Trước khi đọc
Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 100 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Có thể cho biết, tục thờ cúng thường liên quan đến thái độ, tình cảm nào?
Phương pháp giải:
Liên kết thông tin với bản thân để giải đáp câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Tục thờ cúng thường gắn với sự kính trọng, lòng thành.
Trong khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 101 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Chú ý nhận định 'thực ra cũng là một loại phúc lợi'
Phương pháp giải:
Chú ý đọc kỹ phần đầu văn bản
Lời giải chi tiết:
Từ 'thực ra': để mô tả điều gì đó sẽ xảy ra theo kỳ vọng ban đầu, nhưng thực tế lại không như vậy.
Từ đây, độc giả có thể đoán được cuộc sống của nhân vật ông chủ nhà trọ hiện tại và điều mà tác giả muốn nhấn mạnh
Trong khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 101 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Thông tin về tục lệ “lên lão' trong đoạn này có tác dụng gì đối với việc biến cố trong câu chuyện.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ nội dung và trả lời phù hợp
Lời giải chi tiết:
Thông tin về tục lệ “lên lão' đã giúp biến cố trong câu chuyện trở nên chân thực, cụ thể hơn.
Đọc văn 3
Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 104 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Câu hỏi này là lời kể hay lời nhận xét, bình luận?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời hợp lý
Lời giải chi tiết:
Lời bình luận
Đọc văn 4
Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 105 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Chi tiết trong đoạn này thể hiện điều gì trong cách đối xử với gà và với người của nhân vật “ông chủ'?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời hợp lý
Ông chủ coi trọng việc cúng gà hơn cả mẹ của mình. Điều này cho thấy, ông chủ là người tin ngưỡng mê tín, chú trọng việc cúng bái hơn là quan tâm đến người mà đã sinh ra mình. Ông ta quá phụ thuộc vào tín ngưỡng và truyền thống lạc hậu, điều này dễ nhận thấy qua cách ông ta đối xử với gà và mẹ của mình.
Đọc văn 5
Trả lời Câu hỏi 5 Trong khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Tác giả viết lại cách luộc gà một cách tỉ mỉ để làm gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời hợp lý
Lời giải chi tiết:
Giúp cho bài phóng sự trở nên thực tế và hấp dẫn hơn thông qua cách thức luộc gà độc đáo.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Các đặc điểm nào giúp bạn nhận ra văn bản này thuộc thể loại phóng sự?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời hợp lý
Lời giải chi tiết:
- Bài viết đề cập đến những sự kiện trong thực tế như thói quen “lên lão' của một ngôi làng, thói quen này phản ánh tư duy tôn giáo của cộng đồng.
- Cung cấp thông tin cụ thể về cân nặng của gà được dùng trong lễ cúng.
- Mô tả quá trình luộc gà một cách rất chi tiết và độc đáo.
- Sử dụng phương pháp tâm lý và mô tả cận cảnh.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Danh sách các sự kiện chính theo trình tự được thuật lại trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và trả lời hợp lý
Lời giải chi tiết:
- Nhân vật “ông chủ' mua đôi gà để dùng trong lễ “lên lão'
- “Ông chủ' chăm sóc đôi gà và yêu cầu gia đình gọi “gà' là “người'
- Gà sống sót sau trận gió bắc.
- “Ông chủ' nuôi gà theo phương pháp cầu kỳ: làm cám như thuốc và dùng viên thuốc mỗi viên có kích thước bằng đầu ngón tay và nghiến gà ăn
- Gà phát triển nhanh và đạt cân nặng như ý, khiến “ông chủ' rất hài lòng, “ông chủ' cho rằng mình đã thành công với lễ “lên lão' của mình
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Xác định ngôi kể, điểm nhìn trong văn bản và nêu tác dụng của ngôi kể, điểm nhìn ấy.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
- Ngôi kể: thứ nhất
- Điểm nhìn: nhân vật trong văn bản
→ Tác dụng: Người kể chuyện xưng “tôi' đã trực tiếp kể lại những gì đã chứng kiến, trải qua.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Liệt kê một số ví dụ về lời miêu tả, lời kể, lời bàn luận - trữ tình của nhân vật “tôi' và nêu tác dụng của cách kết hợp miêu tả với trần thuật trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
“Ở thôn quê, như vậy cũng là tiên cách. Quan bất phiền, dân bất nhiễu, suốt năm lúc nào cũng ung dung.”
→ Nhân vật “tôi' bàn luận về “ông chủ'
“Đôi gà mới lạ làm sao! Nó lớn bằng con chim câu và trọc lông lốc như đầu ông sư. Từ cổ đến đuôi toàn là thứ thịt đỏ hỏn, lơ thơ điểm ít sợi lông tơ. Mỗi con ở hai vút cánh, đều có hai cái lông cánh lớn bằng vảy ốc và cong vểnh lên như miếng cau khô để ngửa.”
