Ví dụ văn lớp 9: Đánh giá 2 khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ 3 Dàn ý & 9 bài phân tích khổ 1, 2 Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải

Đánh giá 2 khổ thơ đầu Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải mang lại 9 bài văn hay nhất, kèm theo 3 dàn ý chi tiết, giúp các em học sinh lớp 9 hiểu rõ cảm xúc của nhà thơ Thanh Hải trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời.

Ngoài ra, còn cung cấp một số hình ảnh, từ ngữ đáng chú ý khi phân tích khổ 1, khổ 2 Mùa xuân nho nhỏ, giúp các em tái hiện bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp một cách dễ dàng hơn. Mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây của Mytour để ngày càng học tốt môn Văn 9.

Chi tiết Đánh giá 2 khổ thơ đầu Mùa xuân nho nhỏ

Chương trình 1

1. Bắt đầu

Giới thiệu về tác giả Thanh Hải, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ và hướng dẫn đến hai khổ thơ đầu tiên.

Lưu ý: Học sinh có thể chọn viết phần bắt đầu một cách trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào khả năng của bản thân.

2. Nội dung chính

a. Khổ thơ thứ nhất

Hai câu đầu: một bông hoa tím biếc nở giữa dòng sông xanh ngọc nhẹ nhàng và hài hòa. Sắc màu ấy đã được vẽ tinh xảo vào bức tranh, khiến cho người đọc có thể hình dung ngay trước mắt một bức tranh với bông hoa tím nhỏ xinh, đủ sức làm cho không gian mùa xuân trở nên phấn khích, đẹp mắt.

→ Phác họa cảnh vật mùa xuân giản dị, thâm trầm, và yên bình.

Hai câu tiếp theo: tiếng chim chiền chiện vang vọng trời làm lay động cả trời đất, cũng như tâm hồn của nhà thơ, bằng những từ ngữ như “ơi, hót chi”. Bầu không gian yên lặng bỗng trở nên sôi động, tràn ngập sức sống. Âm thanh của chim hót có vẻ nhỏ bé nhưng trong cảm giác yên bình, nó lan tỏa khắp nơi.

Hai câu cuối: tiếng chim không chỉ vang vọng trên trời đất mà còn được tô điểm thành giọt, có hình dáng, kích thước nhất định, cách biến hóa này có vẻ không lý hợp nhưng lại rất hợp lí, làm nổi bật hơn bức tranh về mùa xuân với dòng sông, bông hoa tím, tiếng chim chiền chiện cùng nhà thơ, khiến cho bức tranh trở nên tươi đẹp và bình dị.

b. Khổ thơ thứ hai

“Lộc” ở đây có thể hiểu là sức mạnh của dân tộc, “lộc trải dài nương mạ” là sự hối hả nô nức cho một mùa màng mới, cho những cánh đồng vẫn luôn xanh tươi.

“Người cầm súng” và “người ra đồng” là hai lực lượng quan trọng xây dựng Tổ quốc. Đây là mùa xuân của trách nhiệm, của ý thức bảo vệ dân tộc. Người ra trận phải hy sinh máu, người ra đồng phải dốc hết mồ hôi nước mắt. Máu, mồ hôi, nước mắt của nhân dân đã cống hiến để giữ lấy mùa xuân vĩnh cửu của dân tộc.

Từ “cứ” đặt ở đầu câu thơ như một khẳng định, thể hiện một chân lý đơn giản mà thiêng liêng. Có thể nói rằng mọi sự hy sinh của dân tộc được đền đáp bằng những mùa xuân liên tục.

3. Kết bài

Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ cùng nhận định về giá trị của tác phẩm.

Dàn ý 2

1. Mở bài

• Đưa ra vấn đề: Mùa xuân là một đề tài thường được thảo luận trong văn chương nghệ thuật
• Giới thiệu về tác giả và tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ.

2. Thân bài

a. Phản ánh về khổ thơ đầu: 'Nổi giữa dòng nước mênh mông... lòng vui'

- Khung cảnh thân quen của miền quê Việt Nam hiền hòa qua vài điểm nhấn: Dòng sông xanh mát, một cánh đồng lúa xanh rì, vài đàn chim ríu rít

- Hình ảnh chói lọi trong bức tranh: Dòng sông xanh mát đang êm đềm trôi, giữa đó nổi bật 'bông hoa tím biếc'

- Từ ngữ 'nổi': Tạo ra ấn tượng mạnh mẽ

- Màu tím: Màu sắc phổ biến ở vùng đất Huế nhưng ở đây được miêu tả là 'tím biếc' - sắc màu của đóa hoa lục bình đang lảo đảo trôi giữa dòng nước

- Khi con chim chiền chiện kêu gọi:

+ Âm thanh tràn đầy lòng nhân từ, gợi nhớ âm thanh của một linh hồn

+ Chim chiền chiện: Loài chim quen thuộc ở vùng quê Việt Nam, tiếng hót vang xa

=> Tiếng hót của chúng là dấu hiệu của mùa xuân đang đến

- 'Tiếng hót lúc nào cũng làm xao xuyến trời đất': Lời trách cứ yêu thương từ tác giả

- 'Mỗi giọt mưa rơi lấp lánh': Giọt mưa như những viên ngọc mùa xuân, là những hạt mật của mùa xuân đang rơi dần?

+ Nghệ thuật biến đổi cảm xúc: Từ thính lực đến cảm xúc, mùa xuân đã thức tỉnh mọi giác quan của con người.

=> Bức tranh về quê hương yên bình, sống động và đặc trưng của vùng miền.

b. Nhận xét về khổ thứ hai của bài thơ: 'Mùa xuân người cầm súng... hân hoan'

- Hình ảnh người lính mang súng và lá ngụy trang xung quanh: Mùa xuân là thời kỳ những cành non xanh mơn mởn trên vai, để che đậy con mắt của kẻ địch

- 'Lộc' đối với những người ở phía sau: Chính là những mầm mạ mới nảy nở, là những cánh đồng lúa non, ngô non, sắn non đang lan tỏa trên khắp ruộng đồng và ruộng nương

=> Cả đất nước đang 'náo nhiệt', sôi động từng bước đi đầy khó khăn trong quá trình xây dựng tổ quốc

+ Ý nghĩa của từ 'tất cả': Là lời khẳng định rằng toàn bộ dân tộc đang sống sôi động, hạnh phúc, và đang nỗ lực xây dựng

- Nghệ thuật so sánh, từ ngữ sắc sảo => Mô tả không khí phấn khích, sôi nổi của cả dân tộc đang cố gắng xây dựng và bảo vệ tổ quốc

3. Tổng kết

• Khẳng định lại ý nghĩa của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
• Tiết lộ suy nghĩ, cảm xúc về bài thơ.

Dàn ý số 3

A. Khởi đầu

- Giới thiệu về tác giả: Thanh Hải

• Là một trong những nhà thơ đại diện xuất sắc của thơ ca Việt Nam
• Phong cách sáng tạo của ông
• Các tác phẩm tiêu biểu

- Giới thiệu về tác phẩm: Mùa xuân nho nhỏ

• Bối cảnh sáng tác
• Nội dung, kỹ thuật nghệ thuật

- Tổng quan ba khổ đầu của bài thơ

B. Phần chính

1. Phần mở đầu

- Bức tranh tự nhiên của vùng đất Huế

+ Hình ảnh: dòng sông, hoa tím thắm, tiếng chim chiền chiện

=> Hình ảnh đặc trưng của Huế lãng mạn

=> Để viết ra những bài thơ chân thực, dễ thương như vậy, người ta phải hiểu biết sâu rộng về vùng đất Huế!

2. Phần thơ thứ hai

- Cảnh mùa xuân trên khắp đất nước.

+ Hình ảnh: người mang súng, người đi vào ruộng

=> Những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta

• Nếu người ra ruộng là người cung cấp thực phẩm, lương thực, nuôi sống những người lính 'trải rộng mầm mạ'
• Thì 'người mang súng' là những người mang trách nhiệm lớn lao trong việc bảo vệ Tổ quốc.

C. Tổng kết

• Chắc chắn về giá trị của bài thơ
• Tình cảm của tôi dành cho bài thơ

Phân tích hai khổ đầu của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ có ấn tượng nhất

Thanh Hải là một nhà thơ được sinh ra và lớn lên trong bầu không khí của xứ Huế. Ông là một tác giả luôn đặt câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống và tình yêu, và thông qua đó, ông đã đóng góp cho việc phát triển văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu. Bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' được Thanh Hải viết vào tháng 11 năm 1980, khi ông đang ốm nằm trên giường, chỉ một tháng trước khi ông qua đời. Hai khổ thơ đầu của bài thơ thể hiện lòng kính trọng sâu sắc của nhà thơ đối với thiên nhiên và văn hóa đất nước.

Trong phần mở đầu của tác phẩm, ông đã tạo ra một bức tranh miêu tả về một mùa xuân ở Huế với những màu sắc ấm áp:

'Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím nổi bật.'

