Soạn văn thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội trên các trang 52-56, tuân thủ sách Ngữ văn lớp 11 Kết nối tri thức giúp việc soạn văn 11 trở nên dễ dàng hơn.
Soạn văn thuyết minh về một hiện tượng xã hội - Kết nối tri thức
* Yêu cầu
- Trình bày đầy đủ thông tin cơ bản về sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội được thuyết minh, giúp người đọc hiểu rõ hơn.
- Mô tả sự vật, hiện tượng theo trình tự phù hợp với đặc điểm của chúng.
- Đánh giá ý nghĩa của việc hiểu đúng về sự vật, hiện tượng được thuyết minh.
- Kết hợp các yếu tố như mô tả, câu chuyện cá nhân, biểu hiện hoặc lập luận trong văn bản thuyết minh.
* Phân tích bài viết tham khảo
Hiện tượng phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình
1. Mô tả vấn đề xã hội cần thuyết minh
Vấn đề 'phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình'.
2. Thuyết minh về bản chất của vấn đề phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình.
Trước hết là sự lạm dụng ngôn từ. Lạm dụng ngôn từ có thể dẫn đến bạo lực thể chất hoặc khơi lên các định kiến và bất công xã hội.
3. Thuyết minh về nguyên nhân của vấn đề phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình.
Hiện tượng này bắt nguồn từ yếu tố tâm lý: muốn đánh giá người khác.
4. Thuyết minh về hậu quả của vấn đề phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình.
Trước hết, nó có thể đưa người bị phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình vào tâm trạng tự ti, thấp thỏm. Dần dần, họ có thể phát triển cảm giác tự ghét về bản thân. Sự miệt thị thường xuyên có thể khiến họ muốn sửa đổi ngoại hình bằng cách kiêng ăn, tập thể dục căng thẳng, dùng thuốc và thậm chí phẫu thuật thẩm mỹ liên tục. Những hành động này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe: suy dinh dưỡng, suy yếu tinh thần, trầm cảm, mất hứng thú vào hoạt động,...
5. Đề xuất giải pháp để giải quyết vấn đề phân biệt đối xử dựa vào ngoại hình (bao gồm cả yếu tố biểu hiện, lập luận).
Đầu tiên, mỗi cá nhân cần phải nỗ lực. Chúng ta cần thay đổi quan niệm về vẻ đẹp ngoại hình, phá vỡ chuẩn mực về sự hoàn hảo. Mỗi người cần tự học cách yêu quý bản thân hơn, lắng nghe nhu cầu của cơ thể mình thay vì bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác.
6. Rút ra ý nghĩa của việc thuyết minh.
Miệt thị về ngoại hình là một biểu hiện tiêu cực, thiếu văn minh. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết tác động của hiện tượng này để tìm cách thay đổi, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Trả lời cho câu hỏi:
Câu 1 (trang 55 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11 Tập 2): Sự vật, hiện tượng nào trong xã hội được đề cập để thuyết minh? Thực chất của sự vật, hiện tượng đó là gì?
Trả lời:
Hiện tượng miệt thị ngoại hình được đề cập trong văn bản thuyết minh. Thực chất, đây là một hiện tượng phổ biến trong xã hội, mà người ta đánh giá tiêu cực về ngoại hình của người khác khi họ bị miệt thị trong xã hội.
Câu 2 (trang 55 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11 Tập 2): Các thẻ bên phải của văn bản biểu thị việc triển khai bài thuyết minh theo trình tự nào?
Trả lời:
Bài viết theo trình tự: nguyên nhân - hậu quả - giải pháp
Câu 3 (trang 55 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11 Tập 2): Việc nhận thức đúng về sự vật, hiện tượng được thuyết minh có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
Nhận thức và tác động để cải thiện cuộc sống theo hướng tích cực hơn.
* Bài tập viết
1. Chuẩn bị để viết
- Lựa chọn một sự vật, hiện tượng trong xã hội đáng quan tâm.
- Tham khảo các tài liệu liên quan, ghi lại ví dụ, số liệu cần thiết,…
2. Xác định ý tưởng, lập kế hoạch
a) Xác định ý tưởng
* Đề bài:
Để xác định ý tưởng, bạn có thể tham khảo các câu hỏi sau:
- Ý nghĩa cơ bản của hiện tượng là gì?
- Hiện tượng xuất phát từ đâu?
- Hiệu ứng của hiện tượng đó có tính tích cực hay tiêu cực đối với cuộc sống? Biểu hiện của các tác động đó là gì?
- Cần thực hiện những gì để tăng cường hiệu ứng tích cực hoặc loại bỏ hiệu ứng tiêu cực của hiện tượng đối với cuộc sống con người?
