Buzz
Hãy chỉ ra các bước quan trọng trong quá trình tạo ra một bức tranh Đông Hồ như đã được mô tả trong văn bản.
Nội dung chính
| Văn bản giới thiệu chi tiết về đề tài, chất liệu, cách chế tác và cách lưu giữ, phục chế tranh Đông Hồ. |
Tóm tắt
1. Chủ đề thường dân, hình ảnh sinh động, hài hước
Các hình ảnh phổ biến, giản dị trong cuộc sống hàng ngày như gà, lợn, trâu, bò,...; các khía cạnh ẩn sau cuộc sống nông thôn là chủ đề phổ biến, chính trong các bức tranh Đông Hồ.
2. Vật liệu tự nhiên, màu sắc giản dị, ấm áp
- Vật liệu: giấy dó, chổi lá thông để quét lên.
- Màu sắc: đen từ than lá tre hoặc than mía; xanh từ rong biển, lá bàng; vàng từ cỏ mùa xuân; đỏ từ nước gạo đậu;... - 4 màu chủ đạo.
3. Chế tác tinh tế, công phu
- Tạo ra bản mẫu.
- Sử dụng can và mực nho để vẽ rõ từng nét, bảng mày trên giấy mỏng rồi chuyển sang bản khắc gỗ.
- Khi in, đặt xấp giấy in phía trước; tay phải giữ chặt 'tay cầm' ở phía sau tấm in, đặt tấm in lên 'bìa' để chìm mực; đặt tấm in đã chìm mực lên trên giấy in; lật tấm khắc lên.
- Thợ in sử dụng bông tăm bông để đều mực trên bề mặt giấy in để màu mực thấm đều; bóc bản in ra khỏi tấm gỗ; số lần in tương đương với số màu của bức tranh.
4. Tranh đông Tết
- Mùa 7, 8 hàng năm thường là thời gian để chuẩn bị cho mùa tranh Tết.
- Chợ tranh thường được tổ chức vào những ngày 6, 11, 16, 21, 26 tháng Chạp.
5. Bảo tồn và phục hồi
- Từ cuối thế kỷ XIX đến những năm 40 của thế kỷ XX là thời kỳ phát triển cao điểm. Sự thương mại hóa trong kinh tế thị trường đã khiến cho tranh Đông Hồ dần mất đi giá trị của mình, suy thoái.
- Mặc dù vậy, vẫn có những nghệ nhân tận tâm với nghề, cố gắng duy trì, nuôi dưỡng nghệ thuật tranh Đông Hồ này.
Trước khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 82 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Theo bạn, di sản văn hóa là gì? Hãy đề cập đến một di sản văn hóa của địa phương hoặc quốc gia mà bạn quan tâm.
Phương pháp giải:
- Mô tả ý kiến của bạn về di sản văn hóa.
- Giới thiệu một di sản văn hóa mà bạn quan tâm.
Lời giải chi tiết:
- Theo quan điểm của mình, di sản văn hóa là các đối tượng (cả những di tích lịch sử, tác phẩm nghệ thuật,...) và phi vật thể (như các hình thức nghệ thuật dân gian, ngôn ngữ,...) có giá trị văn hóa, lịch sử, khoa học và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- Một ví dụ về di sản văn hóa của địa phương hoặc quốc gia là thành nhà Hồ.
Thành nhà Hồ tọa lạc tại Thanh Hóa - tổ quốc của những người anh hùng, những trang sử vĩ đại. Thành nhà Hồ hiện lên với vẻ đẹp cổ kính, phủ đầy rêu phong, là minh chứng cho một giai đoạn lịch sử quan trọng của dân tộc Việt Nam. Di tích này đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là di tích cấp quốc gia, có giá trị đặc biệt quan trọng của dân tộc từ năm 1962. Vào ngày 27 tháng 6 năm 2011, tổ chức UNESCO đã chính thức công nhận thành nhà Hồ là di sản văn hoá thế giới. Thành nhà Hồ thể hiện sự ảnh hưởng và các giá trị nhân văn qua một giai đoạn lịch sử của quốc gia hoặc khu vực trên thế giới. Đây là một đóng góp quý báu về kiến trúc, công nghệ, điêu khắc, và quy hoạch thành phố. Thành nhà Hồ Vĩnh Lộc - Thanh Hoá là một công trình cổ xưa, thể hiện giá trị của một hoặc nhiều giai đoạn trong lịch sử nhân loại.
