Bài thơ Mẹ của Đỗ Trung Lai thể hiện sâu sắc tình cảm mẫu tử. Tài liệu Soạn văn 7: Mẹ trong sách Chân trời sáng tạo tập 2 được tổng hợp rất đầy đủ và súc tích.
Chi tiết nội dung sẽ được Mytour đăng tải dưới đây, mời các bạn học sinh lớp 7 cùng tham khảo để có thêm những kiến thức hữu ích khi nghiên cứu về tác phẩm này.
Viết bài về Mẹ - Mẫu 1
Câu 1. So sánh vần và nhịp trong bài Mẹ với bài Đợi mẹ và Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi. Phân tích tác dụng của những cách gieo vần và ngắt nhịp khác nhau trong ba bài thơ.
- Mẹ:
- Cách gieo vần: Sử dụng vần cách (bé - mẹ, già - xa)
- Nhịp: 2/2
- Đợi mẹ:
- Cách gieo vần: Sử dụng vần cách (nhà - xa, ao - vào)
- Nhịp: 2/2/3, 2/2, 3/3, 2/3, 3/2…
- Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi:
- Vần: Sử dụng vần cách (mèo - veo; ủ - ngủ; chì - đi)
- Nhịp: 2/2/3/2 hoặc 3/2/3/2
=> Cách sử dụng vần và ngắt nhịp góp phần diễn tả tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình.
Câu 2. Em có nhận xét gì về cách thể hiện tình cảm, cảm xúc của người con với mẹ trong bài thơ này? Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ để làm rõ ý kiến của em.
- Bài thơ Mẹ là lời của người con, thể hiện tình cảm xót xa, thương cảm khi mẹ ngày càng già đi.
- Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ:
Một số từ ngữ, hình ảnh: lưng mẹ “còng” - cau “thẳng”; cau “ngọn xanh rờn” - mẹ “đầu bạc trắng”; cau “ngày càng cao” - mẹ “ngày một thấp”; cau “gần giời” - mẹ “gần đất”; một miếng cau khô/khô gầy như mẹ…
- Biện pháp tu từ:
- Tương phản đối lập: “Lưng mẹ còng rồi - Cau thì vẫn thẳng”, “Cau - ngọn xanh rờn, Mẹ - đầu bạc trắng”: Gợi ra sự liên tưởng về tuổi già của mẹ.
- So sánh “Một miếng cau khô – Khô gầy như mẹ”: Hình ảnh mẹ già như miếng cau khô để gợi lên sự già nua héo hắt của người mẹ.
- Câu hỏi tu từ “Sao mẹ ta già?”: Hỏi đấy mà như muốn bộc lộ nỗi xót xa, đau lòng trước thực tại.
Câu 3. Chủ đề của bài thơ là gì?
Chủ đề của bài thơ: Tình cảm xót xa, thương cảm khi mẹ ngày càng già đi.
Câu 4. Theo em, nhà thơ muốn truyền đạt thông điệp gì qua bài thơ? Thông điệp đó có ý nghĩa như thế nào đối với em?
- Thông điệp: Hãy quý trọng những khoảnh khắc bên cạnh người mẹ, biết yêu thương và tôn trọng người mẹ của mình.
- Thông điệp này giúp em đánh giá cao và yêu quý mẹ nhiều hơn, tích cực rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội.
Soạn bài Mẹ - Mẫu 2
Tác giả
Đỗ Trung Lai sinh năm 1950, quê ở Hà Nội.
Tác phẩm
Bài thơ được xuất bản trong tuyển tập Đêm sông cầu của NXB Quân đội nhân dân năm 2003.
Đọc - hiểu văn bản
a. Hình ảnh của người mẹ
- Hình ảnh của mẹ được so sánh với hình ảnh cây cau - một loài cây quen thuộc ở làng quê Việt Nam.
- Các hình ảnh về “mẹ” và “cau”:
- lưng mẹ “còng” - cau “thẳng”
- cau “ngọn xanh rờn” - mẹ “đầu bạc trắng”
- cau “ngày càng cao” - mẹ “ngày một thấp”
- cau “gần giời” - mẹ “gần đất”
=> Người mẹ ngày càng già đi theo thời gian.
b. Tình cảm của người con dành cho mẹ
- Hình ảnh so sánh “một miếng cau khô/khô gầy như mẹ”: Cảm thấy xót xa, đau đớn khi tuổi tác của mẹ ngày càng cao, sức khỏe ngày càng yếu đi.
- “Con nâng trên tay”: Thái độ trân trọng, quan tâm của người con dành cho mẹ.
- “Không cầm được lệ”: Cảm thấy xót xa, cay đắng không thể kìm nén nước mắt.
- Câu hỏi tu từ “Tại sao mẹ lại già đi?”: Câu hỏi này không được trả lời, gợi lại sự cô đơn và trống vắng.
- Hình ảnh “mây bay về xa” như mái tóc mẹ bạc phơ hòa cùng với những đám mây trắng trên cao thể hiện sự xót xa và tiếc nuối.
=> Tình cảm thương cảm, nỗi xót xa và lòng trân trọng dành cho người mẹ
Tổng kết
- Nội dung: Bài thơ thể hiện nỗi xót xa và tình cảm thương cảm của người con trước hình ảnh già nua của mẹ qua các năm tháng.
- Nghệ thuật: Sử dụng hình thức thơ bốn chữ, với nhiều biện pháp tu từ và hình ảnh tượng trưng phong phú...