- Ý nghĩa của việc thuyết minh về hiện tượng xã hội là gì? Cần phải thực hiện những giải pháp nào để phát triển hoặc khắc phục hiện tượng?
b) Xây dựng cấu trúc ý
Buổi mở đầu: Giới thiệu về sự vật, hiện tượng cần thuyết minh, nhấn mạnh về sự tồn tại của chúng trong cuộc sống xã hội.
Nội dung chính:
- Trình bày về bản chất của sự vật, hiện tượng được thuyết minh.
- Đưa ra giải thích rõ ràng về nguyên nhân của hiện tượng.
- Phân tích tác động tích cực hoặc tiêu cực của hiện tượng đối với cuộc sống con người, dựa trên các tài liệu cụ thể.
- Đề xuất các giải pháp để tận dụng hiện tượng tích cực hoặc giảm thiểu hiện tượng tiêu cực.
Kết luận: Đề cập đến ý nghĩa của việc hiểu đúng về sự vật, hiện tượng được thuyết minh.
* Phác thảo cấu trúc cho đề bài: “Thuyết minh về hiện tượng sùng bái thần tượng quá mức ở giới trẻ”
a. Bắt đầu
- Giới thiệu tổng quan về hiện tượng sùng bái thần tượng quá mức của giới trẻ ngày nay.
- Mở đầu bài viết.
b. Nội dung chính
- Trình bày ý nghĩa của khái niệm thần tượng
+ Các cá nhân có vẻ ngoài thu hút, như diễn viên, người mẫu, ca sĩ, vận động viên... thường xuất hiện trước công chúng với hình ảnh lộng lẫy, hấp dẫn, thể hiện những giá trị đẹp và chuẩn mực nhất.
- Trình bày các dấu hiệu của sự hâm mộ thái quá đối với thần tượng
+ Coi thần tượng là hình mẫu lý tưởng, cảm thấy bị cuốn theo lối sống của họ, từ trang phục cho đến cách sống...
+ Ảo tưởng rằng thần tượng đang quan tâm đến mình, thường xuyên quan sát, theo dõi họ để biết họ đang làm gì, đang ăn uống gì.
+ Rơi vào trạng thái điên cuồng và thực hiện những hành động không đạo đức như đe dọa tự tử, tuyệt thực, khóc lóc và đòi hỏi.
- Các hậu quả của trạng thái này
+ Gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày: sinh hoạt, sức khỏe, học tập, gia đình.
+ Có tác động đến chính thần tượng.
- Các biện pháp giải quyết
+ Thiết lập một giới hạn cụ thể cho bản thân.
+ Hạn chế xem các chương trình về thần tượng.
+ Tiết kiệm tiền cho mục đích thiết thực.
c. Kết luận
- Trình bày quan điểm cá nhân về vấn đề.
- Khuyến khích và ủng hộ mọi người hâm mộ thần tượng một cách lành mạnh.
3. Viết
- Mỗi phần Mở đầu, Kết luận và mỗi ý trong Nội dung chính cần được biến thành các đoạn văn.
- Cần tuân theo cách triển khai đã chọn trong phần Tìm ý và Xây dựng dàn ý khi viết bài thuyết minh.
- Lời văn thuyết minh cần rõ ràng, trôi chảy; các thông tin phải chính xác, trung thực, giúp làm sáng tỏ sự vật, hiện tượng.
- Sử dụng linh hoạt, phù hợp các yếu tố như mô tả, tự sự, biểu cảm, luận điểm,... để tăng cường hiệu quả của việc thuyết minh.
- Lựa chọn từ ngữ sáng sủa, dễ hiểu, tránh việc sử dụng ngôn ngữ phức tạp có thể gây hiểu lầm về sự vật, hiện tượng.
Bài viết tham khảo
Cuộc sống ngày càng phát triển và hiện đại, cùng với đó là xuất hiện nhiều vấn đề phức tạp trong xã hội, trong đó, cần đề cập đến tình trạng hâm mộ thần tượng một cách quá đà của giới trẻ ngày nay.
Khái niệm thần tượng ở đây ám chỉ những người có nhan sắc hấp dẫn, làm diễn viên, người mẫu, ca sĩ, vận động viên,... Họ thường xuất hiện trước công chúng với hình ảnh lấp lánh, hào nhoáng, thể hiện ra bên ngoài những biểu hiện tốt đẹp, lý tưởng nhất. Nhiều người coi thần tượng như một mẫu lý tưởng, lối sống lý tưởng của bản thân và luôn muốn mô phỏng theo họ, từ trang phục, phong cách... Tình trạng hâm mộ thần tượng quá mức là khi chúng ta quá yêu thích một ai đó, muốn gặp họ, mua đồ giống họ, luôn tưởng tượng về sự hiện diện của họ vì sự xuất hiện thường xuyên của họ trên phương tiện truyền thông khiến nhiều người mù quáng, hiểu lầm.
