Xe đạp điện hoàn toàn có nguy cơ phát nổ, gây cháy nhà nếu người sử dụng không tuân thủ các hướng dẫn quan trọng.
Xe đạp điện bốc cháy
Xe đạp điện đã trở thành phương tiện ưa thích của nhiều người trong những năm gần đây. Tuy nhiên, lo ngại về an toàn đang nổi lên khi nhiều trường hợp xe điện bốc cháy được ghi nhận trên khắp thế giới, theo WSJ.
Một tòa chung cư ở quận Sunset, San Francisco, Mỹ bốc cháy vào tháng 5. Tháng 6, ngọn lửa từ một cửa hàng sửa xe đạp trên đường phố ở New York lan sang các căn hộ trên, khiến 4 người thiệt mạng và 2 người khác bị thương phải nhập viện.
Một vụ cháy khác gần Cambridge, Anh, khiến một phụ nữ và hai trẻ em thiệt mạng.
Cảnh sát cứu hỏa nghi ngờ những vụ cháy khủng khiếp này có một nguyên nhân chung: ắc quy xe đạp điện phát hỏa.
Dịch bệnh và giảm giá của xe đạp điện và các phương tiện sạc pin khác đã giúp tăng doanh số bán hàng đột biến. Từ năm 2020 đến 2022, Mỹ đã nhập khẩu số lượng xe đạp điện nhiều hơn gấp đôi, từ 450.000 lên 1,1 triệu chiếc.
Sở cứu hỏa New York chỉ ghi nhận 30 vụ cháy xe đạp điện vào năm 2019. Năm ngoái, con số này đã tăng lên 220. Đội cứu hỏa London thông báo họ nhận được báo cáo về cháy xe đạp điện hoặc xe máy điện mỗi hai ngày một lần trong năm nay.
Các khu chung cư đang cấm xe đạp điện đậu trong tòa nhà. Ngay cả các nhà hàng cũng từ chối phương tiện này. Tại Brain Food, một quán cà phê ở Brooklyn, có một tấm biển thông báo: “Chỉ sạc máy tính xách tay và điện thoại di động, không dành cho xe máy hoặc xe đạp điện”.
Mặc dù có những nguy cơ tiềm ẩn, điều này không có nghĩa là tất cả các chiếc xe đạp điện hoặc xe máy điện đều sẽ tự bốc cháy. Thông thường, nguy cơ đến từ nhiều nguyên nhân và mọi người đều có thể ngăn chặn từ trước.
Tại sao pin phát nổ?
Pin (hoặc ắc quy) và bộ sạc không thương hiệu hoặc giá rẻ luôn mang theo nguy cơ đặc biệt. Nhiệt độ trong quá trình sạc cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng pin bốc cháy hoặc phát nổ.
Hầu hết các xe đạp điện đều sử dụng pin lithium-ion có thể sạc lại, đây cũng là loại pin cung cấp năng lượng cho điện thoại thông minh, tai nghe và máy tính xách tay.
Tất cả các loại pin này đều có nguy cơ phát hỏa khi bị hỏng, sạc quá mức hoặc hoạt động trong điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt. Tuy nhiên, pin của xe đạp điện lớn hơn nhiều—gấp từ 50 đến 100 lần—so với pin trong thiết bị điện tử cá nhân, vì vậy nguy cơ cháy nổ cũng lớn hơn.
Vào ngày 20/5, một chiếc xe đạp gấp đặt trong căn hộ ở phía Nam London bắt đầu phát khói, sau đó chỉ trong vài giây, ngọn lửa bùng lên. Theo Dom Ellis, phó ủy viên của Đội cứu hỏa London, chủ nhân của chiếc xe đạp đã mua nó để đi làm và mua một cục pin từ một cửa hàng trực tuyến không xác định.
Sự việc kinh hoàng này cho thấy những gì có thể xảy ra khi pin lithium-ion bị hỏng và ngọn lửa có thể lan rất nhanh.
