễ dàng, Tố Hữu đúng là một trong những nhà thơ tiên phong của thơ ca cách mạng Việt Nam.

Phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 6

Tố Hữu viết bài thơ 'Khi con tu hú' tại Huế, vào tháng 7 năm 1939. Bài thơ này được đăng trong phần 'xiềng xích', một trong ba phần của tập thơ 'Từ ấy'. 'Khi con tu hú' được viết trong hoàn cảnh tác giả bị đế quốc Pháp giam giữ tại nhà tù Thừa Thiên. Nội dung của bài thơ phản ánh tâm trạng của một thanh niên yêu tự do nhưng lại bị giam giữ bởi cảnh tù đày.

Trong xà lim, Tố Hữu nghe tiếng chim tu hú vang vọng. Tiếng chim gợi nhớ anh về mùa hè đã đến. Một trong những điều khó chịu của người tù là bị cách biệt khỏi thế giới bên ngoài, không thể tiếp xúc với xã hội, bị mất đi không gian rộng lớn và thoải mái, chỉ còn lại những bức tường xám lạnh bao quanh. Do đó, anh khao khát được gặp gỡ con người và trải nghiệm không gian phong phú bên ngoài.

Cũng trong xà lim số 1 nhà tù Thừa Thiên, vào tháng 4 năm 1939, Tố Hữu viết bài thơ 'Tâm tư trong tù':

'Cô đơn thay vì là cảnh tù! Tai lắng nghe và lòng rộn ràng, tôi nghe tiếng cuộc sống nhộn nhịp. Bên ngoài là niềm vui biết bao nhiêu!'

Hàng ngày, tôi vẫn lắng nghe 'tiếng đời náo nức' dội vào từ bên ngoài. Để hiểu được điều đó, tôi chỉ có thể dùng một giác quan duy nhất: tai nghe. Từ âm thanh, qua trí tưởng tượng, tôi có thể 'ngửi', có thể 'liếm' bất kỳ hình ảnh nào trong thực tế, đặc biệt là những hiện tượng tôi đã từng thấy.

Lần này, tiếng chim tu hú đã giúp tôi nghe thêm cả tiếng diều sáo vi vu, tiếng ve rộn rã. Tôi có thể tưởng tượng mọi cảnh vật gần xa, từ đồng lúa 'đang chín', nơi này 'bắp rây vàng đầy', nơi khác 'trái cây ngọt dần'.

Tôi còn thấy được, nghe được cả một không gian rộng lớn, thoáng đãng và đẹp đẽ:

''Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không''.

Tiếng chim tu hú gợi nhớ trong tôi những mùa hè tươi đẹp và đầy sức sống, với màu sắc âm thanh phong phú, màu vàng của lúa đang chín, của bắp đã thọt, màu đỏ hồng của trái cây ngọt dần, của nắng sớm, màu xanh của vườn cây và của bầu trời thăm thẳm...

Mùa hè tươi đẹp và đầy sức sống làm lòng tôi sôi sục bằng máu nóng của một thanh niên yêu nước. Tình yêu thương quê hương đã đưa tôi về với tiếng gọi của mùa hè rộn ràng.

Cảnh quen thuộc của Huế chuyển mình vào mùa hè khiến tôi nhớ nhung thời gian đã trôi qua trong lao tù, và càng thúc đẩy những khát khao hoạt động cách mạng. Tôi muốn tự do, tôi phải được tự do! Tôi muốn phá vỡ những tường ngục để sống cho cuộc đời:

'Tôi nghe hè đang đến trong lòng
Mà chân muốn đạp vỡ phòng, hề ơi!'

Với sức yếu của thân tù, không ruột tấc sắt, bị giam giữ trong xà lim, làm sao tôi có thể thoát ra khỏi những bức tường khắc nghiệt.

Ngoài kia, tiếng chim tu hú cứ vang lên, như lời thúc giục, làm cho tôi càng nổi giận, càng bất mãn vì tình trạng giam cầm của mình:

'Ngột lòng, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài kia vẫn kêu.'

Tâm trạng của Tố Hữu trong bài thơ 'Khi con tu hú' thể hiện tâm trạng của một thanh niên yêu thiên nhiên và cuộc sống, của một chiến sĩ cách mạng khao khát hoạt động nhưng lại uất vì bị giam cầm. Sự nhiệt huyết của thanh niên không thể giữ mãi. Anh phải tìm cách thoát khỏi nhà lao và một vài năm sau đó anh đã thành công.

