Buzz
Phân tích vẻ đẹp dòng sông Hương trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông của mang đến 5 mẫu dàn ý chi tiết, chuẩn nhất kèm theo sơ đồ tư duy rất đẹp. Qua phân tích hình tượng sông Hương các bạn học sinh nắm được các luận điểm, luận cứ quan trọng để biết cách viết bài văn hay, đầy đủ các ý.
Cảm nhận về vẻ đẹp của sông Hương khác nhau theo từng góc nhìn, mỗi góc nhìn lại mang một vẻ đẹp riêng. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tạo ra một bức tranh sáng tạo về sông Hương, một vẻ đẹp dịu dàng và đặc trưng của Huế, khiến người đọc mong muốn đến thăm một lần. Dưới đây là 5 dàn ý về vẻ đẹp của sông Hương mời các bạn cùng thưởng thức. Bạn cũng có thể tham khảo phần mở bài Ai đã đặt tên cho dòng sông, kết bài Ai đã đặt tên cho dòng sông và phân tích Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Bản đồ tư duy về vẻ đẹp của sông Hương
Dàn ý về vẻ đẹp sông Hương - Mẫu 1
I. Khởi đầu
– Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những tác giả nổi tiếng của văn học Việt Nam hiện đại. Với thể loại kí, ông thể hiện sự uyên bác kiến thức và tài năng viết văn.
– “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm này ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương, thiên nhiên và con người Huế với những đoạn văn 'phong phú về tri thức và thơ mộng, đồng thời cung cấp thông tin sâu sắc về lịch sử và văn hóa.
II. Nội dung chính
1. Tổng quan:
- “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” được trích từ tập kí cùng tên, xuất bản vào năm 1984. Tập kí bao gồm tám bài văn với nhiều chủ đề khác nhau. Có những bài mang tính sử thi, ca ngợi đất nước và con người Việt Nam. Có những bài tập trung vào việc miêu tả thiên nhiên, thể hiện tình cảm đối với quê hương và niềm tự hào về truyền thống, văn hóa, lịch sử của dân tộc. Đặc biệt, có những bài văn về thành phố Huế.
- Trong số những bài kí đó, “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là một bài kí độc đáo về sông Hương. Sông Hương đã trở thành nguồn cảm hứng cho thơ ca, nhạc họa, và tác phẩm này thể hiện góc nhìn đặc biệt của Hoàng Phủ Ngọc Tường, với những nét đặc trưng của “văn hóa Phú Xuân”.
2. Phân tích chi tiết:
a. Tinh thần uyên bác của tác giả:
Trong việc viết về sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện sự hiểu biết sâu rộng về nhiều mặt: văn hóa, lịch sử, địa lý, và văn học nghệ thuật... Tác giả truyền đạt một lượng lớn thông tin đa dạng, giúp người đọc hiểu sâu hơn về sông Hương và văn hóa, thiên nhiên, con người Huế.
* Vẻ đẹp của sông Hương qua góc nhìn địa lý:
– Hành trình của dòng sông: bằng những bước chân rong ruổi, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khám phá về cội nguồn và dòng chảy của sông Hương:
- Ở nguồn sông Hương, vẻ đẹp của nó hùng vĩ: chảy “rộn ràng giữa rừng cây bạt ngàn, cuộn xoáy như cơn lốc vào những hang động bí ẩn…”; “thông thoáng và mạnh mẽ”
- Khi ra khỏi rừng, sông Hương thay đổi dòng chảy, kín đáo trải qua những cuộc hành trình gian truân giữa dãy Trường Sơn, “giấu chìa khóa trong những hang động dưới chân núi Kim Phụng” -> Vẻ đẹp mạnh mẽ, hùng vĩ của sông Hương giữa rừng già ít ai biết đến.
- Trôi qua vùng rừng núi, sông Hương trở nên êm đềm, “uốn mình theo những đường cong mềm mại”. “Dòng sông trải mềm như tấm lụa”, êm ái trôi qua hai dãy đồi cao vút như thành quách, trôi qua những lăng mộ tráng lệ, trôi qua chùa Thiên Mụ và “những xóm làng trên đồng bằng rộn ràng tiếng gà” .
-> Sông Hương trở thành “mẹ phù sa” mang vẻ đẹp “dịu dàng và trí tuệ”.
