Viêm phế quản ở trẻ có nguy hiểm không? Cách điều trị như thế nào?

Viêm phế quản ở trẻ khiến các bậc phụ huynh lo lắng và quan tâm đến việc tìm hiểu cách điều trị. Hãy cùng tìm hiểu về căn bệnh viêm phế quản ở trẻ em và những dấu hiệu của nó.

Bệnh viêm phế quản là gì?

Viêm phế quản là một bệnh liên quan đến đường hô hấp. Trẻ em mắc bệnh viêm phế quản khi niêm mạc ống phế quản bị viêm nhiễm, làm hẹp lumen của ống phế quản. Các triệu chứng bao gồm đờm và khó thở. Bệnh viêm phế quản ở trẻ có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho hệ hô hấp và cần được điều trị kịp thời.

Nếu không điều trị, viêm phế quản ở trẻ có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm

Viêm phế quản ở trẻ có hai dạng chính:

Viêm phế quản cấp

Viêm phế quản cấp, hay còn được gọi là viêm khí phế quản cấp, là tình trạng viêm nhiễm kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Bệnh lý này gây ra các tác động khiến đường hô hấp sưng tấy và tiết ra nhiều đàm.

Viêm phế quản mạn

Bệnh viêm phế quản trở thành mạn tính khi kéo dài từ nhiều tháng đến nhiều năm. Viêm ống dẫn khí diễn ra liên tục mà không có triệu chứng rõ ràng. Khi bị kích thích, bệnh có thể trở nên cấp tính. Viêm phế quản mạn tính được coi là nghiêm trọng và phức tạp hơn nhiều so với viêm phế quản cấp tính.

Ngoài ra, viêm phế quản mạn tính được chia thành ba dạng chính:

• Viêm phế quản mạn tính đơn thuần: Triệu chứng chính của bệnh là các cơn ho dai dẳng, tái phát liên tục.
• Viêm phế quản dạng hen: Bệnh có triệu chứng là các cơn ho kèm khó thở, mệt mỏi cơ thể.
• Viêm phế quản mạn tính tắc nghẽn: Người bệnh thường cảm thấy đường thở bị tắc nghẽn, thở khò khè, có tần suất tăng. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi và người hút thuốc lá.

Nguyên nhân gây viêm phế quản ở trẻ

Viêm phế quản ở trẻ thường do các loại virus lây lan gây nên. Các loại virus gây cảm lạnh có thể là nguyên nhân của viêm phế quản cấp tính nếu bệnh kéo dài.

Ban đầu, virus sẽ tác động lên mũi, xoang và họng của trẻ. Sau đó, nhiễm trùng lan sang niêm mạc ống phế quản. Khi cơ thể của trẻ đối phó với virus, họng sẽ sưng và sản sinh ra chất nhầy. Trẻ có thể bị lây nhiễm virus khi hít thở hoặc tiếp xúc gần gũi với người mắc viêm phế quản cấp tính.

Nguyên nhân gây viêm phế quản ở trẻ còn nhiều yếu tố khác nhau như:

• Nhiễm khuẩn do vi khuẩn hoặc nấm.
• Tiếp xúc thường xuyên với các chất kích ứng như khói, bụi.
• Trẻ có nguy cơ cao hơn nếu ống phế quản bị tổn thương.
• Mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản, gây ra triệu chứng ợ nóng, axit dạ dày sẽ xâm nhập vào ống phế quản.

Những trẻ nào dễ mắc viêm phế quản?

Tất cả trẻ em đều có thể mắc viêm phế quản, tuy nhiên, những trẻ dưới đây có nguy cơ cao hơn:

Trẻ bị thừa cân

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ số khối cơ thể cao liên quan đến viêm phế quản. Đặc biệt, tỷ lệ mắc viêm phế quản cao hơn ở thanh thiếu niên thừa cân và béo phì.

