Đề bài: Hãy viết đoạn văn (khoảng bốn đến năm câu) với ít nhất một câu hỏi tu từ, thể hiện cảm nhận của em về bài thơ Qua Đèo Ngang. Sau đó, giải thích tác dụng của câu hỏi trong việc làm nổi bật nội dung của đoạn văn.
I. Gợi ý viết đoạn văn phản ánh cảm nhận của em về bài thơ 'Qua Đèo Ngang' - Chân trời sáng tạo
- Khung cảnh của đèo Ngang hiện lên trước tầm mắt, trống trải và tĩnh lặng dưới bóng chiều tà.
- Tình cảm lưu luyến quê nhà, ôm trọn niềm nhớ về tổ ấm trong tâm hồn của tác giả.
- Bà Huyện Thanh Quan chia sẻ tâm tư cô đơn, đong đầy hồn quê, gửi gắm nỗi nhớ thương vào từng cung bậc cảm xúc.
II. Viết đoạn văn (khoảng bốn đến năm câu) với ít nhất một câu hỏi tu từ, mô tả cảm nhận của em về bài thơ Qua Đèo Ngang.
1. Thảo luận về 'Qua Đèo Ngang' - mẫu số 1:
Xuyên suốt bài thơ, ta cảm nhận được làn gió buồn nhẹ, hòa mình trong nỗi buồn lặng lẽ của tác giả. Khung cảnh chiều tà có làm tâm hồn con người trở nên nhạy cảm hơn, hay là nỗi buồn của con người đã chấm bám lên cảnh vật xung quanh? Người đọc cảm nhận rằng bài thơ như một mảnh hồng phai về thời phong kiến huy hoàng, nơi tình cảm yêu nước và thương dân được Bà Huyện Thanh Quan thể hiện một cách đầy cảm xúc.
- Câu hỏi tu từ: 'Khung cảnh chiều tà có làm tâm hồn con người trở nên nhạy cảm hơn, hay là nỗi buồn của con người đã chấm bám lên cảnh vật xung quanh?'.
- Tác dụng: Mở đầu cho một thảo luận sâu sắc về ảnh hưởng của thiên nhiên và tâm trạng con người trong bài thơ.
2. Mảnh văn về chiều tà ở Đèo Ngang - mẫu số 2:
Bà Huyện Thanh Quan tinh tế mô tả khung cảnh buổi chiều tại con đèo nơi dân cư thưa thớt, vắng lặng. Liệu rằng, việc chọn thời điểm như làm nổi bật sự trống vắng, hiu quạnh của nơi này có phải là một chiêu mà tác giả sử dụng? Khung cảnh ấy hòa quyện cùng ký ức quê hương, đọng lại trong tâm trí người đọc như một khúc nhạc buồn, làm xao động trái tim. Tác giả, một nữ sĩ tài năng của văn hóa trung đại Việt Nam, đã để lại dấu ấn đẹp qua những từ ngữ tưởng chừng như đơn giản nhưng chứa đựng biết bao tâm huyết.
- Câu hỏi tu từ: 'Liệu rằng, việc chọn thời điểm như làm nổi bật sự trống vắng, hiu quạnh của nơi này có phải là một chiêu mà tác giả sử dụng?'.
- Tác dụng: Bày tỏ sự nhạy bén trong việc chọn thời điểm và làm nổi bật cảm xúc trong bài thơ.
3. Đoạn văn về tình cảm quê hương trong 'Qua Đèo Ngang' - mẫu số 3:
Nỗi niềm 'nhớ nước, thương nhà' là trung tâm cảm xúc mà Bà Huyện Thanh Quan muốn thể hiện trong 'Qua Đèo Ngang'. Trong bối cảnh thiên nhiên hùng vĩ nhưng trống trải, vắng lặng, bà đã bày tỏ tâm cảm của một người yêu nước. Bà không chỉ nhớ về cảnh đẹp quê hương trong những thời kỳ huy hoàng mà còn thương nhớ sự thay đổi, sự suy tàn của quê nhà. Một người phụ nữ nho nhỏ nhưng lòng yêu nước, bất bình trước sự lơ đãng của những người cầm quyền đối với đất nước.
- Câu hỏi tu từ: 'Một người nữ sĩ bé nhỏ còn cảm thấy xót xa, vậy cớ sao những nhà cầm quyền lại làm ngơ trước cảnh nước nhà?'
- Tác dụng: Nâng cao giá trị và tôn vinh lòng yêu nước và tình cảm của Bà Huyện Thanh Quan.
4. Đoạn văn về sự đối lập trong 'Qua Đèo Ngang' - mẫu số 4:
Thiên nhiên tại 'Qua Đèo Ngang' vô cùng hùng vĩ, cao rộng với những bức tranh của đất, trời, và non nước. Nhưng đáng chú ý, dấu vết của con người trên đây lại rất thưa thớt, chỉ là 'vài', lác đác'. Điều này tạo nên một sự đối lập rõ ràng giữa vẻ đẹp hùng vĩ, bát ngát và sự hoang sơ, gợi lên cảm giác buồn hiu hắt, vắng lặng. Dưới khung cảnh ấy, tác giả thổ lộ nỗi buồn, cảm giác cô đơn khi phải rời xa Thăng Long để theo chồng về một chốn xa lạ. Có lẽ, bởi cảnh nơi này khác biệt hoàn toàn với kinh thành Thăng Long, nơi ồn ào, náo nhiệt?
- Câu hỏi tu từ: 'Có lẽ, vì cảnh nơi đây khác biệt với kinh thành tấp nập, phồn hoa chăng?'
- Tác dụng: Nêu bật sự tương phản giữa khung cảnh ở Đèo Ngang và Thăng Long, làm nổi bật nỗi hiu hắt, buồn bơ vơ của tác giả.
5. Đoạn văn về 'Mảnh tình riêng' trong 'Qua Đèo Ngang' - mẫu số 5:
Câu thơ cuối bài 'Qua Đèo Ngang' làm bừng tỉnh tâm hồn với những dòng: 'Dừng chân đứng lại trời non nước/Một mảnh tình riêng ta với ta'. Những lời thơ ấy gợi lên hình ảnh tâm trạng trữ tình của nhân vật đứng trước cảnh trời mây, non nước hữu tình tại Đèo Ngang. Lúc ấy, trong tâm hồn bỗng trỗi dậy một 'mảnh tình riêng ta với ta'. Nhưng câu hỏi đặt ra là, 'mảnh tình riêng' đó là gì? Có thể là nỗi đau vì đất nước bị chia cắt, nỗi buồn vì thời thế hiểm nguy, hay đơn giản là cảm giác cô độc khi đứng trước vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên. Đó là những tâm sự sâu sắc từ đáy lòng tác giả muốn thể hiện.
- Câu hỏi tu từ: 'Nhưng câu hỏi đặt ra là, \'mảnh tình riêng\' đó là gì?'
- Tác dụng: Mở đầu cho việc giải đáp vấn đề, làm nổi bật hơn tâm trạng của nhân vật.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - KẾT THÚC - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Mong rằng qua bài viết này, em đã thu thập thêm hiểu biết về bài thơ 'Qua Đèo Ngang' và làm mới kiến thức về tác dụng của câu hỏi tu từ. Trong bộ sưu tập tài liệu của Mytour còn nhiều bài mẫu khác mời em tham khảo như: Chia sẻ về một sự kiện xã hội tích cực đối với cộng đồng mà em tham gia hoặc quan sát.; Viết đơn gửi Ban Giám hiệu, đề xuất nhà trường tổ chức một sự kiện ngoại khóa.