- Ở trung tâm thành phố Huế, dòng sông trở nên yên bình, chảy thong thả, phản ánh bóng cầu Tràng Tiền xa xa như “những vòng tròn trăng non”.
- Khi đến Cồn Hến “suốt năm mơ màng trong sương khói”, hòa mình vào màu xanh của làng Vĩ Dạ, sông Hương mang vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng. Và đặc biệt, trước khi rời khỏi kinh đô Huế, sông Hương “đột ngột rẽ dòng… để gặp lại thành phố lần cuối”. Tác giả sử dụng phương pháp nhân hóa để đánh thức hình dáng của dòng sông: “Đó là nỗi lo sợ, cảm giác lơ đãng một chút của tình yêu” -> Phương pháp này đã giúp tác giả tạo ra linh hồn cho dòng sông và hơn thế nữa, là một cách để tác giả kết nối sông Hương với con người và văn hóa của miền đất Châu Hóa xưa và Huế ngày nay.
– Sông Hương và thiên nhiên Huế: Theo dõi dòng chảy của sông Hương, ta gặp những bức tranh thiên nhiên tươi đẹp:
+ Thiên nhiên ở Huế được tác giả mô tả đa dạng qua thời gian và không gian. Sông Hương phản chiếu vẻ đẹp biến đổi của Huế “xanh sớm, vàng trưa, tím chiều”. Kết nối với dòng sông, các địa danh như Hòn Chén, Nguyệt Biều, Vọng Cảnh, Thiên Thai trở nên sống động hơn: “sông Hương vẫn chảy dưới tiếng vang của Trường Sơn”, “màu nước trở nên xanh thẳm”…-> Sông Hương tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên Huế và ngược lại, dòng sông cũng thể hiện mọi sắc màu, văn hóa của vùng đất cổ kính.
– Sông Hương và nhân cách Huế:
- Thiên nhiên và dòng sông luôn gắn kết, gần gũi với con người. Thông qua dòng chảy của sông, tác giả nhận thấy bản sắc của người Huế: mềm mại, tình cảm, “luôn trung thành với quê hương”.
- Thấu hiểu về màu sắc của trời Huế, màu sương khói trên sông Hương, tác giả nhận ra vẻ đẹp trang nhã, dịu dàng của phụ nữ Huế xưa “trang phục màu điều – các cô dâu trẻ vẫn mặc sau mỗi lần sương giáng”
* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn lịch sử:
– Từ góc nhìn lịch sử, sông Hương không chỉ là hình tượng của cô gái “Di – gan man dại”, không chỉ là “người đẹp mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa” mà còn là minh chứng cho những biến cố của lịch sử. Tác giả so sánh sông Hương như “thơ ca viết giữa màu xanh của cỏ lá xanh biếc” -> Sự hòa quyện giữa vẻ hùng vĩ và tình cảm. Sông Hương là một tác phẩm anh hùng, đồng thời trong cuộc sống hàng ngày sông Hương là một bài hát tình yêu “Còn non, còn nước, còn dài – Còn về, còn nhớ…”.
– Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thấy từ sông Hương những dấu vết lịch sử; từng khúc rẽ của dòng sông, đến “những cây đa, cây cừa cổ thụ” cũng ẩn chứa một phần lịch sử:
+ Tác giả đã quay về quá khứ để khẳng định vai trò của sông Hương trong lịch sử dân tộc. Từ thời kỳ Vua Hùng, sông Hương là “dòng sông biên cương xa xôi”. Trong thời kỳ trung đại, với tên Linh Giang, nó đã “mạnh mẽ bảo vệ biên giới phía nam của Đại Việt”. Sông Hương liên quan đến những chiến công của Nguyễn Huệ. Sông Hương chứng kiến những cuộc khởi nghĩa trong thế kỷ 19. Sông Hương gắn bó với cuộc Cách mạng tháng Tám và những biến cố lịch sử. Và sông Hương cùng với di sản văn hóa Huế chịu sự tàn phá của bom Mỹ… -> Phong cách viết tùy bút giảm bớt, nhường chỗ cho phong cách phóng sự với những sự kiện lịch sử cụ thể.