Nguyên nhân chính là do hệ thống hô hấp không hoạt động tốt và khí không được lưu thông do cơ thể có quá nhiều cân nặng. Do đó, duy trì cân nặng ở mức phù hợp là một trong những biện pháp để giảm nguy cơ mắc viêm phế quản ở trẻ nhỏ.

Trẻ bị dị ứng với phấn hoa, bụi, lông động vật

Trẻ bị dị ứng sẽ dễ mắc viêm phế quản hơn so với trẻ không bị dị ứng trong cùng môi trường sống.

Trẻ em tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá

Khói thuốc lá chứa khoảng 4000 chất độc hại gây viêm tế bào hô hấp. Đặc biệt là ở trẻ em, nếu tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động thường xuyên, trẻ có nguy cơ mắc viêm phế quản mãn tính.

Trẻ sống trong những căn nhà ẩm mốc

Môi trường sống chật chội và ẩm thấp là điều kiện thuận lợi cho nấm mốc sinh sôi. Trẻ em sống trong môi trường như vậy có nguy cơ cao mắc các bệnh đường hô hấp, đặc biệt là viêm phế quản.

Trẻ bị viêm phế quản khi sinh sống trong những căn nhà ẩm mốc

Dấu hiệu trẻ bị viêm phế quản

Mẹ nên chú ý đến các dấu hiệu sau đây của viêm phế quản ở trẻ để có phản ứng kịp thời. Các dấu hiệu cụ thể của viêm phế quản bao gồm:

• Trẻ có triệu chứng ho, sốt, thở khò khè, thở nhanh.
• Trẻ bị chảy nước mũi, nghẹt mũi.

Vào ban đêm, dấu hiệu viêm phế quản thường xuất hiện và phát triển nghiêm trọng hơn, mẹ cần quan sát để xử lý ngay nếu tình trạng trở nên nguy hiểm.

Nguy hiểm khi trẻ bị viêm phế quản

Đáp án là CÓ. Các biến chứng nguy hiểm của viêm phế quản ở trẻ có thể bao gồm:

Viêm phổi

Viêm phổi có thể xảy ra trong quá trình viêm nhiễm kéo dài với các triệu chứng ho có đàm. Hệ miễn dịch suy yếu có thể dẫn đến sự xâm nhập dễ dàng của vi khuẩn, virus. Nếu cơ thể bị suy hô hấp hoặc khí màng phổi, điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Viêm phế quản kéo dài có thể đe dọa tính mạng của trẻ

Bệnh hen phế quản

Viêm phế quản khi không được điều trị kịp thời có thể gây ra tổn thương nặng trên niêm mạc, dẫn đến hen phế quản mạn tính. Bệnh hen phế quản gây khó thở, thở khò khè, rít và khó điều trị. Trong trẻ em và người cao tuổi, bệnh này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Áp xe phổi

Áp xe phổi là một trong những biến chứng của viêm phế quản, gây tổn thương phổi toàn bộ nếu bệnh kéo dài không được điều trị kịp thời. Triệu chứng bao gồm khó thở, tăng giảm huyết áp không bình thường, và các vấn đề liên quan đến tim mạch.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một tình trạng phổi mà trẻ em gặp phải, có triệu chứng là nhiều đờm ở cổ họng, sổ mũi và khó thở. Dịch nhầy trong phế quản được tiết ra khiến cho các vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào cơ thể.

Các vấn đề liên quan đến tim mạch

Viêm phế quản ở trẻ em không được điều trị kịp thời và tái phát liên tục là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus xâm nhập và lan sang các cơ quan khác trong cơ thể. Bệnh kéo dài gây ra sự viêm nhiễm, suy yếu hệ tim mạch và dẫn đến các bệnh liên quan đến tim mạch.

Liệu viêm phế quản ở trẻ em có lây không?

Nếu mẹ thắc mắc liệu viêm phế quản có lây không, câu trả lời là CÓ. Thực tế, viêm phế quản là một bệnh lý có khả năng lây lan mạnh mẽ qua hai con đường: lây trực tiếp và gián tiếp.

