Viết soạn văn Ôn tập Tiếng Việt trang 190, 191 ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý để hỗ trợ học sinh soạn văn lớp 9 một cách dễ dàng.
Viết soạn văn Ôn tập Tiếng Việt
I. Những nguyên tắc cơ bản trong giao tiếp
Câu 1 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Nguyên tắc về số lượng: Bài nói cần truyền đạt đúng thông điệp, không dư thừa, không thiếu sót.
- Nguyên tắc về chất lượng: Không nên nói những điều không chắc chắn hoặc không được chứng minh.
- Nguyên tắc về mối quan hệ: Diễn đạt đúng chủ đề giao tiếp, tránh việc nói những điều không liên quan.
- Nguyên tắc về cách diễn đạt: Nói rõ ràng, mạch lạc, tránh sự mơ hồ trong diễn đạt.
- Nguyên tắc về lịch sự: Kính trọng, khiêm nhường, tôn trọng đối phương khi giao tiếp.
Câu 2 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Tình huống minh họa:
Trong giờ học địa lý, thầy giáo hỏi một học sinh đang nhìn qua cửa sổ một cách vô tâm:
- Em có thể giải thích cho thầy hiểu về sóng không?
Học sinh đáp:
- Thưa thầy, Sóng là một tác phẩm thơ nổi tiếng của Xuân Quỳnh ạ.
⇒ Vi phạm nguyên tắc về mối quan hệ
II. Sử dụng từ ngữ xưng hô trong hội thoại
Câu 1 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Các từ ngữ xưng hô phong phú và đa dạng: mình, chúng mình, ta, chúng ta, anh, em, bác, cháu, mình, cậu... Tùy thuộc vào tình hình giao tiếp và mối quan hệ với người nghe mà chúng ta lựa chọn từ ngữ xưng hô phù hợp.
Câu 2 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Sự khiêm nhường: Người nói tự xưng mình một cách khiêm tốn.
- Sự tôn trọng: Gọi người đối thoại một cách lịch sự và tôn kính.
Ví dụ:
+ Quý bà, quý cô, quý ông... để thể hiện sự tôn trọng đối với người đối thoại.
+ Gọi người đối thoại ít tuổi hơn là anh, chị, hoặc sử dụng từ ngữ xưng em.
Câu 3 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Trong tiếng Việt khi giao tiếp, người nói cần chú ý lựa chọn từ ngữ xưng hô phù hợp với mối quan hệ, thái độ, và tình cảm với người nghe. Nếu không lựa chọn đúng từ ngữ xưng hô, người nói sẽ không đạt được kết quả như mong muốn.
III. Phương pháp trình bày trực tiếp và gián tiếp
Câu 1 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Trình bày trực tiếp: Lặp lại toàn bộ từ hoặc ý kiến của người hoặc nhân vật. Sử dụng dấu hai chấm để phân cách phần được trình bày, thường kèm theo dấu ngoặc kép.
- Trình bày gián tiếp: Tóm tắt lại lời nói hoặc ý kiến của nhân vật, có thay đổi nhẹ. Không sử dụng dấu hai chấm.
Câu 2 (trang 190 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Chuyển từ trình bày trực tiếp sang gián tiếp:
+ Khi Quân Thanh bước vào trận đánh, Vua Quang Trung hỏi Nguyễn Thiếp rằng về chiến thuật và tình hình quân sự, cơ hội chiến thắng hay thất bại, Nguyễn Thiếp đánh giá thế nào?
+ Nguyễn Thiếp nói rằng khi không có lãnh đạo, lòng người sẽ tan rã. Quân Thanh đang ở xa, không biết tình hình quân lực của vua Quang Trung là yếu hay mạnh, không hiểu rõ tình hình nên không biết phải đánh hay giữ sao. Nhà vua chỉ ra rằng, trong chuyến đi này, nếu không quá mười ngày, quân Thanh sẽ bị đánh bại.
- Các thay đổi ngữ cảnh đáng chú ý :
+ Trong cuộc trò chuyện, vua Quang Trung sử dụng ngôi thứ nhất 'Tôi', nhưng khi chuyển sang lời dẫn gián tiếp, ngôi thứ nhất được thay bằng 'Vua Quang Trung' (ngôi thứ ba). Nguyễn Thiếp cũng đã thay đổi cách gọi từ “Chúa công” sang “Nhà vua”.
+ Từ 'đây' để chỉ địa điểm trong cuộc trò chuyện đã được bỏ qua trong lời dẫn gián tiếp.