Viết Tóm tắt về câu chuyện Sự tích Hồ Gươm trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 1 Cánh diều một cách chi tiết

Nội dung chính

Chuẩn bị

Trả lời câu hỏi (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

- Xem lại hướng dẫn nêu trong mục Chuẩn bị ở bài Thánh Gióng để áp dụng vào việc hiểu văn bản này.

- Đọc trước truyện Sự tích Hồ Gươm, hãy tưởng tượng và mô tả nơi cất giữ thanh gươm mà Rùa vàng nhận từ tay Lê Lợi

Phương pháp giải:

Em đọc trước truyện, thử tưởng tượng và diễn đạt ý kiến về nơi cất giữ thanh gươm.

Lời giải chi tiết:

Có thể tưởng tượng và mô tả khung cảnh hồ Gươm như sau:

- Màu nước hồ trong xanh có thể nhìn thấy đáy hồ, như chiếc gương khổng lồ để bầu trời soi bóng với những gợn sóng lăn tăn trên mặt hồ.

- Xung quanh hồ là những hàng cây xanh mướt bốn mùa, tỏa bóng xuống hồ. Đặc biệt là hàng liễu rủ xuống như cô thiếu nữ đang soi gương chải tóc. 

Đọc hiểu 1

Trả lời câu 1 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Lần kéo lưới thứ ba của Lê Thận có điều gì đáng chú ý?

Phương pháp giải:

Em chú ý các chi tiết được lặp lại trong 3 lần kéo lưới của Lê Thận.

Lời giải chi tiết:

Đáng chú ý ở chỗ cả ba lần Thận đều cất được một thanh sắt.

Đọc hiểu 2

Trả lời câu 2 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tranh minh họa về nhân vật và sự kiện gì trong truyện?

Phương pháp giải:

Xem kĩ bức tranh trang 26 và cảm nhận.

Minh họa về nhân vật: Lê Thận và sự kiện kéo lưới 3 lần đều được một thanh sắt (lưỡi gươm thần).

Đọc hiểu 3

Trả lời câu 3 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Chú ý những chi tiết hư cấu trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và ghi nhận các chi tiết hư cấu.

Lời giải chi tiết:

- Những chi tiết hư cấu trong văn bản là:

+ Ba lần kéo lưới đều lấy được 1 thanh gươm

+ Trong lều tối có thanh gươm sáng rực hai chữ: 'Thuận Thiên'

+ Chuôi gươm được trang sức bằng ngọc phát sáng trên cây đa

+ Tra gươm vào chuôi thì hợp như in

+ Lưỡi gươm tự nhiên động đậy. 

+ Rùa Vàng đòi gươm.

Đọc hiểu 4

Trả lời câu 4 (trang 27 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Gươm thần mang lại điều gì cho quân Lê Lợi?

Phương pháp giải:

Chú ý đến kết quả mà gươm thần đem lại.

Lời giải chi tiết:

Nhờ có gươm thần, tinh thần chiến đấu của quân Lê Lợi trở nên cao hơn, giúp họ chiến thắng ở nhiều trận địa, khiến quân Minh kinh hãi, có uy tín… rộng rãi, mở đường cho họ chiến thắng liên tục.

Đọc hiểu 5

Trả lời câu 5 (trang 27 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Mục đích của phần 5 là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần này và tập trung vào việc giải thích các chi tiết về sự vật, sự việc trong truyện.

Lời giải chi tiết:

Phần 5 giải thích về việc gọi Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm.

CH cuối bài 1

Trả lời câu 1 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hãy liệt kê các sự kiện quan trọng trong truyện Sự tích Hồ Gươm.

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản, liệt kê các sự kiện quan trọng trong truyện.

Lời giải chi tiết:

Các sự kiện chính:

- Quân Minh xâm lược nước ta.

- Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn.

- Lê Thận kéo được thanh gươm quý.

- Lê Lợi nhận được chuôi gươm nạm ngọc.

- Lưỡi gươm trong tay Lê Lợi khiến quân Minh sợ hãi.

- Lê Lợi trở thành vua.

- Một năm sau, Long Quân sai Rùa Vàng đòi gươm quý.

- Lê Lợi trả gươm ở hồ Tả Vọng.

- Hồ Tả Vọng được gọi là Hồ Gươm

CH cuối bài 2

Trả lời câu 2 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trong truyện, nhân vật nào được nêu bật? Nhân vật đó có những đặc điểm gì?

Phương pháp giải:

Tập trung vào các nhân vật xuất hiện trong truyện (Lê Lợi, Lê Thận, Long Quân, Rùa Vàng) và lựa chọn nhân vật nổi bật để mô tả các đặc điểm của họ.

Lời giải chi tiết:

- Theo em, nhân vật nổi bật nhất trong truyện là Đức Long Quân.

- Nhân vật này có đặc điểm là yêu nước, thương dân, đã cho mượn gươm thần để nhân dân ta chiến đấu vì công lý và cũng là người ủng hộ hòa bình, ông muốn Lê Lợi sử dụng sức mạnh của mình để cai trị đất nước sau khi chiến tranh kết thúc, không phụ thuộc vào gươm thần.

CH cuối bài 3

Trả lời câu 3 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Các chi tiết liên quan đến lịch sử và các chi tiết hư cấu, ảo ảnh trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đây là đặc trưng của truyền thuyết, đọc lại văn bản và nhận diện các chi tiết lịch sử của đất nước và chi tiết hư cấu, ảo ảnh.

Lời giải chi tiết:

- Các chi tiết lịch sử bao gồm:

+ Giặc Minh xâm lược nước ta.

+ Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi đứng đầu vùng lên chiến thắng quân Minh.

- Các chi tiết hư cấu, ảo ảnh:

+ Ba lần thả lưới chỉ bắt được một thanh gươm có khắc chữ 'thuận thiên'.

+ Lưỡi gươm sáng rực trong bóng tối.

+ Chuôi gươm được treo trên cây đa.

+ Khi đặt gươm vào chuôi, hình ảnh in trở nên sống động.

+ Lưỡi gươm tự nhiên dao động.

+ Rùa Vàng đòi gươm.

CH cuối bài 4

Trả lời câu 4 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Truyện muốn tôn vinh hoặc giải thích điều gì? Ý nghĩa của điều đó như thế nào?

Phương pháp giải:

Từ văn bản đã đọc, nêu ra mục đích của truyện và ý nghĩa của nó.

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm:

- Truyện Sự tích Hồ Gươm giải thích nguồn gốc tên gọi của Hồ Gươm (Hoàn Kiếm).

- Dân gian muốn giải thích, tôn vinh tính chất chính trị công bằng, tình nhân ái của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

- Truyện ca tụng, khen ngợi vai trò của Lê Lợi, người dẫn dắt cuộc khởi nghĩa Lam Sơn được dân chúng ủng hộ, đã đánh đuổi quân xâm lược, mang lại hòa bình cho đất nước và nhân dân.

- Truyện thể hiện khát khao của nhân dân mong muốn sống trong hòa bình, hạnh phúc.