Buzz
Biến đổi khí hậu đang diễn ra trên trái đất, khiến cho mùa nắng và mưa trở nên kéo dài hơn. Điều này khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, thường băn khoăn không biết cách xác định mùa theo Lịch Âm hay Lịch Dương có chính xác không. Hãy tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
1. Mùa xuân, hạ, thu, đông được xác định theo Lịch Âm hay Lịch Dương?
Người dân xưa của Trung Quốc theo dõi và sử dụng Lịch Âm để tính toán thời gian, hỗ trợ cho công việc nông nghiệp, làm cho việc trồng trọt thuận lợi hơn. Mỗi mùa sẽ có các tiết khí đặc trưng, cho biết điều kiện thời tiết như thế nào.
Bạn sẽ nhận thấy rằng mỗi lịch đều ghi chép các tiết khí như Xuân phân, Đại thử, Sương giáng... Trong thơ Nguyễn Du cũng đã mô tả một số tiết khí của mùa xuân theo Lịch Âm, như câu: “Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ, hội là Đạp Thanh”.
Xác định mùa theo Lịch Dương được coi là phương pháp chính xác nhất.
Nếu tính theo lịch âm, các tiết khí mỗi năm không giống nhau, có khi chênh lệch thậm chí một tháng! Nếu không có năm nhuận, Tết truyền thống có thể rơi vào mùa Hạ! Lịch âm tính theo chu kỳ mặt trăng quay quanh trái đất, năm chỉ có 354 ngày, ít hơn lịch dương 11 ngày.
Ngược lại, tính theo dương lịch, các tiết khí rơi vào cùng ngày, tháng mỗi năm, chỉ sai lệch từ 1 đến 2 ngày. Điều này khiến cho mọi tiết khí được xác định rõ ràng và dễ nhớ hơn.
Vậy nên, tính mùa theo lịch dương mới là phương pháp chính xác nhất.
2. Bốn mùa xuân, hạ, thu, đông có những tiết khí nào?
Thường thì, mỗi mùa trong năm có 24 tiết khí chính và một số tiết khí phụ. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ giới thiệu 24 tiết khí chính tính theo dương lịch.
·Các tiết khí trong mùa xuân
+ Lễ Hội Đón Xuân: Diễn ra vào mùng 4 hoặc mùng 5 tháng 2 hàng năm, là lúc mùa xuân khởi đầu. Vị trí mặt trời: 315 độ.
+ Tiết Vũ Thủy: Xảy ra vào ngày 18 hoặc 19 tháng 2 hàng năm, là thời điểm thường mưa ẩm. Vị trí mặt trời: 330 độ.
+ Tiết Kinh Trập: Xảy ra vào ngày 5 hoặc 6 tháng 3 hàng năm, thường là lúc sâu bắt đầu nở nhiều. Vị trí mặt trời: 345 độ.
+ Tiết Xuân Phân: Diễn ra từ ngày 20 hoặc 21 tháng 3 đến lúc bắt đầu tiết sau, là thời điểm ở giữa mùa xuân. Vị trí mặt trời: 0 độ.
+ Tiết Thanh Minh: Xảy ra vào ngày 4 hoặc 5 tháng 4 hàng năm, thường là thời gian nắng sáng đẹp nên mọi người thường đi thăm mộ. Vị trí mặt trời: 15 độ.
+ Tiết Cốc Vũ: Diễn ra vào ngày 20 hoặc 21 tháng 4 hàng năm, là lúc thường có mưa rào. Vị trí mặt trời: 30 độ.
·Các Phân Đoạn Mùa Hạ
+ Tiết Bắt Hạ: Đây là ngày mùa hè chính thức bắt đầu, diễn ra vào mùng 5 hoặc mùng 6 tháng 5. Vị trí mặt trời: 45 độ.
+ Tiết Tiểu Mãn: Là ngày thường xuất hiện lũ nhỏ, thường diễn ra vào ngày 21 hoặc 22 tháng 5. Vị trí mặt trời: 60 độ.
+ Tiết Mang Chủng: Đánh dấu sự xuất hiện của chòm sao Tua Rua, thường vào ngày 5 hoặc 6 tháng 6. Vị trí mặt trời: 75 độ.