=> Quay về quá khứ xa xưa, ngòi bút tác giả tỏa sáng niềm tự hào về lịch sử của một dòng sông mang cái tên dịu dàng nhưng kiên cường, kiêu hãnh qua những thăng trầm lịch sử.
* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn văn hóa:
Trong cái nhìn nhạy bén của tác giả, sông Hương mang trong mình nền văn hóa phi vật chất.
– Dòng sông Hương như một bản hòa âm:
- Âm thanh của dòng sông (tiếng chuông chùa Thiên Mụ vang vọng, tiếng mái chèo riu rít trên sóng đêm khuya, tiếng nước vỗ vào thuyền…) đã tạo nên những điệu hò dân gian và nền nhạc cổ điển của Huế. Trên dòng sông đó, những câu hò Huế vang lên, lắng đọng, say đắm…
- Viết về sông Hương, tác giả đã nhiều lần gợi lại hình ảnh của “Truyện Kiều” của Nguyễn Du. Nguyễn Du đã sống ở Huế, nơi có truyền thống âm nhạc cung đình. Đó là lý do tại sao H.P.N.T. có thể nhớ lại hình ảnh của một nhà thơ già, nghe những âm điệu của nàng Kiều, và bất chợt nhận ra âm nhạc của cung đình, rồi thốt lên: “Đó chính là Tứ đại cảnh” -> Bóng dáng của Nguyễn Du và những trang Kiều thường xuất hiện trong bài kí, tiết lộ sự phong phú của tư duy liên tưởng, một di sản văn hóa sâu sắc và một sự liên kết chặt chẽ với truyền thống, một sự đồng nhất của tâm hồn tác giả.
– Dòng sông Hương như một bản thi ca:
- Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tái hiện những bài thơ của Tản Đà về xứ Huế: “Dòng sông trắng – Lá cây xanh”. Hình ảnh này cùng với từ ngữ của tác giả “màu cỏ lá xanh biếc” là bằng chứng cho sự đồng cảm của những nghệ sĩ nhạy cảm với vẻ đẹp tự nhiên của Huế.
- Nhà văn cũng đã tái hiện một sông Hương hùng vĩ như “kiếm dựng trời xanh” trong thơ của Cao Bá Quát, một sông Hương “nỗi quan hoài vạn cổ” trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan…
=> Bằng sự phong phú của văn chương, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thể hiện tinh thần của dòng sông, mà theo tác giả, “Dòng sông ấy không bao giờ lặp lại mình trong sự cảm hứng của các nghệ sĩ”
b. Sắc thơ của một ngòi bút tài năng:
- Sắc thơ tỏa ra từ những hình ảnh tuyệt vời, từ sự mịn màng của hình tượng nghệ thuật: “những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”, “lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một tinh thần xưa cũ…” ; qua cách so sánh sáng tạo gợi cảm: “Chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên bầu trời nhỏ nhắn như những vầng trăng non”.
- Sắc thơ cũng lộng lẫy ở cách Hoàng Phủ Ngọc Tường kỹ lưỡng chọn lọc ca dao, lời thơ của Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan.
- Sắc thơ phát ra từ tiêu đề bài viết gợi lại mãi những âm vang trầm lắng của dòng sông : “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
III. Kết luận
- Sắc trí tuệ và sắc thơ hòa quyện một cách hoàn hảo trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường, tạo nên phong cách riêng biệt của tác giả.
- “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” không chỉ là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất viết về sông Hương mà còn là một bút kí vĩ đại nhất trong văn học Việt Nam hiện đại.
Dàn ý phân tích vẻ đẹp sông Hương - Mẫu 2
I. Khai mạc
- Hoàng Phủ Ngọc Tường - nhà văn gốc Huế, với trí tưởng tượng phong phú, phong cách viết say mê, chủ yếu tập trung vào thể loại bút ký.
- Tác phẩm này là biểu tượng cho phong cách văn chương của ông: sự kết hợp hài hòa giữa trí tuệ và tình cảm, giữa sự sắc bén và sâu sắc của suy tư.
- Tâm hồn của tác phẩm xoay quanh hình ảnh dòng sông Hương.
II. Nội dung chính
1. Sông Hương và thiên nhiên
a. Ở vùng nguồn:
- Là “bản trường ca của rừng già” “rầm rộ dưới bóng cây đại ngàn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”; lúc lại dịu dàng say đắm dưới dặm dài chói lọi hoa đỗ quyên ...”