Phân tích tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng - Mẫu 7

Cuộc sống trong thời hòa bình khiến chúng ta suy nghĩ: nếu có chiến tranh, chúng ta sẽ làm gì? Chỉ khi đặt ra giả thiết đó, chúng ta mới thấy sự hy sinh của thế hệ trước đây. Họ mang trong mình tình yêu quê hương và khát khao tự do ngay cả khi bị giam giữ. Đọc vần thơ của những chiến sĩ cách mạng, ta ngưỡng mộ tinh thần dũng cảm của họ. Bài thơ 'Khi con tu hú' của Tố Hữu là biểu tượng của lòng yêu nước và tự do của thanh niên.

Bài thơ được viết trong nhà lao Thừa Thiên khi Tố Hữu mới 19 tuổi. Dù sống trong bóng tối của nhà lao, anh vẫn hướng tâm trí ra bên ngoài, khao khát tự do. Bài thơ phân thành hai phần: miêu tả cuộc sống ngoài kia sôi động và tâm trạng muốn thoát khỏi nhà lao. Tiếng chim tu hú liên kết hai phần này. Đó là lý do mà Tố Hữu chọn tiêu đề 'Khi con tu hú' cho bài thơ.

Trong tình hình giam cầm tối tăm, người tù chỉ có thể giao tiếp với thế giới bên ngoài thông qua thính giác. Nghe tiếng chim tu hú, nhiều kí ức và liên tưởng ùa về.

'Khi con tu hú gọi bầy, lúa đang chín, trái cây ngọt dần, vườn râm vang tiếng ve, bắp vàng rực nắng đào. Trời xanh ngát, con diều sáo đùa tung tăng…'

Tiếng chim tu hú là dấu hiệu của mùa hè, biểu tượng cho mùa thu hoạch sôi động. Tác giả tái hiện một bức tranh mùa hè tràn ngập sức sống bằng sự kết hợp giữa quá khứ và hiện tại. Bức tranh sôi động với màu sắc rực rỡ và âm thanh nhộn nhịp của thiên nhiên, đồng thời truyền tải khát khao tự do của nhà thơ.

Cảnh đẹp ngoài kia càng tôn thêm sự tối tăm của cuộc sống trong nhà tù. Bốn câu kết phản ánh tâm trạng và mong muốn tự do của người tù.

'Nghe hè vang bên trong lòng, lòng muốn phá tan nhà tù, uất lòng muốn giải thoát, nhưng con chim tu hú ngoài kia vẫn kêu!'

Cuộc sống tự do, tươi đẹp ở bên ngoài làm người chiến sĩ bị giam càng khao khát. 'Chân muốn đạp tan phòng, hè ơi!' thể hiện sự quyết đoán, mạnh mẽ của người tù, nhưng cũng đầy xót xa. 'Ngột làm sao, chết uất thôi' phản ánh tâm trạng dũng cảm nhưng uất ức của những người yêu nước bị giam cầm. 'Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!' là niềm khao khát tự do của họ.

Bài thơ Khi con tu hú được viết bằng thể thơ lục bát, thể hiện sự khát khao tự do của người tù cách mạng. Họ muốn đấu tranh vì đất nước, và chỉ những người đầy nhiệt huyết như vậy mới có thể đem lại chiến thắng lớn, dẫn dắt dân tộc đến độc lập, tự do.

Khi con tu hú được sáng tác trong những ngày giam giữ tại nhà tù Thừa Thiên, là âm thanh kích thích cảm xúc của người tù cách mạng, thể hiện tâm trạng đầy biến động của họ.

Mở ra là cảnh mùa hè với tiếng chim tu hú gọi bầy. Tiếng chim tu hú như biểu tượng của mùa hè, đánh thức những hình ảnh sáng rực của mùa hè trong ký ức của nhà thơ.

Bài thơ tái hiện hình ảnh mùa hè sôi động qua tiếng chim tu hú, làm thức tỉnh những kỷ niệm tươi sáng trong lòng nhà thơ bị giam cầm.

Nhà thơ sử dụng tưởng tượng để mô tả một bức tranh sinh động về thiên nhiên rực rỡ của mùa hè với tiếng chim tu hú vang xa, tiếng ve râm ran và tiếng sáo diều vi vút trong không trung cao rộng. Ánh nắng rực rỡ 'đầy sân nắng đào', màu vàng tươi của bắp rẫy vàng hạt, màu vàng đậm của lúa chín xen kẽ với không gian xanh thăm thẳm của bầu trời.

