Việc áp dụng nguyên tắc thiết kế giếng trời này sẽ giúp bạn tránh khỏi nhiều rắc rối và rủi ro không đáng có

(Mytour) Tuân thủ những nguyên tắc thiết kế giếng trời là điều rất cần thiết, vì vậy gia chủ nên cẩn thận khi tham khảo trước khi bắt tay vào xây dựng để không gặp phải tổn thất tài chính hay sức khỏe.

- Giếng trời được chia thành 3 phần, bao gồm: phần đáy giếng tiếp xúc với mặt đất, phần thân giếng, và phần đỉnh giếng (mái). Cụ thể:

+ Đáy giếng có thể được trang trí bằng cây xanh, hoa, hoặc non bộ, kết hợp với không gian tiếp khách hoặc phòng ăn.

+ Thân giếng là không gian kéo dài từ đỉnh đến đáy, giúp ánh sáng lan tỏa đến các khu vực xung quanh.

+ Đỉnh giếng thường lắp đặt mái bằng kính và khung mái để phục vụ cho chiếu sáng và thông gió. 

- Theo phong thủy, giếng trời có phương thẳng đứng, tượng trưng cho luồng sinh khí từ trời đất vào nhà. Do đó, không phải càng nhiều khí vào nhà càng tốt. Cần xem xét kích thước giếng trời, chủ yếu phụ thuộc vào diện tích ngôi nhà.

- Kích thước giếng trời không nên nhỏ hơn 1m2. Thông thường, kích thước phổ biến từ 4 đến 6m2 để không làm ảnh hưởng đến tổng thể ngôi nhà. Bạn có thể thiết kế theo bất kỳ hình dạng nào như tròn, vuông, elip, hay ngôi sao,… 

- Kinh nghiệm cho thấy, nếu chiều dài nhà ống từ 10m trở lên thì nên thiết kế giếng trời. Nguyên tắc là nhà càng cao thì giếng trời càng rộng. Theo quy định xây dựng, diện tích giếng trời thường chiếm 10% diện tích xây dựng của ngôi nhà.

- Nếu nhà có diện tích lớn hơn 100m2, cần chừa khoảng thông thoáng 20%. Tuy nhiên, tỷ lệ này còn tùy thuộc vào hình dạng và độ cao của ngôi nhà để tạo ra diện tích trống phù hợp cho không khí lưu thông. 

Mái che cho giếng trời phổ biến nhất là tấm polycarbonate, còn gọi là tấm lấy sáng. Bạn cũng có thể chọn các vật liệu khác như kính, bạt, hay tôn,…

Nếu không gian nhà quá chật, bạn có thể sử dụng kính hoặc nhựa trong suốt để tăng cường ánh sáng tự nhiên.

Ngoài ra, có thể điều chỉnh độ sáng của giếng trời bằng cách sử dụng vật liệu màu cho mái, vừa tạo ánh sáng đủ mức vừa làm dịu mát không gian bên trong ngôi nhà. 

- Tôn, bạt:

Vật liệu tôn và bạt thường được dùng làm mái vòm, mái hiên di động, hoặc mái che giếng trời. Ưu điểm của tôn và bạt là dễ dàng thay thế, tháo lắp nhanh và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, nhược điểm là không bền, không đón được nhiều ánh sáng tự nhiên, và việc sử dụng cần phải mở ra, đẩy vào hàng ngày khá bất tiện.

- Kính: 

Nhiều gia chủ lựa chọn kính làm mái che giếng trời vì ưu điểm nổi bật của nó là khả năng hấp thụ tới 90% ánh sáng, mang lại tính thẩm mỹ cao, tạo cảm giác không gian thoáng đãng và sang trọng hơn cho ngôi nhà, đồng thời dễ dàng lau chùi khi có bụi bẩn.

Tuy nhiên, nhược điểm của kính là giá thành cao hơn đáng kể so với các loại vật liệu khác. Hơn nữa, quá trình lắp đặt yêu cầu kỹ thuật cao, bởi nếu không cẩn thận kính có thể bị vỡ, gây nguy hiểm cho người sử dụng.