- “cô gái Di - gan”: phóng khoáng, man dại, tâm hồn tự do, trong sáng, bản tính gan dạ, có sức mạnh bản năng
- Sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ“người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở” .
b. Dòng sông Hương từ thượng nguồn đến Huế:
- Sông Hương “như một người gái đẹp nằm ngủ mơ màng ...” được đánh thức bởi tiếng gọi của tình yêu, bắt đầu hành trình gian truân, “tìm kiếm có ý thức” đến với Huế, lần đầu đến với tình yêu một mặt rất e lệ, một mặt táo bạo chủ động “vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn”.
- Sông Hương có nhịp chảy chậm rãi, “mềm như tấm lụa” (liên hệ hình ảnh sông Đà như “áng tóc trữ tình”),
- Từ ngã ba Tuần đến chân đồi Thiên Mụ: mang dáng vẻ trầm mặc khi chảy qua những lăng tẩm, đổi dòng chuyển hướng liên tục.
- Từ chân đồi Thiên Mụ đến lúc gặp Huế: “vui hẳn lên”, “kéo một nét thẳng” vì tìm đúng đường về
- Giáp mặt Huế, sông Hương không gặp Huế ngay mà “uốn một cánh cung ...tình yêu” như một người con gái bẽn lẽn, ngại ngùng.
c. Trong lòng của thành phố Huế
- Tác giả đối chiếu sông Hương với những con sông nổi tiếng trên thế giới, nhấn mạnh sông Hương như một phần không thể thiếu của một thành phố duy nhất, như một người con gái trung thành.
- Sông Hương mang lại cho Huế một vẻ đẹp cổ xưa dân dã: “ánh lửa thuyền chài ... xưa cũ”, trôi đi chậm như một mặt hồ.
- Người con gái đắm say tình tứ khi bên người mình yêu, người con gái tài hoa “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
d. Từ biệt Huế ra biển: như một người con gái lưu luyến, thủy chung từ biệt người yêu.
- Nhận xét: tác giả chủ yếu cảm nhận vẻ đẹp sông Hương từ góc độ tình yêu khiến sông Hương hiện lên như một người con gái chung tình hết lòng vì tình yêu.
2. Dòng sông lịch sử
- Sông Hương là một nhân chứng lịch sử của Huế, của đất nước: “soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”, chứng kiến những mất mát đau thương của các cuộc khởi nghĩa thế kỉ XIX, ...
- Sông Hương như một công dân có ý thức trách nhiệm sâu sắc với đất nước: “biết hiến đời mình để làm nên chiến công”, ...
- Là một người con gái anh hùng: cùng gắn bó với Huế qua nhiều cuộc chiến đấu anh hùng trong thời kì trung đại, đến cách mạng tháng tám, ...
3. Dòng sông văn hóa
- Sông Hương là “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”: toàn bộ âm nhạc cổ điển Huế, những bản đàn theo suốt cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều được sinh ra trên dòng nước của sông Hương.
- Là người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya: không bao giờ lặp lại trong cảm hứng của các thi nhân
III. Kết bài
- Nêu cảm nhận về hình tượng dòng sông Hương
- Đánh giá nghệ thuật nổi bật: liên tưởng độc đáo, sử dụng từ ngữ đặc sắc, văn phong tao nhã, thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng sông Hương.
- Qua tác phẩm ta cảm nhận được niềm tự hào tha thiết của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên xứ Huế cũng như đất nước.
Dàn ý phân tích vẻ đẹp sông Hương - Mẫu 3
I. Mở đầu
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm:
- Hoàng Phủ Ngọc Tường, nhà văn của Huế, nổi tiếng với việc sáng tạo bút ký, phong cách văn mê đắm và sức tưởng tượng phong phú.
- 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' là một minh chứng cho phong cách văn học của tác giả: kết hợp tinh tế giữa trí tuệ và cảm xúc, nghị luận sâu sắc và suy tư đa chiều.
- Tổng quan về vẻ đẹp của sông Hương - biểu tượng của cố đô thi ca.
II. Nội dung chính
1. Quan điểm 1: Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương
- Ở thượng nguồn:
- Là “bản trường ca của rừng già” “rầm rộ dưới bóng cây đại ngàn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”; lúc lại dịu dàng say đắm dưới dặm dài chói lọi hoa đỗ quyên...”
