1. Tổng quan về văn nghị luận
Văn nghị luận là dạng văn bản thể hiện ý kiến, quan điểm hoặc lập luận của tác giả nhằm thuyết phục người đọc chấp nhận và ủng hộ quan điểm đó. Nó thường sử dụng logic, bằng chứng và lập luận để tạo ra một bài viết thuyết phục. Trong văn nghị luận, tác giả sẽ trình bày quan điểm và cung cấp lý do, ví dụ, và chứng cứ để chứng minh quan điểm của mình. Mục tiêu cuối cùng là khiến người đọc tin tưởng rằng quan điểm của tác giả là hợp lý và đáng tin cậy. Văn nghị luận được áp dụng rộng rãi trong giáo dục, diễn thuyết và trong đời sống hàng ngày, và kỹ năng này không chỉ giúp viết hiệu quả mà còn phát triển khả năng suy luận và biện minh.
2. Các yêu cầu đối với bài nghị luận phản đối một quan niệm hoặc cách hiểu khác về một vấn đề trong đời sống
- Xác định vấn đề và làm sáng tỏ bản chất của nó.
- Trình bày một cách rõ ràng ý kiến phản đối của tác giả đối với một quan niệm hoặc cách hiểu khác.
- Cung cấp lý lẽ và bằng chứng để chứng minh rằng ý kiến phản đối là có cơ sở vững chắc.
Văn bản: Việc lớn, việc nhỏ
- Bài viết thảo luận quan điểm của một học sinh cho rằng chỉ nên làm việc lớn, không thích làm việc nhỏ vì cho rằng việc nhỏ là vô nghĩa. Ý kiến này được đề cập ở phần Mở bài và cần được phân tích sâu hơn.
- Tác giả thể hiện sự phản đối đối với quan điểm của học sinh nêu trên (Theo quan điểm của tôi, quan điểm đó thực sự khó chấp nhận).
- Những lý do và minh chứng nào được đưa ra để khẳng định rằng sự phản đối là có cơ sở:
+ Mọi người đều phải thực hiện những nhiệm vụ lớn trong cuộc đời mình, nên không thể vì phải giải quyết những việc lớn mà lơ là những nhiệm vụ nhỏ. Nếu mình không làm, ai sẽ làm những việc nhỏ? Việc nhỏ không đồng nghĩa với việc vô nghĩa, nhiều việc nhỏ lại có ý nghĩa to lớn,...
+ Minh chứng cụ thể: Ông Ni-no-mi-gia, một doanh nhân Nhật Bản, mỗi sáng Chủ nhật đều dọn dẹp rác tại Hồ Gươm. Hành động ý nghĩa của ông đã lan tỏa rộng rãi, ảnh hưởng đến nhận thức của nhiều người.
3. Thực hành viết theo các bước đã hướng dẫn
3.1 Trước khi bắt tay vào viết
a. Chọn đề tài
- Một số đề tài có thể tham khảo:
+ Vệ sinh trường học là nhiệm vụ của đội ngũ lao công đã được trường trả lương.
+ Có thể bỏ qua một số môn học và chỉ tập trung vào những môn yêu thích.
+ Việc tắt các thiết bị điện trong Giờ Trái Đất chỉ mang tính chất hình thức và không thực sự tiết kiệm được bao nhiêu điện.
+ Sách giáo khoa đã được cha mẹ mua và trở thành tài sản của bạn, nên bạn hoàn toàn có thể viết hoặc vẽ vào đó nếu muốn.
b. Tìm kiếm ý tưởng
Ví dụ: Chọn chủ đề 'Có thể bỏ qua một số môn học và chỉ tập trung vào những môn yêu thích.'
- Đánh giá chung: Việc bỏ qua một số môn học và chỉ học những môn yêu thích là một hiện tượng không tốt cho sự phát triển của học sinh.
- Những biểu hiện.
- Hệ quả.
- Nguyên nhân.
