Buzz
Sáng tạo bài viết Đi tìm bí mật (trích Đất rừng phương Nam, Đoàn Giỏi), môn Ngữ Văn lớp 7 - Kết nối kiến thức với cuộc sống
Nội dung bài viết Đi tìm bí mật được tóm gọn
I. Trước khi đọc
Hãy kể tên một số vùng quê ở Việt Nam mà bạn đã trải nghiệm hoặc biết đến qua nghệ thuật (hình ảnh, phim, văn thơ, ...). Bạn ấn tượng nhất là ở đâu?
- Các vùng quê mà tôi đã từng đặt chân: Ninh Bình, Đà Nẵng, Cần Thơ, Đồng Tháp, ...
- Nơi để lại dấu ấn sâu sắc nhất trong tôi là vùng quê 'Ninh Bình', với vẻ đẹp hùng vĩ của những ngọn núi và những dòng sông êm đềm. Nơi này còn ghi dấu ấn bởi những bức tranh tuyệt vời về đồng quê trên các tác phẩm nghệ thuật.
II. Đọc văn bản
1. Hình dung: Cảnh đẹp thiên nhiên qua góc nhìn của nhân vật An.
- Bầu không khí trong lành của đất rừng được truyền đạt qua từng khoảnh khắc.
- Không khí mát lạnh do hơi ẩm từ sông rìu, con mương nhỏ, đất ẩm và hương thơm từ những loại thảo mộc.
- Bức tranh ban mai là một tuyệt phẩm ánh sáng vô cùng trong lành, nổi bật trên bức canvas tinh khôi.
2. Nhìn nhận: Hãy tập trung vào những đặc điểm mô tả về hình dạng và cử chỉ của nhân vật.
- Chi tiết về hình dạng và cử chỉ của người chăm sóc: 'Người chăm sóc bước đi phía trước, chiếc túi nằm nghiêng với đường nét lạ mắt [...], lưng gánh chiếc gùi bằng tre đã trải qua nhiều năm, tay cầm một chiếc gạc.', 'Thỉnh thoảng, ông ta vung tay lên mạnh mẽ, chiếc dao rừng sắc bén cắt ngang một cành cây gai và bằng chiếc mẩu cong ở đầu lưỡi dao dài khoảng sáu, bảy tấc, người ta ném nhánh cây gai qua bên để mở đường.'
- Mô tả về hình dạng và cử chỉ của Chàng trai cò: 'Chàng trai cò đeo chiếc thúng to đùng, bên trong có một lọ nước, vài gói cơm nắm và chiếc áo ướt đẫm mồ hôi vừa mới cởi ra đã cuộn lại, chiếc nón rách được đặt ngược lên thúng.'
- Miêu tả về hình dạng và cử chỉ của An: 'Tôi lẻn vào giữa, quẹo một cái gùi nhỏ mà má nuôi tôi đã mượn từ nhà nào đó ở xa ngoại ô rừng từ chiều hôm qua.', 'Tôi quay đầu mắt để nhìn xung quanh nhưng không thấy bất kỳ dấu vết nào',...
🡪 Mọi nhân vật đều tươi tắn với vẻ đẹp riêng trong hình dạng và cử chỉ, họ đang bước vào rừng để 'thưởng thức mật ong' - hay còn gọi là săn mật ong.
3. Theo dõi: Chú ý đến những suy nghĩ của An về người chăm sóc và về Chàng trai cò.
- Suy nghĩ của An về người chăm sóc: 'Người chăm sóc của tôi chỉ cần nghe thấy tiếng tôi thở đằng sau lưng mình mà đã biết, chẳng cần phải quay đầu lại nhìn tôi'.
🡪 Người chăm sóc luôn quan tâm và chăm sóc cho các đứa trẻ.
An nhìn nhận về Cò: 'Nhìn thằng Cò kia, có vẻ nó chưa biết mệt gì cả.'
🡪 Thằng Cò không bao giờ dừng lại, quen với cuộc sống đi rừng.
4. Theo dõi: Cò truyền đạt cho An điều gì?
Cò hướng dẫn An cách nhận biết ong mật: 'Bây giờ, nhìn chặt vào khoảng cách giữa hai cành tre cao kia! Ừ! Đúng rồi. Tập trung vào điểm trống đó. Chúng nó sẽ xuất hiện ngay bây giờ.'