- “cô gái Di - gan”: phóng khoáng, man dại, tâm hồn tự do, trong sáng, bản tính gan dạ, có sức mạnh bản năng
- Sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ “người mẹ phù sa của vùng văn hóa xứ sở”.
- Ở ngoại ô thành phố:
- Sông Hương “như một người gái đẹp nằm ngủ mơ màng...” được đánh thức bởi tiếng gọi của tình yêu, bắt đầu hành trình gian truân, “tìm kiếm có ý thức” đến với Huế, lần đầu đến với tình yêu một mặt rất e lệ, một mặt táo bạo chủ động “vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn”.
- Dòng sông đổi dòng liên tục – như một sự trăn trở : “sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm …”, “sông Hương đi trong dư vang của Trường Sơn, vòng qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản…”
- Màu nước biến ảo: sớm xanh, trưa vàng, chiều tím – tím Huế.
- Nhịp chảy chậm rãi, “mềm như tấm lụa”
- Từ ngã ba Tuần đến chân đồi Thiên Mụ: mang dáng vẻ trầm mặc khi chảy qua những lăng tẩm, đổi dòng chuyển hướng liên tục.
- Từ chân đồi Thiên Mụ đến lúc gặp Huế: “vui hẳn lên”, “kéo một nét thẳng” vì tìm đúng đường về
- Giáp mặt Huế, sông Hương không gặp Huế ngay mà “uốn một cánh cung... tình yêu” như một người con gái bẽn lẽn, ngại ngùng.
- Khi chảy vào trung tâm thành phố
- Tác giả so sánh sông Hương với những dòng sông danh tiếng trên thế giới, nhưng sông Hương chỉ thuộc về một thành phố duy nhất, giống như một người con gái chung thủy.
- Sông Hương mang đến cho Huế một vẻ đẹp cổ xưa dân dã: “ánh lửa thuyền chài ... xưa cũ”, trôi đi chậm như một mặt hồ.
- Người con gái đắm đuối trong tình yêu, người con gái tài năng “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
- Sông Hương trong góc nhìn của hội họa:
- “Sông Hương phấn khởi... đông bắc” -> sông Hương như một thực thể sống động, tràn đầy niềm tin và tâm trạng khi tìm lại chính mình.
- “Chiếc cầu trắng… nơi giao thoa của tình yêu” -> vẻ đẹp tinh tế của sông Hương và cầu Tràng Tiền.
- “Không giống như sông Xen… sự tự hào của nó” -> tác giả tự hào khi so sánh sông Hương với các dòng sông nổi tiếng trên thế giới.
- Sông Hương trong cảm nhận âm nhạc:
Sông Hương - “giai điệu chậm rãi đong đầy tình cảm dành riêng cho Huế”, sông Hương chảy êm đềm, như một điệu nhạc dành riêng cho thành phố của mình. -> Vẻ đẹp âm nhạc được thể hiện qua nhịp điệu nhẹ nhàng của bài văn, với những câu chữ dài liên kết với nhau.
- Khi xa lìa thành phố:
+ “Rời xa kinh thành… đến thị trấn Bao Vinh xưa cổ…”
-> Từ biệt Huế ra biển, sông Hương giống như một người tình trung thành, lưu luyến khi chia tay cố nhân.
=> Tác giả chủ yếu cảm nhận vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn của tình yêu, khiến sông Hương hiện lên như một người phụ nữ chân thành, sẵn sàng hy sinh tất cả vì tình yêu.
=> Hoàng Phủ Ngọc Tường đã mô tả sông Hương từ nhiều góc nhìn, thời điểm khác nhau. Từ mỗi góc nhìn, nhà văn thể hiện những suy tư sâu sắc và mới mẻ về đất đai và sông nước. Qua đó, chúng ta cảm nhận được tình yêu và tự hào sâu sắc cũng như sự trân trọng đối với vẻ đẹp tự nhiên và văn hóa của quê hương qua bút phú của nhà văn.
2. Luận điểm 2: Sông Hương trong góc nhìn lịch sử
- Sông Hương là một nhân chứng quan trọng trong lịch sử của Huế và của cả nước: “đánh dấu bóng đổ của kinh thành Phú Xuân - đô thành của vị anh hùng Nguyễn Huệ”, chứng kiến những thăng trầm đau buồn của các cuộc kháng chiến trong thế kỷ 19,...
