Xác định cấu trúc của bài viết và ý chính của từng phần
Hướng dẫn viết
(trang 49, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Trường của tôi tổ chức tuần lễ “Nhà khoa học tương lai” để học sinh khám phá những bí ẩn của thiên nhiên. Hãy viết một bài thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên mà bạn quan tâm để tham gia tuần lễ này.
Phương pháp giải:
Áp dụng kiến thức để viết văn bản thuyết minh.
Lời giải chi tiết:
Hiện tượng cây “mắc cỡ” khi cúi lá sau khi chạm vào
Rất nhiều người đã có kỷ niệm đáng nhớ với cây mắc cỡ, chỉ cần chạm nhẹ vào lá của nó, cây sẽ tự động đóng lại như biểu hiện sự “e lệ” của mình. Liệu cây có cảm xúc mắc cỡ khi bị trêu ghẹo? Dưới đây là cơ chế cúp lá của cây mắc cỡ.
Cây mắc cỡ, hay còn được biết đến với tên gọi cây trinh nữ
Cây mắc cỡ, còn được gọi là cây xấu hổ, có hiện tượng lá cây cúp lại không phải là do chúng có cảm giác mà là do “tác động phình ép” của lá
“Tác động phình ép” là gì?
Trong phần gốc của cuống lá có một tổ chức tế bào mảnh và mảnh, phần trên chứa nhiều nước, được gọi là bọng lá. Khi bạn chạm vào cây, chúng sẽ bị kích thích, lượng nước trong tế bào ở phần dưới lá sẽ tràn lên và hai bên. Điều này làm cho phần dưới lá giống như một quả bóng bị thổi phồng, trong khi phần trên giống như một quả bóng bóp lại. Lúc này, cuống lá sẽ rũ xuống và đóng lại. Khi một lá đóng lại, tác động này sẽ lan ra các lá khác, khiến chúng cũng đóng lại theo cơ chế tương tự.
Sau khi kích thích kết thúc, lá dưới sẽ dần dần đầy nước và mở ra như ban đầu. Đây là tính chất sinh lý của cây mắc cỡ, một loại thích ứng với điều kiện tự nhiên, rất có lợi cho sự phát triển của nó. Ở miền Nam, những cơn mưa và gió mạnh thường xuyên xuất hiện. Điều kiện thời tiết này đã tạo ra đặc tính của lá cây mắc cỡ để bảo vệ lá non.
Tác dụng chữa bệnh của cây mắc cỡ
Ngoài việc dùng làm hàng rào, cây mắc cỡ còn có khả năng chữa bệnh hiệu quả. Theo đông y, hầu hết các phần của cây mắc cỡ đều được sử dụng làm thuốc. Cành và lá có vị ngọt, hơi đắng, tính lạnh, hơi độc, có tác dụng thanh can hỏa, an thần, tiêu tích, giải độc.
Thiên nhiên còn rất nhiều điều thú vị và cây mắc cỡ là một minh chứng. Nghiên cứu về thực vật học sẽ làm ta ngạc nhiên về các hoạt động sống của chúng như cơ chế bắt ruồi của cây, hoặc sự liên kết giữa các cây theo cách mà khoa học mới đây đã chứng minh.