Tóm tắt bài Đi lấy mật (trích Đất rừng phương Nam, Đoàn Giỏi) ngắn gọn, Môn Ngữ Văn lớp 7, Kết nối kiến thức với cuộc sống
5. Hình dung: Vẻ đẹp phong phú, sôi động của rừng.
Rừng U Minh hiện ra với vẻ đẹp tươi mới và sôi động qua những âm thanh, màu sắc, và hương thơm:
- Âm thanh: Tiếng 'eo... eo... eo...' của bầy ong đang bay, âm thanh 'huyền bí' của gió, những giai điệu líu lo của tiếng hót chim, và bước chân chó săn 'Nghe tiếng chân chó săn đầy gợn sóng, những sinh linh bò sát bốn chân, to lớn hơn ngón chân cái, ngay lập tức quật lưng và chạy ra khỏi tán cây'.
- Gam màu: Sắc xanh của tầng lá cây, sắc đen nâu của bầy ong, sắc xanh của da lưng những chú kì nhông và những loài bò sát bốn chân 'Những chú kì nhông dựa vào thân cây, bộ lông trên lưng thay đổi từ xanh sang vàng, và từ vàng chuyển sang đỏ,...' và những chú chim 'Chúng bay với bộ lông nâu hạt dẻ, mỏ đỏ như màu son móng tay, với những đốm trắng nhỏ xinh tạo nên bức tranh hùng vĩ', sắc vàng khô của đồng cỏ mênh mông.
- Hương thơm: Mùi của đất ẩm 'Khói mùi đất nhẹ nhàng nổi lên, che phủ bụi cây cỏ xung quanh, rồi từ từ tan biến theo bức hơi ấm của ánh nắng mặt trời', hương thơm dịu dàng của hoa tràm 'Bức tranh rừng sôi động với mùi hương dịu dàng của hoa tràm, lan tỏa khắp nơi.'.
6. Tóm tắt: Câu chuyện xoay quanh cuộc sống của má nuôi An.
Nội dung chính: Má nuôi hướng dẫn An cách lựa chọn địa điểm làm tổ cho ong mật: chọn vùng rừng phù hợp, xác định hướng gió, đoán trước đường bay của ong, và biết cách xác định vị trí ong làm tổ.
7. Đối thoại: Sử dụng ngôn ngữ giao tiếp của các nhân vật.
Cuộc trò chuyện giữa An và má nuôi phản ánh sự gần gũi và tự nhiên trong ngôn ngữ đối thoại.
8. So sánh: Sự khác biệt trong cách 'đào tạo' ong rừng của cư dân U Minh.
Dân cư ở vùng U Minh 'kỹ thuật hóa' ong rừng thông qua việc sử dụng tổ ong có hình dáng giống nhánh kèo.
III. Sau khi đọc
1. Nhân vật trong đoạn trích là ai và họ có mối quan hệ như thế nào?
- Trong đoạn trích, có bốn nhân vật chính: An, Cò, tía nuôi, và má nuôi.
- An là đứa con nuôi của cặp vợ chồng bán rắn, là anh em ruột của Cò (Cò là con ruột của tía má nuôi An).
2. Đánh giá về nhân vật tía nuôi An dựa trên những chi tiết nào?
- Tía nuôi của An là người có nhiều kinh nghiệm trong việc đi rừng, trang bị đầy đủ dụng cụ cần thiết (túi, gùi, chả gạc, dao, ...): 'Tía nuôi đi phía trước, túi nằm nghiêng với đường nét lạ mắt [...], gùi tre đã trát chai, tay cầm chiếc gạc.'. Ông ta sử dụng dao rừng một cách điêu luyện để mở đường: 'Lâu lâu, ông ta vung tay lên một cái, đưa con dao rừng sắc phạt ngang một nhánh gai và dùng cái mẩu cong ở đầu lưỡi dao dài khoảng sáu, bảy tấc ấy lôi phăng nhánh gai chắn đường vứt ra một bên để tạo lối đi.'. Tía nuôi có khả năng quan sát chính xác đường đi của bầy ong: 'Tôi vừa toan đứng dậy thì tía tôi đã đến cầm tay tôi trỏ lên: - Đó, con thấy chưa?'. - Tía nuôi thể hiện tình thương con cái: 'Tía nuôi tôi chỉ nghe tôi thở đằng sau lưng ông thôi mà biết chứ ông có quay lại nhìn tôi đâu'.
