Nỗi Lo Sợ Bị Từ Chối Là Một Trong Những Nỗi Sợ Hãi Sâu Sắc Của Con Người. Trước Đây, Nỗi Sợ Này Tồn Tại Trong Các Mối Quan Hệ Gắn Bó Như Gia Đình, Bạn Bè, Và Các Mối Quan Hệ Lãng Mạn. Ngày Nay, Khi Công Nghệ Giao Tiếp Thông Minh Và Mạng Xã Hội Phát Triển, Chúng Ta Có Thể Kết Bạn Với Hàng Nghìn Người Trên Facebook, Instagram Và Có Đến Hàng Trăm Người Theo Dõi. Việc Những Người Bạn Phớt Lờ Các Bài Viết Của Chúng Ta, Bỏ Qua Những Dòng Trạng Thái Cập Nhật, Hoặc Trả Lời Tin Nhắn Chậm Làm Chúng Ta Cảm Thấy Như Đang Bị Từ Chối.
Làm Gì Đã Tạo Ra Những Nỗi Sợ Hãi Như Thế?
Những Nhà Tâm Lý Học Tiến Hóa Tin Rằng, Nguyên Nhân Có Thể Bắt Nguồn Từ Khi Chúng Ta Là Những Người Săn Bắt, Hái Lượm Sống Theo Bầy Đàn. Vì Không Thể Tồn Tại Một Mình, Việc Bị Tẩy Chay Có Thể Tương Đương Với Án Tử Hình. Kết Quả Là, Chúng Ta Phát Triển Một Cơ Chế Báo Động Sớm Để Cảnh Báo Khi Gặp Nguy Hiểm “Bị Đuổi Ra Khỏi Đảo” Bởi Những Người Trong Bộ Tộc - Và Đó Chính Là Sự Từ Chối. Những Người Cảm Thấy Đau Đớn Vì Bị Từ Chối Thường Thay Đổi Hành Vi, Được Cho Phép Ở Lại Trong Bộ Tộc Và Truyền Lại Cho Thế Hệ Sau.
Nhìn Nhận Ở Khía Cạnh Sinh Học, Trong Mỗi Chúng Ta Đều Có Một Khao Khát - Mong Muốn “Được Thuộc Về”. Với Nhu Cầu Này, Chúng Ta Luôn Lo Sợ Bị Nhận Xét, Đánh Giá Theo Hướng Tiêu Cực. Trong Tâm Trí, Chúng Ta Luôn Lo Sợ Bị Cắt Đứt, Chia Ly Hoặc Bị Cô Lập, Điều Này Làm Bản Thân Luôn Lo Lắng Về Việc Phải Ở Một Mình Hoặc Thay Đổi Những Điều Quen Thuộc Trong Cuộc Sống.
Tại Cấp Độ Nhận Thức, Bị Từ Chối Là Dấu Mốc Quan Trọng - Xác Nhận Nỗi Sợ Hãi Tột Đỉnh Trong Cuộc Sống - Rằng Có Thể Chúng Ta Không Thể Yêu Thương, Và Sinh Ra Đã Được Định Sẵn Để Cô Đơn Như Thế, Hoặc Tệ Hơn, Ít Nhất Có Ai Đó Đã Từng Suy Nghĩ Rằng, Bản Thân Không Có Giá Trị Và Không Đáng Được Yêu Thương, Tôn Trọng. Khi Những Suy Nghĩ Dựa Trên Nỗi Sợ Hãi Này Quay Cuồng Trong Tâm Trí, Chúng Ta Có Thể Trở Nên Kích Động, Lo Lắng Hoặc Trầm Cảm. Điều Này Tạo Nên Những Ảnh Hưởng Tiêu Cực Đến Tâm Lý Của Mỗi Người.
Nỗi Đau Lớn Nhất Là Tự Từ Chối Chính Bản Thân Mình
Phần Lớn Nỗi Sợ Bị Từ Chối Của Chúng Ta Có Thể Bắt Nguồn Từ Những Tổn Thương Và Đau Đớn Trong Quá Khứ. Sự Lo Lắng Đối Với Những Trải Nghiệm Khó Chịu Thúc Đẩy Hành Vi Không Phù Hợp Bên Trong Mỗi Người. Chẳng Hạn, Chúng Ta Sẵn Sàng Né Tránh Một Ai Đó Mà Bản Thân Yêu Thích Hơn Là Mạo Hiểm Tiếp Cận. Ta Kìm Nén, Không Thể Hiện Cảm Xúc Chân Thực Của Bản Thân. Và Tệ Hơn, Chúng Ta Bỏ Rơi Người Khác Trước Khi Họ Có Cơ Hội Từ Chối Mình. Chính Nỗi Sợ Bị Từ Chối Vô Hình Trung Đã Dựng Sẵn Một Bức Tường Chắn Khổng Lồ - Ngăn Cản Bản Thân Giao Tiếp Với Thế Giới, Và Kết Nối Với Chính Mình.