'Vươn lên' là hành động chào đón ánh sáng và gió của cuộc sống, là sự bừng tỉnh, sự thức tỉnh sau một giấc ngủ đông. Thanh Hải đã sử dụng nghệ thuật đảo ngữ, từ 'vươn lên' được đặt ở đầu câu thơ để tạo ra ấn tượng mạnh mẽ về vẻ đẹp và sức sống mãnh liệt của thiên nhiên, tạo vật. Bông hoa đó như đang mọc lên, nở rộ, phô diễn màu tím rực rỡ trên dòng sông xanh biếc. Điều này cũng đóng góp vào tinh thần thơ nữ của mùa xuân, như trong 'Truyện Kiều' của đại thi hào Nguyễn Du:

“Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”

Nguyễn Trãi, trong thế kỷ 15, cũng đã viết nhiều câu thơ và bài thơ về mùa xuân, thể hiện tinh thần lạc quan yêu đời, ung dung tự tại. Con người sống hòa hợp với thiên nhiên của mùa xuân, bất kể xuân đang tràn đầy hay 'xuân đã muộn':

“Cỏ xanh như khói bến xuân tươi
Lại có mưa xuân nước vỗ trời”

Còn Thanh Hải, ông chọn cho mình những gam màu dịu dàng, nên thơ và rất đặc trưng của Huế. Đó là khúc sông uốn lượn tựa như tấm lụa đào thướt tha của dải đất miền Trung quanh co. Phải chăng đó chính là dòng Hương Giang êm đềm, hiền từ? Dòng sông đó đã hòa mình vào bầu trời xanh thẳm bên trên để biến thân thành một 'dòng sông xanh'. Bằng biện pháp đảo ngữ “mọc giữa dòng sông xanh”, tác giả đã tô đậm hình ảnh của một bông hoa tím bé nhỏ mà tràn đầy sức sống mãnh liệt, vươn lên sự sống trong điều kiện có phần khắc nghiệt để hòa cùng vạn vật giữa vũ trụ bao la vô tận. Xuân miền Nam là hoa mai nhuộm màu vàng rực rỡ của nắng. Xuân miền Bắc là cành đào e thẹn nép sau chiếc váy màu hồng nhạt. Còn mùa xuân của Huế, mùa xuân của Thanh Hải là một màu tím biếc. Một màu tím thủy chung đặc trưng của con người xứ Huế mộng mơ, trầm tư, cổ kính. Trong không gian yên bình của mùa xuân, bị xáo trộn bởi âm thanh rộn ràng đầy yêu thương:

'Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời.'

Mùa xuân không chỉ có vẻ đẹp màu sắc hài hòa mà còn là bức tranh rực rỡ với tiếng chim hót vang trời chào đón mỗi buổi sáng mới. Từ 'Ơi' ở đầu câu như một lời khen ngợi thân thiện, gần gũi. 'Hót chi mà' như một lời trách mắng đầy yêu thương, trìu mến, dù có trách móc nhưng vẫn mê đắm vào âm thanh trong trẻo ấy. Con chim chiền chiện qua con mắt của Huy Cận cũng chứa đựng sự tương đồng với Thanh Hải:

“Con chim chiền chiện
Bay lượn, lượn cao
Tâm hồn đầy yêu mến
Khúc hát ngọt ngào.”

Tâm trí của nhà thơ như một con thuyền nhỏ từ bến này sang bến kia, từ thế giới hiện thực sang thế giới mơ mộng. Ông bị cuốn hút bởi vẻ đẹp của thiên nhiên, trân trọng và ấm áp từng khoảnh khắc mùa xuân:

'Từng giọt long lanh rơi
Tôi sẵn sàng bắt lấy.'

'Giọt long lanh' là hình ảnh đầy sức hút và ý nghĩa đa chiều. Hình ảnh này có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau. Đó là hình ảnh thực, như những giọt sương đêm hay giọt mưa xuân vẫn còn đọng lại trên cành cây, giữa những lá xanh. Nhưng đồng thời, đó cũng là hình ảnh ẩn dụ. Từ việc giọt sương đêm hay giọt mưa xuân được cảm nhận qua thị giác, tác giả đã chuyển hóa chúng thành giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện, giọt ngọc tinh túy và đẹp đẽ của đất trời được cảm nhận qua thính giác. Dù hiểu theo cách nào đi chăng nữa, hình ảnh “giọt long lanh” vẫn mang đầy vẻ đẹp, là sự tinh túy mà thiên nhiên tặng cho mùa xuân xứ Huế thân thương. Đó là nghệ thuật ẩn dụ mà Thanh Hải đã sử dụng một cách tài tình. Thi nhân vội vã đưa đôi bàn tay ra để “hứng” lấy món quà của thiên nhiên xứ Huế, với một sự đón nhận, trân quý, lo lắng rằng nếu không làm như vậy, âm thanh dịu dàng ấy sẽ tan biến vào thinh lặng. Việc sử dụng đại từ 'tôi' hai lần đã thể hiện sự khao khát được ôm trọn tất cả vẻ đẹp của cuộc sống, được tận hưởng, chiếm lĩnh và hoà mình vào bản hoà tấu mùa xuân.

Vẻ đẹp của mùa xuân tại thành phố Huế thể hiện sự hoạ thần đặc trưng cho vẻ đẹp của chốn thiên đường mang tên “mùa xuân con người, mùa xuân đất nước”. Đối tượng của sự miêu tả không chỉ là các hiện tượng tự nhiên mà còn là những con người góp phần xây dựng nên mùa xuân:

“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ'

Khi nói về mùa xuân của đất nước và con người, tác giả chọn hai hình ảnh: “người cầm súng” và “người ra đồng”. Bởi vì họ là biểu tượng của sức mạnh dân tộc và đồng thời là biểu tượng của hai nhiệm vụ chiến lược quan trọng của đất nước ta: chiến đấu trên tiền tuyến và lao động xây dựng hậu phương vững chắc. Những người cầm súng ra trận mang theo những cành lá ngụy trang như đang mang theo cả mùa xuân “Lộc giắt đầy trên lưng”. Cách miêu tả của nhà thơ khiến ta cảm nhận những nhành lá ngụy trang như đang nảy chồi, tươi xanh trên con đường ra trận. Hình ảnh này còn phản ánh vẻ đẹp tinh thần của những người lính Cách mạng, gợi liên tưởng tới những câu thơ của nhà thơ Quang Dũng trong bài thơ “Tây Tiến”:

“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá giữ oai hùng”

Họ cầm súng chiến đấu bảo vệ mùa xuân, bảo vệ màu xanh, sự sống trên quê hương, đất nước mình với tâm hồn hào hoa lãng mạng và tinh thần hiên ngang khí phách. Tương ứng với vẻ đẹp của những người lính trên con đường chiến đấu là hình ảnh những người dân đang hăng say lao động để xây dựng đất nước. Hình ảnh “người ra đồng” gợi liên tưởng đến không khí tấp nập, đông vui của những con người tay tạo dựng cuộc sống mới. Dường như bước chân họ đi tới đâu là màu xanh bát ngát trải theo tới đó. Đọc câu thơ ta có thể hình dung về những cánh đồng màu mỡ, phì nhiêu đang hứa hẹn những vụ mùa no ấm.

Nét đặc sắc của đoạn thơ là việc sáng tạo hình ảnh ẩn dụ “lộc”. Lộc biếc rũ bỏ quá khứ điêu tàn, cũ kĩ để vươn lên sau những cơn mưa xuân rét mướt, những ngày đông giá lạnh trong kén lá đang ngỡ ngàng nhìn vạn vật. Và từ 'lộc' cũng biểu hiện cho một niềm tin, một thành quả do cách mạng đem lại, là kết quả. Tất cả 'như hối hả', 'như xôn xao' mà hoà quyện trong sự phồn thực của mùa xuân:

“Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao ...'

Điệp từ “tất cả” đi liền với những từ láy “hối hả, xôn xao” làm cho nhịp thơ trở nên sôi động, lời thơ chan chứa niềm hân hoan, rung động. Tác giả đã mang đến âm hưởng của nét sống rộn ràng, nhộn nhịp, khẩn trương trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ đất nước. Phải gắn bó với quê hương, với con người bằng tình cảm máu thịt, nhà thơ Thanh Hải mới có được những liên tưởng vừa rất chân thực, vừa rất lãng mạn như vậy!

'Mùa xuân nho nhỏ' là ngọn lửa diệu kỳ ủ ấm đôi tay xám ngắt của thi nhân trong những giây phút cuối đời. Ngọn lửa ấy như có phép màu truyền hơi thở, truyền tình yêu vào mạch huyết, vào trái tim của nhà thơ. Hai khổ thơ đã khép lại nhưng dư âm của nó vẫn còn đọng mãi như khơi gợi trong lòng chúng ta về một tình cảm cao đẹp của con người dành cho thiên nhiên và đất nước.