Lây trực tiếp

Nếu bé tiếp xúc trực tiếp với người bị viêm phế quản thông qua giao tiếp, khi người bệnh hoặc hắt hơi, vi rút có thể dễ dàng lây lan sang trẻ nhỏ.

Lây gián tiếp

Lây gián tiếp là khi trẻ em bị lây nhiễm thông qua việc sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bát, thìa, đũa, cốc chén với người mắc bệnh. Virus có thể tồn tại vài giờ trên các vật dụng này và làm tăng nguy cơ lây nhiễm giữa các thành viên trong gia đình.

Vì vậy, mẹ nên dạy bé thói quen rửa tay thường xuyên, ăn uống vệ sinh, tránh nơi có nhiễm khuẩn và khói bụi. Mẹ không nên để trẻ nhỏ tiếp xúc với những người đang mắc bệnh hoặc là người hút thuốc.

Cách điều trị viêm phế quản ở trẻ em

Các mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế nếu trẻ có triệu chứng viêm phế quản để được bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Dựa trên tiền sử bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các chẩn đoán cụ thể về tình trạng bệnh của trẻ bị viêm phế quản và yêu cầu thực hiện các xét nghiệm cần thiết như chụp X-quang phổi, xét nghiệm đờm, xét nghiệm máu để loại trừ các bệnh khác.

Nếu trẻ bị viêm phế quản cấp ở mức độ nhẹ và tự khỏi sau 1 – 2 tuần nhưng triệu chứng vẫn kéo dài, mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phương pháp điều trị hợp lý.

Ngoài phương pháp điều trị của bác sĩ, mẹ của trẻ bị viêm phế quản cấp cần thực hiện những điều sau khi chăm sóc bé:

• Giữ ấm cơ thể cho trẻ khi ra ngoài để tránh bị cảm lạnh.
• Vệ sinh khu vực mũi họng của trẻ, rửa mũi và súc họng để giúp trẻ thở dễ dàng hơn.
• Cho trẻ uống nhiều nước, bao gồm cả nước hoa quả, canh súp để làm dịch nhầy trong mũi họng tan ra.

Khi nào nên đưa trẻ đến bác sĩ?

Khi trẻ bị viêm phế quản xuất hiện những triệu chứng sau đây, mẹ cần đưa tới cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời:

Trẻ khó thở, da tái nhợt

Mẹ có thể đánh giá sự khó thở của trẻ bị viêm phế quản bằng cách đếm nhịp thở khi trẻ nằm yên hoặc khi ngủ trong vòng 1 phút. Mẹ nên đếm từ 2 - 3 lần. Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mức độ thở nhanh của trẻ được tính như sau:

• Trẻ em dưới 2 tháng tuổi có nhịp thở từ 60 lần/phút trở lên.
• Trẻ em từ 2 tháng - 12 tháng tuổi có nhịp thở từ 50 lần/phút trở lên.
• Trẻ em từ 1- 5 tuổi có nhịp thở từ 40 lần/phút trở lên.

Trẻ bị sốt cao

Trẻ bị sốt cao trên 39 độ C, không giảm bằng thuốc hạ sốt hoặc bị co giật.

Trẻ ho, mất ngủ, không muốn bú sữa

• Trẻ bị ho kéo dài không ngừng và trong lúc ho, trẻ có khuôn mặt đỏ bừng.
• Trẻ ngủ nhiều, mẹ khó đánh thức.
• Trẻ có thể từ chối bú sữa.

Trẻ bị viêm phế quản nên ăn gì và không nên ăn gì?

