VinFast kỷ niệm một năm niêm yết trên thị trường Mỹ: Những bước tiến mạnh mẽ và những thử thách lớn cần vượt qua

Ngày 15/8/2023, cổ phiếu VFS và chứng quyền VFSWW của VinFast Auto Ltd. chính thức được niêm yết trên sàn Nasdaq Global Select Market ('Nasdaq'). Đây là một cột mốc lịch sử khi một công ty Việt Nam thành công niêm yết và gây tiếng vang lớn trên thị trường chứng khoán Mỹ.

Sau màn rung chuông của Tổng Giám đốc VinFast toàn cầu Lê Thị Thu Thuỷ, cổ phiếu VFS mở cửa phiên giao dịch đầu tiên trên Nasdaq ở mức giá 22 USD/cp. Cổ phiếu VFS giao dịch bùng nổ và kết thúc phiên đầu tiên ở mức 37,06 USD/cp (tăng 68,45% so với giá mở cửa), tương đương vốn hóa đạt hơn 85 tỷ USD.

Con số này giúp VinFast vượt qua nhiều đối thủ lớn như Li Auto, NiO, Rivian,… để trở thành nhà sản xuất xe điện lớn thứ hai trên toàn cầu. Đây cũng là mức vốn hóa cao nhất mà một doanh nghiệp Việt Nam từng đạt được. Để hiểu rõ hơn, vốn hóa của VinFast lúc đó tương đương với tổng giá trị của 10 công ty lớn nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam, bao gồm cả các ngân hàng.

Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau vào ngày 28/8, vốn hóa của VinFast đã có lúc đạt đến 191 tỷ USD, thậm chí đứng thứ ba trong danh sách các nhà sản xuất ô tô giá trị nhất thế giới. Vốn hóa của hãng xe điện này cũng lọt vào top 100 toàn cầu.

Tại thời điểm niêm yết, bà Lê Thị Thu Thủy, Chủ tịch HĐQT VinFast, cho biết: 'Dù mức vốn hóa có thể gây bất ngờ, chúng tôi tin rằng giá trị thực của công ty còn lớn hơn thế. Những thành tựu ban đầu của VinFast là động lực để chúng tôi tiếp tục chinh phục thị trường toàn cầu'.

Hiện tại, cổ phiếu VFS giao dịch ở mức 4 USD/cp, với vốn hóa thị trường đạt 8,6 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với các doanh nghiệp trong nước.

Dù niêm yết trên thị trường chứng khoán Mỹ với mục tiêu huy động vốn, bà Lê Thị Thu Thủy, Chủ tịch HĐQT VinFast, cho biết công ty không gặp áp lực lớn trong việc gọi vốn nhờ sự hỗ trợ từ công ty mẹ Vingroup và đặc biệt là tỷ phú Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch HĐQT Vingroup và sáng lập viên VinFast.

Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 6/2024, tỷ phú này chia sẻ rằng toàn bộ nguồn lực của Vingroup hiện tại đang được dồn cho VinFast.

Để thực hiện hóa chiến lược của mình, vào tháng 1/2024, tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã chính thức chuyển từ vị trí Chủ tịch HĐQT sang vai trò Tổng Giám đốc VinFast, thay thế bà Lê Thị Thu Thủy. Từ thời điểm này, ông sẽ trực tiếp điều hành tất cả các hoạt động, bao gồm sản xuất toàn cầu, bán hàng và chiến lược thị trường.

Ngay lập tức, tỷ phú này đã triển khai nhiều chiến lược hỗ trợ VinFast. Vào cuối năm 2023, Chủ tịch Vingroup đã chuyển nhượng 99,8% vốn của CTCP Giải pháp Năng lượng VinES cho VinFast. Sau khi sáp nhập, VinFast sẽ kiểm soát công nghệ pin – yếu tố then chốt của xe điện, quản lý toàn bộ chuỗi sản xuất, nâng cao lợi thế cạnh tranh và giảm chi phí.

Thêm vào đó, vào tháng 3/2024, ông Vượng đã thành lập công ty V-GREEN để phát triển trạm sạc toàn cầu, nhằm hỗ trợ VinFast mở rộng ra thị trường quốc tế. Doanh nghiệp này được tách ra từ bộ phận phát triển trạm sạc của VinFast, hoạt động độc lập như một đối tác toàn cầu, giúp VinFast tập trung vào sản xuất mà không phải đầu tư vào trạm sạc.

Ngoài ra, ông còn sáng lập hãng taxi công nghệ Xanh SM.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất là sự hỗ trợ tài chính từ ông Phạm Nhật Vượng. Cụ thể, ông đã cá nhân tài trợ 1 tỷ USD cho VinFast, và Vingroup cũng sẽ đóng góp 500 triệu USD cho hãng xe này. Nhưng ông không dừng lại ở đó; vào tháng 4/2024, ông Vượng đã gây sốc khi công bố sẽ tiếp tục tài trợ thêm 1 tỷ USD.