Phân tích khổ 1, 2 bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân xưa nay luôn là đề tài quen thuộc, gợi nguồn cảm hứng cho bao văn nhân, thi nhân. Ngay cả nhà thơ Thanh Hải khi đang nằm trên giường bệnh thì hình ảnh mùa xuân luôn làm ông xao xuyến để viết lên bài thơ mang niềm cảm xúc dịu ngọt, nhỏ nhẹ, chân tình, gợi cảm mà sâu lắng. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác năm 1980, chẳng bao lâu trước khi tác giả qua đời. Đó là tiếng lòng tha thiết, yêu mến, gắn bó với quê hương đất nước, với cuộc đời, là thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ muốn được góp mùa xuân nhỏ của riêng mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

Thật xúc động biết bao trước hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Có lẽ, khi đến lúc phải rời xa cuộc sống tươi đẹp thì con người ta lại cảm xúc hơn bao giờ hết. Thanh Hải cũng vậy. Bao nhiêu cảm xúc, nỗi lòng của ông đều đặt vào Mùa xuân nho nhỏ . Bài thơ bắt đầu bằng những xúc cảm trực tiếp trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên xứ Huế, từ đó mà lan rộng ra thành hình ảnh mùa xuân của đất nước. Đang từ cảm xúc, mạch thơ chuyển sang biểu hiện suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ muốn được hòa nhập, đóng góp cho cuộc đời chung. Và kết thúc bằng sự trở về với những cảm xúc tha thiết, tự hòa về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

Khổ thơ đầu là bức tranh thiên nhiên mùa xuân của xứ Huế:

'Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.'

Mặc dù viết bài thơ vào giữa đông, nhưng vẫn tái hiện được vẻ đẹp xuân của Huế. Mùa xuân này mang lại hòa bình, độc lập, một ước mơ của người Việt Nam. Chỉ khi xa quê hương, ta mới thực sự trân trọng cuộc sống. Thanh Hải gửi gắm vẻ đẹp của Huế vào sáu câu thơ đầu, cho ta cảm nhận sự sống động của thành phố này.

Mở đầu bằng câu thơ:

'Mọc giữa dòng sông xanh'

Tác giả sử dụng biện pháp đảo ngữ để tạo sự đột ngột. Mùa xuân đã thực sự trỗi dậy, bừng nở cũng như đất nước sau khi hòa bình lặp lại đã đi vào ổn định và con người đã làm chủ được cuộc sống.

Tác giả sử dụng tiếng chim chiền chiện để mô tả vẻ đẹp của mùa xuân. Tiếng hót vang rộng khắp đất trời, mang lại niềm vui cho muôn vật, làm tan biến đi mọi âu lo muộn phiền.

Song tới hai câu thơ cuối, tác giả nói:

'Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.'

Những giọt long lanh ở đây không phải là sương mà là tiếng chim. Tác giả chuyển từ thính giác sang xúc giác, từ âm thanh trở thành hành khối. Đó là hình dạng của những giọt nước được mặt trời chiếu sáng khiến nó trở nên long lanh hơn, chạm vào đôi bàn tay tự do, lạc quan của thi nhân.

Từ mùa xuân thiên nhiên Huế, nhà thơ cảm nhận về mùa xuân đất nước, mùa xuân cách mạng. Tình cảm hướng về những người làm nên lịch sử:

'Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.'

Mùa xuân về, tác giả nhớ đến 'người cầm súng' và 'người ra đồng' bảo vệ tổ quốc, lao động sản xuất lương thực. Tác giả gắn hình ảnh này với màu xanh tươi non, tượng trưng cho sức sống mới và chiến thắng của đất nước.

Trong màu xanh non, Thanh Hải thấy khí thế của đất nước vào xuân:

'Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao'

Khung cảnh của người Việt đang cố gắng xây dựng đất nước mới được làm nổi bật bằng từ láy 'hối hả', 'xôn xao' và điệp từ 'tất cả'.

Bài thơ có nhịp hài hòa, thể hiện không khí mùa xuân và tâm hồn nhà thơ bằng các biện pháp tu từ tài tình.

Cảm ơn Thanh Hải đã thả con diều nghệ thuật, truyền đạt tình cảm đẹp về quê hương, để mà cánh diều ấy, như tiếng chim chiền chiện mùa xuân, không tan loãng vào không trung mà vẫn đọng lại trong trái tim biết bao thế hệ, góp phần hình thành quan niệm sống đẹp: Sống là phải có ước mơ và hy sinh.

Phân tích 2 khổ đầu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân là thời điểm thiên nhiên rực rỡ, mọi sự sinh sôi bắt đầu. Văn học Việt Nam đã có nhiều bài thơ tươi trẻ về mùa xuân, và Thanh Hải đã góp phần với 'Mùa xuân nho nhỏ'. Bài thơ này thể hiện tình yêu cuộc sống và quê hương của tác giả, để lại ấn tượng sâu sắc về mùa xuân.

Phần đầu của bài thơ là biểu hiện của cảm xúc hồn nhiên của tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân - mùa xuân thiên nhiên xứ Huế và mùa xuân đất nước. Mùa xuân mang lại sự tươi mới và sức sống, trong khi mùa xuân đất nước lại là thời điểm hào hứng và sôi nổi.

Thanh Hải vẽ bức tranh mùa xuân thiên nhiên bằng nét bút tự nhiên và gợi cảm, thể hiện sự tinh tế và sức sống của mùa xuân.

'Nổi bật giữa dòng nước mát
Là đóa hoa tím kỳ diệu”.

Xuân về Huế, dòng nước xanh biếc, những đóa hoa tím rực rỡ. Sắc xanh êm đềm của dòng nước kết hợp với vẻ đẹp tinh khôi của hoa tím biếc tạo nên một bức tranh xuân tươi mới, vẫn mang hơi thở dân dã, mộng mơ của Huế. Động từ “nổi bật” đặt ở đầu câu thơ nhấn mạnh về vẻ đẹp cuốn hút và sức sống mãnh liệt của hoa mùa xuân. Có thể là hoa lục bình, cũng có thể là hoa ban, hoa súng, với màu tím biếc như một lời thách thức, một biểu tượng của sự sống. Hoa tím biếc nở rộ trên dòng nước mát - sự hài hòa tự nhiên của màu sắc mang lại vẻ đẹp dịu dàng, thanh bình, làm lay động lòng người.

Bức tranh mùa xuân ở Huế không chỉ sôi động, rực rỡ mà còn âm thanh phấn khích:

'Chim chiền chiện hót vang,
Âm nhạc trời đất xao xuyến”.

Tiếng hót của chim chiền chiện mở ra một không gian cao rộng lớn, trong trẻo. Và cũng bởi tiếng hót đó vang lên, làm lay động cả trời đất, làm rúng động tâm hồn của nhà thơ nhạy cảm. Với cảm thán từ “Chim chiền chiện” và lời như hỏi “Hót như thế nào?”, Thanh Hải đã truyền vào lời thơ giọng điệu ngọt ngào, dịu dàng và thân thuộc của người dân Huế, diễn đạt niềm vui sướng không ngờ trước một mùa xuân tươi đẹp - một mùa xuân đậm đà hương vị quê hương và chất thơ.

Hồi hộp, xúc động trước vẻ đẹp đơn giản nhưng đầy tinh tế của mùa xuân, nhà thơ cảm thấy say mê, thổn thức:

'Những giọt sáng long lanh rơi
Chạm tay, hứng giữ lại”

“Giọt sáng long lanh” có thể là giọt sương sớm, giọt nắng vàng hay giọt mưa xuân? Theo cảm nhận của nhà thơ, có thể đó là những giọt âm thanh của tiếng chim hót vang, rơi xuống trái tim đong đầy của người viết thơ, thấm vào linh hồn đang rực cháy tình yêu mùa xuân. Phép ẩn dụ này được sử dụng một cách tự nhiên, hợp lý. Thanh Hải trải nghiệm vẻ đẹp của mùa xuân qua nhiều giác quan: thị giác, thính giác và cả xúc giác. Hành động “Chạm tay, hứng giữ lại” thể hiện sự trân trọng, yêu thích của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân với tình cảm say mê, trầm mặc. Hình ảnh thơ mộng, đa chiều, vừa là thơ, vừa là nhạc, là hội hoạ. Bức tranh mùa xuân được vẽ ra khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, khiến người đọc cảm thấy trân trọng hơn, yêu mến hơn một tâm hồn nghệ sĩ, một tình yêu quê hương, đất nước.

Từ mùa xuân tự nhiên của thiên nhiên, nhà thơ chia sẻ về mùa xuân của đất nước, mùa xuân của cách mạng. Tác giả dành tình cảm cho những con người cụ thể - những người góp phần vào lịch sử:

'Mùa xuân với những người mang súng
Đầy lộc trên vai
Mùa xuân với những người ra đồng
Lộc rải dài trên cánh đồng”.

