Buzz
1. vi khuẩn HP là gì?
Vi khuẩn Helicobacter Pylori, viết tắt là vi khuẩn HP, sinh sống và phát triển trong dạ dày người. Chúng sản xuất Enzym Urease giúp thích nghi với môi trường acid của dạ dày. Hoạt động của chúng gây tổn thương niêm mạc dạ dày, gây ra viêm loét dạ dày và các vấn đề liên quan.
Vi khuẩn HP có khả năng sinh sống trong dạ dày
Nếu không can thiệp kịp thời, bệnh có thể phát triển thành mạn tính, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, thậm chí gây ra ung thư dạ dày. Theo thống kê, khoảng 1% bệnh nhân nhiễm vi khuẩn HP có nguy cơ mắc phải ung thư dạ dày.
Vi khuẩn HP phổ biến rộng rãi, số lượng người nhiễm cực kỳ cao, chỉ ít hơn nhiễm khuẩn sâu răng. Đặc biệt, chúng lây nhiễm dễ dàng từ người nhiễm sang người lành thông qua nhiều con đường như:
- Đường miệng
Đây là con đường chính để lây truyền, khi người lành tiếp xúc với vi khuẩn HP qua nước bọt hoặc dịch tiết đường tiêu hóa của người nhiễm bệnh. Có thể lây truyền qua việc hôn, sử dụng chung dụng cụ ăn uống, và sinh hoạt hàng ngày,… Do đó, thông thường nếu có 1 người nhiễm bệnh thì người thân, người tiếp xúc gần có nguy cơ nhiễm rất cao.
- Lối tiêu
Vi khuẩn HP cũng được tiết ra qua phân, có thể lan ra cộng đồng. Thói quen ăn đồ sống và việc không duy trì vệ sinh sạch sẽ là nguyên nhân gây lây nhiễm vi khuẩn từ đường ruột này.
- Con đường khác
Vi khuẩn HP có thể lây nhiễm thông qua việc sử dụng chung các thiết bị y tế mà không được vệ sinh kỹ càng như ống nội soi, dụng cụ nha khoa,… Tuy nhiên, nguy cơ lây nhiễm qua con đường này không cao.
Vi khuẩn HP dễ lây nhiễm từ người sang người
2. Nguy cơ nhiễm khuẩn HP
Mọi người đều có nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP. Theo thống kê, ước tính khoảng 50% dân số thế giới mang vi khuẩn HP, tỷ lệ nhiễm ở mỗi vùng, quốc gia có thể khác nhau. Vi khuẩn có thể lây nhiễm cho người thân, thậm chí cả trẻ nhỏ, sơ sinh thông qua hành động hôn môi, chia sẻ thức ăn,...
Mặc dù số người nhiễm vi khuẩn HP khá cao nhưng không phải ai cũng phát triển triệu chứng bệnh hay biến chứng dạ dày. Khi có điều kiện thuận lợi, vi khuẩn hoạt động mạnh mẽ và gây hại. Triệu chứng do vi khuẩn HP gây ra thường ẩn dụ, khó nhận biết.
Thường thì, người nhiễm vi khuẩn HP sẽ xuất hiện một số triệu chứng như:
- Hậu quả hơi nguyện.
- Đau bụng liên miên.
- Thường xuyên cảm thấy no, bóng bẩm.
- Ù õ.
- Giảm cân bí ẩn.
Vi khuẩn HP dẫn đến viêm loét dạ dày
Nếu viêm loét dạ dày trở nặng, có thể xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như phân đen, nôn máu, đau dạ dày nặng, phát hiện máu trong phân,... Khi gặp những dấu hiệu này, người bệnh nên đi kiểm tra sớm để được chẩn đoán.