Có Thể Nói, Những Tổn Thương Lớn Nhất Vì Bị Từ Chối Thường Là Do Chúng Ta Tự Gây Ra. Bởi Lẽ, Phản Ứng Tự Nhiên Của Chúng Ta Khi Người Yêu Rời Bỏ Hay Bị Đánh Rớt Trong Kỳ Phỏng Vấn Không Chỉ Là Tự Liếm Vết Thương Mà Còn Trở Nên Cực Kỳ Nghiêm Khắc Với Bản Thân. Chúng Ta Tự Gán Cho Mình Những Cái Tên, Than Vãn Về Những Thiếu Sót Của Mình Và Cảm Thấy Chán Ghét Bản Thân. Nói Cách Khác, Khi Lòng Tự Tôn Của Chúng Ta Bị Thương Tổn, Chúng Ta Còn Chà Đạp Thêm Lên Nó Nữa. Làm Như Thế Chỉ Có Hại Cho Cảm Xúc Lẫn Tâm Trí, Thế Mà Mỗi Chúng Ta Ai Cũng Từng Làm Thế Mỗi Khi Bị Từ Chối Trong Đời.
Làm Thế Nào Để Vượt Qua Nỗi Đau Bị Từ Chối?
- Quan Trọng Là Cần Xác Định Kích Thích Gây Ra Nỗi Sợ Hãi. Thông Qua Việc Nhận Thức Các Tình Huống Hoặc Hoàn Cảnh Mà Bản Thân Đang Chủ Động Tránh Né, Chúng Ta Nhận Ra Sự Sợ Hãi Của Mình Là Có Lý Do.
- Tiếp Theo, Chúng Ta Cần Biến Sự Tránh Né Thành Hành Động. Hãy Mạnh Mẽ Thực Hiện Mục Tiêu Của Bản Thân Nếu Chúng Thật Sự Quan Trọng Và Có Ý Nghĩa, Ngay Cả Khi Điều Đó Làm Tăng Nguy Cơ Bị Từ Chối. Dù Tránh Né Mang Lại Cho Bản Thân Cảm Giác An Toàn, Nhưng Sự Tránh Né Dài Hạn Chỉ Gây Ra Những Ảnh Hưởng Tiêu Cực.
- Bên Cạnh Đó, Hãy Nhắc Nhở Bản Thân Rằng Nỗi Đau Bị Từ Chối Là Một Cảm Giác Bình Thường Và Nó Sẽ Qua Đi, Giống Như Bất Kỳ Cảm Giác Đau Đớn Nào Khác. Chúng Ta Không Thể Kiểm Soát Hoàn Toàn Việc Ý Tưởng Mà Bản Thân Đề Xuất Có Thể Bị Đồng Nghiệp Bác Bỏ, Nhưng Ta Có Thể Kiểm Soát Cảm Xúc Của Mình Và Bản Thân Có Thể Rèn Luyện Để Trở Nên Mạnh Mẽ Hơn Về Mặt Cảm Xúc.
- Và Cuối Cùng, Ta Hãy Xem Lời Từ Chối Như Một Cơ Hội Để Mỗi Người Tự Nhận Thức Lại Bản Thân Và Thay Đổi Theo Hướng Tích Cực. Việc Bị Một Ai Đó Từ Chối Tình Cảm Đều Có Thể Bắt Nguồn Từ Một Lý Do Nào Đó. Thời Điểm Có Thể Không Đúng, Chúng Ta Có Thể Không Phù Hợp, Bản Thân Có Thể Chưa Chuẩn Bị Sẵn Sàng Cho Chuyện Yêu Đương. Vì Biết Đâu, Trong Tương Lai, Khi Bản Thân Đã Đủ Tốt, Đủ Yêu Quý Chính Mình, Chúng Ta Sẽ Gặp Được Một Ai Đó Xứng Đáng Với Tình Cảm, Yêu Những Điều Tốt Đẹp Và Cả Những Nỗi Sợ Hãi Xấu Xí, Sần Sùi Bên Trong Của Mình, Nhỉ? Rốt Cuộc, Nếu Cuộc Đời Không Chứa Đựng Nỗi Đau, Làm Thế Nào Mà Chúng Ta Lớn Khôn Lên Được.
Tài liệu tham khảo:
- Guy Winch (2015). Tại sao bị từ chối đau đớn như vậy — và làm thế nào để xử lý. Truy cập tại: https://bom.to/8UVZvm96kRCaNK