Các thông điệp “mùa xuân”,”lộc”,”người” như mở ra khung cảnh thực tế khi kết nối với cuộc sống lao động, cuộc chiến của nhân dân. Nhà thơ đã tạo ra cặp hình ảnh tuyệt vời như hai câu đối chào mừng mùa xuân để nói về hai lực lượng chính của cách mạng, hai nhiệm vụ chiến lược của đất nước. Đó là người chiến sĩ và người lao động - bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, quê hương. Từ “lộc” được sử dụng với hai ý nghĩa: miêu tả những chồi non, những nhánh xanh và ý niệm về sức sống, sức phát triển mới, thành quả tốt đẹp của mùa xuân. “Lộc” trên cành lá che chở bước chân người cầm súng ra trận, “lộc” trải dài trên những thửa ruộng theo bàn tay người ra đồng. Như vậy, người chiến sĩ, người lao động đã mang mùa xuân, gieo mùa xuân đến khắp nơi trên đất nước. Họ trở thành những người tạo ra mùa xuân, bảo vệ mùa xuân. Và họ đã tạo nên bản nhạc chính của cuộc hòa nhạc mùa xuân, tạo ra nhịp điệu hối hả, hùng vĩ:

'Tất cả đều hối hả
Tất cả đều xôn xao”

Nghệ thuật sử dụng từ “tất cả” kết hợp với các từ như “hối hả”, “xôn xao” làm nổi bật không khí sôi động, náo nhiệt của đất nước trong những thời kỳ khó khăn, hào hùng. Sự ngắt nhịp 2/1/2 làm cho câu thơ trở nên phấn khích, mạnh mẽ. Đó chính là bản nhạc mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh.

Mùa xuân là chủ đề truyền thống trong thơ dân tộc. Thanh Hải đã đóng góp một bài thơ mùa xuân đẹp, đậm chất tình thương. Thể thơ năm chữ, giọng điệu thơ mạnh mẽ, lúc du dương êm đềm, ngôn ngữ thơ sáng sủa và biểu cảm, hàm súc và hình tượng, các phép tu từ được sử dụng một cách tinh tế và tài tình. Tình yêu với mùa xuân liên kết chặt chẽ với tình yêu với quê hương, đất nước được nhà thơ miêu tả sâu sắc và cảm động trong đoạn thơ, bài thơ. Mỗi cuộc đời hãy là một mùa xuân, đất nước ta sẽ luôn là những mùa xuân tươi đẹp.

“Mùa xuân nhỏ bé” là một khúc ca ngợi tình yêu với thiên nhiên, tình yêu với cuộc sống khiến lòng người xao xuyến qua các thế hệ. Đọc bài thơ, đặc biệt là đoạn thơ trên, ta không chỉ được ngắm nhìn vẻ đẹp của mùa xuân mà còn cảm thấy xúc động trước thế giới tinh thần của nhà thơ. Nhẹ nhàng nhưng sâu lắng, những câu thơ của Thanh Hải đã đánh thức trong lòng chúng ta tình yêu với thiên nhiên, tình yêu với cuộc sống.

Phân tích khổ 1, 2 Mùa xuân nhỏ bé

Mùa xuân là chủ đề phổ biến trong văn học Việt Nam. Mỗi bài thơ về mùa xuân mang một phong cách riêng, để lại ấn tượng khác nhau trong lòng độc giả. Một trong những bài thơ nhẹ nhàng, tràn đầy sức sống đó là Mùa xuân nhỏ bé của Nhà thơ Thanh Hải. Bài thơ được viết trong một hoàn cảnh đặc biệt, khi đất nước vừa thống nhất, mọi người hồi hương, đất nước đầy sức sống, nhưng Thanh Hải lại nằm trên giường bệnh vì mắc bệnh nguy hiểm.

Mùa xuân là chủ đề không lạ lẫm gì trong văn chương. Khi nhắc đến mùa xuân, chúng ta nghĩ ngay đến sự sống mạnh mẽ của thiên nhiên và con người. Trong thơ của Thanh Hải, ở khổ thơ đầu tiên, mùa xuân được mô tả với vẻ đẹp tự nhiên, cảnh sắc lãng mạn và mơ mộng.

'Nổi bật giữa dòng nước xanh
Là một đóa hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót vang trời cao'

Bài thơ bắt đầu bằng những câu thơ ngắn gọn, đơn giản nhưng chứa đựng cả một mùa xuân mới tươi sáng, đầy sức sống. Mùa xuân ở Huế trong mắt người cách mạng không chỉ lãng mạn, trữ tình mà còn tràn đầy sức sống.

Không cần dùng những từ ngữ phức tạp để diễn tả về mùa xuân, đơn giản chỉ là một bông hoa tím biếc nở giữa dòng sông xanh. Đây là hình ảnh dòng sông xanh thẳm với những bông hoa tím rực rỡ khi mùa xuân về. Mùa xuân dường như trở nên đẹp hơn, trong lành hơn, phản chiếu không gian bầu trời cũng trong xanh rực rỡ. Tác giả đã mô tả màu sắc của dòng sông, của bông hoa một cách khéo léo, màu sắc hòa quyện, thể hiện rõ bản chất mùa xuân, cảm nhận được sự sống đang lan tỏa trên dòng sông và trong từng cánh hoa.

Không gian trở nên sôi động hơn khi hình ảnh con chim chiền chiền hiện ra, với tiếng hót vang vọng khắp bầu trời. Bức tranh mùa xuân không chỉ đơn giản là màu sắc và yên bình nữa mà nó đã kết hợp với âm thanh, tạo ra một bức tranh sống động. Tiếng hót nhỏ nhẹ của con chim, vang lên trong không gian yên bình, đem đến sự sống cho môi trường và con người.

'Những giọt sương long lanh rơi
Tôi vươn tay hứng nhặt'

Đó chính là những giọt mùa xuân, những giọt hạnh phúc. Mặc dù có nhiều cách mô tả về mùa xuân, nhưng tác giả chỉ sử dụng từ giọt sương long lanh rơi, thể hiện tính độc đáo, đặc biệt của nghệ thuật. Hai câu thơ trên là biểu hiện của sự chuyển đổi cảm xúc từ thính giác sang xúc giác, mùa xuân đã làm cho giác quan con người trở nên tỉnh táo để thưởng ngoạn vẻ đẹp của mùa xuân.

Khổ thơ đầu tiên là hình ảnh về mùa xuân tươi đẹp, sôi động của vùng quê, thể hiện đặc trưng riêng của nơi đây. Nhưng qua khổ thơ thứ hai, là bức tranh về mùa xuân của quê hương, của đất nước, của những người lính:

Mùa xuân người cầm súng
Lộc trải dài trên tay
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao

Không còn là những câu thơ tả cảnh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp lãng mạn nữa mà nó là mùa xuân gắn liền với nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc, lao động sản xuất. Hình ảnh người lính giắt trên lưng những cành lộc xuân càng khẳng định nhiệm vụ của mình và mang cả mùa xuân trên người. Mùa xuân đến họ vẫn hăng say làm nhiệm vụ bảo vệ quê hương đất nước. Bên cạnh hình ảnh người lính đó chính là người lao động, họ chính là hậu phương vững chắc cho tiền tuyến an tâm đánh giặc. Những người lao động đang hối hả ra đồng giữa mùa xuân tươi đẹp của đất nước.

Mùa xuân chính là sự sống, là đâm chồi nảy lộc và con người cũng hòa trong không khí mùa xuân ấy mà hăng say làm việc, lao động, xây dựng một đất nước mới mẻ, tươi đẹp hơn. Đây chính là những năm tháng đầu tiên giành lại độc lập, mùa xuân độc lập trên đất nước nên trong mắt Thanh Hải mùa xuân vừa đẹp, vừa thực và con người hòa mình vào thiên nhiên tươi đẹp ấy.

Với các biện pháp tu từ sử dụng linh hoạt và giọng điệu tươi vui, hào hứng đã vẽ lên một mùa xuân thiên nhiên vô cùng tươi đẹp, tràn đầy nhựa sống. Mặc dù đang nằm trên giường bệnh nhưng Thanh Hải vẫn nhìn thấy sự đổi mới của đất nước, của con người, một mùa xuân nho nhỏ nhưng lại vô cùng có ý nghĩa đối với những con người khi ấy. Qua đây cũng cho thấy thanh hải là người tràn đầy tình yêu với cuộc đời, với đất nước, vẫn khao khát sự sống, khao khát hạnh phúc. Ta càng thấy trân trọng hơn tấm lòng của nhà thơ, một người nghệ sĩ nhân cách lớn.

Phân tích hai khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ

Thiên nhiên vạn vật với vẻ đẹp hấp dẫn, phong phú luôn là nguồn đề tài thu hút, khơi nguồn cảm hứng ở các tác giả. Đặc biệt là khoảnh khắc giao mùa, những tâm hồn tinh tế nắm bắt trọn vẹn khoảnh khắc mùa cũ qua đi, mùa mới ghé đến. Bằng tâm hồn nhạy cảm và tinh tế, Thanh Hải đã nắm bắt trọn vẹn vẻ đẹp của mùa xuân xứ Huế mộng mơ. Nó được thể hiện đặc biệt rõ trong hai khổ thơ đầu của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.