So với kính, tấm polycarbonate là vật liệu mái che giếng trời phổ biến và được ưa chuộng hiện nay nhờ vào nhiều ưu điểm:

+ Giá thành thấp hơn.

+ Sản phẩm nhẹ, dễ lắp đặt và thi công.

+ Polycarbonate có khả năng chịu lực gấp nhiều lần so với kính, nhựa trong suốt cho ánh sáng tối đa và tuổi thọ cao (20 năm).

+ Nó còn cách nhiệt, cách âm tốt, chống tia UV và có độ mềm dẻo, dễ dàng tạo hình mái vòm đẹp. Bạn cũng có thể bố trí tiểu cảnh như cây xanh, non bộ, hoặc bể cá dưới đáy giếng để mang lại bầu không khí trong lành, mát mẻ cho không gian sống. Nếu diện tích hạn chế, chỉ cần rải sỏi, đặt một vài chậu cây xanh mướt và thêm vài bình gốm trang trí cũng đủ làm cho khu vực này trở nên nổi bật hơn.

Tuy nhiên, để đảm bảo hài hòa với tổng thể không gian và hợp phong thủy, bạn nên tham khảo ý kiến của kiến trúc sư hoặc chuyên gia khi thiết kế tiểu cảnh cho giếng trời. 

- Xu hướng thiết kế giếng trời nhằm tối ưu ánh sáng và gió cho những ngôi nhà hình ống chỉ có một mặt thoáng đang trở nên phổ biến. Để giếng trời hoạt động hiệu quả, gia chủ nên đặt ở phía sau hoặc giữa ngôi nhà. Cần tránh bố trí giếng trời ở mặt trước vì nơi này đã có không khí lưu thông tốt và kết nối với môi trường bên ngoài.

- Khu vực phía sau ngôi nhà thường thiếu sáng và không khí, do đó, việc tạo kết nối với ánh sáng và gió là rất quan trọng. Hệ thống thông thuỷ sẽ tạo ra lực hút giúp không khí di chuyển từ cửa trước vào trong hoặc ngược lại.

- Thường thì giếng trời sẽ được đặt tại khu vực cầu thang để thu hút ánh sáng và gió. Nếu cầu thang ở giữa nhà, không gian xung quanh sẽ được hưởng lợi từ sự lan tỏa ánh sáng và không khí, đảm bảo toàn bộ nội thất đều được chiếu sáng. Các phòng trong nhà có thể tiếp cận giếng trời qua cửa sổ hoặc ban công riêng, và vị trí trung tâm của giếng sẽ giúp dễ dàng trang trí, tạo điểm nhấn ấn tượng cho công trình.

- Đối với những ngôi nhà dài, theo quy tắc thiết kế, cần bổ sung thêm nhiều lỗ thông để không khí được lưu thông. Do đó, số lượng giếng trời có thể lên đến 2-3 cái, tùy thuộc vào thiết kế. Nên đặt giếng ở hướng Nam hoặc Đông Nam để đón gió mát và ánh sáng ổn định, không bị chói quá. Tuyệt đối không nên đặt ở hướng Đông và Tây để tránh ánh nắng gay gắt vào buổi sáng và chiều.

Chỉ vì mong muốn ngôi nhà trở nên đẹp hơn không có nghĩa là bạn cần thiết kế thêm giếng trời. Nếu căn nhà đã đủ ánh sáng tự nhiên, gia chủ nên cân nhắc việc có nên lắp đặt giếng trời hay không. Thực tế, nếu không tính toán cẩn thận, giếng trời có thể làm cho không gian sống trở nên ngột ngạt và bức bối, gây ra hiệu ứng ngược lại.

Trong bất kỳ thiết kế nào của ngôi nhà, yếu tố an toàn luôn cần được đặt lên hàng đầu, đặc biệt là giếng trời, nơi có thể tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là đối với trẻ nhỏ.