Việc bổ sung dinh dưỡng đúng cách là một trong những cách giúp trẻ bị viêm phế quản phục hồi nhanh chóng. Khi bị viêm phế quản, cơ thể trẻ dễ mất nước và mệt mỏi. Mẹ có thể cho trẻ bị viêm phế quản ăn theo chế độ dinh dưỡng sau:

• Hoa quả và rau xanh: Các loại rau củ giàu vitamin A, C, E giúp giảm viêm phế quản và giảm khó thở cho trẻ. Bông cải xanh, cà rốt, dâu tây, rau bina, cam, dưa, táo là những loại rau củ và hoa quả giàu chất chống oxy hóa hữu ích cho trẻ đang bị viêm phế quản cấp.
• Trẻ bị viêm phế quản cần bổ sung các sản phẩm từ sữa: Sữa có trong sữa bò, sữa đậu nành hoặc sữa chua cung cấp nhiều protein, canxi và vitamin D tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ.
• Nhóm thực phẩm giàu protein: Mẹ cần bổ sung nhóm thực phẩm giàu năng lượng và protein cho trẻ bị viêm phế quản. Đây là yếu tố giúp phục hồi nhanh bệnh tình của bé, tăng cường hệ miễn dịch, tránh tình trạng suy dinh dưỡng và thiếu chất dinh dưỡng. Thực phẩm giàu protein mà bé nên ăn bao gồm thịt lợn, gà, cá, trứng, đậu, pho mát, dầu thực vật, bơ.
• Trẻ bị viêm phế quản cấp cần bổ sung nhiều nước: Nước giúp giảm viêm, giảm khô họng, đào thải các độc tố, tăng cường chuyển hóa thức ăn và hấp thu dinh dưỡng.
• Thực phẩm giàu dinh dưỡng khác: Ngoài nhóm rau củ, hoa quả, protein, mẹ cần cho trẻ bị viêm phế quản ăn thêm các thực phẩm giàu dinh dưỡng như bột gạo hoặc ngũ cốc, đậu nành.
• Các loại thảo mộc tự nhiên: Bên cạnh thuốc, các loại thảo mộc như húng chanh, bạc hà, mật ong cũng giúp giảm triệu chứng viêm phế quản cấp ở trẻ như giảm viêm, giảm ho.

Ngoài các thực phẩm nên ăn, mẹ nên tránh cho trẻ bị viêm phế quản ăn các loại sau:

• Thức ăn có nhiều đường như bánh, kẹo.
• Nước ngọt có gas.
• Mẹ nên tránh cho bé ăn thức ăn nhiều chất xơ, ít dinh dưỡng, khó tiêu hóa.
• Các món ăn chiên xào có chứa nhiều dầu mỡ.
• Đồ ăn, thức uống lạnh.

Cách phòng ngừa bệnh viêm phế quản ở trẻ em

Để phòng ngừa viêm phế quản ở trẻ, mẹ cần chú ý:

• Tạo môi trường sống thoáng mát, sạch sẽ để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh nơi ở, luôn giữ tay, chân bé và người chăm sóc bé luôn sạch sẽ.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh hoặc cho bé ra ngoài nơi công cộng vào thời điểm giao mùa.
• Khi ra ngoài, trẻ cần đeo khẩu trang y tế chắc chắn, và khi về nhà cần vệ sinh tay chân sạch sẽ.
• Đảm bảo chế độ ăn uống hợp lý, cho trẻ uống đủ nước, bổ sung rau xanh, hoa quả và các thực phẩm giàu dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày.
• Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ để tránh nguy cơ mắc bệnh.
• Đối với trẻ dị ứng với phấn hoa, lông chó mèo, mạt bụi, mẹ cần hạn chế tiếp xúc.
• Hạn chế trẻ tiếp xúc với khói bụi ô nhiễm, khói thuốc lá.

Lời nhắn từ Mytour

Bài viết trên đã cung cấp cho mẹ các thông tin cần thiết để chăm sóc trẻ bị viêm phế quản và các cách để phòng ngừa bệnh viêm phế quản. Mytour hy vọng mẹ sẽ tìm được phương pháp chăm sóc phù hợp cho trẻ bị viêm phế quản cấp.

Lưu ý, thông tin này chỉ mang tính tham khảo và không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Linh Linh tổng hợp