Buzz
Soạn bài Tháng Giêng, ngắn gọn nhưng vẫn truyền đạt đầy đủ ý nghĩa theo sách Ngữ văn lớp 7 Sách Kết nối tri thức hỗ trợ học sinh soạn văn 7 dễ dàng hơn.
Viết về bài Tháng Giêng, nhớ về ánh trăng non dịu dàng
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Bài hát về mùa xuân: Lắng nghe mùa xuân về, Khúc nhạc xuân, Mùa Xuân nho nhỏ,…
Câu 2 (trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Mùa xuân ở quê tôi, hoa xoan nở tím ngát trên bầu trời.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Liên kết: Có đúng là “mọi người đều yêu thích mùa xuân” không?
Mọi người tự nhiên yêu thích mùa xuân như vậy.
2. Sự tưởng tượng: Những loài cây chuẩn bị mọc lá, nở hoa vào mùa xuân.
Sự sống trong cành mai, gốc đào, và nhánh mận
3. Miêu tả: Bản sắc đặc trưng của mùa xuân ở vùng miền Bắc.
Khung cảnh mùa xuân ở miền Bắc: mưa rào đặc, gió se lạnh, tiếng nhạn râm ran trong đêm tĩnh lặng, tiếng trống chèo vọng về từ những làng xóm xa xôi, giai điệu hòa tình của cô gái xinh đẹp như trong truyện ngắn,...
4. Theo dõi: Chú ý đến cảm xúc của tác giả trong mùa xuân
Khiến người ta muốn nô nức, không thể ngồi yên, máu trong người như muốn bốc cháy.
5. Miêu tả: Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp sau ngày rằm tháng Giêng
Bức tranh mùa xuân:
- Đào như tắm nắng, những cánh hoa vẫn tỏa sắc
- Cỏ không còn xanh mát nhưng vẫn tồn tại một hương thơm dịu dàng
- Mưa xuân thay thế cho cơn mưa nhỏ khi trời đã sáng dậy
- Các tông màu xanh tươi sáng hiện lên trên bầu trời thay vì một bức tranh trời đồng như kính mờ.
- Trên cành hoa lily, một số con ong chăm chỉ đã bay đi tìm nektar
- Trên bầu trời xanh thẳm có những dải sáng hồng phấn
- Bức tranh của thiên nhiên rực rỡ, đầy sức sống
6. Tưởng tượng: Phong cảnh đêm trăng trong tháng Giêng
Phong cảnh đêm trăng tháng Giêng:
- Bầu trời xanh biếc, nhìn lên thấy rõ từng đàn sếu bay.
- Trời vẫn lạnh lùng trong đêm khuya
- Đêm không mưa, bầu trời sáng như ngọc quý
→ Khung cảnh thơ mộng, đậm chất tình cảm
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Phản ánh về vẻ đẹp và không khí của mùa xuân ở Hà Nội từ góc nhìn của tác giả Vũ Bằng.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Bản sắc đặc trưng của mùa xuân ở Hà Nội:
+ Đầu tháng Giêng: Có cơn mưa nhẹ nhàng, gió se lạnh; Tiếng nhạn vang lên trong đêm tĩnh lặng; Tiếng trống vọng về từ xa xăm làng quê, và tiếng hát của cô gái đẹp như trong truyện ngắn,…
+ Sau rằm tháng Giêng: Cây đào đã phai nhưng vẫn còn những bông hoa sặc sỡ; Cỏ đã không còn xanh mát nhưng vẫn mang một mùi thơm dịu dàng; Mưa xuân thay thế cho những cơn mưa rả rích khi trời đã sáng dậy; Màu xanh tươi sáng hiện lên trên bầu trời thay vì là một bức tranh trời mờ mịt như pha lê; Trên cành hoa lily, một số con ong chăm chỉ đã bay đi tìm hoa nektar; Trên bầu trời xanh thẳm có những dải sáng màu hồng
- Không gian gia đình:
+ Nến thơm, đèn dầu, đặc biệt là không khí gia đình hòa mình trong sự yên bình, trên bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ Tổ tiên,... Dù không nói lên nhưng trong lòng cảm thấy sự hân hoan không gì tả được, như một bức tranh tươi sáng với hoa nở, bướm bay khắp nơi.