3. Cảnh thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn mô tả qua con mắt của ai? Nhận xét về khả năng quan sát và cảm nhận về thiên nhiên của nhân vật đó.
Rừng U Minh hiện lên qua đôi mắt tinh tế của An.
🡪 An là đứa trẻ nhạy bén quan sát và cảm nhận vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên.
4. Theo em, Cò xuất thân từ đâu? Tại sao em có điều này khẳng định?
Cò chính là cậu bé sinh ra và lớn lên ngay giữa rừng: 'Đôi chân dài như bộ chân nai, đi lòng vòng trong rừng cả ngày mà không mỏi mệt!'
5. Nhân vật An được miêu tả qua những đặc điểm nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, tâm lý, mối quan hệ với những nhân vật khác, ...)? Dựa vào một số chi tiết tiêu biểu, hãy tóm lược tính cách của An.
Nhà văn đã mô tả nhân vật An qua các góc nhìn sau:
- Hành động: Can đảm chen vào giữa, lấy gùi bé từ má nuôi bơi xuống, nhìn chằm chằm bầy ong, hứng khởi reo lên khi bắt gặp bầy chim đẹp, và ngắm nhìn tổ ong lớn như cái thúng.
- Suy nghĩ: An suy nghĩ về những bài học không có trong sách giáo khoa mà má nuôi đã dạy, suy ngẫm về thằng Cò, lặng lẽ vì lo sợ sự khinh bỉ nếu hỏi bất cứ điều gì, và nghĩ lại về câu chuyện má nuôi đã kể.
- Tâm trạng: An trải qua cảm giác mệt mỏi khi đi đường xa, nhưng lại phấn khởi reo lên khi nhìn thấy bầy ong mật và rút ra những bài học quý giá.
- Quan hệ với nhân vật khác: An thể hiện mối quan hệ thân thiết với mọi người, luôn lắng nghe lời kể và lời dạy của tía nuôi cùng má nuôi. Dù có cãi cọ với Cò, nhưng sự thân thiết và gắn bó vẫn thể hiện qua hành động, cử chỉ, và lời nói.
🡪 Tính cách của nhân vật An: An là một cậu bé đam mê học hỏi và khám phá. Cậu thể hiện suy nghĩ tinh tế khi quan sát thiên nhiên và học hỏi từ lời dạy, câu chuyện của mọi người.
6. Đọc đoạn trích, em cảm nhận thế nào về con người và rừng phương Nam?
Từ đoạn trích, An nhìn thấy vẻ đẹp của con người và rừng phương Nam: Người dân đây chăm chỉ, giàu kinh nghiệm và sống một cuộc sống phong phú. Rừng phương Nam hiện lên hùng vĩ, hoang sơ với sự kết hợp tuyệt vời giữa cảnh thiên nhiên và sự sinh động của các loài vật.
IV. Liên kết với nội dung đọc
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) chia sẻ cảm nhận của em về một chi tiết thú vị trong đoạn trích 'Đi lấy mật'.
Trong đoạn trích 'Đi lấy mật,' những kinh nghiệm lấy mật thông qua lời kể của má nuôi An làm cho em bật cười và cảm thấy thú vị. Từ việc chọn vùng rừng, định chỗ gác kèo đến xem hướng gió, tất cả đều là những bí quyết độc đáo được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Điều này thể hiện sự phong phú và độc đáo trong cách người dân vùng U Minh gắn bó với rừng, làm cho cuộc sống của họ trở nên đa dạng và độc đáo.
Với bút pháp độc đáo và khả năng quan sát tinh tế, nhà văn Đoàn Giỏi khiến rừng núi đại ngàn miền Tây Nam Bộ trở nên sống động và rõ nét. Đoạn trích khiến tôi đặc biệt ấn tượng bởi cách mà mô tả sinh động, như hòa mình vào vẻ đẹp thiên nhiên của nơi này.
Các bài văn mẫu lớp 7 khác:
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 24, Ngữ Văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
- Soạn bài Ngàn sao làm việc (Võ Quảng), Ngữ Văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
