Viện Nghiên cứu Hải dương học

Viện Nghiên cứu Hải dương học là trung tâm nghiên cứu về đời sống động và thực vật biển ở thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Đây là một trong những cơ sở nghiên cứu khoa học lâu đời nhất tại Việt Nam, đồng thời là cơ sở lưu trữ và nghiên cứu về biển lớn nhất Đông Nam Á. Khi đến thăm viện, du khách có cơ hội chiêm ngưỡng Bảo tàng Sinh vật biển với hơn 24.000 mẫu vật của hơn 4.000 loài sinh vật biển và nước ngọt, được sưu tầm và gìn giữ qua nhiều năm, cùng với các mẫu vật sống nuôi thả trong các bể kính. Viện từng được vinh danh là một trong 10 điểm du lịch lịch sử văn hóa hấp dẫn và đạt giải 'Điểm du lịch được yêu thích năm 2005'. Trong tương lai, viện sẽ ra mắt khu công nghệ cao chuyên thuần hóa sinh vật biển để phục vụ cho chiến lược phát triển kinh tế biển của Việt Nam. Viện Nghiên cứu Hải dương học tọa lạc trên một khu đất cao ráo, rộng rãi tại số 1, Cầu Đá, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Lịch sử của Viện Nghiên cứu Hải dương học

Viện Nghiên cứu Hải dương học được thành lập vào ngày 14/9/1922 dưới thời kỳ thuộc Pháp, với tên gọi ban đầu là Sở Hải dương học nghề cá Đông Dương (Service océanographique des pêches de l’Indochine). Đến năm 1930, tên gọi của viện được đổi thành Viện Hải Dương học Đông Dương.

Vào năm 1952, Viện Hải Dương học Đông Dương đổi tên thành Viện Hải dương học Nha Trang (L'Institut Océanographique de Nha Trang), sau khi chính phủ Pháp quyết định chuyển giao cho chính quyền miền Nam vào năm 1954.

   Trong thời kỳ đất nước còn phân chia, công tác nghiên cứu biển mang tính chất khu vực. Viện Hải dương học Nha Trang gặp khó khăn do tình hình chiến tranh, tập trung vào việc đào tạo cán bộ nghiên cứu biển trình độ đại học và sau đại học, tổ chức các chuyến khảo sát biển gần bờ và các đảo nhỏ, đồng thời phối hợp trong việc phân loại và báo cáo các mẫu vật khảo sát.

   Viện đã tham gia vào các nghiên cứu vịnh Thái Lan và miền Nam Việt Nam cùng với Viện Hải dương học Scripps (Scripps Institution of Oceanography) từ California, Hoa Kỳ trên tàu Stranger trong chương trình NAGA (1959-1960) và chương trình CSK (Co-operative Study of Kuroshio) (1965-1977) để nghiên cứu ảnh hưởng của dòng Kuroshio.

   Trong giai đoạn này, ở miền Bắc, để khảo sát khu vực biển vịnh Bắc Bộ, Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà quyết định thành lập các tổ chức nghiên cứu biển mới.

• 1959: Thành lập Đoàn Khảo sát Biển vịnh Bắc Bộ
• 1961: Thành lập Trạm Nghiên cứu Biển Hải Phòng
• 1967: Thành lập Viện Nghiên cứu Biển Hải Phòng với trụ sở tại số 246, đường Đà Nẵng, thành phố Hải Phòng

Trong giai đoạn từ 1952 đến 1975, có hai cơ sở nghiên cứu hải dương học chính: Hải học viện Nha Trang (tên mới của Viện Hải dương học Đông Dương từ năm 1952) và Viện Nghiên cứu biển Hải Phòng (thành lập năm 1967, trước đó là Đoàn khảo sát biển vịnh Bắc Bộ).

Sau khi đất nước thống nhất, Hải học viện Nha Trang và Viện Nghiên cứu biển Hải Phòng được hợp nhất thành một cơ sở nghiên cứu duy nhất mang tên Viện Nghiên cứu biển Nha Trang, trực thuộc Viện Khoa học Việt Nam, hiện nay là Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Đến năm 1993, Viện Hải dương học (Institute of Oceanography) đã bao gồm tất cả các cơ quan nghiên cứu biển trên toàn quốc. Viện được tổ chức thành một viện chính tại Nha Trang và hai phân viện tại Hải Phòng và Hà Nội.

Vào năm 2001, hai phân viện ở Hải Phòng và Hà Nội được nâng cấp thành Viện Địa chất và Địa vật lý biển (Hà Nội) và Viện Tài nguyên và Môi trường biển (Hải Phòng). Tất cả ba viện đều thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Đặc điểm nổi bật

Khi nhắc đến Viện Hải dương học, không thể bỏ qua bảo tàng Hải dương học, một phần không thể thiếu từ những năm 30 của thế kỷ trước, với cái tên dân dã 'Hồ cá Hải học viện Nha Trang'. Hiện tại, bảo tàng Hải dương học đã được nâng cấp và mở rộng thành một khu liên hợp với các bể nuôi sinh vật biển phục vụ nghiên cứu, tham quan và giáo dục cộng đồng, cùng với hệ thống lưu trữ mẫu sinh vật biển lớn nhất nước. Nhiều mẫu vật đã được gửi đến phòng thí nghiệm quốc tế và các bảo tàng toàn cầu.

Khi đến thăm bảo tàng, du khách không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hàng trăm loài sinh vật biển nhiệt đới mà còn có cơ hội tìm hiểu hơn 10.000 loài sinh vật từ Biển Đông. Bộ sưu tập bao gồm các loài sống ở biển Việt Nam, Campuchia và các khu vực lân cận, đặc biệt có cả các loài thú biển quý hiếm như Bò biển (Dugong). Đặc biệt, bảo tàng đang bảo quản bộ xương cá voi khổng lồ dài gần 18m, cao 3m, một di vật lịch sử tự nhiên có giá trị quý báu đã bị chôn vùi trong lòng đất đồng bằng sông Hồng ít nhất hơn 200 năm.

Bảo tàng còn cung cấp thông tin về các đặc điểm tự nhiên của Biển Đông, giới thiệu khoáng sản, tài nguyên quý giá và cảnh quan môi trường ven bờ, cũng như các hệ sinh thái phong phú như rừng ngập mặn, rạn san hô và thảm cỏ biển. Bảo tàng Hải dương học không chỉ nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và tài nguyên cho thế hệ mai sau mà còn trở thành trung tâm di sản văn hóa biển, thể hiện truyền thống khai thác và bảo vệ Biển Đông của người Việt. Đây thực sự là một trung tâm văn hóa biển quý báu, cần được bảo tồn và phát triển.

Hình ảnh

Cá từ biển

Loài sinh vật trong biển

Rùa ở biển

Ghi chú

Liên kết bên ngoài

• Website chính thức
• Trang Fanpage