+ Dần dần, mọi người quay về với những bữa cơm đơn giản, như cà om với thịt thăn thơm phức, lá tía tô thái nhỏ hay bát canh trứng cua vắt chanh mát lạnh như làn gió nhẹ thoảng qua lòng người. Tấm màn che trước bàn thờ ông vải đã được treo xuống từ ngày trở thành vàng
Câu 2 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Trong cái lạnh dịu của mùa xuân, cả thiên nhiên và con người đều tỏa ra sức sống:
- Thiên nhiên: Những loài hoa, cây cỏ bắt đầu nảy mầm trong vườn, mưa nhỏ, gió se lạnh, bầu trời trong xanh,…
→ Thiên nhiên tràn đầy sức sống
- Con người: Cảm thấy lòng êm đềm như lớp mây mỏng và không cần phải uống rượu cồn mạnh cũng cảm nhận được sự phấn khích của cuộc sống. Sức sống của thiên nhiên làm cho sự sống trong con người trỗi dậy như là máu chảy trong huyết quản. Con người cũng trẻ lại theo mùa xuân,…
→ Con người cũng tràn đầy sức sống mới mẻ, tràn đầy năng lượng
Câu 3 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Tác giả mở lòng trực tiếp chia sẻ tình cảm của mình với mùa xuân, với thiên nhiên: “Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần….”
- Tác giả đã thể hiện tâm trạng, suy tư của bản thân qua những so sánh sinh động:
+ “Nhìn thấy một con thú rừng êm ái như nhung”
+ Liên tưởng thú vị: “Sự sống trong tôi trỗi dậy như máu cũng trỗi dậy trong cành lộc của hươu, như mầm non của cây cỏ, nằm im mãi không chịu được, phải nảy mầm thành những chiếc lá nhỏ xinh giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh”.
+ Liên tưởng đặc sắc: “Giống như những con vật phải thu mình lại một chỗ trốn rét, khi thấy nắng ấm trở lại thì lại bò ra để nhảy nhót tìm kiếm thức ăn”
- Sử dụng nhiều động từ mạnh: phát điên lên, không chịu được, “sống” lại,….
Câu 4 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tác giả đã trình bày theo dòng chủ đề về mùa xuân bắt đầu từ “ai cũng yêu mùa xuân”, điều đó là điều vô cùng tự nhiên, như non yêu nước, bướm yêu hoa, trăng yêu gió, trai yêu gái, mẹ yêu con, cô gái yêu chàng.
Câu 5 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tác giả sử dụng cụm từ như Mùa xuân của tôi, mùa xuân thần thánh của tôi, mùa xuân của Hà Nội yêu dấu. Cách viết này cho em nhận thấy được sự kính trọng, mến mộ của tác giả dành cho mùa xuân. Tác giả yêu mến nó đến mức muốn biến nó như của riêng, cảm nhận và ngắm nhìn nó như là điều quen thuộc.
Câu 6 (trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Câu văn như đang trò chuyện tâm tình: “Em thích mùa xuân có phải vì nghe thấy nhựa sống trong cành mai, gốc đào, chồi mận ở ngoài vườn rạo rực không?”.
→ Lời văn khiến người đọc hình dung tác giả đang trò chuyện với một cô gái bên cửa sổ về cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân đang đến với hàng loạt loài cây đang đâm chồi nảy lộc.
* Kết nối với việc đọc
Bài tập (trang 110 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Hãy viết một đoạn văn (khoảng từ 5 đến 7 câu) chia sẻ cảm nhận về vẻ đẹp của cảnh xuân và không khí trong lành của quê hương.
Đoạn văn mẫu:
Xuân về mang theo sự sống mới cho miền quê của tôi. Bầu trời cao xanh, không một gợn mây nào, cùng với không khí trong lành, mát mẻ đã làm cho tôi cảm nhận được sự êm đềm của mùa xuân. Những bông hoa nhỏ sau một thời gian dài ngủ đông bắt đầu nở rộ, chào đón ánh nắng ban mai, những cành cây trơ trọi bỗng dưng bắt đầu mọc lên những lộc non xanh tươi. Mùi của đất trời phơi phới kết hợp với hơi gió se lạnh lan tỏa khắp không gian. Cảnh những cánh bướm, chú ong tung bay, mở cánh bay lượn trên bầu trời làm cho thiên nhiên trở nên vô cùng đẹp đẽ!