Pin lithium-ion phổ biến vì chúng có thể sạc lại dễ dàng. Anna Stefanopoulou, giáo sư kỹ thuật cơ khí tại Đại học Michigan, cho biết pin gặp vấn đề khi chúng bị quá nhiệt.
Stefanopoulou giải thích rằng, khi vật liệu trong pin bị nóng chảy, chúng có thể bắt lửa, tỏa ra nhiều nhiệt và tạo ra khí dễ cháy. Nói cách khác, khi pin bị hỏng, nó đã trở thành vật liệu dễ bốc cháy.
Ô tô điện cũng sử dụng pin lithium-ion, nhưng ít vụ cháy xảy ra hơn so với xe đạp điện. Điều này là do ô tô có hệ thống làm mát và bảo vệ pin tốt hơn (Mọi hoạt động liên quan đến pin thường phải được thực hiện qua cơ sở dịch vụ chính thức).
Ngược lại, xe đạp điện không có bộ điều chỉnh nhiệt độ và pin thường được lộ ra bên ngoài, tiếp xúc nhiều hơn với môi trường, do đó, những lỗi nhỏ trong quá trình sản xuất có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là với các loại pin giá rẻ, chất lượng thấp.
Người đi xe đạp điện cũng thường sử dụng pin nhiều hơn. Một cục pin lớn trong ô tô điện có thể đi được vài trăm km và người lái thường xuyên phải sạc lại. Trong khi người sử dụng xe đạp điện thường phải đối mặt với tình trạng pin cạn hết lần này đến lần khác trong suốt cả tuần, điều này cũng làm giảm tuổi thọ của pin.
Cách phòng ngừa nguy hiểm
Hãy bảo vệ ngôi nhà của bạn bằng cách lựa chọn xe đạp điện từ các thương hiệu uy tín có hệ thống an toàn được thiết kế tốt và các chứng nhận đảm bảo.
Hội đồng thành phố New York gần đây đã thông qua luật yêu cầu tất cả các phương tiện di chuyển được bán trong thành phố, bao gồm cả xe đạp điện và xe máy điện, phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn về điện và phòng cháy chữa cháy của tổ chức kiểm định có thẩm quyền Underwriters Laboratories (UL).
Kunal Kapoor, giám đốc cấp cao về chất lượng và tuân thủ của Bosch, công ty cung cấp linh kiện điện được chứng nhận UL cho hơn 100 thương hiệu xe đạp điện, cho biết một hệ thống pin tốt sẽ tự động ngừng sạc nếu phát hiện có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến nhiệt độ, điện áp hoặc dòng điện.
Bên cạnh việc đảm bảo xe đạp tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn, Kapoor đề xuất các biện pháp sau:
Sử dụng pin và bộ sạc gốc. Nếu mua thêm, hãy chọn cùng một thương hiệu.
Kiểm tra pin và phích cắm pin thường xuyên. Nếu thấy dây cáp bị sờn trên bộ sạc hoặc pin phồng lên, nghe thấy tiếng răng rắc, tiếng rít hoặc ngửi thấy mùi khó chịu, hoặc mùi lưu huỳnh, hãy ngừng việc sạc xe đạp điện ngay lập tức.
Giữ mắt khi sạc xe đạp điện. Hạn chế thời gian sạc trong một giờ.
Tránh đặt xe đạp gần các vật liệu dễ cháy, như sơn nhà.
Quan trọng là phải đọc kỹ hướng dẫn an toàn để biết hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất. Ví dụ, Rad Power khuyên người dùng chỉ nên sạc pin ở nhiệt độ từ 6-25 độ C.
Trong trường hợp xe đạp bắt cháy, hãy gọi dịch vụ cứu hỏa ngay lập tức. Không nên dựa vào bình chữa cháy gia đình vì nó chỉ có thể dập tắt được những ngọn lửa nhỏ. Luôn nhớ rằng, ngọn lửa có thể lan rộng nhanh chóng, hãy sơ tán và để cho những người có kinh nghiệm xử lý tình huống.