Khi soạn bài Thực hành đọc: Bài thơ về tiểu đội xe không kính trang 56, 57, 58 Ngữ văn lớp 8 Liên kết kiến thức, học sinh có thể dễ dàng trả lời câu hỏi từ đó để viết văn 8.
Viết văn về bài thơ về tiểu đội xe không kính - Liên kết kiến thức
Nội dung chính: Bài thơ mô tả về những chiếc xe không kính và những người lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ, với tinh thần chiến đấu quả cảm và ý chí giải phóng Miền Nam.
1. Số tiếng trong mỗi dòng, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ
Số tiếng trong mỗi dòng: không cố định
Số dòng trong mỗi khổ: 4 dòng
Vần chân (tim - chim, già - ha, rơi - tới,...)
Nhịp thơ linh hoạt
2. Hình ảnh của những chiếc xe không kính và các lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn
a. Các chiếc xe không kính
- Các chiếc xe không kính không phải là do không có kính, mà là do đã trải qua những năm tháng bom rơi, bão đạn khiến kính bị vỡ.
- Không chỉ một chiếc xe mà là một 'tiểu đội' - đơn vị quân đội nhỏ nhất: Điều này không phải là hiếm hoi mà là điều thông thường trên tuyến đường Trường Sơn. Tiểu đội xe không kính mà tác giả miêu tả chỉ là một trong nhiều tiểu đội tương tự.
=> Nổi bật sự dữ dội của chiến tranh, sự nguy hiểm trên chiến trường và tinh thần lạc quan của các lính lái xe.
b. Quân nhân lái xe
* Tư thế của quân nhân khi đối diện với khó khăn:
- Tư thế của quân nhân lái xe: “Ung dung trong buồng lái, chúng tôi nhìn xuống đất, nhìn lên bầu trời, nhìn thẳng”: Chứng tỏ tư thế kiên định, sẵn sàng đương đầu với mọi nguy hiểm. Trong cơn mưa bom, cơn bão đạn, chúng tôi vẫn tiếp tục nhìn thẳng về phía trước.
- Những chiếc xe không có kính làm tăng thêm sự khắc nghiệt của những khó khăn:
Gió thổi vào làm đắng mắt
Con đường trải dài thẳng vào tâm hồn
Sao trời, bất ngờ cánh chim bay
=> Tất cả như “gánh nặng”, “khó khăn” đều đổ dồn vào buồng lái. Nhưng người lính vẫn không sợ hãi mà dũng cảm đối mặt với mọi thử thách.
* Tinh thần lạc quan:
- Họ phải đương đầu với khó khăn khi chiếc xe không có kính: “đúng là có bụi”, “đúng là ướt áo”.
- Nhưng thái độ trước những khó khăn: “không có… đúng là” cho thấy một thái độ sẵn sàng chấp nhận mọi khó khăn của người lính.
- Hình ảnh người lính “nhìn nhau mặt lấm cười ha ha” hay “gió lùa khô mau thôi”: cho thấy một tinh thần vui vẻ, yêu đời bất chấp những gian khổ phải đối mặt.
* Tình đồng đội ngắn bó:
- Họ “nắm tay nhau qua cửa kính vỡ rồi”: chi tiết thể hiện chân thực tình đồng đội của người lính, qua hành động nắm tay nhau, họ truyền động lực, sức mạnh cho nhau để vượt qua những thử thách trên hành trình.
- “Bếp Hoàng Cầm đứng giữa bầu trời”: Cuộc chiến tranh khốc liệt khiến họ phải dựng bếp ăn giữa trời, cuộc sống hàng ngày vất vả.
- “Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”: Họ gắn bó như người thân trong gia đình, mối quan hệ thân thiết như máu mủ ruột thịt.
- Trên hành trình đó, họ chỉ có thể nghỉ ngơi trên những chiếc võng.
- Những vẫn lạc quan: “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”: Điệu nhảy “lại đi” giống như bước chân hành quân của người lính trên đường đi.
- Hình ảnh “trời xanh thêm”: tinh thần lạc quan, yêu đời hướng về tương lai.
* Ý chí, tình yêu dành cho tổ quốc:
- Hai câu đầu vẫn là những khó khăn từ những chiếc xe: không có đèn, không có mui xe, thùng xe có xước…
- Tuy nhiên, những khó khăn đó không thể ngăn cản ý chí của người lính: xe vẫn tiếp tục chạy về phía miền Nam, vì niềm tin vào chiến thắng cuối cùng và sự thống nhất của đất nước.
- Chỉ cần trong xe là một trái tim: hình ảnh “một trái tim” là biểu tượng hoán dụ, chỉ dành cho người lính. Trái tim của họ luôn tràn đầy sức sống, đầy lòng căm thù với kẻ thù. Trái tim cũng là biểu tượng của nhiệt huyết cách mạng, lòng trung thành với Đảng và tình yêu quê hương sâu đậm của người lính.
3. Bố cục, mạch cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của bài thơ
- Bố cục:
Phần 1: Từ đầu đến “Như sa như ùa vào buồng lái”. Tư thế dũng cảm của người lính lái xe.
Phần 2: Tiếp theo đến “Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi”. Tinh thần lạc quan của người lính lái xe trước hoàn cảnh nguy hiểm, khó khăn.
Phần 3. Tiếp theo đến “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”. Tình đồng đội của những người lính.
Phần 4. Còn lại. Tình yêu nước, quyết tâm chiến đấu vì miền Nam, vì tổ quốc.
- Mạch cảm xúc: Mạch cảm xúc bài thơ được sinh ra từ hình ảnh những chiếc xe không kính. Qua đó, tác giả đã mô tả tinh thần lạc quan, tư thế dũng cảm của những người lính lái xe cũng như tình đồng đội mạnh mẽ của họ. Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng lòng yêu nước, ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam, vì tổ quốc.
- Cảm hứng chính: Hình tượng những chiếc xe không kính, cùng với tư thế dũng cảm, tinh thần lạc quan của những người lính lái xe.
4. Đặc điểm ngôn ngữ của bài thơ
Gần gũi, giản dị
Sử dụng nhiều ngôn ngữ đời thường
Vui vẻ, hóm hỉnh…