Trời xanh càng rộng, càng cao.

Mô tả về cảnh thiên nhiên tươi đẹp của mùa hè, với mùa lúa và trái cây chín mọng, là thời điểm đầy hứa hẹn và hi vọng. Tiếng gọi của chim tu hú khơi dậy tâm trạng bức bối và khát khao tự do trong lòng người tù.

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi!

Bức tranh thiên nhiên sinh động trong bài thơ miêu tả mùa hè với âm thanh rộn rã, ánh nắng tươi sáng, màu sắc rực rỡ và không gian bao la của bầu trời xanh. Đồng thời, nó cũng là biểu tượng cho khát khao tự do, sự nhạy cảm và tâm hồn tha thiết của tác giả đối với sự sống.

Phân tích sự khao khát tự do của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Khi con tu hú

Tố Hữu là một nhà thơ có nhiều tác phẩm xuất sắc về nhiều chủ đề khác nhau trong thời kỳ cách mạng. Bài thơ Khi con tu hú được viết khi ông bị giam giữ trong thời gian hoạt động. Bài thơ thể hiện khát khao tự do của người chiến sĩ muốn sống tự do.

Tiếng chim tu hú gọi là một âm thanh quen thuộc ở nông thôn Việt Nam. Khi nghe tiếng tu hú, mùa hè đã về. Trong hoàn cảnh đó, người chiến sĩ cảm thấy bị ràng buộc hơn bao giờ hết.

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chín mọng, trái cây ngọt dần
Vườn râm vang tiếng ve râm ran
Bắp rây vàng hạt, nắng đào rực rỡ
Trời xanh rộng vô tận
Đôi con diều sáo bay lượn tầng không

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh mà người thanh niên tưởng tượng khi nghe tiếng chim tu hú. Anh ấy tưởng tượng ra nhiều hình ảnh đẹp liên quan đến kí ức của mình khi tự do. Cảnh vật tràn đầy sức sống với những màu sắc rực rỡ như màu vàng của lúa chín, ánh nắng rực rỡ, cùng với âm thanh của sáo diều và ve kêu. Đây là kết hợp tuyệt vời giữa trí tưởng tượng và cảm nhận về thiên nhiên của nhà thơ.

Tất cả hình ảnh đều tươi đẹp và bổ ích nhất khi mọi sự đều đạt được đỉnh cao, là kết quả của sự cố gắng và nỗ lực không ngừng. Với trái tim nhạy bén và tầm nhìn đặc biệt, ánh nắng cũng trải qua nhiều biến đổi từ nhiều góc độ, cùng với bầu trời trong vắt như mặt nước yên bình, giúp con người nhìn thấy rõ ràng hơn.

“Trời xanh càng rộng càng cao”

Dù người thanh niên đang ở trong tù, nhưng anh ấy vẫn cảm nhận được mọi thứ bên ngoài qua trái tim và sức sống của mình. Mọi thứ đều tươi mới, thậm chí cả sáo diều cũng không thiếu cặp đôi, tự do bay lượn, cảm nhận vùng trời của chính mình. Nhưng anh ấy không được như vậy. Anh ấy khao khát tự do nhưng không thể có được. Anh ấy chỉ có thể ngắm nhìn tự do, trao tâm hồn khao khát của mình tới những cảnh vật bên ngoài.

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết mất thôi!
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

Khổ thơ là lời tỏ lòng trực tiếp của tác giả. Cảm xúc dâng trào với hàng loạt cảm thán 'ôi', 'mất thôi', khiến người chiến sĩ mong muốn tự do hơn bao giờ hết. Khổ thơ là sự bừng tỉnh của lí trí, là tâm trạng uất ức, muốn thoát khỏi mọi gò bó để thực hiện ước mơ của mình. Và sau ba năm, Tố Hữu đã vượt ngục để quay trở lại, hoàn thành ước mơ của mình.

Bài thơ hoàn chỉnh kết hợp giữa cảnh và tình. Những hình ảnh thiên nhiên được tác giả mô tả sống động, vừa thể hiện ý chí kiên cường của người chiến sĩ.

Phân tích tâm trạng bức bối, khao khát tự do qua bài thơ Khi con tu hú

Tố Hữu, một nhà thơ nổi bật trong thơ ca Cách mạng và kháng chiến, đã biết ấn tượng với lý tưởng Cách mạng từ rất sớm. Khi bị giam giữ, ông viết bài thơ “Khi con tu hú” thể hiện tình yêu của mình dành cho cuộc sống và khát khao tự do.

'Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!'

Bài thơ bắt đầu với tiếng chim tu hú, báo hiệu mùa hè. Trong tù, Tố Hữu tưởng tượng ra một bức tranh ngày hè sống động, nhưng hoàn cảnh khắc nghiệt khiến ông cảm thấy đau khổ và khao khát tự do.

'Nghe tiếng hè dậy trong lòng'

Mùa hè đã đến, thức tỉnh, 'dậy' ngoài kia cửa sổ, nhưng người tù không thể trải qua những khoảnh khắc tuyệt vời ấy. Điều này làm tăng sự bức bối mà Tố Hữu đã từng trải. Câu thơ là lời kêu trách mỏi mệt, buồn bã, đầy thất vọng. Tác giả thể hiện cảm xúc một cách sâu sắc, với việc cảm nhận mùa hè bằng thính giác thay vì thị giác, xúc giác. Bởi hoàn cảnh giam cầm đã cản trở ông nhìn thấy không gian mùa hè ngoài kia. Tất cả chỉ là ảo ảnh, âm nhạc của mùa hè vẫy gọi trong lòng mà thôi.

Mùa hè đã đến nhưng ông không thể cảm nhận, khiến tâm trạng bức bối của ông trở nên nặng nề hơn. Ông khao khát tự do hơn bao giờ hết. Bốn bức tường giam giữ che mờ tầm nhìn, cản trở sự tự do mà ông luôn yêu quý. Vì vậy, ông muốn phá tan mọi chướng ngại, thoát ra ngoài để trở về với thiên nhiên, với cuộc sống tự do bên đồng đội của mình:

'Mà lòng muốn đạp tan giới hạn, hè ơi!
Ngột làm sao, chết uất thôi'

Tố Hữu sử dụng hai động từ mạnh mẽ để diễn tả cảm xúc bùng nổ của mình. Ông muốn 'đạp tan' sự giam giữ để đón nhận ánh sáng ông luôn mong chờ. Nghe như tiếng thét đau đớn của người tù muốn phá bỏ mọi trở ngại để đạt được tự do. Sự bức bối khi bị giam giữ đã khiến nhà thơ cảm thấy như 'chết uất thôi'. Trong cảnh trạng ngột ngạt này, ông uất ức, mong muốn đạt được tự do, để tiếp tục cuộc chiến cách mạng bên ngoài.

Tố Hữu sử dụng trong bốn câu thơ này nhiều từ ngữ cảm thán để thể hiện niềm xúc đang cuồn trào trong lòng mình. Những từ cảm thán như 'ôi, thôi, làm sao' như thể hiện cảm xúc mạnh mẽ, khao khát tự do đang đập mạnh trong tim người tù trẻ tuổi.

Câu thơ 'Ngột làm sao, chết uất thôi' như một lời kêu đầy đau khổ, bức bối khi bị mất tự do và khao khát tự do cháy bỏng.

Bài thơ bắt đầu bằng tiếng chim tu hú, làm bừng tỉnh tâm hồn của nhà thơ và là lời kêu gọi của cuộc sống tự do bên ngoài. Tiếng chim tu hú ở cuối bài như một lời thúc giục, khiến ông cảm thấy ngột ngạt, bức bối hơn. Lời thơ cuối như một lời trách cứ, hờn dỗi với tiếng chim tu hú:

'Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!'

Tiếng chim 'cứ kêu' khiến người tù Cách mạng trẻ cảm thấy thổn thức, dằn vặt hơn bao giờ hết. Nhịp thơ được sử dụng để thể hiện tất cả những xúc cảm, bức bối và khao khát tự do của ông.

Bốn câu thơ cuối của bài thơ Khi con tu hú rõ ràng thể hiện sâu sắc những cảm xúc đầy ngột ngạt, bức bối của Tố Hữu khi phải chịu án tù trong nhà giam Thừa Phủ. Trong từng câu thơ, khát vọng tự do mãnh liệt, cháy bỏng khi nghe tiếng chim vang vọng qua cửa sổ ngoài.

Chỉ qua bốn câu thơ ngắn gọn, Tố Hữu đã truyền đạt được mọi cảm xúc, tình cảm, bức bối, ngột ngạt và khao khát tự do cháy bỏng của mình. Điều này giúp ta hiểu sâu hơn về nỗi đau của những người tù Cách mạng và sức mạnh sống mãnh liệt bên trong họ.