Vi khuẩn Gram dương

Vi khuẩn Gram dương là loại vi khuẩn cho kết quả dương tính trong xét nghiệm nhuộm Gram, một phương pháp truyền thống dùng để phân loại vi khuẩn thành hai nhóm chính dựa trên cấu trúc thành tế bào của chúng.

Vi khuẩn Gram dương giữ lại màu tím tinh thể trong quá trình nhuộm, vì vậy khi quan sát dưới kính hiển vi, chúng sẽ có màu tím đặc trưng. Điều này là nhờ lớp peptidoglycan dày trong thành tế bào, giữ lại màu nhuộm sau khi phần còn lại của mẫu đã bị rửa sạch trong giai đoạn khử màu.

Vi khuẩn Gram âm không giữ được màu tím tinh thể sau khi bước khử màu; cồn trong giai đoạn này phá hủy màng ngoài của tế bào, làm cho thành tế bào xốp hơn và không còn khả năng giữ lại màu tím. Lớp peptidoglycan của chúng mỏng hơn và nằm giữa màng tế bào bên trong và màng ngoài, nên vi khuẩn sẽ có màu của chất nhuộm thứ hai (safranin hoặc fuchsine), xuất hiện màu đỏ hoặc hồng dưới kính hiển vi.

Dù lớp peptidoglycan dày hơn, vi khuẩn Gram dương lại nhạy cảm hơn với kháng sinh so với vi khuẩn Gram âm, do không có lớp màng ngoài.

Đặc điểm

Nhìn chung, vi khuẩn Gram dương có những đặc điểm sau đây:

• Màng lipid bao quanh tế bào chất
• Lớp peptidoglycan dày
• Có sự hiện diện của axit teichoic và lipoid, tạo thành các axit lipoteichoic, những yếu tố chelate quan trọng và cần thiết cho một số loại bám dính đặc biệt.
• Chuỗi peptidoglycan liên kết chéo với nhau, tạo nên thành tế bào vững chắc nhờ enzyme vi khuẩn DD-transpeptidase.
• Khoang chu chất nhỏ hơn nhiều so với vi khuẩn Gram âm.

Chỉ một số ít loài vi khuẩn có lớp màng nhầy, thường chứa polysaccharide. Thêm vào đó, chỉ một số loài mới có roi hoặc tiên mao; nếu chúng có roi, thì chỉ có hai đĩa gốc để hỗ trợ, trong khi vi khuẩn Gram âm có tới bốn đĩa gốc. Cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm đều có lớp bề mặt gọi là lớp S. Ở vi khuẩn Gram dương, lớp S được gắn vào lớp peptidoglycan, còn ở vi khuẩn Gram âm, lớp S gắn trực tiếp vào màng ngoài. Đặc biệt, chỉ vi khuẩn Gram dương mới có axit teichoic trong thành tế bào, trong đó một số là axit lipoteichoic có thành phần lipid giúp neo giữ peptidoglycan.

Chú thích