→ Nhân vật “tôi' miêu tả, kể và bàn luận về sự lạ lùng của đôi gà cúng
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Nêu ít nhất hai ví dụ về chi tiết, sự kiện hiện thực và thái độ, đánh giá của người viết đối với các chi tiết đó.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
“Mỗi con gà đó, từ cổ đến chân có thể cao đến gần hai thước, hai cánh của nó cũng phải đến hơn một thước, tôi không hiểu rằng luộc vào nồi nào cho vừa, nhưng vẫn yên lặng để xem họ làm ra sao.”
→ Thái độ tò mò, muốn quan sát cách luộc con gà cúng của người viết
“Nửa đêm, cả sáu nồi nước đều sủi. Người ta liền bưng cả hai mâm gà xuống đó. Dưới hai ngọn đèn dây sáng như ban ngày, năm sáu cái gáo chĩa vào các nồi múc nước giội từ đầu gà trở xuống. Và cứ giội luôn như thế không lúc nào ngươi, hết nồi nước ấy, họ lại nấu nồi nước khác, trong bếp không lúc nào không sẵn nước sôi. Giội đến gần sáng thì gà vừa chín. Té ra cái kiểu luộc gà của họ là vậy.'
→ Quá trình luộc con gà cúng
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo và thông điệp của văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Chủ đề: lên án hủ tục cổ hủ của làng quê Việt Nam trước cách mạng tháng Tám
Cảm hứng chủ đạo: lên án, phê phán, chế giễu
Thông điệp: tác giả lên án những hủ tục lạc hậu đã ăn sâu vào tâm trí những nông dân cần cù, chất phác nơi đây, họ xem đó là điều hiển nhiên phải thực hiện. Nếu như người dân thực hiện tốt những hủ tục đó, người đó sẽ được ca tụng hết lời. Thiên phóng sự đã thể hiện đầy đủ ý nghĩa của câu tục ngữ “Phép vua còn thua lệ làng', tố cáo những hủ tục cổ hủ của chốn làng quê và gửi gắm những giá trị nhân sinh sâu sắc, quý giá.
Sau khi đọc 7
Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Nhận xét về nghệ thuật viết phóng sự của tác giả (sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, thủ pháp miêu tả, trần thuật, cách sắp xếp sự kiện chi tiết, ngôn ngữ…) trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách khai thác các tuyến nhân vật, các sự kiện, ngôi kể, điểm nhìn, cách tố cáo, phê phán… trong Con gà thờ hoàn toàn mới. Phóng sự Con gà thờ vẽ nên bức tranh hoàn chỉnh về những tồn tại tiêu cực nơi làng quê Việt Nam trong một thời gian rất dài và đến tận ngày nay vẫn còn vẹn nguyên giá trị. Từ đó, nhà văn đưa ra thái độ phủ định gần như triệt để nhiều mặt tiêu cực của xã hội lạc hậu. Ông đặt ra vấn đề rằng, phải gấp rút cải tạo bộ mặt của làng quê Việt và giải phóng người nông dân khỏi chế độ phong kiến và ý thức hệ phong kiến thối nát.
Bài tập sáng tạo
Trả lời Bài tập sáng tạo trang 107 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo
Vẽ một bức tranh về con gà thờ hoặc viết một đoạn văn (độ dài 200 chữ), thể hiện suy nghĩ của bạn về nhân vật ông chủ con gà thờ.
Phương pháp giải:
Dựa vào văn bản đọc hiểu
Đưa ra suy nghĩ của bản thân
Lời giải chi tiết:
Con gà thờ là tác phẩm đặc tả những hủ tục xưa cũ. Trong đó, nhân vật ông chủ con gà thờ là nhân vật trung tâm. Những người dân có tư tưởng bị trói buộc như con trâu cọc sau lũy tre làng. Trăm năm bám rễ với những tư tưởng hủ lậu khiến họ chẳng dám dứt mình ra vì sợ bị coi khinh. Nếu như người ta không còn khổ sở vì bị lệ làng chèn ép thì lại tự làm khổ mình vì kèn cựa với những người xung quanh. Cỗ nhà anh to, cỗ nhà tôi sẽ phải to hơn. Ông chủ con gà thờ mải mê với việc phải nuôi đôi gà cúng nhà mình, chăm lo cho nó từng bữa ăn đến giấc ngủ đến nỗi quên mất người mẹ già đang ốm nặng. Ông ta mải mê chạy theo những cái danh phù phiếm mà quên mất nhìn vào những giá trị cốt lõi bên trong. Ngô Tất Tố dùng ngòi bút của mình để vạch ra những án nạn ở chốn cửa Khổng sân Trình, cụ phê phán tâm lý háo danh một cách tiêu cực của dân làng nhưng không vì thế mà lên án một cách phiến diện. Không chỉ là phê phán, cụ còn cảm thông với người dân, chỉ ra gốc rễ của những tư tưởng cổ hủ đó và vạch mặt những kẻ đã gây ra cảnh khổ cho họ.