Trước khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 82 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Bạn đã từng ngắm tranh Đông Hồ và hiểu về quá trình tạo ra những tác phẩm đó chưa? Hãy kể tên một số tác phẩm cụ thể và chia sẻ kiến thức của bạn với các bạn trong nhóm.
Phương pháp giải:
Chia sẻ kiến thức của bạn về tranh Đông Hồ với các bạn trong nhóm.
Lời giải chi tiết:
- Tôi đã có dịp thưởng thức và tìm hiểu về tranh Đông Hồ.
- Dưới đây là một số thông tin mà tôi biết về tranh Đông Hồ:
+ Một số tác phẩm Đông Hồ: Đám cưới chuột, Lợn ỷ có xoáy Âm dương, Tranh 'Đàn gà' hoặc 'Sân gà' cầu chúc cho sự sung túc, đông con và an lành.
+ Giấy in tranh Đông Hồ được gọi là giấy dó; được pha với hồ dán; và sử dụng chổi lá thông để quét lên.
+ Quy trình sản xuất:
- Tạo mẫu và làm bản khắc gỗ: mỗi mẫu có thể có 2-5 bản khắc gỗ khác nhau, tùy thuộc vào màu sắc của từng mẫu. Đây là bước khó nhất đòi hỏi kỹ thuật cao.
- Chuẩn bị giấy Dó: để có giấy dó hoàn thiện, người ta phải lựa chọn từng loại vỏ Dó từ rừng, rồi qua nhiều bước phơi, ngâm, giã nhuyễn, hòa bột vào bể trộn, trộn giấy, ép kiệt nước, phơi khô, và cuối cùng là quét hồ dán.
- In tranh: Màu sắc trong tranh Đông Hồ có 5 màu chính hoàn toàn tự nhiên: màu đỏ từ gạch non, màu vàng từ cỏ mùa xuân, màu đen từ lá tre, màu xanh từ lá bàng, và màu trắng từ vỏ sò. Để in một bức tranh cần phải có 5 bản khắc, in 5 lần.
- Phơi tranh: sau khi in xong, tranh sẽ được phơi cho đến khi khô.
Khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Khi đọc trang 83 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Văn bản này sử dụng đoạn văn in nghiêng để truyền đạt thông tin chính về tranh Đông Hồ một cách đầy đủ.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn văn in nghiêng.
- Đặt đoạn văn in nghiêng vào ngữ cảnh tổng thể của văn bản để hiểu được tầm quan trọng của nó.
Lời giải chi tiết:
Đoạn văn in nghiêng xuất hiện ở đầu văn bản, cung cấp đủ thông tin và ý chính về tranh Đông Hồ. Điều này khuyến khích độc giả muốn tìm hiểu sâu hơn về loại hình nghệ thuật này.
Khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Khi đọc trang 84 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Bức tranh “Lợn đàn” đã sử dụng các màu sắc: xanh, vàng, đen, đỏ như được đề cập trong đoạn văn này.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn văn thuộc phần 2 (Chất liệu tự nhiên, sắc màu bình dị, ấm áp).
- Quan sát hình 2 (Lợn đàn, trang 83) để biết thêm về các màu sắc được sử dụng.
Lời giải chi tiết:
Bức tranh “Lợn đàn” đã sử dụng đủ 4 gam màu cơ bản của tranh Đông Hồ như màu xanh, vàng, đen và đỏ.
Khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Khi đọc trang 85 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Tóm tắt các bước chính để tạo ra một bức tranh Đông Hồ như đã được trình bày trong văn bản.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn văn thuộc phần 3 (Chế tác khéo léo và công phu).
- Tóm tắt các bước chính.
Lời giải chi tiết:
Các bước chính để tạo ra một bức tranh Đông Hồ bao gồm:
- Vẽ mẫu.
- Can những đường nét rõ ràng, bảng màu bằng mực nho lên giấy mỏng rồi chuyển sang bản khắc gỗ.
- Khi in, đặt xấp giấy in trước mặt; tay phải cầm “tay co” đóng sau lưng ván in, úp ván xuống “bìa” để quét đẫm màu; úp mặt ván khắc đã thấm màu lên mặt giấy; lật ngửa ván khắc lên.
- Thợ in lấy xơ mướp xoa đều lưng mặt giấy để màu mực thấm đều; bóc từ giấy khỏi ván in; số màu của tranh tương ứng với số lần in.
Khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Khi đọc trang 85 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Đoạn cuối này đã mở rộng quan điểm và phong cách viết của tác giả như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn cuối (Lưu giữ và phục hồi).
Lời giải chi tiết:
Quan điểm và cách viết của tác giả đã được thể hiện một cách chính xác về quá trình phát triển và suy giảm của tranh dân gian Đông Hồ.
- Đồng thời, tác giả cũng nhấn mạnh vào tư tưởng nhân văn của mình, mong muốn bảo tồn và gìn giữ nét đẹp truyền thống mà tranh Đông Hồ mang lại.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 85 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Các bước quan trọng trong quá trình chế tác một bức tranh Đông Hồ được nêu trong văn bản là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn trong phần 3 (Chế tác khéo léo và công phu).
Lời giải chi tiết:
Các bước quan trọng trong quá trình chế tác một bức tranh Đông Hồ bao gồm:
- Vẽ mẫu.
- Can những đường nét rõ ràng, bảng mày bằng mực nho lên giấy mỏng rồi chuyển sang bản khắc gỗ.
- Khi in, đặt xấp giấy in trước mặt; tay phải cầm “tay co” đóng sau lưng ván in, úp ván xuống “bìa” để quét đẫm màu; úp mặt ván khắc đã thấm màu lên mặt giấy; lật ngửa ván khắc lên.
- Thợ in lấy xơ mướp xoa đều lưng mặt giấy để màu mực thấm đều; bóc từ giấy khỏi ván in; số màu của tranh tương ứng với số lần in.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 85 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Đề tài của văn bản là về tranh dân gian Đông Hồ. Mục đích của việc lồng ghép yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản nhằm làm rõ các thông tin chính và thể hiện tư tưởng của người viết về đề tài.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ toàn bộ văn bản.
- Chú ý đoạn văn có lồng ghép yếu tố miêu tả và biểu cảm.
Lời giải chi tiết:
- Đề tài của văn bản: Tran
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 86 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Các mục 1, 2, 3 trong văn bản bổ sung và thể hiện thông tin chính của văn bản một cách rõ ràng và liên kết với nhau.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ nội dung ở các mục 1, 2, 3.
Lời giải chi tiết:
- Các mục 1, 2, 3 nói về đề tài, hình tượng; chất liệu, màu sắc và các công đoạn chế tác.
- Các mục này có sự liên kết, bổ sung cho nhau và thể hiện thông tin chính đã được nêu ra ở đoạn văn in nghiêng đầu tiên.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 86 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Nhan đề, sa-pô, và đề mục giúp thể hiện thông tin chính trong văn bản một cách rõ ràng và có cấu trúc.
Phương pháp giải:
- Lưu ý đến phần nhan đề, sa-pô và đề mục trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Phần nhan đề, sa-pô và đề mục giúp trình bày thông tin chính một cách mạch lạc, có cấu trúc. Điều này giúp người đọc tiếp cận văn bản một cách dễ dàng và hiểu được nội dung một cách tổng thể.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 86 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Mục đích của việc viết là để truyền đạt thông tin về nghệ tranh dân gian Đông Hồ và khuyến khích sự bảo tồn, phát huy giá trị của nghệ thuật truyền thống này.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ toàn bộ văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Mục đích viết là để chia sẻ thông tin về nghệ tranh dân gian Đông Hồ và khích lệ sự bảo tồn, phát triển của nghệ thuật truyền thống này.
- Quan điểm của tác giả là đảm bảo tính chính xác và khách quan của thông tin về nghệ tranh Đông Hồ, đồng thời thể hiện sự quý trọng và mong muốn bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 86 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Nêu tên một số di sản văn hóa ở địa phương và chia sẻ suy nghĩ về việc bảo tồn và phát triển các di sản đó.
Phương pháp giải:
- Liệt kê một số di sản văn hóa địa phương.
- Chia sẻ ý kiến cá nhân về việc bảo tồn và phát triển các di sản văn hóa.
Lời giải chi tiết:
- Ví dụ: Ở Hà Nội, có Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Cột cờ Hà Nội, Chùa Một Cột, Đền Cổ Loa, Nhà tù Hỏa Lò, Cầu Long Biên, ...
- Theo quan điểm cá nhân, bảo tồn và phát triển di sản văn hóa là trách nhiệm của mỗi người dân và cộng đồng. Điều này giúp duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, là đòn bẩy để phát triển du lịch văn hóa và kinh tế địa phương.
