Dù được bày bán rộng rãi ngoài các chợ ở Việt Nam, nhưng thực tế đây lại là một mặt hàng hiếm trên toàn cầu.
Ảnh minh họa
Nghệ là một loại gia vị phổ biến trong ẩm thực Việt Nam và dễ dàng tìm mua tại các chợ, siêu thị. Cây nghệ có nguồn gốc từ Ấn Độ, và mặc dù phổ biến ở Việt Nam, nhưng lại là một loại củ gia vị hiếm có khó tìm trên toàn thế giới, chỉ có tại một số quốc gia nhiệt đới như Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Myanmar và Nilgeria.
Tại Việt Nam, nghệ là một loại cây trồng phổ biến, có mặt ở nhiều vùng địa lý khác nhau, từ vùng đồng bằng ven biển đến các vùng núi cao trên 1500 m, thậm chí còn mọc hoang ở nhiều đồng ruộng, cánh đồng.
Việt Nam là một trong những quốc gia có diện tích trồng nghệ lớn nhất thế giới, với hơn 50.000 ha vào năm 2021. Nghệ được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông... Nghệ Việt Nam có chất lượng tốt, với hàm lượng curcumin cao, từ 3-5%.
Ngoài công dụng làm gia vị, nghệ còn có khả năng điều trị nhiều triệu chứng, bao gồm diệt khuẩn, phòng ngừa ung thư đại tràng, ung thư gan, và giảm đau dạ dày, đau bụng.
Trong năm 2022, việc xuất khẩu nhóm hàng này đem về hơn 23,1 triệu USD.
Nguồn: Thống kê từ Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA)
Tinh bột nghệ được xem là một trong những sản phẩm chủ lực của ngành công nghiệp chế biến thực phẩm ở Việt Nam. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu tinh bột nghệ của Việt Nam đạt 9,8 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2023, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2022. Các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và các quốc gia châu Âu.
Theo đánh giá từ các đối tác, tinh bột nghệ của Việt Nam có màu sắc đẹp, mùi thơm dễ chịu, không có vị đắng của nghệ, không chứa tạp chất và hóa chất bảo quản. Giữ nguyên được hàm lượng curcumin trong nghệ, là hoạt chất có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe và làm đẹp. Curcumin có khả năng chống viêm, chống oxi hóa, chống ung thư, hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ gan, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện trí nhớ và làm trắng da.
Hiện nay, Việt Nam có 500.000 ha cây gia vị, với khoảng 400 doanh nghiệp và hàng trăm nghìn hộ nông dân tham gia sản xuất và xuất khẩu tinh bột nghệ. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia sản xuất và xuất khẩu gia vị lớn trên thế giới. Tuy nhiên, dù đã khai thác được khoảng 40-50% tiềm năng, vẫn còn dư địa lớn để ngành gia vị Việt Nam phát triển.
Dự kiến vào năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng gia vị của Việt Nam có thể đạt khoảng 2 tỷ USD, với khối lượng xuất khẩu ước tính là 500.000 tấn.