Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu là gì và cách lây lan ra sao?

1. Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu là gì? Có gây ra bệnh không?

Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu là tên chung để chỉ tác nhân gây ra bệnh bạch hầu ở con người. Tuy nhiên, tên khoa học của loại vi sinh này chính thức là Corynebacterium diphtheriae. 

Vi sinh vật này thường được tìm thấy trong đất, động vật và đặc biệt trong cơ thể con người. Đối với Corynebacterium diphtheriae - vi sinh vật gây bệnh bạch hầu, chúng có thể tồn tại cả ở ngoài môi trường và trong cơ thể con người. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng chúng rất khí thế, đồng thời phát triển tốt nhất trong môi trường có máu và huyết thanh.

Hình ảnh của vi sinh vật gây bệnh bạch hầu dưới kính hiển vi

Vi sinh vật thuộc họ Corynebacteriaceae thường không gây bệnh cho động vật. Tuy nhiên, khi loại vi sinh này xâm nhập vào cơ thể con người, nó có thể gây ra tình trạng nhiễm độc hoặc nhiễm trùng cấp tính. Đây là nguyên nhân gây ra bệnh bạch hầu ở người.

Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu không có vỏ, chúng thường có hình dạng trực khuẩn hình chùy. Đặc biệt, loại vi sinh này không thể di chuyển.

2. Khả năng tồn tại ngoài môi trường của vi sinh vật gây bệnh bạch hầu

Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu hoàn toàn có khả năng tồn tại ở môi trường bên ngoài cơ thể con người. Chúng thậm chí có khả năng chống đỡ khá cao khi sống trong điều kiện thiếu ẩm và thấp nhiệt độ. Do đó, vi sinh vật bạch hầu thường tồn tại nhiều nhất vào mùa đông tại các quốc gia ôn đới. Ở nước ta, loại vi sinh vật này xuất hiện nhiều nhất vào khoảng tháng 8 - 9 - 10 hàng năm.

Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu có thể tồn tại trong môi trường tự nhiên trong thời gian khá dài

Vi sinh vật gây bệnh bạch hầu thường có một lớp nhầy bên ngoài để bảo vệ. Thời gian chúng tồn tại ngoài môi trường được các chuyên gia đánh giá từ trung bình đến khá lâu. Ví dụ, chúng có thể sống 1 tháng trên vải, tồn tại đến 20 ngày trong nước hoặc sữa tươi và lâu đến 15 ngày trong tử thi của người bệnh.

Tuy nhiên, điều kiện sống của chúng không bao gồm yếu tố ngoại cảnh. Theo nghiên cứu đã được công bố về vi sinh vật này, chúng rất nhạy cảm với môi trường tự nhiên, đặc biệt là ánh sáng và nhiệt độ. Chúng sẽ chết nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong vài giờ. Ngoài ra, trong điều kiện tối nhưng nhiệt độ cao, vi sinh vật cùng độc tố của chúng sẽ bị tiêu diệt sau vài ngày.

3. Phương thức lây nhiễm của vi sinh vật gây bệnh bạch hầu

Người trung gian truyền bệnh của vi sinh vật gây bệnh bạch hầu là ai?

Vật truyền nhiễm của loại vi sinh vật gây bệnh bạch hầu chính là người mắc bệnh. Hiện nay, hầu hết các trường hợp lây nhiễm bệnh bạch hầu đều từ người mắc bệnh sang người không mắc.

Tuy nhiên, cần chú ý rằng người không mắc bệnh nhưng mang vi sinh vật bạch hầu cũng có thể là nguồn lây nhiễm mới. Điều này tương đương với việc người đã mắc bệnh nhưng đang ở giai đoạn ủ bệnh vẫn có thể lây nhiễm cho người khác.

Thời gian ủ bệnh của người mang vi sinh vật này có thể kéo dài từ 2 - 5 ngày, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của họ. Thời điểm người mắc bệnh phát tán vi sinh vật ra môi trường nhiều nhất thường là thời kỳ bắt đầu bệnh, tuy nhiên cần đề phòng từ cuối giai đoạn ủ bệnh.

Cách vi khuẩn bạch hầu lây lan là gì?

Vi khuẩn gây bệnh thường lan truyền nhanh chóng qua đường hô hấp, đây cũng là nguồn lây nhiễm chính. Khi tiếp xúc với người bệnh hoặc người nhiễm vi khuẩn, chúng ta sẽ bị lây lan qua các hạt nước bọt và dịch tiết từ đường hô hấp.

Vi khuẩn bạch hầu thường lan truyền qua đường hô hấp

Việc tiếp xúc gián tiếp với người bệnh, chẳng hạn như sử dụng chung đồ dùng sinh hoạt hoặc tiếp xúc với dịch tiết hô hấp, cũng là cách vi khuẩn lan truyền bệnh. Một số đồ vật mà người bệnh đã tiếp xúc nhưng không sử dụng thường xuyên cũng có thể mang vi khuẩn trên bề mặt.

Rất đặc biệt, nước hoặc sữa tươi mà người bệnh tiếp xúc có thể là nguồn lây nhiễm mặc dù trường hợp này không phổ biến nhiều.

4. Những đối tượng thường xuyên bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu

Hiện tại, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường là những đối tượng mắc bệnh bạch hầu nhiều nhất. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều trường hợp mắc bệnh ở người trưởng thành và người già. Các khu dân cư sống trong điều kiện đông đúc, thiếu nước sạch, và môi trường sống bẩn, nhiều rác cũng có khả năng là nơi bùng phát dịch.

Bên cạnh đó, những du khách tham quan đến vùng có dịch bạch hầu cũng rất dễ mắc bệnh và trở thành nguồn lây truyền bệnh.

5. Phương pháp phòng chống vi khuẩn bạch hầu

Hiện nay, vi khuẩn gây bệnh bạch hầu đã có vắc xin đặc hiệu. Tiêm chủng vắc xin chống vi khuẩn là biện pháp phòng tránh bệnh bạch hầu hiệu quả nhất. Vắc xin hiện nay được đánh giá có hiệu quả phòng bệnh lên đến trên 95%.

Đối tượng được Bộ Y tế khuyến khích tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu nhất là trẻ sơ sinh từ 2 - 18 tháng tuổi. Tuy nhiên, người trưởng thành dưới 65 tuổi vẫn có thể tiêm loại vắc xin này như bình thường. Vắc xin đặc hiệu phòng tránh bệnh bạch hầu hiện nay thường được tích hợp dưới dạng vắc xin 3 in 1; 5 in 1 và 6 in 1.

Tiêm chủng là biện pháp phòng tránh vi khuẩn bạch hầu tốt nhất hiện nay

Khi đến với Mytour, quý khách sẽ luôn được tiêm loại vắc xin đảm bảo chất lượng, phù hợp với thể trạng và độ tuổi nhất. Ngoài ra, bác sĩ phụ trách tư vấn, khám lâm sàng và tiêm cho quý khách luôn là người có chuyên môn ổn định và giàu kinh nghiệm. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng bạn phòng tránh bệnh bạch hầu!