- Các giải pháp.
c. Xây dựng dàn bài
- Sắp xếp các ý tưởng theo một trình tự hợp lý:
a. Mở bài:
– Giới thiệu hiện tượng học lệch hiện nay, khi học sinh chỉ tập trung vào những môn mình yêu thích và bỏ qua các môn khác.
– Đánh giá tổng quát: Đây là một hiện tượng không có lợi cho sự phát triển của học sinh.
b. Thân bài:
* Giải thích:
– Đây là hiện tượng học lệch, khi học sinh chỉ tập trung vào một số môn mà lơ là các môn khác, dẫn đến sự mất cân bằng trong việc học.
* Biểu hiện:
– Yêu thích các môn tự nhiên vì ít phải ghi chép.
– Một số bạn ưa thích môn xã hội do ít cần tính toán.
– Một số người chỉ tập trung vào việc học ngoại ngữ mà bỏ qua các môn học khác.
* Tác hại:
– Thiếu hụt kiến thức nền tảng.
– Kết quả học tập kém, gây cảm giác thất vọng và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện.
– Hạn chế khả năng hiểu biết toàn diện.
* Nguyên nhân
– Yếu tố chủ quan
+ Do sở thích cá nhân của người học
+ Do khả năng bẩm sinh của mỗi người
+ Do sự lười biếng trong việc học tập và nghiên cứu
– Yếu tố khách quan
+ Vì mục tiêu học tập chỉ để đạt điểm cao trong kỳ thi Đại học
+ Do sự định hướng của cha mẹ
* Giải pháp
– Tuyên truyền rộng rãi về hậu quả của việc học lệch để mọi người đều nhận thức được
– Quyết tâm không theo lối học lệch
– Áp dụng kiến thức vào thực tiễn để làm bài học trở nên hấp dẫn hơn
c. Kết luận:
– Tái khẳng định vấn đề đã được nêu
– Đưa ra liên hệ cá nhân.
3.2 Viết bài
- Triển khai viết bài dựa trên dàn ý đã có sẵn.
Bài mẫu tham khảo:
Mẫu 1:
Học sinh như những mầm non, là tương lai của đất nước, và sẽ góp phần đưa quốc gia phát triển ngang tầm với các cường quốc trên thế giới. Vì thế, việc học tập của học sinh hiện đang được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Dù vậy, nhiều bạn vẫn chưa có định hướng mục tiêu học tập rõ ràng, dẫn đến tình trạng học lệch vẫn tiếp tục.
Học lệch là tình trạng không phân bổ thời gian học tập đều cho tất cả các môn, mà chỉ tập trung vào một số môn nhất định, bỏ qua các môn khác, thường là theo sở thích cá nhân hoặc dựa vào mục tiêu thi cử, thay vì học để đạt được kiến thức toàn diện.
Việc học lệch dễ dàng nhận thấy qua quá trình học tập và các kỳ thi. Một số học sinh chỉ ưu tiên các môn tự nhiên vì chúng không yêu cầu ghi nhớ nhiều và không cần phải viết lách nhiều, trong khi những môn xã hội lại bị bỏ qua vì cho rằng chúng dễ hơn hoặc kém quan trọng hơn. Đặc biệt, nhiều bạn chỉ chăm chăm vào việc học Ngoại ngữ mà quên các môn học khác. Lý do có thể là vì trong thời đại toàn cầu hóa, ngoại ngữ trở thành một lợi thế lớn cho sự nghiệp.
Hậu quả của việc học lệch rất nghiêm trọng. Có những học sinh tập trung vào môn tự nhiên mà bỏ qua các môn xã hội, dẫn đến việc họ có thể thành công trong lĩnh vực khoa học nhưng thiếu kỹ năng sống. Hoặc, những người tốt nghiệp xuất sắc trong các ngành quản trị nhưng gặp khó khăn trong giao tiếp. Học lệch cũng làm giảm sự phát triển tư duy toàn diện khi các môn xã hội bị coi thường.