Các khu vực thông tầng thường là những khoảng không sâu, do đó gia chủ cần thiết kế các phần ngăn cách với giếng trời sao cho đạt tiêu chuẩn an toàn. Nếu lắp đặt lan can, cần lưu ý đến chiều cao và khoảng cách giữa các khe hở. Đối với những gia đình có trẻ nhỏ, cần đảm bảo thiết kế ngăn cách sao cho trẻ không thể trèo qua.

Lưu ý rằng giữa các tầng ở giếng trời, nếu không có hoa sắc hay lưới an toàn, cần phải chú ý đến hệ thống cửa sổ và lan can lân cận để bảo đảm chiều cao an toàn. Khoảng cách các nan ở lan can không nên quá rộng để tránh trường hợp trẻ nhỏ có thể lọt qua.

Việc trồng cây ở giếng trời không chỉ làm cho khu vực này thêm sinh động mà còn cần thiết phải thiết lập một hệ thống thoát nước sàn hợp lý. Trong mùa mưa, lượng nước có thể dồn lại, dẫn đến tình trạng ứ đọng, làm cho mặt sàn bị ẩm ướt và có nguy cơ hư hỏng, đồng thời cũng gây khó khăn cho sự phát triển của cây xanh.

Do đó, việc xây dựng hệ thống thoát nước là rất quan trọng, hoặc có thể lắp đặt mái che ở cổng giếng trời để giảm thiểu tác động của thời tiết như mưa nhiều hoặc nắng gắt. Hơn nữa, cần che chắn xung quanh sàn giếng để tránh bụi bẩn rơi xuống khu vực lân cận.

Giếng trời về bản chất giống như một ống, do đó âm thanh trong giếng sẽ vang và rõ ràng. Nếu mặt tường bên trong giếng được làm phẳng sẽ khiến âm thanh vang vọng, khiến người ở tầng dưới nghe được cuộc trò chuyện của người ở tầng trên, gây ảnh hưởng đến sự riêng tư.

Vì vậy, nên sử dụng các vật liệu có bề mặt nhám hoặc sần như sơn gai, đá tự nhiên, gạch thẻ để tiêu âm. Đây cũng là một cách để trang trí cho không gian thông tầng.

Hạn chế sử dụng vật liệu xi măng hay gạch đá màu tối, ưu tiên cho việc dùng sơn chống nóng cho bề mặt giếng trời, và có thể lắp đặt hệ thống phun sương tự động để làm mát không khí.

Nếu giếng trời không được thiết kế một cách hợp lý, nó có thể trở thành nơi hấp thụ nhiệt vào trong nhà khi thời tiết nóng hoặc gây ngập nước vào nhà mỗi khi trời mưa. Do đó, sàn nhà, cầu thang gỗ và các đồ nội thất trong khu vực này dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết, dẫn đến hư hỏng. Chủ nhà nên lắp đặt thêm rèm dưới mái giếng trời để giảm ánh sáng và điều tiết lượng ánh sáng vào trong nhà.

Nhiều gia chủ, với mong muốn làm đẹp cho không gian giếng trời, thường trang trí quá mức dẫn đến sự rối rắm và khó chịu, quên đi chức năng chính của giếng trời là thông gió và chiếu sáng. Nhiều chi tiết trang trí có thể làm giảm hiệu quả của ánh sáng tự nhiên trong ngôi nhà. Cần lưu ý không treo đèn chùm hay vật trang trí nặng bên dưới giếng, vì điều này có thể gây nguy hiểm cho người sống trong nhà, đặc biệt nếu không gian bên dưới là khu vực sinh hoạt hoặc lối đi. Nếu ngôi nhà đã có đủ ánh sáng tự nhiên hoặc giếng trời ảnh hưởng quá nhiều đến kiến trúc, có thể xem xét hạn chế hoặc không thiết kế giếng trời, vì không phải ngôi nhà nào cũng cần giếng trời.