- Sông Hương như một công dân trung thành với đất nước, có ý thức trách nhiệm sâu sắc: “sẵn sàng hiến dâng cuộc đời để góp phần vào sự vinh quang của dân tộc”,...
- Là một người con gái anh hùng: luôn dũng cảm và kiên định, liên kết mật thiết với Huế qua hàng loạt cuộc đấu tranh anh dũng từ thời Trung Đại cho đến Cách mạng Tháng Tám,...
=> Sông Hương trở thành dòng nước quan trọng của đất nước, là minh chứng lịch sử cho những biến cố của dân tộc, là nguồn cảm hứng cho những sử thi viết giữa không gian xanh biếc của cỏ lá.
3. Luận điểm 3: Sông Hương trong văn hóa
- Sông Hương được mệnh danh là “mẹ phù sa của văn hóa Huế”: âm nhạc cổ điển Huế, những bản nhạc nổi tiếng trong cuộc đời Kiều và bản Tứ đại cảnh đều ra đời trên bờ sông Hương.
- Là người phụ nữ tài năng chơi đàn trong đêm tối: một hình ảnh không bao giờ quên trong lòng các nhà văn, thi nhân.
- Là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà văn và nghệ sĩ:
- “Dòng nước trắng - xanh biếc của cây lá” trong nhìn nhận của nhà thơ Tản Đà
- “Gươm chém mây xanh” trong phong thái của nhà văn Cao Bá Quát.
* Nét đặc biệt về nghệ thuật
- Tưởng tượng độc đáo
- Sử dụng từ ngữ tinh tế, văn phong tinh tế
- Nghệ thuật xây dựng hình ảnh sông Hương
III. Kết luận
- Tổng kết lại vẻ đẹp của dòng sông Hương
- Phản ánh cảm nhận cá nhân: Qua tác phẩm, tôi hiểu rõ hơn niềm tự hào mãnh liệt của tác giả với vẻ đẹp tự nhiên của xứ Huế cũng như của cả đất nước.
Dàn ý về dòng sông Hương - Mẫu 4
1. Giới thiệu
- Giới thiệu về tác giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn nổi tiếng trong thế hệ những người nghệ sĩ lớn lên trong cuộc chiến chống Mĩ cứu nước. Ông được biết đến với phong cách văn chương độc đáo, đặc biệt là trong việc viết bút ký và tùy bút. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là Ai đã đặt tên cho dòng sông?. Trong tác phẩm này, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tôn vinh vẻ đẹp của sông Hương và vẻ đẹp tinh túy của thành phố Huế dưới nhiều khía cạnh, từ lịch sử đến văn hóa và tâm hồn của người Huế.
- Giới thiệu tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?
2. Thân bài
a) Vẻ đẹp của dòng sông Hương qua góc nhìn thiên nhiên:
Với tâm hồn nghệ sĩ sâu sắc, giàu cảm xúc và tưởng tượng, cùng với tình yêu và niềm tự hào với Huế; sử dụng ngôn từ phong phú và sự quan sát tinh tế, tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường đã phát hiện và mô tả sống động vẻ đẹp thơ mộng của dòng sông Hương. Cảnh thiên nhiên tuyệt vời của sông Hương được tác giả diễn đạt thông qua nhiều cảm xúc khác nhau:
- Khi trải qua dòng núi Trường Sơn, sông Hương hiện lên như một cô gái Di-gan, phóng khoáng và dữ dằn, như một bản trường ca của rừng già, vẻ đẹp mãnh liệt giữa bóng cây đại ngàn, cuộn xoáy như cơn lốc vào những khe núi bí ẩn...
- Khi rời xa khu rừng: sông Hương ngay lập tức thể hiện vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở.
- Khi chảy về phía lầy nam thành phố Huế: sông Hương biến hóa màu sắc như phản chiếu của nhiều sắc thái: “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím'.
- Khi lặng lẽ trôi dưới chân những dòng sông u tịch với những lăng mộ âm u và kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn thì sông Hương tỏa ra vẻ đẹp “trầm mặc như triết lí cổ hủ'.
