Buzz
Viết bài Soạn văn số 6: Nghị luận văn học
BÀI 1
Ý TƯỞNG:
Bài viết cần bao gồm các ý chính sau đây:
1. Gia đình như một dòng sông dài, mỗi thế hệ ghi chú vào một đoạn.
* Diễn giải
+ Chỉ những ai đã chắc chắn làm nên phần của mình trong dòng sông truyền thống mới có thể được coi là con của gia đình, không chỉ là việc kế thừa huyết thống mà còn là việc kế thừa truyền thống.
+ Để hiểu được khúc cuối của một dòng sông, ta phải hiểu được nguồn cội đã tạo nên nó. Tương tự như vậy, chỉ khi hiểu được nguồn gốc truyền thống của gia đình, ta mới có thể hiểu được những đứa con như Chiến, Việt.
* Chứng minh:
+ Truyền thống đó được truyền dạy qua các thế hệ từ ông bà, cha mẹ, cô chú cho đến con cháu, và được thể hiện rõ qua hình tượng của chú Năm:
- Chú Năm không chỉ yêu thích cuộc sống ven sông mà còn tuân thủ đạo đức. Tính cách của chú Năm phản ánh tinh thần cao cả của nhà văn Nguyễn Đình Chiểu trong quá khứ xa xôi.
- Chú Năm là biểu tượng sống luôn theo truyền thống, đại diện cho và duy trì truyền thống (qua việc hát những bài ca, ghi chép vào sổ gia đình).
+ Hình ảnh của người mẹ cũng là biểu hiện của truyền thống:
- Mỗi con người ra đời với nhiệm vụ chống lại khó khăn, gian khổ, 'đấu tranh với cái gáy đầy mồ hôi, đôi vai vững vàng, áo bà ba đọng mồ hôi', ngửi mùi lúa gạo, mùi của cánh đồng mênh mông, của làm việc cần cù dưới trời mưa nắng.
- Điều đặc biệt ấn tượng nhất là khả năng chịu đựng đau khổ để sinh sống, bảo vệ con cái và chiến đấu.
- Người mẹ là biểu tượng của sự mạnh mẽ, quyết đoán, và cao thượng.
+ Việt và Chiến - Những đứa con, là sự tiếp nối của truyền thống:
- Chiến thừa hưởng nét đẹp của mẹ, cách nói chuyện giống hệt mẹ.
- So với thế hệ mẹ, Chiến là khúc sông tiếp theo. Khúc sông tiếp theo luôn chảy xa hơn khúc sông trước đó. Người mẹ chịu đau khổ khi mất chồng nhưng không có cơ hội cầm súng, trong khi Chiến mạnh mẽ quyết định, tham gia quân đội và tìm kiếm công lý cho cha mẹ.
- Việt, chàng trai trẻ tuổi, đầy năng lượng và không gò ép.
- Đặc tính anh hùng của Việt: luôn kiên định không bao giờ chịu khuất phục; dù bị thương, vẫn kiên quyết đối mặt với kẻ thù.
- Việt vượt xa hơn cả dòng sông truyền thống: không chỉ làm chiến công mà ngay cả khi bị thương cũng không ngừng tìm kiếm địch. Việt là biểu tượng của sức mạnh trẻ trung và tiến bộ.
2. Sau đó, hàng trăm dòng sông từ các gia đình cùng chảy vào một biển lớn, 'biển rộng lớn nhưng... rộng bằng cả đất nước ta và cả thế giới'.
+ Điều này ý nghĩa là: từ gia đình, nhà văn muốn chúng ta suy nghĩ về biển cả, về đại dương của dân tộc và nhân loại.
+ Câu chuyện gia đình cũng là câu chuyện của toàn dân đang dũng cảm chiến đấu với sức mạnh sinh ra từ những đau khổ.
BÀI 2
Gợi ý
Bài viết cần bao gồm những ý sau:
1. Hình ảnh đẹp và tình cảm về sông Đà trong tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân:
+ Miêu tả về sông Đà.
+ Phong cách văn học đặc trưng của Nguyễn Tuân.