Nhiều người rơi vào tình trạng này, họ dần trở nên mù quáng và thiếu lý trí. Họ ảo tưởng rằng thần tượng quan tâm đến họ, thường xuyên theo dõi, bám đuổi thần tượng của mình để xem họ làm gì, ăn gì. Thậm chí, nhiều người vì mê thần tượng của mình, thậm chí khi đi trên đường, nghe thấy một đoạn nhạc quen thuộc, họ ngừng lại, nhảy múa, hát theo và bắt chước những hành động của thần tượng khi hát bài hát đó. Đặc biệt, nhiều người vì theo đuổi thần tượng của mình, họ đã chi tiêu số tiền lớn để mua tất cả album, đồ phụ kiện liên quan đến thần tượng của họ, sau đó mua vé đi xem buổi biểu diễn, concert của họ. Điều này thật sự là một số tiền không nhỏ đối với họ - những người trẻ tuổi vẫn còn được gia đình nuôi dưỡng. Một ví dụ điển hình có thể kể đến như John Hinckley - một người hâm mộ của nữ diễn viên Mỹ Jodie Foster đã ám sát Tổng thống Ronald Reagan với mong muốn để chú ý của cô. Hoặc tại Trung Quốc, một người cha đã tự sát với hy vọng rằng con gái của mình sẽ gặp gỡ thần tượng Lưu Đức Hoa. Hoặc ngày nay, việc hâm mộ nhóm nhạc Hàn Quốc (Kpop) đã nhiều lần bị chỉ trích vì nhiều bạn trẻ rơi vào tình trạng điên cuồng, có những hành động không đạo đức như đe dọa tự tử, tuyệt thực, kêu la yêu cầu bố mẹ đáp ứng những nhu cầu theo đuổi thần tượng của mình. Đây chính là mặt tối mà giới hâm mộ gây ra.
Hậu quả của tình trạng này rất nghiêm trọng. Vì hầu hết, những người theo đuổi thần tượng đều là những bạn trẻ, thậm chí là những bạn trẻ và tuổi teen, vì vậy họ chỉ có thể nhờ bố mẹ cho tiền để theo đuổi idol của mình. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc học của họ mà còn gây phiền toái cho bố mẹ của họ. Thậm chí, có những bạn trẻ quá cuồng, họ dùng bản thân để đe dọa bố mẹ để đạt được mong muốn và điều đó thực sự là không tốt. Có những bạn trẻ vì muốn gặp thần tượng của họ mà họ chờ đợi ngày, chờ đêm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của họ để chú trọng vào những việc khác. Không chỉ vậy, thần tượng của họ cũng bị ảnh hưởng bởi tình trạng này. Nhiều người vì quá cuồng thần tượng của họ, họ theo dõi, xâm phạm đời tư của họ, ném đá, chửi bới trên mạng xã hội khi họ phát hiện ra họ làm điều gì đó không đúng.
Đây thực sự là một tình trạng không ai mong muốn và chúng ta cần phải cảnh giác. Hãy đặt cho bản thân một giới hạn cụ thể trước khi mọi thứ trở nên quá tồi tệ. Bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt nhất, giảm việc xem nhiều chương trình thần tượng hơn, tiết kiệm tiền từ việc chi tiêu cho họ và dùng tiền đó cho những việc có ý nghĩa hơn... Điều này là một cách tốt để kiềm chế bản thân tránh trở nên cuồng thần tượng một cách quá mức.
Thần tượng một ai đó không phải là điều xấu, nhưng nó chỉ tốt khi bạn biết giữ điểm dừng cho bản thân. Hãy hiểu rõ giá trị và khả năng của khái niệm thần tượng và hâm mộ, hãy để nó ở vị trí và giá trị đúng đắn của nó. Cần phê phán những hành động quá cuồng thần tượng mà có ảnh hưởng xấu đến gia đình và xã hội.
4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
Đọc lại bài viết, so sánh với yêu cầu của loại bài và dàn ý đã lập để chỉnh sửa, hoàn thiện. Chú ý các nội dung:
- Bổ sung những giải thích cụ thể, cung cấp các chứng cứ liên quan đến sự vật, hiện tượng cần thuyết minh nếu cần.
- Kiểm tra trật tự các ý, nếu cần thiết có thể thay đổi, sắp xếp lại.
- Kiểm tra, phát hiện các lỗi về diễn đạt (chính tả, từ ngữ, ngữ pháp,…)