Mùa xuân nho nhỏ được viết vào tháng 11 năm 1980, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời. Hoàn cảnh đó giúp ta càng hiểu rõ hơn lòng yêu cuộc sống thiết tha của tác giả. Ông vẫn mở rộng mọi giác quan để cảm nhận đầy đủ nhất vẻ đẹp của thiên nhiên, vạn vật.

Viết về đề tài mùa xuân, không phải là một đề tài hiếm có trong thơ ca. Ta từng biết đến mùa xuân rộn ràng sắc hương trong thơ Nguyễn Bính:

Đây cả mùa xuân đã đến rồi
Từng nhà mở cửa đón vui tươi
Từng cô em bé so màu áo
Đối má hồng lên nhí nhảnh cười.

Còn đối với Thanh Hải, ông cảm nhận một mùa xuân rất riêng, rất Huế với sắc tím dịu dàng, đằm thắm:

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc

Thiên nhiên đẹp đẽ, là sự hòa phối hài hòa giữa các màu sắc. Giữa dòng sông xanh là sắc tím biếc của loài hoa lục bình. Động từ “mọc” được đảo lên đầu câu nhấn mạnh vào sức sống mạnh mẽ, sự trỗi dậy của thiên nhiên. Đồng thời cũng khiến cho sự biến chuyển của sắc hoa thêm rõ nét. Hòa vào khung cảnh yên bình, đậm chất Huế là tiếng chim hót vang trời ngưng đọng thành từng giọt long lanh. Hình ảnh giọt long lanh là một hình ảnh thơ đa nghĩa, vừa có thể hiểu là tiếng chim hót ngưng đọng thành giọt, nhưng cũng có thể hiểu là giọt mưa xuân. Đứng trước khung cảnh ấy, tác giả không khỏi bồi hồi, xúc động. Ông ngây ngất trước vẻ đẹp thiên nhiên, nâng niu, trân trọng từng khoảnh khắc xuân về:

Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

Đôi tay tác giả đầy nâng niu, trân trọng hứng lại giọt âm thanh, hứng lấy giọt mùa xuân của thiên nhiên. Đồng thời hành động ấy cũng cho thấy sự níu giữ, yêu tha thiết mùa xuân, cuộc đời của tác giả. Với hoàn cảnh lúc bấy giờ, tác giả đang nằm trên giường bệnh, cái chết có thể đến bất cứ lúc nào, ta lại càng thấy rõ hơn tình yêu quê hương, yêu cuộc sống ở ông.

Từ mùa xuân của thiên nhiên, Thanh Hải dần chuyển sang cảm nhận mùa xuân của đất nước. Đối tượng hướng đến không chỉ dừng lại là các sự vật hiện tượng mà hướng đến những con người gầy dựng lên mùa xuân:

Mùa xuân người cầm súng
Lộc dẫn trên vai
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.

Mỗi cặp câu thơ đề cập đến một nhiệm vụ đặc biệt: chiến đấu và lao động sản xuất. Người cầm súng biểu tượng cho chiến binh dũng cảm, dùng lộc ngụy trang nhưng cũng mang mùa xuân đất nước, bảo vệ tự do cho dân tộc. Hậu phương vững chắc là những người ra đồng, họ lao động chăm chỉ, sản xuất phục vụ cuộc chiến. Hình ảnh lộc trải dài tượng trưng cho sức sống mạnh mẽ của quê hương, trong không khí hối hả, xôn xao. Vần thơ như là bản nhạc vui tươi, hào hứng, phản ánh niềm tự hào sâu sắc của tác giả về đất nước.

Trong hai khổ thơ đầu, Thanh Hải đã linh hoạt sử dụng tu từ và giọng điệu tươi vui, hào hứng để vẽ nên vẻ đẹp của mùa xuân tự nhiên và sức sống của đất nước. Ông không chỉ là người bệnh yếu, mà còn là nghệ sĩ đầy tình yêu cuộc sống và quê hương. Những dòng thơ này khiến chúng ta trân trọng hơn tấm lòng của một nghệ sĩ lớn, một con người có nhân cách lớn.

Phân tích 2 khổ thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ

'Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc'

Tiếng thơ ngọt ngào, bay bổng của nghệ sĩ Thu Hương trong chương trình 'đêm thơ' đã khiến mọi người chăm chú, lắng nghe. Một cảm giác lâng lâng, đầy xúc cảm tràn ngập trong cơ thể tôi. Bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' của Thanh Hải, đó là một trong những bài thơ đã để lại trong tôi những ấn tượng đẹp nhất. Mùa xuân nho nhỏ, thật là nho nhỏ khi hai khổ thơ đầu chỉ là những vần thơ giản dị, ngắn gọn, nhưng chứa đựng cả một mùa xuân thiên nhiên của xứ Huế và mùa xuân Cách mạng của những người dân cố đô vào những năm mà Huế đang ra sức lao động sản xuất để mang lại cuộc sống êm ấm cho quê hương:

'Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi! con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao'

Mở đầu bài thơ, tác giả đã mô tả cảnh thiên nhiên quê hương một cách đầy nên thơ. Bằng niềm xúc động lâng lâng, Thanh Hải đã vẽ nên hình ảnh của con sông quê mình, xanh ngắt, êm đềm, đong đầy vẻ đẹp thơ mộng.

'Mọc giữa dòng sông xanh'

Dòng sông Hương, nơi quê hương của Thanh Hải, luôn là một biểu tượng nổi tiếng, thường xanh ngắt với vẻ đẹp độc đáo, đặc biệt vào mùa xuân của xứ Huế cổ kính, khiến nó trở nên lãng mạn hơn bao giờ hết.

Đọc tiếp câu thơ, ta thấy tác giả đã mô tả hình ảnh của 'Một bông hoa tím biếc'. Ôi! Chẳng có cảnh nào đẹp hơn, khi giữa dòng sông xanh lại xuất hiện một bông hoa tím biếc nở rộ. Tác giả sử dụng màu sắc một cách hài hòa: giữa dòng sông xanh thẳm, một màu tím nhẹ nhàng nổi bật. Màu tím hiện lên giữa màu xanh, tạo ra hình ảnh của vẻ đẹp tinh tế, nhẹ nhàng và duyên dáng.

'Ơi! con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời'

Bức tranh mùa xuân ở xứ Huế trở nên sống động hơn không chỉ bởi dòng sông Hương mà còn bởi những âm thanh nhẹ nhàng của loài chim chiền chiện. Tiếng hót líu lo của chim chiền chiện 'Hót chi mà vang trời' đủ để cho ta thấy vẻ đẹp đặc biệt của xứ Huế? Một vẻ đẹp vừa truyền thống vừa sôi động, toát lên sức sống:

'Từng giọt long lanh rơi'

Từ 'giọt' ở đây có thể là giọt sương, giọt mưa xuân, hoặc giọt hạnh phúc. Đây là một trong những nét nghệ thuật đặc biệt của tác giả, nơi ông đã truyền đạt nhiều cảm xúc và hình ảnh chỉ trong từ 'giọt long lanh' đơn giản đó:

'Tôi mở lòng, chấp tay giữa không gian'

Hình ảnh 'tôi mở lòng, chấp tay giữa không gian' khiến ta tưởng tượng đến giọt sương rơi, giọt mưa xuân hoặc thậm chí là niềm hạnh phúc mà tác giả đã trải qua, cống hiến cho đất nước và nhân dân.

Với bài thơ trên, chỉ bằng vài nét vẽ đơn giản cùng sự chuyển đổi giác quan, tác giả đã tái hiện một mùa xuân thiên nhiên tại xứ Huế với vẻ đẹp dịu dàng, giản dị nhưng ấm áp.

Đọc tiếp phần thứ hai, chúng ta vẫn gặp được những dòng thơ giản dị nhưng tuyệt vời, tác giả miêu tả một mùa xuân Cách mạng của quê hương đất nước:

'Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng'

Hai dòng đầu tác giả nhấn mạnh mùa xuân chiến đấu, mùa xuân của 'người mang súng' với 'Lộc trải dài quanh lưng'. 'Lộc' ở đây biểu hiện sức sống của mùa xuân. Ở đây, từ 'lộc' cũng thể hiện niềm tin, thành quả của cách mạng. Người lính với 'Lộc trải dài quanh lưng' mong muốn chiến thắng quân thù.

'Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ'

Với mùa xuân của người lao động sản xuất, từ 'lộc' tượng trưng cho sự hạnh phúc, ấm no, biểu hiện sự 'trúng mùa' của công việc sản xuất. Mọi người lao động đều mong muốn cống hiến sức lực, tài năng, để xây dựng quê hương và bảo vệ Tổ quốc.

Trong đoạn thơ này, 'mùa xuân chiến đấu' đối xứng với 'mùa xuân sản xuất', 'người lính' đối xứng với 'người lao động sản xuất', tác giả nhấn mạnh nhiệm vụ quan trọng của đất nước là vừa bảo vệ đất nước, vừa lao động sản xuất, xây dựng quê hương, góp phần làm cho Tổ quốc giàu mạnh.

'Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao'

Câu thơ đơn giản, từ 'tất cả' như thể hiện sự đồng thuận trong suy nghĩ và hành động. 'Xôn xao' gợi nhớ âm thanh nhẹ nhàng, sâu lắng của cuộc sống đang phát triển, đang tràn ngập niềm vui. Lời thơ nhỏ nhẹ, chứa đựng suy tư chân thành mà vẫn sâu lắng.

Tóm lại, hai dòng thơ với í nhiều ý, tác giả diễn đạt cảm xúc về một mùa xuân nhỏ bé trên quê hương sau những năm giải phóng. Đó là xứ Huế mơ mộng hòa quyện với cuộc sống bình yên của cả nước.

Phân tích 2 dòng thơ đầu bài Mùa xuân nho nhỏ

Mùa xuân là thời kỳ tươi đẹp nhất trong năm, là lúc muôn loài đều sống lại. Mùa xuân làm cho con người đầy sức sống, yêu đời, yêu thiên nhiên. Đề tài mùa xuân đã được nhiều tác giả tạo ra. Trong số đó, không thể không nhắc đến Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.

Mở đầu bài thơ là những dòng thơ giản dị, ngắn gọn nhưng chứa đựng một mùa xuân thiên nhiên của xứ Huế và mùa xuân cách mạng của người dân Huế vào những năm họ lao động để tạo ra cuộc sống tốt đẹp cho quê hương:

'Nở giữa dòng nước xanh
Một đóa hoa tím biếc
Ơi! Tiếng hót chiền chiện
Âm vang vút trên trời
Từng giọt sáng long lanh
Tôi vươn tay, tôi gieo'

Mùa xuân anh hùng cầm súng
Lúa xanh mơn mởn trên vai
Mùa xuân bội thu người ra đồng
Đất rộng mênh mông nương mạ
Tất cả như điên đảo
Tất cả như rộn ràng'

Chỉ bằng vài dòng thơ, tác giả đã vẽ lên bức tranh thiên nhiên quê hương rất thơ mộng và đẹp đẽ. Mùa xuân ở quê nhà Thanh Hải không phải là một mùa rực rỡ kiêu sa, mà chỉ đơn giản là một đóa hoa nở giữa dòng nước xanh ngắt, nhưng lại khiến người đọc bừng tỉnh cảm xúc. Bằng niềm hứng khởi, Thanh Hải đã mô tả dòng sông quê hương mình xanh mát và nhẹ nhàng, mang đầy hơi thở thơ mộng.

'Nở giữa dòng nước xanh'

Dòng sông quê nhà Thanh Hải luôn là biểu tượng của sự thanh bình, cả năm qua nước xanh biếc, đẹp mắt, nhất là vào mùa xuân của xứ Huế cổ kính thì càng trở nên quyến rũ hơn.

Đọc tiếp những dòng thơ, ta nhận ra tác giả đã miêu tả một hình ảnh đầy thơ mộng của một bông hoa tím biếc. Có gì đẹp hơn, khi giữa dòng sông xanh mát hiện lên một đóa hoa tím biếc lơ lửng trôi trên dòng nước. Tác giả đã tạo nên sự hài hòa tuyệt vời giữa màu tím nổi bật và màu xanh mát của dòng sông, tạo nên một bức tranh đẹp và duyên dáng. Tuy có chút suy tư, nhưng bức tranh vẫn tràn đầy sức sống, và cũng bị chút bóng dáng của một con chim gì đó làm thay đổi:

'Ôi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời'

Bức tranh về xứ Huế vào mùa xuân trở nên sống động hơn không chỉ bởi dòng sông Hương mộng mơ mà còn nhờ những tiếng hót nhẹ nhàng của đàn chim chiền chiện. Tiếng chim líu lo vang vọng trên bầu trời làm ta cảm nhận được vẻ đẹp của Huế. Câu thơ đề cập đến một chút băn khoăn, bởi nó vừa mang tính tĩnh lặng của không gian, vừa là tiếng hót của một con chim có thể vang xa trên bầu trời rộng lớn kia. Có lẽ chỉ có tác giả mới có thể cảm nhận được vẻ đẹp ấy và cảm thấy như tiếng hót của chim đã làm rung động cả không gian tĩnh lặng. Đó là một vẻ đẹp kỳ diệu, vừa mang nét cổ kính vừa bình dị và đầy sức sống:

'Từng giọt long lanh rơi'

Từ 'giọt' ở đây khiến chúng ta liên tưởng đến giọt sương, giọt mưa xuân hay giọt hạnh phúc. Đây là một trong những nét nghệ thuật đặc sắc của tác giả. Mặc dù có nhiều điều cần mô tả, nhưng tác giả lại chọn cách tối giản với từ 'giọt long lanh' độc đáo đó. Có lẽ giọt long lanh mà tác giả muốn nói đến là giọt tiếng chim, bởi chỉ có một mình tác giả mới cảm nhận được những điều mà mắt thường không thấy được. Câu thơ tưởng như không hợp lý nhưng lại trở nên hợp lý. Tác giả cảm nhận mình như một người say, say trước vẻ đẹp yêu kiều của mùa xuân, và muốn giữ lại vẻ đẹp ấy cho riêng mình, nên đã muốn vươn tay hứng giữ lấy. Có lẽ tác giả muốn cảm nhận mùa xuân bằng xương bằng thịt của mình:

'Tôi vươn tay hứng'

Hình ảnh Tôi vươn tay hứng khiến chúng ta tưởng tượng đến giọt sương rơi, giọt mưa xuân hoặc trừu tượng là tác giả hứng lấy một giọt hạnh phúc mà quê hương hoặc bản thân đã tạo ra. Từ đó, với một đoạn thơ ngắn nhưng đầy ý nghĩa, cùng với sự biến đổi của giác quan, tác giả đã vẽ nên một mùa xuân tự nhiên ở Huế với vẻ đẹp tinh tế, thơ mộng, giản dị và phong phú.

Đọc tiếp phần thơ thứ hai, ta nhận thấy rằng vẫn là những vần thơ đơn giản nhưng tuyệt vời, tác giả mô tả về mùa xuân cách mạng của quê hương đất nước:

'Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng'

Hai câu thơ đầu tiên của tác giả nhấn mạnh về mùa xuân chiến đấu, mùa xuân của người cầm súng với lộc giắt đầy quanh lưng. Lộc ở đây là biểu tượng cho sự sống mạnh mẽ của mùa xuân. Từ 'lộc' thể hiện niềm tin, thành tựu của cách mạng, là kết quả. Người chiến sĩ với lộc giắt đầy quanh lưng khi ra trận với khát vọng chiến thắng quân thù cao nhất.

'Mùa xuân người ra cánh đồng
Lộc phủ mọi nơi nương mạ'

Đối với mùa xuân của những người nông dân, những người lao động, lộc của họ là sự ấm no, hạnh phúc, tượng trưng cho thành công trong công việc sản xuất. Mọi người lao động đều mong muốn góp phần bằng sức lực và tài năng của mình để xây dựng quê hương và phát triển đất nước.

Trong đoạn thơ này, mùa xuân chiến đấu tương ứng với mùa xuân sản xuất. Người chiến sĩ tương ứng với người lao động sản xuất. Tác giả đã làm nổi bật nhiệm vụ hàng đầu của đất nước lúc đó: phải vừa chiến đấu bảo vệ đất nước, vừa phải lao động không ngừng để xây dựng quê hương sau chiến tranh, góp phần làm cho Tổ quốc giàu mạnh.

Do đó, mọi người đều tự giác, tự nguyện:

'Tất cả như vội vã
Tất cả như sôi động.'

Câu thơ đơn giản, thông điệp 'tất cả' như một biểu tượng của sự đoàn kết trong suy nghĩ và hành động. Xôn xao làm dậy âm thanh nhỏ nhưng sâu thẳm của cuộc sống đang phát triển, vui tươi. Những dòng thơ nhỏ nhắn chứa đựng suy tư chân thành mà vẫn sâu lắng.

Hai khổ thơ với từ ngữ giản dị nhưng ý nghĩa sâu sắc, tác giả thể hiện cảm xúc về một mùa xuân nhỏ nhắn trên quê hương sau những năm giải phóng. Đó chính là quê hương xứ Huế mộng mơ đã hòa mình vào cuộc sống thanh bình của đất nước.

Đọc Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải, ta như được ngắm nhìn vẻ đẹp đặc biệt của mùa xuân. Mùa xuân như một liều thuốc say, lan tỏa vào mọi vật, vào cảm xúc của con người. Thanh Hải đã trao tặng cuộc sống một mùa xuân tràn đầy sức sống, tươi mới, báo hiệu cho một cuộc sống hạnh phúc.

Phân tích hai khổ đầu trong bài Mùa xuân nho nhỏ

Theo luật tự nhiên vô biên, mùa đông buồn tẻ qua đi để mùa xuân xanh tươi trở lại với tiếng chim líu lo và muôn hoa khoe sắc, khoe hương. Bức tranh xuân mở đầu bài thơ đơn giản nhưng tinh tế, làm cho lòng người trở nên dễ chịu, an lành.

