Buzz
| Vĩnh Tông | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hoàng tử nhà Thanh | |||||||||
| Thông tin chung | |||||||||
| Sinh | 27 tháng 5, 1746 | ||||||||
| Mất | 29 tháng 1, 1748 (1 tuổi) | ||||||||
| An táng | 25 tháng 9 năm 1748 Đoan Tuệ Hoàng thái tử viên tẩm (端慧皇太子园寝) | ||||||||
| |||||||||
| Thân phụ | Thanh Cao Tông | ||||||||
| Thân mẫu | Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu | ||||||||
Vĩnh Tông (chữ Hán: 永琮; sinh ngày 27 tháng 5 năm 1746 – mất ngày 29 tháng 1 năm 1748), thuộc dòng Ái Tân Giác La, là con trai thứ bảy của Hoàng đế Càn Long thuộc triều đại Thanh.
Sau khi Đoan Tuệ Hoàng thái tử Vĩnh Liễn qua đời, Vĩnh Tông được kỳ vọng sẽ trở thành người kế vị. Chính vì vậy, từ khi mới sinh, Vĩnh Tông đã nhận được sự yêu mến đặc biệt từ cha mình, Hoàng đế Càn Long.
Tiểu sử
Vĩnh Tông chào đời vào buổi trưa ngày 8 tháng 4 âm lịch năm Càn Long thứ 11 (1746), là con trai thứ bảy của Thanh Cao Tông và là con út trong số bốn người con của Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu.
Theo phong tục thời Càn Long, vào tháng giêng, Hoàng đế sẽ chủ trì các nghi lễ long trọng và tiếp đón các vương công đại thần, sau đó đến Viên Minh Viên để đón tiết Thượng Nguyên, thưởng thức pháo hoa và ngắm cảnh núi non. Tuy nhiên, kế hoạch này bị hủy bỏ vào năm Càn Long thứ 11 vì Hoàng đế không muốn Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu phải di chuyển xa, nên ông quyết định ở lại Tử Cấm Thành cùng Hoàng hậu chờ đứa con sắp ra đời.
Do người anh cùng mẹ Đoan Tuệ Hoàng thái tử Vĩnh Liễn qua đời sớm và Hoàng tử sinh vào ngày Phật đản, nên ngay từ khi mới sinh, Hoàng tử Vĩnh Tông đã được coi là Hoàng Đích tử duy nhất và được Càn Long Đế hết sức yêu quý, kỳ vọng vào tương lai của ngài.
Khi Hoàng tử vừa ra đời, Càn Long Đế vô cùng vui mừng và ngay lập tức viết ra những dòng chữ:
| “ |
九龙喷水梵函传，疑似今思信有焉。 已看黍田沾沃若，更欣树壁庆居然。 人情静验咸和豫，天意钦承倍惕乾。 额手但知丰是瑞，颐祈岁岁结为缘。 . Cửu long phún thủy phạn hàm truyện, nghi tự kim tư tín hữu yên. Dĩ khán thử điền triêm ốc nhược, canh hân thụ bích khánh cư nhiên. Nhân tình tĩnh nghiệm hàm hòa dự, thiên ý khâm thừa bội thích càn. Ngạch thủ đãn tri phong thị thụy, di kỳ tuế tuế kết vi duyên. |
” |
| — Bài thơ mừng Thất hoàng tử ra đời của Càn Long Đế | ||
Sau khi viết xong, Càn Long Đế còn lo lắng rằng người đọc có thể không hiểu, nên đã cẩn thận chú thích: 「Thị nhật trung cung hữu lộng chương chi hỉ; 是日中宫有弄璋之喜; có ý nghĩa là 'Niềm vui vào ngày chào đón con trai trong cung'」. Cụm từ 'Lộng chương' (弄璋) trong chú thích, lấy cảm hứng từ Kinh Thi, với câu: 'Nãi sinh nam tử, tái tẩm chi sàng, tái y chi thường, tái lộng chi chương' (Nguyên văn: 乃生男子，载寝之床，载衣之裳，载弄之璋。).
Tên gọi Vĩnh Tông của Hoàng tử chứa đựng ý định của Càn Long Đế về việc chọn Hoàng tử làm người kế vị. Tình yêu mà Càn Long Đế dành cho con trai là điều thiên hạ đều biết, và văn nhân Trình Mục Hành (程穆衡) trong tác phẩm 'Kim xuyên kỷ lược' (金川纪略) đã ghi nhận:「'Hoàng thất tử Vĩnh Tông, túc tuệ kỳ nghi, Thượng (Càn Long Đế) cùng Hậu (Hiếu Hiền Thuần Hoàng hậu) yêu tha thiết'; 皇七子永琮，夙慧岐嶷，上与后尤钟爱」.
Qua đời và nghi thức tang lễ
Vào ngày 29 tháng 12 năm Càn Long thứ 12 (1747), giờ Hợi, Hoàng tử Vĩnh Tông, chỉ mới 2 tuổi, qua đời vì bệnh đậu mùa. Càn Long Đế rất thương tiếc và đã chỉ dụ chi tiết về cái chết của Hoàng tử.