Theo dữ liệu từ DeelStreetAsia, từ năm 2017 đến 2023, VinFast đã nhận tổng cộng 11,4 tỷ USD vốn đầu tư từ Vingroup, các công ty liên kết, tổ chức tín dụng và tỷ phú Phạm Nhật Vượng.

Hãng tin Reuters thông báo vào tháng 2/2024 rằng VinFast dự định nâng tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng trên sàn Nasdaq từ 2% hiện tại lên 10% đến 20% vào cuối năm, nhằm thu hút nhiều nhà đầu tư hơn.

Không chỉ gây ấn tượng sau khi niêm yết tại Mỹ, trong năm qua VinFast đã đạt được nhiều thành công đáng kể trong sản xuất và kinh doanh. Hãng xe điện này vẫn coi Việt Nam là thị trường chính và tập trung phát triển mạnh mẽ tại đây.

Tại thị trường nội địa, VinFast đã triển khai một chính sách đặc biệt. Từ ngày 1/7/2024 đến 1/7/2025, các xe điện VinFast sẽ được sạc miễn phí tại các trạm V-Green và bãi đỗ thuộc hệ sinh thái Vingroup.

Cư dân Vinhomes sở hữu xe điện VinFast sẽ được sạc điện miễn phí tại các bãi đỗ của Vinhomes trong 2 năm tới. Nếu chủ xe có nhà riêng tại Vinhomes và muốn lắp trụ sạc tại nhà, VinFast sẽ hỗ trợ lắp đặt với khoản chi phí lên đến 10 triệu đồng.

Đây là một động thái 'mạo hiểm' của VinFast. Hiện tại, các trạm sạc của hãng đã hiện diện trên toàn quốc và không cho xe khác sạc chung. Chính sách này sẽ giúp chủ xe VinFast tiết kiệm hàng chục triệu đồng trong năm tới.

'Tôi sẽ đầu tư thêm 10.000 tỷ đồng để tăng gấp ba số trạm sạc tại Việt Nam,' tỷ phú Phạm Nhật Vượng tuyên bố tại cuộc họp ĐHCĐ thường niên 2024 của Vingroup. Ông cho biết việc mở rộng trạm sạc nhằm tạo sự yên tâm cho người tiêu dùng khi mua xe điện. Theo báo cáo, hơn 90% người dân di chuyển dưới 100km mỗi ngày, trong khi xe điện VinFast có khả năng chạy từ 400km đến 500km tùy mẫu, do đó việc sạc tại nhà hoàn toàn đủ đáp ứng nhu cầu.

Sau khi niêm yết, VinFast đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông với mẫu xe điện mini VF3. Mẫu xe này không chỉ nổi bật nhờ thiết kế nhỏ gọn và thanh lịch mà còn vì mức giá cực kỳ hợp lý, chỉ từ 240 triệu đồng, phù hợp với nhu cầu người tiêu dùng Việt.

VinFast thông báo đã nhận được hơn 28.000 đơn đặt hàng chỉ trong 3 ngày đầu mở bán. Sự thành công này sẽ giúp VinFast hoàn thành mục tiêu giao 80.000 xe trong năm nay và gia tăng đáng kể sản lượng so với năm 2023.

Không chỉ tập trung vào thị trường trong nước, VinFast còn mở rộng hoạt động xuất khẩu ra toàn cầu. Trong năm qua, công ty đã ký kết thỏa thuận xuất khẩu xe đến Trung Đông, Ấn Độ, Đông Nam Á, Châu Âu, và Châu Phi. Hãng cũng liên tục hợp tác với các nhà phân phối để mở rộng hệ thống đại lý quốc tế.

Dựa trên dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường Counterpoint, VinFast hiện đứng thứ hai về thị phần xe điện tại Đông Nam Á tính đến hết nửa đầu năm 2024.

Đặc biệt, VinFast dự định đầu tư hơn 3 tỷ USD để xây dựng nhà máy tại Ấn Độ và Indonesia. Đến nay, cả hai dự án đã được khởi công, trong khi kế hoạch xây dựng nhà máy tại Mỹ bị trì hoãn. Đây là chiến lược nhằm tận dụng các chính sách ưu đãi cho xe điện từ Indonesia và Ấn Độ, từ đó giảm giá thành sản phẩm.

Theo DeelStreetAsia, VinFast nhắm đến việc mở rộng mạng lưới phân phối ra 50 quốc gia vào cuối năm nay và dự kiến tìm kiếm nhiều cơ hội tại thị trường châu Á, nơi các chính phủ đang thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng xe điện trong nước.

Chuyên gia phân tích ô tô cao cấp tại BMI, ông Joshua Cobb, cho rằng việc trì hoãn xây dựng nhà máy tại Mỹ có thể làm chậm quá trình thâm nhập thị trường Bắc Mỹ của VinFast, nhưng đây là quyết định hợp lý tại thời điểm hiện tại. Quyết định này sẽ cho phép hãng có thêm thời gian chuẩn bị và nâng cao khả năng thích ứng với biến động của thị trường xe điện.