- Khi đi qua trong bầu không khí ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ: sông Hương hiện lên vẻ đẹp mang màu sắc triết lí.
- Khi lướt qua những bãi bờ xanh mướt ở vùng ngoại ô Kim Long, sông Hương tỏa sáng với vẻ đẹp rạng rỡ.
- Khi chảy qua thành phố Huế: sông Hương hiện lên với vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình, êm đềm như dải lụa: “Đối mặt với thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn cong nhẹ nhàng sang đến cồn Hến; dòng sông mềm mại, như một lời thánh thót của tình yêu”.
- Khi rời xa kinh thành Huế: sông Hương mang vẻ đẹp mơ màng, huyền ảo khi đi qua những nương dâu, lũy trúc và những hàng cau ở thôn Vĩ Dạ: “Rời xa kinh thành Huế, sông Hương rẽ về phía Bắc, ôm lấy đảo cồn Hến, mơ màng quanh năm trong sương mù, xa dần thành phố để ngẩng đầu ngắm nhìn màu xanh biếc của tre và cau ở vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Đặc biệt, sông Hương thay đổi dòng đột ngột trước khi xa khu vực thành phố như một cảm giác lưu luyến trước khi chia tay, sau đó, như nhớ lại điều gì chưa nói, nó đột ngột thay đổi hướng, rẽ sang hướng Đông Tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa. Tác giả mô tả cách thay đổi này của sông Hương một cách độc đáo: “Tôi gọi đây là nỗi lưu luyến, một chút lơ đãng kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tự tình, ở ngã rẽ này, sông Hương lại chân thành trở về tìm Kim Trọng, để thề một lời trước khi rời xa biển cả'. Cách cảm nhận này khiến cho con sông Hương không chỉ đẹp mà còn trữ tình hơn.
b) Vẻ đẹp của sông Hương từ góc độ văn hóa:
- Sông Hương không chỉ đẹp về cảnh sắc thiên nhiên mà còn có vẻ đẹp từ góc độ văn hóa. Tác giả liên kết sông Hương với âm nhạc cổ điển Huế: sông Hương, như một người tài tử đánh đàn trong đêm tối, là dòng sông thi ca mà các nhà thơ đều cảm nhận được. Để làm rõ điều này, tác giả đã trình bày vài cách cảm nhận về sông Hương từ các nhà thơ như Nguyễn Du và Truyện Kiều, Cao Bá Quát có quan điểm riêng về vẻ đẹp hùng vĩ của sông Hương 'như kiếm đứng trời”; Bà Huyện Thanh Quan cảm nhận sông Hương qua mối “quan hoài vạn cổ”, với bóng chiều dài và thảnh thơi, cũng như trong thơ của Tố Hữu. Và ở đây, một lần nữa, sông Hương thực sự là Kiều.
c) Sự Tinh Tế của Sông Hương Từ Góc Nhìn Lịch Sử:
- Trong tư duy lịch sử, Sông Hương không chỉ là cô gái “Di - gan phóng khoáng và man dại”, không chỉ là “người đẹp giấc mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa” mà trở thành bằng chứng cho những biến động của lịch sử. Nhà văn so sánh Sông Hương như “sử thi được viết ra giữa màu xanh của cây cỏ và lá xanh biếc” -> Sự kết hợp hài hòa giữa sự hùng vĩ và trữ tình. Sông Hương là một câu chuyện anh hùng, cùng với đó, giữa cuộc sống hàng ngày, Sông Hương là một ca khúc tình yêu “Còn non, còn nước, còn dài – Còn về, còn nhớ…”.
- Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhận biết từ dòng sông những dấu hiệu lịch sử; từng nhánh của sông, đến “những cây đa, cây cừa cổ thụ” đều ẩn chứa một phần lịch sử:
+ Nhà văn đã quay về quá khứ để tôn vinh vai trò của Sông Hương trong lịch sử dân tộc. Từ thời kỳ của các Vua Hùng, Sông Hương là “dòng sông biên giới xa xôi”. Trong những thế kỷ trung đại, được biết đến với tên gọi là Linh Giang, nó đã “dũng mãnh bảo vệ biên giới phía nam của đất nước Đại Việt”. Sông Hương gắn liền với những chiến công của Nguyễn Huệ. Sông Hương nhuộm máu trong những cuộc khởi nghĩa thế kỷ XIX. Sông Hương liên quan mật thiết đến cuộc Cách mạng tháng 8 với những thành tựu lịch sử đáng kinh ngạc. Và Sông Hương cùng với di sản văn hóa Huế chống chọi dưới sự tàn phá của bom Mỹ... -> Sự trải qua của tác giả giảm bớt yếu tố trữ tình, để nhường chỗ cho sự phản ánh về những sự kiện lịch sử cụ thể.