Lời dụ rằng:
| “ |
皇七子永琮。毓粹中宫。性成夙慧。甫及两周。岐嶷表异。圣母皇太后因其出自正嫡。聪颖殊常。钟爱最笃。朕亦深望教养成立。可属承祧。今不意以出痘薨逝。深为轸悼。建储之意。虽朕衷默定。而未似端慧皇太子之书旨封贮。又尚在襁褓。非其兄可比。且中宫所出。于古亦无遭殇追赠。概称储贰之礼。但念皇后名门淑质。在皇考时。虽未得久承孝养。而十余年来。侍奉皇太后。承欢致孝。备极恭顺。作配朕躬。恭俭宽仁。可称贤后。乃诞育佳儿。再遭夭折。殊难为怀。皇七子丧仪。应视皇子从优。著该衙门遵旨办理。送入朱华山园寝。复念朕即位以来。敬天勤民。心殷继述。未敢稍有得罪天地祖宗。而嫡嗣再殇。推求其故。得非本朝自世祖章皇帝以至朕躬。皆未有以元后正嫡。绍承大统者。岂心有所不愿。亦遭遇使然耳。似此竟成家法。乃朕立意私庆。必欲以嫡子承统。行先人所未曾行之事。邀先人所不能获之福。此乃朕过耶。此朕悲悼之余。寻思所及。 . (Đại ý): Hoàng thất tử Vĩnh Tông, là Đích tử do Trung cung Hoàng hậu sở sinh. Từ nhỏ thông tuệ hơn người, trời sinh có dị tướng. Hoàng thái hậu bởi vì Hoàng tử là Chính đích, lại thông minh dị thường, cho nên một mực yêu tha thiết. Trẫm cũng muốn lấy (Hoàng tử) làm Trữ quân. Hiện giờ đột nhiên mắc bệnh đậu mà chết non, Trẫm thập phần bi ai. Tuy rằng (Hoàng tử) là Thái tử vừa ý Trẫm, nhưng là không giống Đoan Tuệ Hoàng thái tử do chính Trẫm mật chỉ mệnh lập, hơn nữa Hoàng tử do Hoàng hậu sinh ra, cũng chưa từng có tiền lệ chết non truy phong Thái tử. Nhưng Hoàng hậu Phú Sát thị xuất thân danh môn, tuy rằng không có phúc phận phụng dưỡng Hoàng khảo lâu dài, nhưng là người đối với Hoàng thái hậu cực kỳ hiếu thuận hơn 10 năm, tận tâm tận lực mà phụ tá Trẫm, đủ gọi là Nhất thế Hiền hậu. Nàng sinh dục Hoàng tử lại lần nữa chết non, khó có thể an ủi nỗi đau tột cùng này của nàng, cho nên tang nghi của Hoàng thất tử so với các Hoàng tử khác nên càng thêm long trọng. Trẫm kế vị tới nay, kính thiên cần dân, tự hỏi vẫn chưa đắc tội Thiên địa tổ tông, nhưng mà vì cái gì khiến Đích tự lần nữa chết sớm? Chẳng lẽ là bởi vì Hoàng triều từ khi đóng đô ở Trung Nguyên tới nay, các vị Hoàng đế kế tự vốn không phải là Đích xuất (ý nói Thanh Thế Tổ, Thanh Thánh Tổ và Thanh Thế Tông), mà Trẫm một mực muốn Đích tử kế thống, mong muốn có được phúc phận mà tổ tiên chưa từng đạt được, bởi vậy cái tâm đó là đòi hỏi quá đáng, thành ra họa như vậy chăng? |
” |
| — Lược dịch Chỉ dụ của Càn Long Đế về cái chết của Hoàng thất tử Vĩnh Tông | ||
Lễ tang của Hoàng tử Vĩnh Tông được tổ chức rất trọng thể, vượt trội hơn các lễ tang của những Hoàng tử nhỏ khác trong triều Thanh. Tang lễ của Vĩnh Tông, bắt đầu từ ngày 2 tháng 1 năm Càn Long thứ 13 (1748) với việc nhập Kim quan, đến ngày 6 tháng 1 bắt đầu ban thụy hiệu, trải qua các nghi thức như 'Sơ nghi thức tế lễ', 'Dịch nghi thức tế lễ', 'Đại nghi thức tế lễ', 'Chu nguyệt lễ', 'Bách nhật lễ', 'Tổ điện lễ' và đến ngày 17 tháng 4 bắt đầu tiến hành 'Phụng di lễ', đưa Kim quan đến nơi an táng. Đến ngày 23 tháng 4, tiến hành 'Tạm an lễ' chuẩn bị cho lễ hạ táng. Cuối cùng, vào ngày 25 tháng 9 cùng năm, Hoàng tử Vĩnh Tông được hạ táng tại Đoan Tuệ Hoàng thái tử viên tẩm, bên cạnh anh trai Đoan Tuệ Hoàng thái tử Vĩnh Liễn.
Ban đầu, Hoàng tử Vĩnh Tông được Càn Long Đế ban thụy hiệu là Điệu Mẫn (悼敏). Tuy nhiên, vào tháng 3 năm Gia Khánh thứ 4 (1799), Gia Khánh Đế đã đổi thành Triết Thân vương (哲亲王).
- Sách Thanh sử cảo
- Sách Thanh thực lục