Lãnh đạo VinFast đặt mục tiêu đạt điểm hòa vốn EBITDA từ năm 2026, và sẽ bắt đầu có lãi từ đó. Hiện tại, một số thị trường đã có lãi nhưng trên cơ sở ba không: không khấu hao, không lợi nhuận, không chi phí tài chính. Điều này có nghĩa là số tiền đầu tư không được tính vào chi phí. Dần dần, công ty sẽ tính các chi phí vào giá xe, và dòng tiền sẽ dương từ năm 2026.

Mặc dù đã đạt được những bước tiến lớn, VinFast vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Được thành lập vào năm 2017 bởi tỷ phú Phạm Nhật Vượng, người giàu nhất Việt Nam, VinFast đã đặt mục tiêu trở thành một trong những nhà sản xuất ô tô hàng đầu Đông Nam Á, gây ấn tượng mạnh mẽ trong ngành công nghiệp ô tô và với các doanh nghiệp khác.

Một cột mốc quan trọng đã đến với VinFast khi tại triển lãm ô tô CES 2022 ở Mỹ vào đầu tháng 1/2022, Chủ tịch HĐQT Lê Thị Thu Thủy công bố rằng VinFast sẽ chuyển hoàn toàn thành hãng xe điện vào cuối năm 2022. Theo các lãnh đạo cấp cao của Vingroup, đây là bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển của VinFast.

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch HĐQT Vingroup và Tổng giám đốc VinFast, nuôi dưỡng một tham vọng lớn đối với hãng xe điện này.

VinFast hiện vẫn đang chờ đợi thời điểm có lợi nhuận.

Năm 2023, doanh số của hãng xe này đã tăng trưởng mạnh mẽ so với năm trước. Đến giữa năm 2024, VinFast đã giao gần 22.000 xe điện, tăng 92% so với năm trước.

Trong năm 2024, VinFast đã đặt mục tiêu giao khoảng 80.000 xe ô tô điện cho khách hàng.

VinFast gần đây đã quyết định hoãn việc khánh thành nhà máy trị giá 4 tỷ USD tại Bắc Carolina từ năm 2025 đến năm 2028. Công ty cho biết: 'Quyết định này sẽ giúp tối ưu hóa phân bổ vốn và quản lý chi tiêu ngắn hạn tốt hơn, đồng thời tập trung nhiều nguồn lực vào các mục tiêu tăng trưởng ngắn hạn và củng cố các hoạt động hiện tại.'

Đã có một số đối tác bắt đầu thực hiện giao dịch mua cổ phiếu VFS.

Cụ thể, Yorkville đã chi 49 triệu USD để chuyển đổi trái phiếu phát hành bởi Vingroup thành cổ phiếu VFS và thêm 51 triệu USD để mua lại cổ phiếu VFS từ cổ đông Asian Star. Ngoài ra, Gotion - nhà cung cấp pin xe điện lớn của Trung Quốc đã mua 15 triệu cổ phiếu VFS với giá 10 USD mỗi cổ phiếu.

Vì vậy, các cổ đông liên quan đến tỷ phú Phạm Nhật Vượng vẫn sở hữu gần 98% vốn của VinFast. Tỷ lệ Free-float của VFS trên thị trường vẫn còn rất thấp.

Tại cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2024 của Vingroup, ông Phạm Nhật Vượng cho biết xe điện không bao giờ lỗi thời mà sẽ trở thành xu hướng bền vững. Hiện tại, thế giới đang phát triển công nghệ pin mới, và giá pin sẽ giảm dần, kéo theo giá xe điện cũng sẽ giảm, có thể ngang bằng xe xăng.

'Đặc biệt với VinFast, chúng ta đang triển khai chính sách cho thuê pin. Điều này có nghĩa là chúng ta đang cạnh tranh trực tiếp với xe xăng. Hiện tại, xe điện của VinFast đang có giá thấp hơn xe xăng cùng phân khúc. Tuy nhiên, xe của VinFast lại mạnh mẽ, thông minh và tích hợp nhiều công nghệ hơn,' ông Phạm Nhật Vượng chia sẻ.

Ông Phạm Nhật Vượng cho biết chi phí thuê pin hoặc sạc điện, tổng cộng là năng lượng trên mỗi km của xe điện có thể thấp hơn từ 40-50% so với xe xăng. Điều này chứng tỏ xe điện VinFast đang cạnh tranh trực tiếp với xe xăng, và chi phí bảo trì, bảo dưỡng cũng thấp hơn.

Ngoài việc tối ưu hóa chi phí, xe điện còn giúp bảo vệ môi trường. 'Các cổ đông hãy tưởng tượng nếu cả nước ta sử dụng xe điện, môi trường sẽ sạch hơn bao nhiêu. Xe điện là một phần quan trọng để làm cho các thành phố lớn trở nên trong lành hơn,' ông Phạm Nhật Vượng khẳng định.

Theo báo