Học đều tất cả các môn là phương pháp tốt nhất để phát triển toàn diện. Dù có thể tập trung hơn vào các môn tự nhiên, bạn cũng cần dành thời gian cho các môn xã hội để khám phá giá trị văn hóa và tinh thần. Một tâm hồn phong phú từ việc học xã hội sẽ giúp cải thiện khả năng học tập các môn tự nhiên.
Tại trường học, các môn xã hội nên được giảng dạy một cách sinh động và hấp dẫn để khuyến khích học sinh. Những giờ học môn xã hội nên được xem như thời gian thư giãn giúp lấy lại tinh thần, làm cho quá trình học không trở nên nhàm chán.
Mẫu 2:
Hiện tượng học lệch không còn xa lạ với học sinh, sinh viên ngày nay. Dù đã có từ lâu, vấn đề này chỉ mới trở nên nghiêm trọng trong những năm gần đây và gây lo ngại lớn. Mặc dù nhiều giáo viên đã lên tiếng, tình trạng này vẫn không có dấu hiệu giảm sút.
Học lệch thực chất là một cách đối phó với yêu cầu của thầy cô và kỳ thi, thiếu sự hiểu biết sâu rộng về kiến thức. Những học sinh giỏi thường là những người biết kết nối kiến thức giữa các bài học. Vì vậy, việc học tủ không được đánh giá cao vì thiếu tính sáng tạo và tư duy tốt.
Dù biết học tủ không có lợi, nhiều học sinh vẫn duy trì thói quen này do ảnh hưởng từ anh chị đi trước hoặc giáo viên. Họ tin rằng học tủ có thể mang lại điểm cao trong kỳ thi lớn, dù đây là một quan niệm sai lầm.
Chương trình học được thiết kế cẩn thận để phát triển trí thức đồng đều. Học lệch có thể làm giảm tầm quan trọng của các môn học khác, nhưng kiến thức bị lãng quên vẫn sẽ có giá trị trong tương lai. Ngoài ra, học lệch có thể làm não bộ phát triển không đồng đều. Nguyên nhân có thể do thiếu động lực học tập của học sinh hoặc phương pháp giảng dạy không hiệu quả của giáo viên. Để khắc phục, cần cải cách phương pháp giảng dạy và thi cử, nhấn mạnh vai trò của các môn học nền tảng và tránh phân biệt môn chính, môn phụ, nhằm tạo điều kiện cho học sinh học tập toàn diện.
Học lệch và ôn thi lệch không thể giúp bạn phát triển trí tuệ một cách toàn diện. Nếu không đạt được điều này, bạn vẫn chưa thực sự hoàn thành mục tiêu của việc học. Để phát triển toàn diện, chúng ta cần hiểu rõ tác động và nguy cơ của việc học lệch. Học sinh nên được giáo dục để nhận thức về mục đích học tập của mình. Khi nhận thức được điều này, học sinh sẽ tiếp thu và tìm hiểu nội dung chương trình học một cách khoa học hơn. Học lệch và ôn thi lệch không phải là cách duy nhất để đạt kết quả cao. Có nhiều tấm gương học đều và xuất sắc trong lớp học của bạn. Vậy tại sao phải chọn con đường học lệch? Việc học đều và cân bằng là cần thiết để chuẩn bị cho cuộc sống.
Học lệch và ôn thi lệch là phương pháp không hợp lý. Thay vào đó, học đồng đều và với đam mê sẽ giúp tiếp thu kiến thức một cách đầy đủ và hiệu quả nhất. Học lệch giống như cây không có đủ rễ; không chỉ không phát triển mạnh mẽ mà còn dễ bị tổn thương trước khó khăn. Kiến thức luôn quý giá và không bao giờ là thừa thãi. Hãy lấp đầy kiến thức để tự tin trên con đường mình đã chọn.