Tua Rua, còn được gọi là Tinh Hoa Thất Nữ, là một trong những cụm sao trong chòm M45 của chòm Kim Ngưu
+ Tiết Hạ Chí: Là thời điểm ở giữa mùa hè, thường diễn ra vào ngày 21 hoặc 22 tháng 6. Vị trí mặt trời: 90 độ.
+ Tiết Hạ Chính: Diễn ra vào ngày 7 hoặc ngày tháng 7 với thời tiết nắng nhẹ. Vị trí mặt trời: 105 độ.
+ Tiết Hè Nồng: Thời tiết nóng chói chang, khó chịu, diễn ra vào ngày 22 hoặc 23 tháng 7 hàng năm. Vị trí mặt trời: 120 độ.
·Các Giai Đoạn Mùa Thu
+ Lập Thu: Diễn ra vào mùng 7 hoặc mùng 8 tháng 8, là thời gian khởi đầu của mùa thu. Vị trí mặt trời: 135 độ.
+ Tiết Hắc Thử: Xảy ra vào ngày 23 hoặc 24 tháng 8, thường là ngày mưa phùn. Vị trí mặt trời: 150 độ.
+ Tiết Trắng Sáng: Xảy ra vào ngày mùng 7 hoặc ngày tháng 9. Thời tiết thường là nắng nhẹ. Vị trí mặt trời: 165 độ.
+ Thu Phân: Là khoảnh khắc ở giữa mùa thu, ngày 23 hoặc 24 tháng 9. Vị trí mặt trời: 180 độ.
+ Tiết Lạnh Giá: Diễn ra vào ngày 8 hoặc ngày 9 tháng 10. Thời tiết ngày đó thường mát mẻ. Vị trí mặt trời: 195 độ.
+ Tiết Sương Phủ: Xảy ra vào ngày 23 hoặc 24 tháng 10. Đây là thời điểm trời có nhiều sương mù. Vị trí mặt trời: 210 độ.
·Các Giai Đoạn Mùa Đông
+ Lập Đông: Đánh dấu sự bắt đầu của mùa đông, từ ngày 7 hoặc ngày 8 tháng 11 hàng năm. Vị trí mặt trời: 225 độ.
+ Tiết Tuyết Rơi: Diễn ra vào ngày 22 hoặc ngày 23 tháng 11, một số nơi sẽ có tuyết đầu mùa. Vị trí mặt trời: 240 độ.
+ Tiết Tuyết Lớn: Thường diễn ra vào ngày mùng 7 hoặc mùng 8 tháng 12 hàng năm, với lượng tuyết rơi dày đặc ở một số vùng. Vị trí mặt trời: 255 độ.
+ Đông Chí: Là thời gian ở giữa mùa đông, xảy ra vào khoảng ngày 21 hoặc 22 tháng 12. Vị trí mặt trời: 270 độ.
+ Tiết Lạnh Nhẹ: Thời gian này thường có rét nhẹ, diễn ra vào ngày mùng 5 hoặc mùng 6 tháng 1 hàng năm. Vị trí mặt trời: 285 độ.
+ Tiết Hàn Lớn: Thời tiết trở nên rét đậm, diễn ra vào ngày 20 hoặc 21 tháng 1. Vị trí mặt trời: 300 độ.
3. Lý do vì sao có bốn mùa trong năm được tính theo lịch Dương
Trái đất phải đối mặt trực tiếp với ánh sáng mặt trời và trục quay của nó
Thực tế, trái đất rất bị ảnh hưởng bởi mặt trời. Khi kinh độ mặt trời thay đổi theo từng tọa độ so với trái đất, tiết khí cũng thay đổi. Tiết khí là kết quả của việc trái đất quay quanh mặt trời và góc nghiêng của nó so với mặt phẳng quỹ đạo khi quay quanh trục của mình.
Lịch âm tính tiết khí theo chu kỳ của mặt trăng. Vì lịch âm ngắn hơn lịch dương mỗi năm 11 ngày, nên 3 năm cần thêm 1 tháng nhuận để phù hợp.
Âm lịch nhanh hơn dương lịch, nên các tiết khí không cố định trong một ngày như dương lịch. Đó là lý do tại sao tính mùa theo dương lịch là chính xác nhất.
Kết luận
Tính mùa theo lịch dương là đúng nhất. Việc nắm bắt chính xác các tiết khí theo lịch dương sẽ giúp cho nông dân trồng trọt thuận lợi, người dân có thể lên kế hoạch du lịch vào những ngày thời tiết đẹp.