Một bông hoa tím biếc nở giữa dòng sông xanh
Con chim chiền chiện vang lời hót trời

Chỉ bằng vài nét vẽ: dòng sông xanh mát, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót vang trời, tác giả đã tái hiện lại bức tranh mùa xuân rực rỡ với không gian mênh mông và sắc màu tươi thắm. Những gam màu đặc trưng của xứ Huế (sông xanh, hoa tím biếc) cùng tiếng hót lảnh lót, tươi vui của chim chiền chiện. Dòng sông hiền hòa làm nền cho sắc tím của bông hoa, soi bóng trên mặt nước trong những tia nắng mặt trời. Mùa xuân như được thu nhỏ trong khung cảnh đơn sơ ấy, làm lòng người trở nên dễ chịu và hân hoan.

Dù hiểu theo cách nào, hai câu thơ vẫn phản ánh cảm xúc mê đắm, say đắm của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân. Xuân đến với thiên nhiên, xuân đến với tâm hồn con người. Suốt hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, hình ảnh dân tộc Việt Nam hiện hữu ở hình ảnh người cầm súng và người ra đồng. Nhà thơ Thanh Hải nhìn mọi nơi đều thấy sức sống của mùa xuân phơi phới:

Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao...

Từ cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ mở rộng, nâng cao thành cảm nhận về mùa xuân đất nước với hình ảnh người cầm súng, người ra đồng, biểu trưng cho hai nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng Tổ quốc. Tác giả đã làm cho câu thơ sống động bằng hình ảnh lộc non tràn đầy: Lộc giắt đầy trên lưng... Lộc trải dài nương mạ. Mùa xuân, cây cỏ đâm chồi nảy lộc, tượng trưng cho may mắn, thành công và hạnh phúc. Người cầm súng bảo vệ Tổ quốc thì lộc là vòng lá ngụy trang xanh tươi giắt đầy trên lưng. Người nông dân ra đồng, lộc là nương mạ mơn mởn trải dài, hứa hẹn một mùa màng bội thu. Tất cả như hối hả, Tất cả như xôn xao, từ 'tất cả' cùng với các tính từ 'hối hả', 'xôn xao' làm tăng thêm sức sống xuân mãnh liệt trong mỗi con người và trong cả cộng đồng lớn là dân tộc.

Mùa xuân của đất trời hiện diện trong hình ảnh lộc non theo bước chân người cầm súng và người ra đồng, thể hiện sự khẳng định rằng con người Việt Nam đang mang mùa xuân đến khắp mọi miền đất nước. Chỉ khi gắn bó với quê hương, với con người bằng tình thân thiết, nhà thơ Thanh Hải mới có được những liên tưởng đầy chân thực và lãng mạn như thế.

Phản ánh 2 khổ đầu của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải viết bài thơ giữa mùa đông lạnh giá ở xứ Huế, lúc ông đang nằm trên giường bệnh và không lâu sau đó đã qua đời. Chỉ khi hiểu được hoàn cảnh của nhà thơ trên giường bệnh, chúng ta mới thấu hiểu được tấm lòng sâu nặng với cuộc sống và quê hương đất nước của nhà thơ.

Bài thơ bắt đầu từ những cảm xúc tự nhiên, trong trẻo trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên. Từ đó mở ra cảm nghĩ về mùa xuân của đất nước. Từ mùa xuân to lớn của thiên nhiên đất nước mà kết nối tới mùa xuân của mỗi cuộc đời – một mùa xuân nhỏ bé góp phần vào mùa xuân lớn.

Bài thơ mở đầu bằng vẻ đẹp tươi tắn của thiên nhiên xứ Huế khi bước vào mùa xuân với cảnh sắc tươi đẹp, ấm áp:

“Trồng giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc”.

Từ “trồng” được áp dụng tự nhiên, thể hiện sự sống động của cây cảnh giữa thiên nhiên. Trong vẻ đẹp bao la của tự nhiên, một bông hoa tím biếc nổi bật giữa dòng sông trong xanh. Màu xanh của nước hòa quyện với màu tím biếc của hoa, tạo ra một điểm nhấn nhẹ nhàng nhưng sống động, mang lại vẻ đẹp tự nhiên, hài hòa, là một biểu tượng của xứ Huế. Màu tím của hoa lục bình làm phá vỡ sự đơn điệu của bức tranh, nhưng cũng nhuốm vào màu sắc của nỗi buồn thoáng qua. Một bông hoa đơn lẻ trôi nổi giữa dòng nước vô hạn, như cuộc sống con người vô hình chưa biết đi về đâu trong vũ trụ vô tận.

Nhà thơ Lê Văn Trường cũng có những dòng thơ độc đáo về loài hoa tím biếc này:

“Hoa lục bình trôi nổi, mở hoa
Hoa nhớ ai mà trôi dạt theo dòng
Hoa tím buồn chắc nhớ người thương”.

(Khoảnh khắc em hát – Lê Văn Trường)

Câu thơ đưa ta về với bài hát “Hoa Tím Lục Bình” của Bích Tuyền:

“Một loài hoa buồn trôi lững lờ
Theo dòng nước hững hờ về đâu
Trôi mãi chẳng hết nỗi sầu
Một loài hoa trôi vừa nở
Em đã lấy chồng, anh ở vậy thôi”.

Dòng sông xanh cũng chính là dòng đời. Hoa lục bình cũng chính là kiếp người trên dòng sinh diệt. Trước khi bước vào vĩnh hằng, Thanh Hải suy tư về cuộc sống và ý nghĩa của sự tồn tại.

Trong chu trình luân hồi, chúng ta không thể lựa chọn số phận nhưng có thể quyết định cách chúng ta sống. Với Thanh Hải, cuộc sống phải đẹp, phải có ý nghĩa như hoa lục bình, nhỏ bé nhưng mang lại vẻ đẹp cho cuộc sống.

Bất giác, nhà thơ nhìn lên bầu trời, nghe tiếng chim chiền chiện hót vang giữa bầu trời xanh mênh mông:

'Hót vang trời, oải vôi chi mà lời'

Cảm xúc của nhà thơ trào dâng qua câu hỏi nhẹ nhàng: “Hót vang trời”. Âm thanh ấy như làm sống dậy cả không gian bao la, khoáng đạt, làm dậy sóng tâm hồn người giữa những thách thức của bệnh tật và cái chết.

Từ “ơi” như một lời kêu gọi nhẹ nhàng, đong đầy niềm vui của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên và quê hương. Ý thơ giúp ta cảm nhận rõ niềm vui của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân.

Trước vẻ đẹp này, lòng như bừng nở cảm xúc mới lạ, tựa như nguồn sống trỗi dậy chiếm lĩnh tâm hồn. Đó cũng là niềm hạnh phúc thường thấy ở tâm hồn người nghệ sĩ.

“Chim hót như vang tiếng, liễu nở đầy
Thềm hoa chiếu bóng mây trôi bay
Khách đến không hỏi chuyện đời tục
Chỉ tựa bóng cây ngắm trời mây”.

(Khung cảnh mùa xuân – Trần Nhân Tông)

Một mùa xuân yên bình, đẹp mà buồn! Đẹp như nỗi buồn thâm thiện của nhà thơ trước biến cố của đất nước, là nỗi đau về nhân tình hiện thực. Đọc vần thơ của vị vua thi sĩ Trần Nhân Tông, ta cảm nhận lại một mùa xuân đẹp, sôi động, làm rộn ràng tâm trí với những cảm xúc mà ta thường gặp.

Tiếng hót của Trần Nhân Tông dường như chỉ văng vẳng trong các nhành liễu ở cung điện tráng lệ của vị vua từng hy sinh vì số phận quốc gia. Còn tiếng chim “chiền chiện” của Thanh Hải thì phát ra vang vọng khắp bầu trời. Tức là tiếng hót vang xa và lớn. Cụm từ “hót chi mà vang trời” rất đúng và cũng rất thực tế. Vì chim chiền chiện thường bay lên cao trong bầu trời rồi mới hót lên tiếng.

Nhờ vậy, tiếng hót của chúng sẽ vang vọng xa xôi trong không gian. Và cũng nhờ đặc điểm ấy, chim chiền chiện sẽ làm cho thiên nhiên trở nên sôi động, vui tươi, phản ánh không khí mùa xuân. Tiếng chim chiền chiện rất gần gũi, thân thiện với mọi người. Đó cũng là những yếu tố giúp Thanh Hải thể hiện cảm xúc sảng khoái, hạnh phúc của mình trước những vẻ đẹp của thiên nhiên khi mùa xuân đến, nhà thơ đã cảm nhận được:

“Từng giọt ánh sáng lấp lánh rơi
Tôi nắm tay mình, tôi hứng lấy”.

Cụm từ “giọt lấp lánh” khơi gợi những tưởng tượng phong phú. Có thể là giọt sương lung linh qua kẽ lá vào sớm mùa xuân tươi đẹp. Hoặc giọt nắng sáng chói trên thềm. Cũng có thể là giọt mưa xuân rơi trong chiều xuân mơ màng. Hoặc giọt sương đêm vẫn đọng trên cỏ.