3. Phát hiện vi khuẩn HP như thế nào?
Để xác định có nhiễm vi khuẩn HP hay không, bạn cần thực hiện các xét nghiệm phù hợp. Hiện nay, có 4 loại xét nghiệm được sử dụng để phát hiện vi khuẩn HP bao gồm:
3.1. Xét nghiệm máu
Kiểm tra máu xem có kháng thể chống vi khuẩn HP không. Sự hiện diện của kháng thể này trong máu cho biết có vi khuẩn HP trong dạ dày và ruột.
3.2. Xét nghiệm hơi thở
Vi khuẩn HP thường sống và phát triển ở dạ dày, nơi có nồng độ axit cao giết chết hầu hết vi khuẩn. Dùng xét nghiệm hơi thở với thiết bị đo DPM đặc biệt để kiểm tra có vi khuẩn này trong dạ dày.
Nếu:
- DPM<50: Không có vi khuẩn HP.
- DPM từ 50 - 199: Kết quả không rõ.
- DPM > 200: Có vi khuẩn HP.
Kiểm tra vi khuẩn HP bằng xét nghiệm hơi thở
3.3. Phân tích kháng nguyên trong phân
Vi khuẩn HP kích hoạt hệ miễn dịch tạo ra kháng nguyên chống lại, một phần được tìm thấy trong phân. Xét nghiệm này không dùng để sàng lọc vi khuẩn HP mà nhằm hỗ trợ chẩn đoán và đánh giá hiệu quả điều trị.
3.4. Xét nghiệm sinh thiết
Bằng nội soi dạ dày tá tràng, bác sĩ lấy mẫu niêm mạc dạ dày và ruột non để phân tích vi khuẩn HP. Có thể kiểm tra bằng test urease nhanh, nuôi cấy vi khuẩn hoặc sinh thiết mô bệnh học.
Bệnh nhân viêm loét dạ dày thường được nội soi để kiểm tra tổn thương thực thể và sinh thiết kiểm tra vi khuẩn HP.
4. Phải làm gì khi nhiễm vi khuẩn HP?
Sau khi được chẩn đoán dương tính với vi khuẩn HP, đừng lo lắng quá vì không phải tất cả các trường hợp nhiễm khuẩn đều gặp vấn đề sức khỏe. Khoảng 20% người nhiễm khuẩn HP gặp các vấn đề về dạ dày và đường tiêu hóa.
Nguy cơ mắc bệnh từ vi khuẩn HP phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa, tuổi, chế độ ăn uống, sinh hoạt, sử dụng thuốc, độc tính của vi khuẩn,... Những người nhiễm khuẩn HP có bệnh lý dạ dày, đường tiêu hóa cần được điều trị để phòng tránh biến chứng.
- Những người bị thiếu máu.
- Những người mắc viêm loét dạ dày, viêm niêm mạc dạ dày, hoặc đã từng phẫu thuật về ung thư dạ dày.
- Có người trong gia đình mắc ung thư dạ dày.
- Có người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid, hoặc thuốc chống kết tập tiểu cầu.
Phương pháp điều trị bằng kháng sinh để loại bỏ vi khuẩn HP
Đối với những trường hợp cần loại bỏ vi khuẩn HP, bác sĩ sẽ đề xuất một chương trình điều trị bằng thuốc kháng sinh và thuốc ức chế tiết axit dạ dày. Sự kháng thuốc của vi khuẩn ngày càng phức tạp, vì vậy việc loại bỏ vi khuẩn HP ngày càng trở nên khó khăn. Các phương pháp điều trị bằng kháng sinh phải được cập nhật thường xuyên.
Vì vậy, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ và thời gian điều trị, không được bỏ sót hoặc tự ý thay đổi liều lượng. Đồng thời, hạn chế tối đa tiếp xúc để tránh lây nhiễm cho những người xung quanh.
Như một tổng quan, không phải tất cả các trường hợp nhiễm vi khuẩn HP đều cần phải được điều trị. Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ và tác động đến sức khỏe cũng như bệnh lý liên quan để đưa ra lời khuyên và giải pháp phù hợp nhất.