2. Hình ảnh thơ mộng và đầy cảm xúc về sông Hương trong tác phẩm: Ai đã đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tường:
+ Sự miêu tả về dòng sông Hương.
+ Phong cách văn học đặc sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
3. Đối chiếu phong cách văn học của Hoàng Phủ Ngọc Tường và Nguyễn Tuân để làm nổi bật vẻ đẹp thơ mộng, tình cảm của các dòng sông.
BÀI 3: Về một truyện ngắn trong dòng văn xuôi hiện đại Việt Nam mà bạn ưa thích.
Gợi ý:
Phân tích tình huống trong truyện Vợ nhặt của Kim Lân để thể hiện giá trị thực tế và nhân đạo của tác phẩm.
Dàn bài đề xuất:
a. Mở đầu:
+ Giới thiệu về Tác giả và tác phẩm:
+ Tổng quan:
- Trong truyện Vợ nhặt, tình huống được xây dựng một cách độc đáo.
- Từ tình huống trong truyện, tác phẩm thể hiện sâu sắc giá trị thực tế và nhân đạo.
b. Nội dung chính:
1. Bối cảnh xây dựng tình huống truyện.
+ Bối cảnh đói kém năm 1945 với hơn hai triệu người thiệt mạng.
+ Sự tử vong hiện hữu trong tác phẩm tạo ra một bầu không khí u ám, đầy áp lực. Cái chết luôn đe dọa cuộc sống của những người sống.
2. Trong tình hình đó, Tràng, nhân vật chính của câu chuyện, đã 'nhặt' được một người vợ. Đây là một tình huống độc đáo.
* Trong Tràng, có nhiều yếu tố khiến khả năng 'ế' vợ rất cao:
- Về ngoại hình, Tràng không được đẹp trai, màu mỡ.
- Tính tình của Tràng có phần không bình thường.
- Tràng nói chuyện thô lỗ, không lịch sự.
- Tràng và gia đình sống trong hoàn cảnh nghèo khó, phải làm thuê để nuôi mẹ già và chính mình.
- Nguy cơ của nạn đói và cái chết luôn gánh trên vai Tràng.
* Tràng cưới vợ như một tai họa mới đến với cuộc đời mình (theo quy luật tự nhiên).
* Việc Tràng cưới vợ là một sự kiện đầy bất ngờ.
- Cả làng ngạc nhiên trước sự việc này.
- Bà cụ Tứ cũng bất ngờ không kém.
- Dù đã có vợ, Tràng vẫn cảm thấy khá bất ngờ.
* Mặc dù tình huống truyện đầy bất ngờ nhưng rất hợp lý.
- Nếu không phải vì năm đói kinh hoàng, có lẽ không ai sẽ muốn lấy một người như Tràng.
- Tràng cưới vợ theo cách 'nhặt' được.
3. Ý nghĩa thực tế:
- Truyện Vợ Nhặt phản ánh sự đau đớn của con người trong thời kỳ đói kém:
- Vợ nhặt là một lời tố cáo mạnh mẽ về tội ác của các kẻ thực dân, phát xít.
4. Giá trị nhân văn:
- Tình người cao quý được thể hiện qua cách đối xử của các nhân vật với nhau.
+ Tràng tỏ ra rất trân trọng người vợ mà mình đã 'nhặt' được.
+ Nhiệm vụ, trách nhiệm của vai trò vợ, dâu được thức tỉnh trong người 'vợ nhặt'.
+ Tình thương mẹ con của bà cụ Tứ.
- Con người hướng đến sự sống và luôn kỳ vọng, tin tưởng vào tương lai:
+ Tràng cưới vợ để bảo vệ sự sống, xây dựng hạnh phúc gia đình.
+ Bà cụ Tứ, một người già luôn nói về ngày mai với những kế hoạch thực tế, gieo niềm tin cho con dâu vào một cuộc sống tốt đẹp.
+ Phần kết của tác phẩm với hình ảnh lá cờ đỏ và đám người phá đi lúa thóc của địch Nhật.
c. Kết luận:
+ Chứng tỏ tài năng văn học thông qua việc tạo ra những tình huống truyện độc đáo, cuốn hút.
+ Khẳng định giá trị thực tế và nhân đạo của tác phẩm.