Dựa trên cảm xúc của nhà thơ, có lẽ đó là âm thanh của tiếng chim vang vọng, chuyển thành những giọt niềm vui. Những giọt tinh túy kia rơi vào lòng của thi sĩ, thấm vào tâm hồn đang rạo rực với tình yêu xuân. Tất cả bầu trời, tất cả âm thanh mùa xuân như được tổng hợp trong tiếng chim, tươi sáng và lấp lánh như ngọc, như nước biếc làm cho trái tim người ta say đắm, mê đắm.

Phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác được sử dụng một cách tài tình qua trí tưởng tượng của nhà thơ. Thanh Hải cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân một cách tinh tế bằng nhiều giác quan: thị giác, thính giác và cả xúc giác. Cả tâm hồn thi sĩ hòa vào với thiên nhiên, tan biến vào không gian vô tận của đất trời. Con người và vũ trụ hòa hợp, không còn phân biệt được giữa tiếng chim, bầu trời và con người nữa.

Cử chỉ “Tôi nắm tay mình, tôi hứng lấy” thể hiện sự trân trọng, kính trọng của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời trong mùa xuân với cảm xúc hân hoan, phấn chấn và rực rỡ. Nhà thơ muốn ôm trọn trong lòng tất cả sức sống của mùa xuân, của đất trời, của cuộc sống tràn ngập sức sống.

Thực ra, đây là sự chuyển đổi cảm giác sáng tạo, lãng mạn của nhà thơ. Sự chuyển đổi cảm giác này, mặc dù có vẻ phi lý, nhưng lại rất tự nhiên, hợp lý, thể hiện mong ước cao cả, lãng mạn của nhà thơ. Mong ước rằng những nét đẹp của mùa xuân sẽ được giữ lại trong lòng. Nó ghi sâu tâm trạng say mê, ngây ngất, và thiết tha của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, vũ trụ.

Từ nguồn cảm hứng của mùa xuân trên đất trời, nhà thơ trở về với mùa xuân của đất nước với biết bao tình yêu, quý mến:

“Mùa xuân binh sĩ mang súng
Mang vạt lá đầy trên vai
Mùa xuân dân ra cánh đồng
Lộc rộ khắp nương mạ
Tất cả đều như hối hả
Tất cả đều như nao nức…”

Vẫn là những câu thơ đơn giản, dễ hiểu nhưng có sự biến đổi so với khổ thơ đầu. Mùa xuân đến với binh sĩ mang theo tinh thần mới. Nhưng mặc dù vui mừng với mùa xuân, nhưng binh sĩ không quên nhiệm vụ của mình trong chiến đấu:

“Mùa xuân binh sĩ cầm súng
Mang lá xanh đầy trên vai”.

Lá xanh chính là cánh lá ngụy trang của các binh sĩ. Đó là hình ảnh thực tế cũng như biểu tượng tượng trưng. Lá xanh là những chồi non, mềm mại. Lá xanh là sức sống của mùa xuân đang đến. Lá xanh cũng là niềm vui của nhà thơ trước những kết quả lao động của cuộc cách mạng.

Chiến sĩ ra trận giữa mùa xuân với cành lá ngụy trang. Họ hy sinh niềm vui cá nhân để thực hiện nhiệm vụ cao cả với đất nước. Họ luôn cảnh giác để đối đầu với kẻ thù, với hy vọng chiến thắng và mang lại niềm vui cho mọi người.

Dù hai miền đất nước đã giải phóng, nhưng cuộc cách mạng vẫn chưa kết thúc. Chúng ta phải đối mặt với thách thức từ kẻ thù ngoại xâm để bảo vệ độc lập và thành tựu cách mạng. Sự hy sinh của những chiến sĩ rất đáng khâm phục.

Những người nông dân đón xuân với tinh thần lao động cao cả:

“Xuân đến, người ra đồng
Lộc lan tỏa trên cánh đồng”.

Dù là ngày lễ hội nhưng người nông dân vẫn làm việc miệt mài. Họ không quên trách nhiệm với hậu phương. “Lộc” ở đây biểu tượng cho sự hạnh phúc, hứa hẹn một mùa màng bội thu. Người lao động sẵn lòng hy sinh niềm vui cá nhân để xây dựng quê hương.

Hình ảnh lớn mạnh, tương đối đối xứng trong hai dòng thơ tạo ra một bức tranh về dân tộc trong cuộc chiến tranh giữa người dân và kẻ thù, cũng như trong quá trình xây dựng đất nước. Họ thật sự là những anh hùng của thời đại mới, sẵn sàng chiến đấu và hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc. Họ đã thực hiện nhiệm vụ trong tinh thần đoàn kết và niềm tin vững chắc:

“Mọi việc như hối hả
Mọi việc như xôn xao…”

Câu thơ đơn giản với cụm từ so sánh “mọi việc như” sử dụng một phong cách tập trung và nhanh chóng, tạo ra sự đồng thuận trong tư duy và hành động của toàn bộ cộng đồng. Bởi vì cụm từ “mọi việc” thể hiện sự đồng lòng, nhất trí trong cả một cộng đồng.

Ngoài ra, hai từ láy “hối hả” và “xôn xao” đều tạo ra hình ảnh sống động. Chúng gợi lên hình ảnh mọi người đang chăm chỉ, nhanh chóng, và tấp nập trong công việc. Từ “xôn xao” cũng phản ánh sự sống động của cuộc sống, vừa thể hiện sự phát triển của cộng đồng, vừa là tiếng reo vui trong lao động, trong tinh thần làm chủ tổ quốc của nhân dân.

Tất cả những hình ảnh, ngôn từ đó được truyền đạt qua những lời nói nhẹ nhàng, đậm chất tư duy, chân thành, trong một nhịp thơ khẩn trương, nhanh chóng, giúp tạo ra hình ảnh thơ phong phú, đóng góp vào sự sống động của con người và quê hương tổ quốc. Hình ảnh thơ một lần nữa thể hiện sâu sắc hơn tâm trạng mê mải, đầy niềm tự hào, khích lệ của nhà thơ trước vẻ đẹp của quê hương tổ quốc.

Chỉ cần một vài dòng trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” với những nét nghệ thuật độc đáo, Thanh Hải đã mô tả sinh động vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong khí thế chào đón mùa xuân. Hai dòng thơ này khen ngợi cuộc sống mới đầy hối hả, sôi động, như một lời gọi đến lòng người.

Chỉ khi có tình yêu cuồng nhiệt đối với cuộc sống, nhà thơ mới có thể viết ra những dòng thơ tươi sáng và phong phú như vậy. Đặc biệt, không thể quên rằng Thanh Hải đã sáng tác bài thơ này trong tình trạng sức khỏe suy kém. Điều này mới là điều đáng quý, và tinh thần kiên cường của con người mới đáng trân trọng. Và chính nhờ điều đó mà bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” trở thành một tác phẩm văn học bền vững theo thời gian.

Hai dòng thơ như là những nốt nhạc trung thành trong bản hòa âm vô tận về mùa xuân. Sự hòa quyện giữa mùa xuân của thiên nhiên và mùa xuân của đất nước tạo ra một bức tranh sôi động, thể hiện niềm tin yêu cuộc sống của tác giả. Thể thơ 5 tiếng, âm nhạc trong sáng và tha thiết, hình ảnh đẹp, giản dị nhưng lôi cuốn... tất cả đã giúp thể hiện vẻ đẹp của mùa xuân và cảm xúc của nhà thơ.

Một số từ ngữ và hình ảnh cần được lưu ý khi phân tích hai dòng thơ đầu tiên của bài “Mùa xuân nho nhỏ”

Khổ thơ 1

- Mọc: Ngôn từ 'mọc' nổi bật ở đầu câu, nhấn mạnh sức sống mạnh mẽ của hoa tím, cũng như sức sống mạnh mẽ của tự nhiên, đất trời Huế trong mùa xuân.

- Bông hoa tím biếc: Vẻ đẹp lãng mạn, thơ mộng của thiên nhiên xuân. Đồng thời, màu tím cũng là biểu tượng của vùng đất Huế yên bình, trầm mặc, lịch lãm.

- Ơi: Tiếng gọi thân thiết, trìu mến

- Hót chi: Chi là tiếng ngữ cụm từ miền Trung. Hót chi thể hiện sự lòng trắc ẩn, tình cảm sâu lắng của tác giả trước tiếng chim hót lên trong bầu trời.

- Giọt long lanh: Gợi ra nhiều tưởng tượng. Ở đây có thể là giọt sương sớm long lanh, cũng có thể là âm thanh tràn ngập. Như vậy, tác giả trải nghiệm mùa xuân qua thị giác và xúc giác.

- Hứng: Thái độ biểu hiện lòng trân trọng, quý trọng.

Khổ 2

- Lộc: Hình ảnh của lộc đặc trưng. Trong 'Mùa xuân người cầm súng', lộc là biểu tượng của người lính với cành lá ngụy trang. Trong 'Mùa xuân người ra đồng', lộc là biểu tượng của nông dân lao động với nương mạ trải dài.