=> Trong quá khứ xa xưa, ngòi bút của nhà văn lóe sáng niềm tự hào về lịch sử của một dòng sông có tên mềm mại, dịu dàng nhưng kiên cường, kiêu hãnh qua những biến cố lịch sử.
3. Tổng Kết
- Tóm tắt lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
Dàn ý phân tích Sông Hương - Mẫu 5
1/ Giới Thiệu Chung:
- Hoàng Phủ Ngọc Tường đại diện cho văn học Việt Nam hiện đại và là một nhà nghiên cứu có tình yêu nước. Ông sở hữu phong cách văn học độc đáo và được biết đến với tài năng về bút ký, tuỳ bút. Sự đặc biệt trong sáng tác của ông là sự kết hợp hài hòa giữa sự sắc bén và sâu sắc, giữa lối viết lý trí và tình cảm, được hỗn hợp từ kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử và địa lý...
- Tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là một ví dụ điển hình cho phong cách viết bút kí của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Trong tác phẩm này, người đọc sẽ khám phá vẻ đẹp đầy nữ tính và đầy tình cảm của dòng sông Hương.
2/ Giải Thích:
- 'Vẻ Đẹp Nữ Tính': Đề cập đến những phẩm chất đẹp của phái nữ như dịu dàng, mềm mại, kín đáo...
- 'Rất Mực Đa Tình': Thể hiện sự giàu có trong tình cảm.
-> Ý Kiến Nêu Rõ những khía cạnh đa dạng về vẻ đẹp của dòng sông Hương trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
3/ Phân Tích, Chứng Minh:
a/ Vẻ Đẹp Nữ Tính:
- Trong mỗi tình huống, sông Hương được miêu tả như một biểu tượng của vẻ đẹp nữ tính: từ hình ảnh của cô gái Digan phóng khoáng và man dại đến người mẹ phù sa với sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ.
- Tương tự, khi được ví như Kiều, sông Hương vẫn toát lên vẻ đẹp của người con gái Huế với sắc áo cưới vẫn mặc sau tiết sương giáng.
=> Dù ở trạng thái nào, sông Hương luôn tỏa sáng với vẻ đẹp nữ tính, hiền hòa, dịu dàng, kín đáo nhưng không kém phần mãnh liệt trong cảm nhận của Hoàng Phủ Ngọc Tường...
b/ 'Tình Yêu Đa Chiều':
- Hành trình của sông Hương là hành trình tìm kiếm người yêu mong đợi, từ những khoảnh khắc trầm mặc đến những lúc dịu dàng và mãnh liệt. Sông Hương chỉ cảm thấy thật sự hạnh phúc khi đến vùng ngoại ô của thành phố, khi nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in đậm trên bầu trời.
- Khi gặp được người yêu mong đợi, sông Hương trở nên duyên dáng và uốn cong như một cánh cung nhẹ nhàng sang cồn Hến, biểu hiện cho tình yêu sâu đậm.
- Sông Hương khi đi qua Huế bỗng dừng lại như muốn ở lại, biểu hiện cho sự vấn vương của tâm trí.
- Rời khỏi kinh thành, sông Hương đột ngột thay đổi hướng, muốn gặp lại thành phố một lần cuối. Đây là biểu hiện của tình yêu, của sự khao khát hòa mình vào người thân.
c/ Nghệ Thuật Mô Tả:
- Kết hợp kể chuyện và mô tả, sử dụng các biện pháp ẩn dụ, nhân hóa, so sánh, và ngôn ngữ giàu trữ tình, triết học.
4/ Đánh Giá:
- Trong việc miêu tả sông Hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện sự hiểu biết sâu sắc và trí tưởng tượng phong phú.
- Đằng sau những câu văn tinh tế, đậm chất trữ tình là tấm lòng say mê với quê hương, đất nước.
